Οι σπουδές στο ΕΜΠ

1.1.    Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Ιδρύθηκε στην αρχική μορφή «Σχολείου των Τεχνών» το 1836, σχεδόν συγχρόνως με το κράτος της νεότερης Ελλάδας. Μετεξελίχθηκε (1887, 1917) κατά τα πρότυπα του «Ηπειρωτικού» (Continental) Ευρωπαϊκού συστήματος εκπαίδευσης των μηχανικών, με γερό θεωρητικό υπόβαθρο σπουδών και κανονική διάρκεια πέντε ετών. Το δίπλωμα του Ε.Μ.Π. είναι ισοδύναμο με το «Master of Science» (M.Sc) ή «Master of Engineering» (M.Eng.) του Αγγλοσαξονικού συστήματος σπουδών.
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) είναι ως εκ της φυσικής και νομικής δομής του Ανώτατο Εκ­παιδευτικό Ίδρυμα (Α.Ε.Ι.). Στα πλαίσια του άρθρου 16 του ισχύοντος Συντάγματος, του άρθρου 1 του Ν.1268/82, της παράδοσης και της ανθρώπι­νης και υλικοτεχνικής υποδομής του, το Ε.Μ.Π., μέσω της αδιάσπαστης ενότητας των σπουδών και της έρευνας, έχει ως πρωτεύουσα θεσμική συνιστώσα της αποστολής του την παροχή ανώτατης παιδείας διακεκριμέ­νης ποιότητας και την προαγωγή των επιστημών και της τεχνολογίας.
Οι απόφοιτοι του Ε.Μ.Π. υπήρξαν ο κύριος επιστημονικός μοχλός της αυτοδύναμης προπολεμικής ανάπτυξης και μεταπολεμικής ανασυγκρότησης της χώρας. Στελέχωσαν ως επιστήμονες μηχανικοί τις δημόσιες και ιδιωτικές τεχνικές υπηρεσίες και εταιρείες και κατά γενική ομολογία δεν είχαν τίποτα να ζηλέψουν από τους άλλους ευρωπαίους συναδέλφους τους. Παράλληλα, κατέλαβαν σημαντικές θέσεις δασκάλων και ερευνητών στην ελληνική αλλά και τη διεθνή πανεπιστημιακή κοινότητα.
Η μεγάλη εθνική προσφορά και η κατάκτηση αυτής της διακεκριμένης θέσης από το Ε.Μ.Π. οφείλεται στις υψηλές προδιαγραφές δομής και λειτουργίας των σπουδών του, την υψηλή μέση ποιότητα διδασκόντων και διδασκομένων και το ικανοποιητικό επίπεδο υλικοτεχνικής υποδομής.
Κυρίαρχη στρατηγική επιλογή του Ε.Μ.Π., όπως εγκρίθηκε και επιβεβαιώθηκε κατ΄ επανάληψη από την Πολυτεχνειακή Κοινότητα και τη Σύγκλητο του Ιδρύματος, είναι με κάθε θυσία, όχι μόνο να κρατήσει τη θέση του, ως διακεκριμένου και στο διεθνή χώρο, από κάθε άποψη, έγκριτου πανεπιστημιακού ιδρύματος της επιστήμης και τεχνολογίας, αλλά και να ενισχύει συνεχώς τη θέση αυτή. Τόσο ως προς την αποστολή του όσο και ως προς όλες τις θεμελιώδεις λειτουργίες του. Όλες οι άλλες επιλογές, στόχοι και δράσεις πρέπει να είναι συμβατές με αυτή την κυρίαρχη στρατηγική επιλογή.
Τιμώντας αυτή τη διακεκριμένη θέση του και σε εκπλήρωση της εθνικής αποστολής του, το Ε.Μ.Π.

• αναβαθμίζει την εκπαιδευτική και ερευνητική προσφορά του στον ελληνικό και τον περιβάλλοντα ευρασιατικό (και όχι μόνο) χώρο,
• στηρίζει την αυτοδύναμη ανάπτυξη της χώρας με νέες επιστημονικές δράσεις και
• ενισχύει στην πράξη την ελληνική παρουσία και συμβολή στο διεθνές επιστημονικό και παραγωγικό γίγνεσθαι.

Με γενική κινητοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού του, το Ε.Μ.Π. ξεκίνησε μια νέα ποιοτική αναβάθμιση από το ακαδημαϊκό έτος, 1997-98. Η γενική αναδιοργάνωση των προπτυχιακών σπουδών, των μεταπτυχιακών σπουδών και της έρευνας, με σύγχρονο όραμα και εμπλουτισμό με νέες επιστημονικές, διεπιστημονικές και τεχνικοοικονομικές κατευθύνσεις και συγκεκριμένη αποστολή, ενισχύουν και κατοχυρώνουν τόσο την θεσμική προσφορά του Ε.Μ.Π. στον χώρο της Δημόσιας Ανώτατης Παιδείας όσο και τον ευρύτερο κοινωνικό ρόλο των αποφοίτων του κατά τον 21ο αιώνα.
Σύμφωνα με την κυρίαρχη στρατη­γική επιλογή του, περί διατήρησης και ενίσχυσης της θέ­σης του, ως διακεκριμένου και στο διεθνή χώρο πανεπι­στημιακού Ιδρύματος των επιστημών και της τεχνολο­γίας, το Ε.Μ.Π., με έμβλημα τον Προμηθέα-Πυρφόρο, μέτρο τον άνθρωπο και κύριες παραμέτρους την ποιότητα της ζωής και την προστασία των δημοκρατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, ολοκληρώνει την αποστολή του με την ανάπτυξη και των ευρύτερων προσωπικών και κοινωνικών αρε­τών των διδασκόντων-ερευνητών και των διδασκομέ­νων-φοιτητών,
α.  καλλιεργώντας τις δεξιότητες για την αυτοδύναμη πρόσβαση στη γνώση, τη σύνθεση, την έρευνα, την επικοινω­νία, τη συνεργασία και τη διοί­κηση προσωπικού και έργων,
β.  αναδεικνύοντας ολοκληρωμένες προσωπικότητες, που όχι μόνο διαθέτουν ανανεώσιμη επι­στημονική και τεχνολογική γνώση, αλλά και γνωρίζουν να «ίστανται» ως επιστήμονες και να «υπάρχουν» ως συνειδη­τοί-υπεύθυνοι πολίτες,
γ.  προσφέροντας αμέριστη και αποτελεσματική συμβολή στην κάλυψη των επιστημονικών και τεχνολογικών, των κοινωνικών, πολιτιστικών και άλλων ευρύτερων αναπτυξιακών αναγκών της χώρας κατά προτεραιότητα αλλά και της διεθνούς κοινότητας.

 

1.2.    Δομή, Αποστολή και Στόχοι Προπτυχιακών Σπουδών

Η υλοποίηση της κυρίαρχης στρατηγικής επιλογής «Περί διατήρησης και ενίσχυσης της θέσης του Ε.Μ.Π., ως διακεκριμένου και στον διεθνή χώρο Πανεπιστημιακού Ιδρύματος των Επιστημών και της Τεχνολογίας» εστιάζεται κατά προτεραιότητα στην κύρια αποστολή του Ιδρύματος, τις Προπτυχιακές Σπουδές. Ο όρος «Προπτυχιακές» υποδηλώνει την προ της χορήγη­σης του Διπλώματος χρονική τους εξέλιξη, λαμβανομέ­νη υπόψη της ουσιαστικής ισοτιμίας του διπλώματος Ε.Μ.Π. με το M.Sc και M.Eng. Γι΄ αυτό και η άμεση υλοποίηση από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 1997-98, των συνακόλουθων επιλογών και αποφάσεων της Συγκλήτου για υψηλής στάθμης προπτυχιακές σπουδές οι οποίες θεσμοθετήθηκαν στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Ιδρύματος (Ε.Κ.Λ.-Ε.Μ.Π.). Ειδικότερα, το Ε.Μ.Π. καταρτίζει τα Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών (Π.Π.Σ.) και λειτουργεί τις σπουδές του σύμφωνα με την γενική απο­στολή και την κυρίαρχη επιλογή του, ακολουθώντας το παρακάτω πλαίσιο δομής, αποστολής και στόχων:
α.  Διατήρηση της ισχυρής δομής και εμπλουτισμός των σπουδών με σύγχρονο όραμα και συγκεκριμένη αποστολή
i.   Διατηρείται και ενισχύεται η δομή των σπουδών με πενταετή διάρκεια, ισχυρό θεωρητικό υπόβαθρο στις θετικές επιστήμες και στον κορμό της επιστημονικής πε­ριοχής του Διπλώματος, ικανό σύνολο μαθημάτων κατεύθυνσης (εξειδίκευσης) και υψηλού επιπέδου Διπλωματική εργα­σία.
ii.  Συνειδητοποιώντας τον ευρύτερο κοινωνικό ρόλο των αποφοίτων του Ε.Μ.Π. κατά τον 21ο αιώνα οι σπου­δές παρέχουν:
1.  Συστηματική ανάπτυξη των ικανοτήτων συνεχούς εμβάθυνσης και αποτελεσματικής αξιοποίησης της επι­στήμης και τεχνολογίας στα πλαίσια μιας γόνιμης  επι­κοινωνίας τόσο με το πολιτικό, οικονομικό και νομικό περιβάλλον, όσο και με το πολιτιστικό, κοινωνικό και ιστορικό υπόβαθρο στην περιοχή της κατασκευής και της λειτουργίας των έργων ή στο χώρο της παροχής των υπηρεσιών.
2.  Ισόρροπη ολοκλήρωση της προσωπικότητας του φοιτητή Ε.Μ.Π. με την ανάπτυξη και των ανθρώπινων αρετών του. Αποτελεί τον αποφασιστικό παράγοντα για ένα άλλο σημαντικό σκέλος της αποστολής του διπλω­ματούχου Ε.Μ.Π.: Τη διοίκηση του προσωπικού και τη διαχείριση των έργων και γενικότερα των πόρων της περιοχής ευθύνης του.
β.  Ενίσχυση της υψηλής στάθμης των Π.Π.Σ. και συ­νακόλουθοι στόχοι
Απαράβατη αρχική συνθήκη είναι ότι κάθε Π.Π.Σ. οφείλει να είναι αντάξιο της υψηλής στάθμης και παρά­δοσης του Ιδρύματος, να τις αναδεικνύει και να τις στηρί­ζει, με κύριους στόχους
i.     τη συνεκτικότητα και το επιστημονικό βάθος,
ii.     την ανταπόκρισή του στις τρέχουσες και μελλοντι­κές αναπτυξιακές ανάγκες,
iii.    τη μεθοδική προσαρμογή της εκπαιδευτικής διαδι­κασίας προς τις ενεργητικές μορφές διδασκαλίας,
iv.    τη σύνδεση σπουδών και πράξης, επαγγελματι­κής ή ερευνητικής,
v.    τη δόμηση των Τομέων σε νέες ενεργητικές μονά­δες παραγωγής και μετάδοσης της γνώσης.

1.3. Διάρθρωση των Σπουδών

α.  Οι Σπουδές σε όλες τις Σχολές του Ε.Μ.Π. καλύπτουν μια πλήρη και ενιαία πενταετή διάρ­κεια. Υποδιαιρούνται σε δέκα (10) αυτοτελή ακαδημαϊκά εξάμηνα, από τα οποία τα περιττά είναι χειμερινά και τα άρτια εαρινά.
β.  Το 10ο εξάμηνο διατίθεται για την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας, η ανάθεση της οποίας γίνεται στο 9ο εξάμηνο με τη διαδικασία που ορίζεται αναλυτικά στον Ε.Κ.Λ.-Ε.Μ.Π..
γ.  Προκειμένου για εγγραφές, μετεγγραφές, κατατά­ξεις κ.λπ. στις Σχολές του Ε.Μ.Π., όπου στη νομοθεσία του Α.Ε.Ι. προέλευσης αναφέρεται έτος ή τάξη σπουδών νοείται ένα από τα δύο εξάμηνα, χειμερινό ή εαρινό του ακαδημαϊκού έτους, που με απόφαση ορίζει η Σχολή για τον κάθε υποψήφιο.
δ.  Η εντός του εξαμήνου διάρθρωση των σπουδών ορίζεται αναλυτικά από το Ακαδημαϊκό ημερολόγιο, (βλ. παρ. 1.8).

1.4. Διοικητική υποστήριξη των Σπουδών

α.  Σύμφωνα με την πολιτική αποκέντρωσης αρμοδιο­τήτων και ευθυνών στις Σχολές, υποστηρίζονται λειτουργικά οι αντίστοιχες Γραμματείες των Σχολών. 
β.  Παράλληλα, σύμφωνα και με τον ισχύοντα Οργα­νισμό Διοικητικών Υπηρεσιών του Ε.Μ.Π. σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, οι Σπουδές υποστηρίζονται από τη Διεύ­θυνση Σπουδών, όπου περιλαμβάνεται ειδικό Τμήμα για τις Προπτυχιακές Σπουδές του Ιδρύματος.
γ.  Η υποστήριξη των Π.Σ. κάθε Σχολής ενισχύεται μηχανογραφικά και καλύπτεται από πολλές δράσεις, με έμφαση στις ακόλουθες:
i.        Εγγραφές, κατατάξεις και μεταγραφές.
ii.       Τήρηση μητρώων φοιτητών.
iii.      Έκδοση πιστοποιητικών, φοιτητικών εισιτηρίων, καρτών σίτισης, βιβλιαρίου υγείας.
iv.      Χορήγηση υποτροφιών και δανείων.
v.       Συγκέντρωση, επεξεργασία, διάθεση στατιστικών δεδομένων των σπουδών.
vi.      Σύνταξη και έκδοση προγραμμάτων μαθημάτων και εξετάσεων.
vii.     Έκδοση δελτίων βαθμολογίας μαθημάτων και δι­πλωματικών εργασιών.
viii.     Έλεγχο προαπαιτούμενων, απαλλαγών από μα­θήματα, βελτιώσεις βαθμολογιών.
ix.      Έκδοση πάσης φύσεως πιστοποιητικών και βεβαι­ώσεων που χορηγούνται κατόπιν αιτήσεως των εν­διαφερομένων φοιτητών και υπογράφονται από στέλε­χος των διοικητικών υπηρεσιών της Σχολής.
x.       Οργάνωση εκπαιδευτικών εκδρομών, πρακτικών ασκήσεων.
xi.      Έκδοση και απονομή διπλωμάτων.

1.5. Ποιοτικές και Ποσοτικές Απαιτήσεις και Προδια­γραφές των Σπουδών, στο Ε.Μ.Π.

Στο  πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας και των πα­ραπάνω γενικών αρχών που διέπουν τις Προπτυχιακές Σπουδές στο Ε.Μ.Π. θεσμοθετούνται και εφαρμόζονται υποχρεωτικά με ευθύνη των αρμοδίων Σ.Ο.Δ. και Μ.Ο.Δ., των διδασκόντων και των διδασκόμενων, οι παρακάτω δεκαεπτά (17) ποιοτικές και ποσοτικές απαιτήσεις και προδιαγραφές του Ιδρύματος.
1.5.1. Μετεξέλιξη των Σπουδών
Στο πλαίσιο της ισχυρής κεντρικής δομής και μόνο, γίνεται και η προετοιμασία των Σχολών για τη δη­μιουργία νέων κατευθύνσεων, αλλά και τη μετεξέλιξή τους στις κατά την κρίση τους ενδιαφέρουσες επιστημο­νικές περιοχές.
1.5.2. Εξάλειψη της άσκοπης απώλειας διδακτικών ωρών
Επιβάλλεται η εξάλειψη της άσκοπης απώλειας ωρών, που οφείλεται στους παρακάτω πέντε κύριους λό­γους, οι οποίοι και πρέπει να αίρονται:
α.  Ασυντόνιστος διαχωρισμός θεωρίας και ασκή­σεων.
β.  Υπερβολικό ποσοστό γνωστικών αντικειμένων γε­νικών μαθημάτων, που δεν ανταποκρίνονται ούτε στην εμβάθυνση θεμελιωδών γνώσεων ούτε στο γνωστικό αντικείμενο του διπλώματος.
γ.  Επικαλύψεις ύλης.
δ.  Μερική υπερφόρτωση του προγράμματος με μα­θήματα ή τμήματα μαθημάτων εξειδικευμένου μεταπτυ­χιακού επιπέδου.
ε.  Εν μέρει κρατούσα ακόμα παθητική μορφή διδα­σκαλίας, χωρίς επαρκή ενεργοποίηση του φοιτητή με εν­διαφέρουσες εργασίες (και όχι αντιγραφές) στο σπίτι.
1.5.3. Ενεργητική μορφή διδασκαλίας
α.  Η σύγχρονη ενεργητική μορφή διδασκαλίας και η αντιστοίχιση της νομοθετημένης «διδακτικής μονάδας» με την ώρα διδασκαλίας ως θεμελιώδους μοναδιαίου μεγέ­θους, της εκπαιδευτικής διαδικασίας επιβάλλουν την κατάργηση της διάκρι­σης, ανάμεσα σε θεωρία και ασκήσεις από έδρας. Ο δι­δάσκων, ανεξαρτήτως βαθμίδας, οφείλει να καλύπτει αυ­τοτελώς μία ενότητα ύλης, με συνεχή ροή θεωρίας και ασκήσεων για την εμπέδωσή της.
β.  Το γεγονός αυτό δεν αποκλείει, αλλά αντίθετα επι­βάλλει και τη συνεργασία του διδάσκοντα με νεότερο εκ­παιδευτικό προσωπικό κατάλληλης στάθμης, το οποίο όμως υποχρεούται, όπου αυτό χρειάζεται, να παρουσιά­ζει συγκεκριμένες εφαρμογές, χωρίς άσκοπες και υπε­ραπλουστευμένες ανακεφαλαιώσεις της διδασκόμενης ύλης.
1.5.4. Οριοθέτηση των συνολικών ωρών διδασκαλίας στα Π.Π.Σ.
Λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαιτερότητες του όλου ελληνικού συστήματος σπουδών, μία συγκρατη­μένη συνολική μείωση των αντιστοιχισμένων με διδακτι­κές μονάδες ωρών διδασκαλίας μπορεί να θεωρηθεί όχι μόνο εφικτή, χωρίς αποδυνάμωση της προσφερόμενης γνώσης, αλλά και επιβεβλημένη, με ενδεικτικό σύνολο 210 έως 240 ωρών, το οποίο τίθεται ως επιθυμητός στό­χος για κάθε Π.Π.Σ. του Ιδρύματος.
1.5.5. Βέλτιστη εβδομαδιαία διάρκεια μαθήματος
α.  Από εκπαιδευτική άποψη, το εξαμηνιαίο μάθημα θεωρείται διεθνώς ότι έχει βέλτιστη απόδοση, όταν η εβδομαδιαία χρονική του διάρκεια είναι περίπου τρίωρη.
β.  Ανάλογος στόχος τίθεται και στα Π.Π.Σ. των Σχολών με άνω όριο την τετράωρη εβδομαδιαία διάρκεια ενός μαθήματος, εκτός ορισμένων δικαιολογημένων εξαιρέσεων.
1.5.6. Βέλτιστα εβδομαδιαία σύνολα ωρών και αριθ­μού μαθημάτων
Λαμβάνοντας υπόψη τις ποιοτικές και χρονικές ιδιαι­τερότητες των σπουδών στην Ελλάδα και τις διεθνείς προδιαγραφές των ισότιμων Πολυτεχνείων, τίθεται ως επιθυμητός στόχος οι 25 έως 26  ώρες ανά εβδομάδα και τα έξι έως επτά μαθήματα ανά εξάμηνο.
1.5.7. Χωροχρονική συγκέντρωση της εκπαιδευτικής δια­δικασίας
Συγκέντρωση της εντός Ε.Μ.Π. κύ­ριας εκπαιδευτικής διαδικασίας, στον ίδιο χώρο και χω­ρίς ενδιάμεσα χρονικά κενά, στο χρονικό διάστημα 8.45΄-15.30΄ από Δευτέρα έως και Παρασκευή, με μηχανοργά­νωση των Ωρολογίων Π.Σ., επενδύσεις υποδομής για την επίτευξη επάρκειας των αιθουσών διδασκαλίας και χρονικές υπερβάσεις μόνο σε περιπτώσεις πραγματικής υπερκάλυψης των χώρων διδασκαλίας.
1.5.8. Κατάτμηση των μεγάλων φοιτητικών ακροατη­ρίων σε τμήματα
α.  Επιβάλλεται η κατάτμηση των εγγεγραμμένων για πρώτη φορά σε ένα μάθημα φοιτητών, σε τμήματα ονομαστικής δύναμης 80 το πολύ φοιτητών ανά διδά­σκοντα.
β.  Η διδακτέα και η διδαχθείσα ύλη, τα διδακτικά βοηθήματα και η βιβλιογραφία, οι εργασίες στο σπίτι, οι ενδιάμεσες και οι τελικές εξετάσεις είναι αυστηρά οι ίδιες σε όλα τα τμήματα, με ευθύνη του συντονιστή της επι­τροπής του μαθήματος, ο οποίος ορίζεται με απόφαση της Γ.Σ. του Τομέα, εγκρίνεται από τη Σχολή και ανα­γράφεται στο αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.
1.5.9. Ενίσχυση των ενδιάμεσων εκπαιδευτικών δοκι­μα­σιών
α.  Ενσωμάτωση, στις επιμέρους εκπαιδευτικές διαδι­κασίες κάθε μαθήματος, ατομικών για κάθε φοιτητή ερ­γασιών, με έλεγχο και βαθμολόγηση από τον διδάσκο­ντα, ή και ενδιάμεσων εξεταστικών δοκιμασιών.
β.  Η βαθμολογική βαρύτητα των ως άνω κατ' ελάχι­στο θα αντιστοιχεί στο 30% του τελικού βαθμού του μα­θήματος και ο φοιτητής τις επιλέγει ως σύνολο.
γ.  Οι φοιτητές, λαμβανομένου υπόψη και του παρα­κάτω εδαφίου ε, εφόσον το δηλώσουν έγκαιρα στο συ­ντονιστή του μαθήματος δύνανται να προσέλθουν στην τελική εξέταση του μαθήματος, χωρίς να ληφθεί υπόψη η ενδιάμεση εξεταστική δοκιμασία.
δ.  Στο μέτρο της συμμετοχής τους στην ενδιάμεση εκπαιδευτική διαδικασία, οι φοιτητές μπορούν να διατη­ρήσουν το αποκτηθέν ποσοστό επί του τελικού βαθμού και για το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος.
ε.  Η εξειδίκευση και οι ιδιαιτερότητες ανά μάθημα, με ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις αλλά στο πνεύμα των πα­ραπάνω και της σχετικής νομοθεσίας, ρυθμίζονται με αποφάσεις της Γ.Σ. της Σχολής που δημοσιεύονται στον αντίστοιχο Οδηγό Σπουδών της Σχολής.
1.5.10. Εξορθολογισμός και εμπλουτισμός των γενικών μαθημάτων
Λαμβανομένων υπόψη και των ελληνικών ιδιαιτερο­τήτων τίθεται ως στόχος η διάθεση ποσοστού 34% επί του συνόλου των ωρών του Π.Σ. για τα γενικά μαθήματα και διατίθεται ένα επιπλέον ποσοστό της τάξεως του 4% για περιβαλλοντικά, οικονομοτεχνικά και διοίκησης έρ­γων νέα γενικά μαθήματα.
1.5.11. Έγκαιρη παρουσίαση των τεχνολογικών μαθη­μά­των
Επιθυμητή θεωρείται η μετακίνηση ορισμένων τεχνο­λογικών μαθημάτων προς τα πρώτα εξάμηνα των σπουδών, έτσι ώστε να τονώνεται έγκαιρα το ενδιαφέ­ρον του φοιτητή για το αντικείμενο της ειδικότητας που διαλέγει, αλλά και να δημιουργείται χώρος για υψηλής στάθμης θεωρητικά μαθήματα στα μεγάλα εξάμηνα των σπουδών.
1.5.12. Ένταξη και ενίσχυση της εκτός Ε.Μ.Π. πρακτι­κής εξάσκησης
Εντάσσεται στην εκπαιδευτική διαδικασία η συστημα­τική πρακτική εξάσκηση των φοιτητών σε κατάλληλα κέ­ντρα παραγωγής μελετών ή έρευνας ή έργων τα οποία καθορίζονται από τις Γ.Σ. των Τομέων, με υποκατά­σταση κατ΄ επιλογήν υποχρεωτικών μαθημάτων ή και υποχρεωτικών μαθημάτων, βάσει προκαθορισμένης διαδικασίας αξιολόγησης της επίδοσης του φοιτητή.
1.5.13. Πλήρης ένταξη της πληροφορικής και των δέκα (10), Εργαστηρίων Προσωπικών Υπολογιστών (Ε.Π.Υ.) στα Π.Π.Σ.
α.  Στο πλαίσιο των επί μέρους απαιτήσεων και προ­διαγραφών για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των Σπουδών στο Ε.Μ.Π., εντάσσεται πλήρως, δηλαδή ουσιαστικά και σε βάθος, η Πληροφορική και οι Η/Υ στο σύστημα σπουδών, με ταυτόχρονη ισχυρή υποστήριξη της πρακτικής άσκησης όλων των φοιτητών στη χρήση Η/Υ.
β.  Η υλοποίηση του μείζονος αυτού στόχου υποστη­ρίζεται με τον εξοπλισμό, την οργάνωση και τη συνεχή ανανέ­ωση και λειτουργία μονάδων προσωπικών υπολογι­στών, οι οποίες λειτουργούν εκτός του ΟΔΥ, σε οργανωμένα σύνολα, με τη μορφή φοιτητικού Εργαστηρίου Προσωπικών Υπολογιστών (Ε.Π.Υ.), σε κάθε μία από τις Σχολές του Ε.Μ.Π., με πα­ράλληλη υποστήριξη από τις κεντρικές υπηρεσίες πλη­ροφορικής, τηλεματικής και Η/Υ του Ιδρύματος.
1.5.14. Περιοδικός έλεγχος των διδακτικών βοηθημά­των
α.  Ανάθεση σε ειδική επιτροπή της Σχολής, την οποία συγκροτεί η Γ.Σ. της Σχολής με ευθύνη του Προέδρου της Σχολής και υπό την Προεδρία του, του περιοδικού αναλυτικού ελέγχου των διδα­κτικών βοηθημάτων, μετά από σχετική έγγραφη εισή­γηση των Τομέων, στην οποία πρέπει να περιλαμβάνο­νται και οι έγγραφες απόψεις του οικείου συλλόγου των Φοιτητών, ανά διδακτικό βοήθημα.
β.  Η περιοδικότητα του ελέγχου δεν μπορεί να υπερ­βαίνει την τριετία.
1.5.15. Έγκαιρη διανομή των διδακτικών βοηθημάτων
α.  Οργάνωση της έγκαιρης διανομής των διδακτικών βοηθημάτων σε συνεννόηση και στενή συνεργασία των διδασκόντων κάθε Σχολής με το Τμήμα Εκδόσεων και Τυπογραφείου της Διεύθυνσης Σπουδών. Πρώτος στό­χος είναι η κατάθεση των προς διανομή βοηθημάτων για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος στα αρμόδια όργανα και γενικότερα  στον εκδότη, το αργότερο μέχρι τέλους Απριλίου του προηγούμενου ακαδημαϊκού έτους. Δεύτε­ρος στόχος είναι η δημιουργία κέντρων διανομή, στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος και στο Θωμαϊδειο Κέντρο Εκδόσεων για την Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, και στη Βιβλιοθήκη του κτηρίου Αβέρωφ για το Συγκρό­τημα Πατησίων.
β.  Η διάθεση των βοηθημάτων ολοκληρώνεται εντός της πρώτης εβδομάδας από την έναρξη κάθε μαθήμα­τος, βάσει έγκαιρα καταρτιζόμενων καταλόγων.
1.5.16. Κωδικοποίηση των κύριων συνιστωσών των Π.Π.Σ.
Τυποποίηση και μονιμοποίηση προγράμματος μα­θημάτων, εξεταστικών περιόδων  και έκδοσης αποτελε­σμάτων με ευθύνη των Σχολών, οι Υπηρεσίες των οποίων υποχρεούνται να ενσωματώσουν τα παραπάνω στο w.w.w..
1.5.17. Εύρυθμη λειτουργία των χώρων διδασκαλίας
Παρακολούθηση  κατά προτεραιότητα της κατάστασης των χώρων διδα­σκαλίας, με δυνατότητες άμεσης παρέμβασης προς τα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος, από τις ομάδες πολυδύναμης λειτουρ­γικής και αναπτυξιακής υποστήριξης κάθε Σχολής, τα αρμόδια μέλη των οποίων οφείλουν να επισκέπτονται κάθε εβδομάδα όλους του χώρους διδασκαλίας και να υποβάλουν εκθέσεις για την κατάσταση των χώρων στον Πρόεδρο της Σχολής.

1.6. Τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών

Με ευθύνη των Σχολών, κωδικοποιούνται οι προτάσεις των Τομέων και ορίζονται για κάθε ένα Π.Π.Σ.:
α.    Οι τίτλοι και τα περιεχόμενα των μαθημάτων, υποχρεωτικών ή κατ΄ επιλογήν υποχρεωτικών, με τη βιβλιογραφία, τα διδακτικά βοηθή­ματα, τους τίτλους των βιβλίων πολλαπλής βιβλιογρα­φίας και τους διδάσκοντες.
β.    Οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας κάθε μαθήμα­τος, όπου περιλαμβάνονται όλες οι διδακτικές δραστη­ριότητες και η αντιστοίχισή τους με διδακτικές μονάδες.
γ.    Τα τμήματα στα οποία διαχωρίζεται κάθε μάθημα και ο συντονιστής της επιτροπής του μα­θήματος.
δ.    Η χρονική αλληλουχία  των μαθημάτων.
ε.    Τα χαρακτηριστικά του μαθήματος από πλευράς τεχνικής υποστήριξης.
στ.  Οι επικαλύψεις με άλλα μαθήματα του πενταετούς κύκλου σπουδών ή άλλων αμιγώς μεταπτυχιακών προγραμμάτων .
ζ.    Το σύστημα βαθμολογίας, σύμφωνα με τα αναφε­ρόμενα στην παρ. 1.5.9.
η.    Οι ενδεχόμενες μεταβατικές  διατάξεις και ρυθμί­σεις για την ομαλή μετάβαση από  παλαιό σε νέο Π.Π.Σ..

1.7. Οι Διπλωματικές Εργασίες (Δ.Ε.)

α.  Θέση της Δ.Ε. στο Πρόγραμμα Σπουδών και δια­δικασία ανάθεσης
i.   Οι Δ.Ε. έχουν τύποις και ουσία το πε­ριεχόμενο και την ελάχιστη διάρκεια (ένα πλήρες ακαδη­μαϊκό εξάμηνο, το 10ο) μιας εργασίας υψηλού επιπέ­δου, με την οποία ολοκληρώνεται και η εξειδίκευση που παρέχει το Ε.Μ.Π., μέσω των μαθημάτων κατεύθυνσης,  στα τελευταία εξάμηνα των Σπουδών του.
ii.  Η Δ.Ε. εκπονείται από τους τελειόφοιτους φοιτη­τές σε Τομέα και γνωστικό αντικείμενο της επιλογής τους, εντός ή στην ευρύτερη περιοχή του Τομέα, υπό την εποπτεία μέλους Δ.Ε.Π. του Τομέα που διδάσκει το συγ­γενέστερο μάθημα, με τον ενδεχόμενο περιορισμό του παρακάτω εδαφίου iv.  Το τυπικό μέρος της επιλο­γής του Τομέα και του θέματος γίνεται έπειτα από αίτηση του φοιτητή προς τη Γραμματεία της Σχολής, σύμφωνα με το Ακαδη­μαϊκό Ημε­ρολόγιο της Σχολής.  Επί της ουσίας, ο κα­θορισμός του θέματος και η συνακόλουθη επιλογή Το­μέα γίνονται :
1.  Με επιλογή από τον φοιτητή μέσα από κατάλογο συγκεκριμένων θεμάτων, που ανακοινώνει το κάθε μέλος Δ.Ε.Π. στην αρχή του κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου. 
2.  Με απευθείας συνεννόηση φοιτητή-μέλους Δ.Ε.Π.. 
3.  Με πρόταση του φοιτητή, εφόσον γίνει δεκτή από το μέλος Δ.Ε.Π..
4.  Με αίτηση του φοιτητή προς τη Σχολή.
iii.  Μετά την οριστικοποίηση του θέματος το μέλος Δ.Ε.Π. ενημερώνει έγγραφα το Διευθυντή του Τομέα, ο οποίος οφείλει να τηρεί αρχείο εκπονούμενων διπλωματικών εργασιών στον Τομέα και να ενημερώνει παράλληλα τη Γραμματεία της Σχολής στο οποίο ανήκει ο φοιτητής, προκειμένου να προωθηθούν οι  αιτήσεις στο Δ.Σ. της Σχολής για την τελική έγκριση και κατανομή των Δ.Ε..
iv.   Κάθε μέλος Δ.Ε.Π. έχει δικαίωμα και υποχρέωση εποπτείας Δ.Ε. στην περιοχή των μαθημάτων που διδά­σκει και σε συναφή επιστημονικά πεδία.  Άρνηση ανά­ληψης της επίβλεψης Δ.Ε. δε δικαιολογείται ούτε όταν το αντικείμενο δεν εμπίπτει στα ερευνητικά ενδιαφέροντα του μέλους Δ.Ε.Π. ούτε όταν κατά την κρίση του ο φοι­τητής δεν έχει την επιθυμητή στάθμη.
v.   Η κάθε Σχολή μπορεί να θέτει ένα κάτω και άνω όριο αριθμού Δ.Ε. μετά από γνώμη των Τομέων, επο­πτευομένων ταυτόχρονα από ένα μέλος Δ.Ε.Π., ώστε να διασφαλίζεται αφενός η αποτελεσματική επίβλεψη και αφετέρου η ισόρροπη κατά το δυνατόν κατανομή του εκπαιδευτικού έργου σε περισσότερα μέλη.
vi.   Δεδομένου ότι ένας από τους κύριους στόχους της Δ.Ε. είναι η ανάπτυξη της πρωτοβουλίας του φοι­τητή, η εκπόνησή της γίνεται ατομικά από τον κάθε φοι­τητή ή, αν το απαιτεί η φύση του θέματος  και κατ΄ εξαί­ρεση πλήρως αιτιολογημένη, από ομάδα φοιτητών υπό την προϋπόθεση ότι είναι διακριτή η ατομική εργασία και συμβολή τόσο κατά την εκπόνηση όσο και κατά την πα­ρουσίαση. Η έκταση του θέματος πρέπει να είναι τέτοια, ώστε η ολοκλήρωσή του να είναι καταρχήν εφικτή μέσα σε ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο πλήρους εργασίας του φοι­τητή, αν και ο πραγματικός χρόνος ολοκλήρωσης εξαρ­τάται από την ανταπόκριση στις απαιτήσεις του θέματος και το βαθμό απασχόλησης.  Το σύνολο των εκτιμώμε­νων ωρών συστηματικής απασχόλησης πρέπει να είναι της τάξεως των  500 ανά φοιτητή.
vii.  Δεν είναι εν γένει δυνατή η τυπική ανάθεση θέμα­τος Δ.Ε. σε φοιτητή που οφείλει περισσότερα από τα μαθήματα του 9ου εξαμήνου ή ισόποσο αριθμό μαθημά­των άλλων εξαμήνων συν άλλα τρία μαθήματα. Η αρ­μόδια για τις Προπτυχιακές Σπουδές υπηρεσία της Σχολής ενημερώνει έγκαιρα τους Τομείς για τους δικαιού­μενους να αναλάβουν Δ.Ε. φοιτητές.  Τα μέλη Δ.Ε.Π. ανα­κοινώνουν στη Γραμματεία του Τομέα τα ονόματα των φοιτητών που ανέλαβαν Δ.Ε., με κοινοποίηση στο γρα­φείο Π.Σ. της Σχολής. Παρεκκλίσεις επιτρέπονται κατά την κρίση και ευθύνη του επιβλέποντος, προκειμένου ιδιαίτερα για προκαταρκτικά στάδια της εκπόνησης της Δ.Ε. (π.χ.  βιβλιογραφική ενημέρωση).
β.  Εκπόνηση, παράδοση και εξέταση της Δ.Ε.
i.   Η Δ.Ε. εκπονείται με ευθύνη του φοιτητή, με τη συ­νεχή παρακολούθηση - βοήθεια του επιβλέποντος. Ο Τομέας καλύπτει με ευθύνη του την απρόσκοπτη εκπό­νηση και παρουσίαση των Δ.Ε., με τα μέσα που διαθέτει και, αν χρειαστεί, σε συνεργασία με την εκτυπωτική μο­νάδα του Ιδρύματος. Πριν από κάθε εξεταστική περίοδο ο επιβλέπων συμπληρώνει σχετική έντυπη βεβαίωση για κατ΄ αρχήν αποδοχή της Δ.Ε., οι επιπλέον δαπάνες του φοιτητή για την τελική παρου­σίαση καλύπτονται από τους Τομείς ή τις Σχολές, που δικαιούνται να πιστωθούν με τα αντίστοιχα ποσά των λειτουργικών δαπανών, αναλωσίμων, κ.λπ. από τον Τακτικό Προϋπολογισμό, μετά από αιτιολογημένη αίτησή τους, κατά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους και με άνω όριο το οποίο καθορίζει η Σύγκλητος.
ii.  Η τελική παράδοση της Δ.Ε. γίνεται σύμφωνα με το ακαδημαϊκό ημερολόγιο και πάντως έγκαιρα, δηλαδή το αργότερο δέκα (10) εργάσιμες ημέρες πριν από την εκάστοτε καθοριζόμενη ημερομηνία εξέτασης.  Η Δ.Ε. υποβάλλεται στη Διεύθυνση του Τομέα, κατ΄ αρχήν σε τρία αντίγραφα που διαβιβάζονται αμέσως στα τρία μέλη της εξεταστικής επιτροπής.  Το τελικό εγκεκριμένο αντί­γραφο παραμένει στην κατοχή του επιβλέποντα, ενώ άλλα δυο κατατίθενται υποχρεωτικά ανά ένα στη βιβλιο­θήκη της Σχολής και την Κεντρική Βιβλιοθήκη και είναι διαθέσιμα για δανεισμό σε κάθε ενδιαφερόμενο.
iii.  Το κείμενο της παρουσίασης της Δ.Ε. συντίθεται με επεξεργασία κειμένου σε λογότυπο της έγκρισης της Γ.Σ. της Σχολής και πρέπει να περιλαμβάνει και τα εξής :
1.  Σύνοψη (1.200 έως 2.000 λέξεων) και Περίληψη (300 έως 500 λέξεων) στην Ελληνική και μια ξένη γλώσσα (κατά προτίμηση Αγγλική).
2.  Πίνακα περιεχομένων.
3.  Βιβλιογραφικές αναφορές.
iv. Η εξέταση της Δ.Ε. πραγματοποιείται μετά την επι­τυχή ολοκλήρωση όλων των άλλων υποχρεώσεων του Π.Π.Σ. από τον φοιτητή και είναι προφορική και δημό­σια, σε ημερομηνίες που καθορίζονται από το ακαδη­μαϊκό ημερολόγιο της Σχολής στο πλαίσιο του προ­γράμματος που καταρτίζει η Γραμματεία της Σχολής.  Για την παρουσίαση της κάθε εργασίας διατίθενται κατ΄ ελάχιστο 30 λεπτά.
v.  Η εξέταση και βαθμολόγηση της Δ.Ε. γίνεται από τριμελή Επιτροπή μελών Δ.Ε.Π. (τετραμελή για τη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών), που εισηγείται η Γ.Σ. του Το­μέα και εγκρίνει η Γ.Σ. της Σχολής ή το Δ.Σ. εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί. Οι Σχολές δικαιούνται να αυξή­σουν τον αριθμό των μελών της Επιτροπής, με την πα­ρατήρηση ότι τα πρόσθετα μέλη δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη βαθμολογία. Σε κάθε εξεταστική περί­οδο επιδιώκεται ορισμένα μέλη να είναι κοινά στις επι­τροπές του Τομέα για τη διασφάλιση της δικαιότερης δυ­νατής συγκριτικής αξιολόγησης.  Η Επιτροπή αποτελεί­ται από τον επιβλέποντα, το κατά το δυνατό κοινό μέλος και ένα μέλος με συγγενή εξειδίκευση.  Σε περίπτωση εκπόνησης Δ.Ε. στον Τομέα από φοιτητή άλλης Σχολής το τρίτο μέλος της εξεταστικής επιτροπής ορίζεται από τον συγγενέστερο Τομέα της άλλης Σχολής.
vi. Φοιτητής που κρίνεται ότι δεν επέτυχε στις προφο­ρικές εξετάσεις της Δ.Ε. μπορεί να υποστεί μια ακόμα φορά την εξέταση αυτή σε επόμενη περίοδο, μετά από αίτησή του.  Αν αποτύχει και δεύτερη φορά, ο φοι­τητής με αίτησή του ζητά νέο θέμα στην ίδια ή άλλη πε­ριοχή, προκειμένου να εξετασθεί σε επόμενη περίοδο εξετάσεων Δ.Ε..
γ.  Κριτήρια αξιολόγησης της Δ.Ε.
i.   Από τα κυριότερα κριτήρια αξιολόγησης της Δ.Ε. αναφέρονται :
1.  Η ενημέρωση στην υπάρχουσα γνώση με αντί­στοιχη βιβλιογραφική διερεύνηση.
2.  Η απόκτηση ειδικών δεδομένων (με διεξαγωγή ερ­γαστηριακών πειραμάτων ή συγκέντρωση δεδομένων πεδίου ή αποτελέσματα θεωρητικών υπολογισμών).
3.  Η λογική επεξεργασία (π.χ. επεξεργασία συγκε­ντρωθέντων δεδομένων, κατάστρωση μαθηματικού ομοιώματος, δοκιμές σε Η.Υ., εφαρμογές σε συγκεκρι­μένα προβλήματα, αξιολόγηση αποτελεσμάτων).
4.  Η  δομή της Δ.Ε. και η γραπτή παρουσίασή της, π.χ. η συνοχή του κειμένου,  η σωστή χρήση της ορολο­γίας και της γλώσσας, η ακριβής διατύπωση των εν­νοιών, η επιστημονικά ορθή τεκμηρίωση των συμπερα­σμάτων κ.λπ.
5.  Η πρωτοτυπία της Δ.Ε.
6.  Ο ζήλος και οι πρωτοβουλίες του φοιτητή.
7.  Η προφορική παρουσίαση της Δ.Ε..

• Οι συντελεστές βαρύτητας των παραπάνω ποι­κίλλουν ανάλογα με τη φύση του θέματος και εκτιμώνται κατά την κρίση της εξεταστικής επιτροπής.  Για τη διευ­κόλυνση της σύνθεσης του τελικού βαθμού είναι σκό­πιμο να χρησιμοποιούνται ειδικά έντυπα.  Η τελική βαθ­μολογία της Δ.Ε. προκύπτει ως ο μέσος όρος των τελι­κών βαθμών των τριών (ή τεσσάρων για τους Αρχιτέκτο­νες Μηχανικούς) εξεταστών, στρογγυλοποιούμενος προς την πλησιέστερη ακέραια ή μισή μονάδα, με κατώ­τερο βαθμό επιτυχίας το 5,5.

1.8. Το Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο

Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμ­βρίου κάθε ημερολογιακού έτους και λήγει την 31η Αυ­γούστου του επόμενου. Το εκπαιδευτικό έργο κάθε ακα­δημαϊκού έτους διαρθρώνεται χρονικά σε δύο εξάμηνα, το χειμερινό και το εαρινό. Όλα τα Π.Π.Σ. εντάσσονται σε ενιαίο «Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο».
α.  Διάρκεια μαθημάτων και ουσιαστική κάλυψη της διδακτέας ύλης
i.   Σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, κάθε εξάμηνο σπουδών περιλαμβάνει τουλάχιστον δεκατρείς (13) πλήρεις εβδομάδες για τη δι­δασκαλία των μαθημάτων του.
ii.  Το Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο κάθε εξαμήνου, εκτός των άλλων,  περιέχει δεκατρείς (13) πλήρεις εβδο­μάδες για το κυρίως εκπαιδευτικό έργο.
iii.  Κάθε  μέλος Δ.Ε.Π. έχει την υποχρέωση της ουσια­στικής κάλυψης (και όχι της λογιστικής τακτοποίησης) όλης της διδακτέας ύλης σύμφωνα με το αναλυτικό πε­ριεχόμενο του μαθήματος του, εντός των προβλεπόμε­νων δεκατριών (13) πλήρων διδακτικών εβδομάδων, π.χ. για ένα τρίωρο εξαμηνιαίο μάθημα πρέπει να καλυφθούν 3x13=39 ώρες διδασκα­λίας.
iv. Σε περιπτώσεις απώλειας ωρών διδασκαλίας ενός συγκεκριμένου μαθήματος, μέχρι το πολύ δύο δι­δακτικών εβδομάδων, λόγω συμπτώσεων με αργίες ή άλλα έκτακτα περιστατικά, το υπεύθυνο μέλος Δ.Ε.Π. οφείλει να προτείνει έγγραφα στη Δ/νση του Τομέα και τον Πρόεδρο της Σχολής τις ημέρες και ώρες αναπλή­ρωσής τους, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να συμπίπτουν με άλλο προγραμματισμένο μάθημα, έτσι ώστε να καλυφθεί πλήρως το σύνολο της διδακτέας ύλης, αλλά και των ωρών που αντιστοιχούν σε δεκατρείς πλή­ρεις εβδομάδες διδασκαλίας.
v.  Σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, οι διδακτικές εβδομάδες δεν επιτρέπεται να είναι λιγότερες από έντεκα (11), δηλαδή σε περιπτώσεις απώλειας πέραν των δύο διδακτικών εβδομάδων, το μάθημα θεωρείται ως μη διδαχθέν, έστω και αν καλυ­φθούν οι προγραμματισμένες ώρες διδασκαλίας των δε­κατριών εβδομάδων σε λιγότερες από έντεκα εβδομά­δες.
β.  Εξετάσεις και συναφή θέματα
i.     Η πολιτική του Ε.Μ.Π. στο εξεταστικό σκέλος της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνίσταται στην συνεχή πα­ρακολούθηση, ενίσχυση και αξιολόγηση της προόδου του φοιτητή, με την ενεργοποίησή του καθ΄ όλη τη διάρ­κεια των μαθημάτων, συνοψίζεται δε στην ενίσχυση των ενδιάμεσων εκπαιδευτικών δοκιμασιών.
ii.     Οι εξεταστικές περίοδοι είναι τρεις: η κανονική του Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου, η κανονική του Ιουνίου και η επαναληπτική του Σεπτεμβρίου. Στο πλαίσιο της ενί­σχυσης της αυτονομίας των Σχολών, το Ακαδη­μαϊκό Ημερολόγιο περιέχει πέντε (5) συνολικά εβδομά­δες για τις μετά το Χειμερινό και Εαρινό Εξάμηνο περιό­δους και τέσσερις (4) εβδομάδες για την περίοδο του Σεπτεμ­βρίου, οι οποίες διατίθενται στις Γενικές Συνελεύ­σεις των Σχολών, για κάλυψη ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, εξετάσεων και διακοπών.
iii.    Η τελευταία, για κάθε Ακαδημαϊκό έτος, περίο­δος ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και επαναληπτικών εξετάσεων μαθημάτων χειμερινού και εαρινού εξαμήνου, διάρκειας τεσσάρων  εβδομάδων, μπορεί να αρχίζει την δεύτερη, μετά την 15η Αυγούστου, Δευτέρα του Αυγούστου. Η κατάθεση βαθμολογίας των εξετάσεων αυτών γίνεται αμέ­σως μετά τη λήξη τους και πάντως προ της τελευταίας εβδομάδας του Σεπτεμβρίου.
iv.    Η επίδοση των φοιτητών βαθμολογείται με την κλίμακα 0-10, χωρίς χρήση κλασματικών. Ο βαθμός επιτυχίας είναι ίσος ή πάνω από πέντε (5).
v.    Την πρώτη και τελική ευθύνη σύνταξης των Προγραμμάτων της Εξεταστικής Περιόδου κάθε εξαμήνου έχει ο Πρόεδρος της Σχολής. Οφείλει επομένως να ενημερώνεται από τους Διευθυντές των Τομέων ή και τα μέλη Δ.Ε.Π. σχετικά με τα μαθήματα τα οποία δεν έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την προβλεπόμενη από το Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο λήξη των μαθημάτων. Στη συνέχεια και αφού ο κατάλογος των μη ολοκληρωθέντων μαθημάτων επικυρωθεί από τη Γενική Συνέλευση της Σχολής (ή το Δ.Σ., εφόσον έχει εξουσιοδοτηθεί σχετικά), ο Πρόεδρος εκδίδει το Πρόγραμμα Εξετάσεων της αντίστοιχης περιόδου.
vi.    Οι εξετάσεις διενεργούνται με αυστηρή τήρηση του επίσημου Προγράμματος, το οποίο εκδίδεται και υπογράφεται από τον Πρόεδρο. Τυχόν μεταβολές στο Πρόγραμμα, εξαιτίας λόγων ανώτερης βίας, θα πρέπει να εγκρίνονται πρώτα από τον Πρόεδρο, ο οποίος έχει την ευθύνη και την υποχρέωση της έκδοσης της επίσημης ανακοίνωσης.
vii.   Με ευθύνη του συντονιστή της επιτροπής του αντίστοιχου μαθήματος επιβάλλεται η σχολαστική τήρηση της ώρας της έναρξης και κυρίως της λήξης των εξετάσεων και της εξασφάλισης του εποπτικού προσωπικού για τις εξετά­σεις, κατ΄ αρχήν στο πλαίσιο των δυνατοτήτων των Το­μέων τους και - σε περίπτωση αδυναμίας - μετά από συ­νεννοήσεις για επικουρία από άλλους Τομείς.
viii.  Η βαθμολογία καταχωρείται από τους διδάσκο­ντες στο σχετικό μαγνητικό αρχείο της δισκέτας, η οποία αποστέλλεται από τη Γραμματεία της Σχολής, προκει­μένου να ακολουθήσει - μετά την κατάθεσή της σε αυτές - η σχετική ενημέρωση του Φοιτητολογίου από το αρμό­διο προσωπικό, με τη διαδικασία που ορίζει ο Ε.Κ.Λ.-Ε.Μ.Π.
ix.    Η κατάθεση της βαθμολογίας γίνεται το ταχύ­τερο δυνατό μετά την εξέταση και πάντως προ της πα­ρελεύσεως μιας εβδομάδας από τη λήξη της εξεταστικής περιόδου, έτσι ώστε το αρμόδιο διοικητικό προσωπικό της Σχολής να είναι σε θέση να εκδίδει έγκαιρα τα αποτελέσματα και να προχωρεί απρόσκοπτα η εγγραφή των φοιτητών στα επόμενα εξάμηνα.
x.    Τυχόν σφάλματα που διαπιστώνονται από τον δι­δάσκοντα στην βαθμολογία, μετά την κατάθεσή της στο πρωτόκολλο της Σχολής, γνωστοποιούνται στη Σχολή με έγγραφό του κατά τη διάρκεια του επόμενου εξαμήνου από εκείνο κατά το οποίο διδάχθηκε το μά­θημα και εισάγονται για έγκριση στο Δ.Σ. ή τη Γ.Σ. της Σχολής. Μετά την παρέλευση του εξαμήνου, καμία διόρθωση δεν γίνεται δεκτή.

γ.  Τυπικό Ημερολόγιο των εξαμήνων
Το τυπικό Ημερολόγιο ενός εξαμήνου στο Ε.Μ.Π. έχει ως εξής:

 

Ημέρα	Αντικείμενο	Χρονική περίοδος
ΔΕ	Έναρξη μαθημάτων και εγγραφών: Τελευταία εβδ. Σεπτ. (χειμ. εξ.), δεύτερη εβδ. Φεβ. (θερινό εξ.)	Εβδομάδα μηδέν
ΠΑ	Λήξη προθεσμίας εγγραφών	Δύο εβδ. μετά την έναρξη
ΠΑ	Λήξη προθεσμίας παραιτήσεως από μαθήματα του εξαμήνου που δηλώθηκαν	Τρεις εβδ. μετά την έναρξη
ΔΕ	Έκδοση καταλόγων των φοι­τη­τών που γράφτηκαν από τις Γραμματείες των Σχολών	Τέσσερις εβδ. μετά την έναρξη
ΠΑ	Λήξη προθεσμίας παραιτήσεως από την όλη σπουδή του εξαμή­νου	Έξι εβδ. μετά την έναρξη
ΠΑ	Λήξη μαθημάτων	Με τη συμπλήρωση δε­κατριών πλήρων δι­δα­κτικών εβδομάδων
ΔΕ	Περίοδος ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, εξετάσεων και διακο­πών	Διάρκεια, πέντε εβδομά­δες
ΠΑ	Λήξη περιόδου ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, εξετάσεων και δια­κοπών
ΠΑ	Κατάθεση βαθμολογίας	Εντός εβδομάδας από τη λήξη

Αμέσως μετά το τέλος του εαρινού εξαμήνου πραγ­ματοποιείται και το ενταγμένο στο αντίστοιχο Π.Π.Σ. μά­θημα «Μεγάλες Ασκήσεις...» ορισμένων Σχολών του Ιδρύματος.
δ.  Διπλωματικές Εργασίες
i.   Οι ουσιαστικές συνεργασίες των φοιτητών με τους διδάσκοντες για την ανάθεση και επίβλεψη των Δ.Ε., γίνονται προφανώς καθόλη τη διάρκεια του ακα­δημαϊκού έτους.
ii.  Στο ακαδημαϊκό ημερολόγιο ορίζονται οι ημερομη­νίες,
1.  έναρξης προθεσμίας υποβολής αιτήσεων για επι­λογή ή αλλαγή Τομέα και θέματος διπλωματικής εργα­σίας,
2.  λήξης προθεσμίας υποβολής των παραπάνω αιτή­σεων,
3.  κατανομής διπλωματικών εργασιών από τις Σχολές, τόσο για το χειμερινό (Οκτ.-Νοεμ.), όσο και για το εαρινό (Φεβ.-Μαρ.), εξάμηνο, συνολικής διάρκειας τριών έως τεσσάρων εβδομάδων
iii.  Ομοίως ορίζονται και οι ημερομηνίες των προφορι­κών εξετάσεων στην διπλωματική εργασία, για τις περιόδους Οκτωβρίου, Φεβρουαρίου και Ιουνίου, συ­νολικής διάρκειας τριών έως τεσσάρων εβδομάδων, με το ακόλουθο περιεχόμενο:
1.  Λήξη προθεσμίας παραδόσεως διπλωματικών ερ­γασιών.
2.  Λήξη προθεσμίας για αποδοχή  διπλωματικών ερ­γασιών.
3.  Έναρξη προφορικών εξετάσεων διπλωματικών ερ­γασιών.
4.  Λήξη προφορικών εξετάσεων διπλωματικών εργα­σιών.
5.  Κατάθεση βαθμολογίας διπλωματικών εργα­σιών.
ε)  Αργίες και διακοπές
Κατά τη διάρκεια του χειμερινού και του εαρινού εξα­μήνου δεν γίνονται μαθήματα και εξετάσεις στις ακόλου­θες ημερομηνίες:
i.   Χειμερινό εξάμηνο:
1.  Την 28η Οκτωβρίου
2.  Την 17η Νοεμβρίου
3.  Τις διακοπές των Χριστουγέννων και της Πρωτο­χρονιάς, που αρχίζουν την 23η Δεκεμβρίου και λήγουν την 6η Ιανουαρίου
4.  Την 30η Ιανουαρίου
ii.  Εαρινό εξάμηνο:
1.  Την Καθαρή Δευτέρα
2.  Την 25η Μαρτίου
3.  Τις διακοπές του Πάσχα, που αρχίζουν τη Με­γάλη Δευτέρα και λήγουν την Κυριακή του Θωμά
4.  Την 1η Μαϊου
5.  Του Αγίου Πνεύματος

1.9. Ο Σύμβουλος των Σπουδών

Αμέσως μετά την έκδοση καταλόγου των εγγεγραμμένων φοιτητών, το Δ.Σ. της Σχολής ορίζει ένα μέλος Δ.Ε.Π., ως Σύμβουλο Σπουδών για κάθε ένα φοιτητή, με ουσιαστικά καθήκοντα και υποχρεώσεις συμπαράστασης στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο φοιτητής.

1.10. Ανάδραση του συστήματος των Π.Π.Σ.: Κριτική από τους φοιτητές μέσω του ερωτηματολογίου αξιολόγησης διδασκόντων και μαθημάτων.

Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική στα περισσότερα αξιόλογα δημόσια ΑΕΙ, αποφασίστηκε, θεσμοθετήθηκε και άρχισε στο Ε.Μ.Π. κατά το ακαδημαϊκό έτος 1997-1998 η διανομή και επεξεργασία των ερωτηματολογίων αξιολόγησης διδασκόντων και μαθημάτων.
Επισημαίνεται εδώ, ότι οι αντιρρήσεις ορισμένων φοιτητών, όσον αφορά το ερωτηματολόγιο, οδηγούν στο ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο και από τους ίδιους αποτέλεσμα. Απομονώνουν τους φοιτητές από την ουσιαστική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και βοηθούν άλλες αδιαφανείς και ατεκμηρίωτες διαδικασίες αξιολόγησης. Η επιτυχής εφαρμογή του ερωτηματολογίου, για το περιεχόμενο του οποίου είναι δεκτές για συζήτηση όλες οι εισηγήσεις και προτάσεις, είναι η τελευταία ευκαιρία των φοιτητών του Ε.Μ.Π. να αποκτήσουν το δικαίωμα που διεκδικούν επί πολλές δεκαετίες: Την άρθρωση ουσιαστικού και αποφασιστικού λόγου στην πρώτιστη αποστολή του Ε.Μ.Π., την εκπαίδευσή τους.
Το περιεχόμενο και η διαδικασία εφαρμογής του θε­σμού των ερωτηματολογίων αξιολόγησης του Εκπαιδευ­τικού Έργου έχουν ως εξής:
α.  Την όλη διαδικασία διανομής, επεξεργασίας κ.λπ. του ερωτηματολογίου διαχειρίζεται επιτροπή, οριζόμενη από τον Πρόεδρο κάθε Σχολήςς, με Πρόεδρο τον Ανα­πληρωτή Πρόεδρο, στην οποία συμμετέχουν 2 μέλη Δ.Ε.Π., 2 εκπρόσωποι των φοιτητών και δύο εκπρόσωποι της Γραμματείας της Σχολής. Η επιτροπή έχει και την ευθύνη του συντονισμού και της παρακολούθησης όλων των σχετικών με την υλοποίηση της αξιολόγησης ενερ­γειών, ενημερώνει δε έγκαιρα για τυχόν καθυστερήσεις ή δυσλειτουργίες τον Πρόεδρο της Σχολής και την Πρυ­τανεία.
β.  Ο κάθε διδάσκων λαμβάνει γνώση, κατ΄ ιδίαν, των αναλυτικών αποτελεσμάτων που αφορούν στο μάθημά του και των συνολικών αποτελεσμάτων της Σχολής του, μέσω της  αποστολής τους με συστημένο εμπιστευ­τικό φάκελο από τη Γραμματεία της Σχολής.
γ.  Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα κάθε Σχολής διαβιβάζονται με ευθύνη της Γραμματείας (Διοικητικών Υπηρεσιών) της Σχολής προς τον Πρόεδρο και τους Διευθυντές των Τομέων της Σχολής, την Πρυτανεία, τη Σ.Ε.-Π.Σ., τη Διεύθυνση Σπουδών, τους φοιτητικούς συλλό­γους και τον επικεφαλής της κύριας ομάδας απο­τίμησης εκπαιδευτικού έργου του Ε.Μ.Π. Διαβιβάζονται επίσης τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των γενικών μαθημά­των στον Πρόεδρο και τους Διευθυντές Τομέων της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσι­κών Επιστη­μών. Όλα τα αναλυτικά αποτελέσματα διαβι­βάζονται στον Πρύτανη και στους Προέδρους των Σχολών (τα σχετικά με τη Σχολή τους), οι οποίοι και οφείλουν να τα αξιοποιούν, κατά τις εξελίξεις των μελών Δ.Ε.Π., σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
δ.  Η διανομή του ερωτηματολογίου γίνεται μεταξύ της 6ης και της 10ης διδακτικής εβδομάδας κάθε ακαδη­μαϊ­κού εξαμήνου. Ειδικότερα, τα ερωτηματολόγια διανέ­μο­νται στα κατ΄ επιλογήν υποχρεωτικά μαθήματα μεταξύ 6ης και 8ης εβδομάδας μαθημάτων και στα υποχρεωτικά μαθήματα μεταξύ 7ης και 10ης εβδομάδας μαθημάτων.
ε.  Για τα μαθήματα στα οποία γίνεται συνδιδασκαλία, παράλληλα ή σειριακά, θα πρέπει να λαμβάνεται μέρι­μνα, ώστε τα ερωτηματολόγια να διανέμονται και στα δύο τμήματα. Ειδικά, αν πρόκειται για σειριακή διδασκαλία, θα μοιράζονται αφού έχει συμπληρωθεί το 80% περίπου των ωρών διδασκαλίας κάθε διδάσκοντα.
στ. Κρίνεται επίσης απαραίτητο οι φοιτητές μαζί με την εγγραφή τους σε κάθε ακαδημαϊκό έτος να παίρνουν και ένα ενημερωτικό κείμενο σχετικά με τα ερωτηματο­λόγια, καθώς και να συμπληρώνουν ένα πολύ σύντομο ερωτηματολόγιο το οποίο θα περιέχει ερωτήσεις σχετικά με το αν και σε ποιο ποσοστό είχαν απαντήσει το προη­γούμενο έτος στα ερωτηματολόγια που μοιράστηκαν και ποια είναι η άποψή τους για το θεσμό.
ζ.  Οι εκπρόσωποι της Γραμματείας στις επιτροπές διανομής και συλλογής του ερωτηματολογίου έχουν υπολογίσει εκ των προτέρων, έστω και κατά προσέγ­γιση, τον αριθμό που αντιστοιχεί στο 20% των πρωτοεγ­γραφομένων σε κάθε μάθημα φοιτητών. Σε περίπτωση που οι παρόντες σε ένα μάθημα φοιτητές είναι λιγότεροι του παραπάνω αριθμού, ο εκπρόσωπος της Γραμμα­τείας αναστέλλει τη διαδικασία διανομής και την επανα­λαμβάνει σε άλλη μέρα και ώρα του μαθήματος, ανεξαρ­τήτως του αριθμού των παρόντων φοιτητών.
η.  Το τελικό περιεχόμενο των ερωτηματολογίων προσδιορίζεται σύμφωνα με την  παράγραφο 3 του άρθρου 1 του παρόντος.

1.11.  Κατοχύρωση ισοτιμίας των διπλωμάτων Ε.Μ.Π. προς τα M.Sc και M.Eng των ισότιμων Αγγλοσαξονικών Πανεπιστημίων και εφαρμογή του νέου εγκεκριμένου τύπου διπλώματος αποφοίτων Ε.Μ.Π.

1.11.1. Υπάρχουσα κατάσταση

Η επαναλαμβανόμενη διακήρυξη των διοικήσεων του Ε.Μ.Π., των μελών ΔΕΠ και των φοιτητών περί ισοτιμίας των διπλωμάτων μας προς τα M.Sc και M.Eng των Αγγλοσαξονικών Πανεπιστημίων δεν οδήγησε μέχρι σήμερα σε συγκεκριμένες αποφασιστικές ενέργειες. Επιπλέον, δεν εμπόδισε τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις να θεσμοθετήσουν ακριβώς το αντίθετο: κατά τις προσλήψεις μηχανικών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα πριμοδοτούνται ιεραρχικά και οικονομικά οι κάτοχοι M.Sc ή M.Eng των Αγγλοσαξονικών Πανεπιστημίων και επομένως έχουν υποβαθμιστεί de facto από το ελληνικό κράτος τα πτυχία των ελληνικών πολυτεχνείων και του Ε.Μ.Π. στο επίπεδο του B.Sc.
Γι΄ αυτή την απαράδεκτη, αλλά και τελείως άδικη μεταχείριση οι μέχρι τώρα διαμαρτυρίες υπήρξαν χλιαρές, και το κυριότερο δεν προχώρησαν σε ουσιαστικά μέτρα κατά της Πολιτείας. Είναι δε γεγονός ότι πολλοί τελειόφοιτοι του Ε.Μ.Π. εγγράφονται σε Πολυτεχνεία του εξωτερικού για την απόκτηση M.Sc ή M.Eng και για λόγους καλύτερης μισθολογικής και ιεραρχικής εξέλιξης.
Το Ε.Μ.Π. χορηγεί μέχρι σήμερα στους αποφοίτους του, μετά από αίτησή τους, ένα απλό πιστοποιητικό στο οποίο αναφέρεται ότι «τα από το Ε.Μ.Π. χορηγούμενα διπλώματα θεωρούνται από το Ίδρυμα ως πλήρως ισότιμα με τα πτυχία Master΄s των αναγνωρισμένων από αυτό ως ομοταγών Αγγλοσαξονικών Πανεπιστημίων». Είναι, βέβαια, προφανές ότι αυτό το ασθενές πιστοποιητικό δεν έχει ουσιαστική επίδραση στους μελλοντικούς εργοδότες, δεδομένου ότι δεν αναφέρει τίποτα περί της εξειδίκευσης των αποφοίτων μας, δεν στηρίζεται από ανάλογες ενέργειες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και επιπλέον η όλη σύνθεση και παρουσίασή του δεν είναι πειστική.
Με πρωτοβουλία του Πρύτανη του Ε.Μ.Π. και τη στήριξη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, οργανώθηκε σειρά συναντήσεων των Πρυτάνεων, Αντιπρυτάνεων, Κοσμητόρων και Προέδρων των Πολυτεχνείων και Πολυτεχνειακών Σχολών της χώρας, στην οποία συμμετείχε και ο Πρόεδρος του Τ.Ε.Ε. και αποφασίσθηκε, μεταξύ άλλων, να υποστηριχθεί απ΄ όλα τα Ελληνικά Πολυτεχνεία η πρόταση της Πρυτανείας του Ε.Μ.Π.
1.11.2. Προβολή της ισοτιμίας με την χορήγηση διπλώματος προχωρημένων σπουδών και αναλυτικού πιστοποιητικού με το περιεχόμενο των σπουδών
Με την από 02.04.99 ομόφωνη απόφαση της, η Σύγκλητος του Ε.Μ.Π.:
α.    Αναβάθμισε τον τύπο του «Διπλώματος Μηχανικού», σε «Δίπλωμα Προχωρημένων Σπουδών Μηχανικού». Οι Σχολές αποφασίζουν κατά την κρίση τους αν θα αναφέρεται ή όχι στο δίπλωμα αυτό και η πρόσθετη εξειδίκευση που λαμβάνει ο Μηχανικός κατά τα τελευταία εξάμηνα των σπουδών του.
β.    Το δίπλωμα αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό στο οποίο αναγράφονται όλα τα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών (με την αντίστοιχη βαθμολογία του απόφοιτου) και ειδική επισήμανση στα μαθήματα εξειδίκευσης. Στο τέλος του πιστοποιητικού τονίζεται ιδιαίτερα το θέμα και ο βαθμός της Διπλωματικής Εργασίας.
γ.    Το παραπάνω Δίπλωμα και το Πιστοποιητικό χορηγούνται στον απόφοιτο συγχρόνως στην Ελληνική και Αγγλική γλώσσα.
1.11.3. Προσβολή των μειωτικών, για τα πτυχία του Ε.Μ.Π., αποφάσεων της Δημόσιας Διοίκησης
Με τις κατάλληλες κοινές προσφυγές Ε.Μ.Π. και Τ.Ε.Ε., στα αρμόδια δικαστικά όργανα θα επιδιωχθεί η συμμόρφωση του ελληνικού ευρύτερου δημόσιου τομέα στην ουσία της αναγνώρισης της ισοτιμίας των πτυχίων του Ε.Μ.Π. με τα Μ.Sc και M.Eng και το Ελληνικό Μ.Δ.Ε., και η συνακόλουθη διόρθωση των σχετικών αποφάσεών του κατά τις προσλήψεις και μισθολογικές ή ιεραρχικές κατατάξεις.