Τὶ ἐγραψαν γιὰ τὸν Αἴσωπο
Διογένης ὀ Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, Vitae philosophorum (0004: 001)
«Diogenis Laertii vitae philosophorum, 2 vols.», Ed. Long, H.S.
Oxford: Clarendon Press, 1964, Repr. 1966.
Book 1, section 72, line 10
Βραχυλόγος τε ἦν· ὅθεν καὶ Ἀρισταγόρας ὁ Μιλήσιος (FGrH
608 F 11) τοῦτον τὸν τρόπον Χιλώνειον καλεῖ. (...) Βράγχου
δὲ εἶναι, ὃς τὸ ἱερὸν ἔκτισε τὸ ἐν Βραγχίδαις. ἦν δὲ γέρων περὶ
τὴν πεντηκοστὴν δευτέραν Ὀλυμπιάδα, ὅτε Αἴσωπος ὁ λογοποιὸς ἤκμαζεν. ἐτελεύτησε δ', ὥς φησιν Ἕρμιππος, (FHG III.
39) ἐν Πίσῃ, τὸν υἱὸν Ὀλυμπιονίκην ἀσπασάμενος πυγμῆς.
ἔπαθε δὴ τοῦτο ὑπερβολῇ τε χαρᾶς καὶ ἀσθενείᾳ πολυετίας. καὶ
αὐτὸν πάντες οἱ κατὰ τὴν πανήγυριν ἐντιμότατα παρέπεμψαν.
Διογένης ὀ Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, Vitae philosophorum
Book 2, section 42, line 12
Δήλι' Ἄπολλον χαῖρε, καὶ Ἄρτεμι, παῖδε κλεεινώ.
Διονυσόδωρος δέ φησι μὴ εἶναι αὐτοῦ τὸν παιᾶνα (FHG II. 84).
ἐποίησε δὲ καὶ μῦθον Αἰσώπειον οὐ πάνυ ἐπιτετευγμένως, οὗ ἡ
ἀρχή·
Αἴσωπός ποτ' ἔλεξε Κορίνθιον ἄστυ νέμουσι
Διογένης ὀ Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, Vitae philosophorum
Book 1, section 69, line 1
Οὗτος, ὥς φησιν Ἡρόδοτος ἐν τῇ πρώτῃ (§ 59), Ἱπποκράτει
θυομένῳ ἐν Ὀλυμπίᾳ, τῶν λεβήτων αὐτομάτων ζεσάντων, συνεβούλευσεν ἢ μὴ γῆμαι, ἤ, εἰ ἔχοι γυναῖκα, ἐκπέμψαι καὶ παῖδας
ἀπείπασθαι. φασὶ δ' αὐτὸν καὶ Αἰσώπου πυθέσθαι, ὁ Ζεὺς τί
εἴη ποιῶν· τὸν δὲ φάναι, «τὰ μὲν ὑψηλὰ ταπεινοῦν, τὰ δὲ
ταπεινὰ ὑψοῦν.» ἐρωτηθεὶς τίνι διαφέρουσιν οἱ πεπαιδευμένοι
τῶν ἀπαιδεύτων, ἔφη, «ἐλπίσιν ἀγαθοῖς.» τί δύσκολον, «τὸ τὰ
ἀπόῤῥητα σιωπῆσαι, καὶ σχολὴν εὖ διαθέσθαι, καὶ ἀδικούμενον
δύνασθαι φέρειν.» προσέταττε δὲ καὶ ταῦτα· γλώττης κρατεῖν,
καὶ μάλιστα ἐν συμποσίῳ. μὴ κακολογεῖν τοὺς πλησίον· εἰ δὲ μή,
ἀκούσεσθαι ἐφ' οἷς λυπήσεσθαι. μὴ ἀπειλεῖν μηδενί· γυναικῶδες
γάρ. ταχύτερον ἐπὶ τὰς ἀτυχίας τῶν φίλων ἢ ἐπὶ τὰς εὐτυχίας
πορεύεσθαι. γάμον εὐτελῆ ποιεῖσθαι. τὸν τεθνηκότα μὴ κακολογεῖν. γῆρας τιμᾶν. φυλάττειν ἑαυτόν. ζημίαν αἱρεῖσθαι μᾶλλον
ἢ κέρδος αἰσχρόν· ἡ μὲν γὰρ ἅπαξ ἐλύπησε, τὸ δὲ διὰ παντός.
ἀτυχοῦντι μὴ ἐπιγελᾶν. ἰσχυρὸν ὄντα πρᾷον εἶναι, ὅπως οἱ
πλησίον αἰδῶνται μᾶλλον ἢ φοβῶνται. μανθάνειν τῆς αὑτοῦ
οἰκίας καλῶς προστατεῖν. τὴν γλῶτταν μὴ προτρέχειν τοῦ νοῦ.
θυμοῦ κρατεῖν. μαντικὴν μὴ ἐχθαίρειν. μὴ ἐπιθυμεῖν ἀδυνάτων.
ἐν ὁδῷ μὴ σπεύδειν. λέγοντα μὴ κινεῖν τὴν χεῖρα· μανικὸν γάρ.
νόμοις πείθεσθαι. ἠρεμίᾳ χρῆσθαι.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Solon (0007: 007)
«Plutarchi vitae parallelae, vol. 1.1, 4th edn.», Ed. Ziegler, K.
Leipzig: Teubner, 1969.
Chapter 28, section 1, line 1
Ὁ δὲ λογοποιὸς Αἴσωπος, ἐτύγχανε γὰρ εἰς Σάρδεις μετάπεμπτος γεγονὼς ὑπὸ Κροίσου καὶ τιμώμενος,
ἠχθέσθη τῷ Σόλωνι μηδεμιᾶς τυχόντι φιλανθρωπίας,
καὶ προτρέπων αὐτόν ‘ὦ Σόλων’ ἔφη, ‘τοῖς βασιλεῦσι
δεῖ ὡς ἥκιστα ἢ ὡς ἥδιστα ὁμιλεῖν.’ καὶ ὁ Σόλων
’μὰ Δία’ εἶπεν, ‘ἀλλ' ὡς ἥκιστα ἢ ὡς ἄριστα.’
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Solon
Chapter 6, section 7, line 3
νον ἃ χρὴ λέγειν τὸν ἄνθρωπον ‘οὐδὲν’ εἰπεῖν ‘ἕτερον
εἰ μὴ νὴ Δία νεανίσκου τινὸς ἦν ἐκφορὰ καὶ προὔπεμπεν
ἡ πόλις. ἦν γὰρ υἱὸς ὡς ἔφασαν ἀνδρὸς ἐνδόξου καὶ πρωτεύοντος ἀρετῇ τῶν πολιτῶν· οὐ παρῆν δ' ἀλλ' ἀποδημεῖν ἔφασαν αὐτὸν ἤδη πολὺν χρόνον’. ‘ὦ δυστυχὴς
ἐκεῖνος’ φάναι τὸν Σόλωνα· ‘τίνα δ' ὠνόμαζον αὐτόν;’
’ἤκουσα’ φάναι ‘τοὔνομα’ τὸν ἄνθρωπον, ‘ἀλλ' οὐ μνημονεύω· πλὴν ὅτι πολὺς λόγος ἦν αὐτοῦ σοφίας καὶ
δικαιοσύνης’. οὕτω δὴ καθ᾿ ἑκάστην ἀπόκρισιν τῷ φόβῳ
προσαγόμενον τὸν Σόλωνα καὶ τέλος ἤδη συντεταραγμένον, αὐτὸν ὑποβαλεῖν τοὔνομα τῷ ξένῳ, πυνθανόμενον
μὴ Σόλωνος ὁ τεθνηκὼς ὠνομάζετο. φήσαντος δὲ τοῦ
ἀνθρώπου, τὸν μὲν ὁρμῆσαι παίειν τὴν κεφαλὴν καὶ
τἆλλα ποιεῖν καὶ λέγειν ἃ συμβαίνει τοῖς περιπαθοῦσι,
τὸν δὲ Θαλῆν ἐπιλαβόμενον αὐτοῦ καὶ γελάσαντα, ‘ταῦτά
τοι’ φάναι ‘ὦ Σόλων ἐμὲ γάμου καὶ παιδοποιίας ἀφίστησιν, ἃ καὶ σὲ κατερείπει τὸν ἐῤῥωμενέστατον. ἀλλὰ
θάῤῥει τῶν λόγων ἕνεκα τούτων· οὐ γάρ εἰσιν ἀληθεῖς.’
ταῦτα μὲν οὖν Ἕρμιππος (FHG III 39) ἱστορεῖν φησι
Πάταικον, ὃς ἔφασκε τὴν Αἰσώπου ψυχὴν ἔχειν.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Pelopidas (0007: 021)
«Plutarchi vitae parallelae, vol. 2.2, 2nd edn.», Ed. Ziegler, K.
Leipzig: Teubner, 1968.
Chapter 34, section 5, line 1
Ἐκείνων δὲ τῶν ταφῶν οὐ δοκοῦσιν ἕτεραι λαμπρότεραι γενέσθαι τοῖς τὸ λαμπρὸν οὐκ ἐν ἐλέφαντι καὶ χρυσῷ
καὶ πορφύραις εἶναι νομίζουσιν, ὥσπερ Φίλιστος (FGrH 556
F 40), ὑμνῶν καὶ θαυμάζων τὴν Διονυσίου ταφήν, οἷον τραγῳδίας μεγάλης τῆς τυραννίδος ἐξόδιον θεατρικὸν γενομένην. Ἀλέξανδρος δ' ὁ μέγας Ἡφαιστίωνος ἀποθανόντος οὐ
μόνον ἵππους ἔκειρε καὶ ἡμιόνους, ἀλλὰ καὶ τὰς ἐπάλξεις
ἀφεῖλε τῶν τειχῶν, ὡς ἂν δοκοῖεν αἱ πόλεις πενθεῖν, ἀντὶ
τῆς πρόσθεν μορφῆς κούριμον σχῆμα καὶ ἄτιμον ἀναλαμβάνουσαι. ταῦτα μὲν οὖν προστάγματα δεσποτῶν ὄντα,
καὶ μετὰ πολλῆς ἀνάγκης περαινόμενα καὶ μετὰ φθόνου
τῶν τυχόντων καὶ μίσους τῶν βιαζομένων, οὐδεμιᾶς
χάριτος ἦν οὐδὲ τιμῆς, ὄγκου δὲ βαρβαρικοῦ καὶ τρυφῆς
καὶ ἀλαζονείας ἐπίδειξις, εἰς κενὰ καὶ ἄζηλα τὴν περιουσίαν διατιθεμένων· ἀνὴρ δὲ δημοτικὸς ἐπὶ ξένης τεθνηκώς,
οὐ γυναικός, οὐ παίδων, οὐ συγγενῶν παρόντων, οὐ
δεομένου τινός, οὐκ ἀναγκάζοντος, ὑπὸ δήμων τοσούτων
καὶ πόλεων ἁμιλλωμένων προπεμπόμενος καὶ συνεκκομιζόμενος καὶ στεφανούμενος, εἰκότως ἐδόκει τὸν τελειότατον ἀπέχειν εὐδαιμονισμόν. οὐ γάρ, ὡς Αἴσωπος
ἔφασκε, χαλεπώτατός ἐστιν ὁ τῶν εὐτυχούντων θάνατος,
ἀλλὰ μακαριώτατος, εἰς ἀσφαλῆ χώραν τὰς εὐπραξίας
κατατιθέμενος τῶν ἀγαθῶν, καὶ [τῇ] τύχῃ μεταβάλλεσθαι
[μὴ] ἀπολιπών. διὸ βέλτιον ὁ Λάκων τὸν Ὀλυμπιονίκην
Διαγόραν, ἐπιδόντα μὲν υἱοὺς στεφανουμένους Ὀλυμπίασιν,
ἐπιδόντα δ' υἱωνοὺς καὶ θυγατριδοῦς, ἀσπασάμενος
«κάτθανε» εἶπε «Διαγόρα· οὐκ εἰς τὸν Ὄλυμπον ἀναβήσῃ.» τὰς δ' Ὀλυμπιακὰς καὶ Πυθικὰς νίκας οὐκ ἂν
οἶμαί τις εἰς τὸ αὐτὸ συνθεὶς ἁπάσας ἑνὶ τῶν Πελοπίδου
παραβαλεῖν ἀγώνων ἀξιώσειεν, οὓς πολλοὺς ἀγωνισάμενος
καὶ κατορθώσας, καὶ τοῦ βίου τὸ πλεῖστον ἐν δόξῃ καὶ
τιμῇ βιώσας, τέλος ἐν τῇ τρισκαιδεκάτῃ βοιωταρχίᾳ,
τυραννοκτονίᾳ μεμειγμένην ἀριστείαν ἀριστεύων, ὑπὲρ τῆς
τῶν Θεσσαλῶν ἐλευθερίας ἀπέθανεν.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Crassus (0007: 039)
«Plutarchi vitae parallelae, vol. 1.2, 3rd edn.», Ed. Ziegler, K.
Leipzig: Teubner, 1964.
Chapter 32, section 5, line 2
δοὺς λόγον ὑπ' ἀγγέλων εἰς Σελεύκειαν ὡς ζῶντα Κράςσον ἄγοι, παρεσκεύαζε πομπήν τινα γελοίαν, ὕβρει προςαγορεύων θρίαμβον. ὁ μὲν γὰρ ἐμφερέστατος Κράσσῳ
τῶν αἰχμαλώτων, Γάιος Πακκιανός, ἐσθῆτα βασιλικὴν
γυναικὸς ἐνδὺς καὶ διδαχθεὶς Κράσσος ὑπακούειν καὶ
αὐτοκράτωρ τοῖς καλοῦσιν, ἐφ' ἵππου καθήμενος ἤγετο·
πρὸ αὐτοῦ δὲ σαλπιγκταὶ καὶ ῥαβδοῦχοί τινες ὀχούμενοι
καμήλοις εἰσήλαυνον· ἐξήρτητο δὲ τῶν ῥάβδων βαλάντια
καὶ περὶ τοὺς πελέκεις πρόσφατοι κεφαλαὶ Ῥωμαίων
ἀποτετμημέναι. κατόπιν δ' εἵποντο Σελευκίδες ἑταῖραι
μουσουργοί, πολλὰ βωμολόχα καὶ γελοῖα δι' ᾀσμάτων εἰς
θηλύτητα καὶ ἀνανδρίαν τοῦ Κράσσου λέγουσαι. ταῦτα
μὲν οὖν πάντες ἐθεῶντο. τὴν δὲ γερουσίαν τῶν Σελευκέων
ἀθροίσας, εἰσήνεγκεν ἀκόλαστα βιβλία τῶν Ἀριστείδου
Μιλησιακῶν, οὔτι ταῦτά γε καταψευσάμενος· εὑρέθη γὰρ
ἐν τοῖς Ῥουστίου σκευοφόροις, καὶ παρέσχε τῷ Σουρήνᾳ
καθυβρίσαι πολλὰ καὶ κατασκῶψαι τοὺς Ῥωμαίους, εἰ
μηδὲ πολεμοῦντες ἀπέχεσθαι πραγμάτων καὶ γραμμάτων δύνανται τοιούτων. τοῖς μέντοι Σελευκεῦσιν ἐδόκει
σοφὸς ἀνὴρ ὁ Αἴσωπος (fab. 229 Hausr.) εἶναι, τὸν Σουρήναν
ὁρῶσι τὴν μὲν τῶν Μιλησιακῶν ἀκολαστημάτων πήραν
ἐξηρτημένον πρόσθεν, ὄπισθεν δὲ Παρθικὴν Σύβαριν
ἐφελκόμενον ἐν τοσαῖσδε παλλακίδων ἁμάξαις, τρόπον
τινὰ ταῖς λεγομέναις ἐχίδναις καὶ σκυτάλαις ἀντιμόρφως
τὰ μὲν ἐμφανῆ καὶ πρόσθια μέρη φοβερὰ καὶ φρικώδη
δόρασι καὶ τόξοις καὶ ἵπποις προβαλλομένην, κατ' οὐρὰν
δὲ τῆς φάλαγγος εἰς χορείαν καὶ κρόταλα καὶ ψαλμοὺς
καὶ παννυχίδας ἀκολάστους μετὰ γυναικῶν τελευτῶσαν.
ψεκτὸς μὲν γὰρ ὁ Ῥούστιος, ἀναιδεῖς δὲ Πάρθοι τὰ Μιλησιακὰ ψέγοντες, ὧν πολλοὶ βεβασιλεύκασιν ἐκ Μιλησίων
καὶ Ἰωνίδων ἑταιρῶν γεγονότες Ἀρσακίδαι.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Cicero (0007: 055)
«Plutarchi vitae parallelae, vol. 1.2, 3rd edn.», Ed. Ziegler, K.
Leipzig: Teubner, 1964.
Chapter 5, section 4, line 3
Ὁ δ' οὖν Κικέρων ἐλπίδων μεστὸς ἐπὶ τὴν πολιτείαν
φερόμενος, ὑπὸ χρησμοῦ τινος ἀπημβλύνθη τὴν ὁρμήν.
ἐρομένῳ γὰρ αὐτῷ τὸν ἐν Δελφοῖς θεὸν ὅπως ἂν ἐνδοξότατος γένοιτο, προσέταξεν ἡ Πυθία τὴν ἑαυτοῦ φύσιν,
ἀλλὰ μὴ τὴν τῶν πολλῶν δόξαν ἡγεμόνα ποιεῖσθαι τοῦ
βίου. καὶ τόν γε πρῶτον ἐν Ῥώμῃ χρόνον εὐλαβῶς διῆγε
καὶ ταῖς ἀρχαῖς ὀκνηρῶς προσῄει καὶ παρημελεῖτο, ταῦτα
δὴ τὰ Ῥωμαίων τοῖς βαναυσοτάτοις πρόχειρα καὶ συνήθη
ῥήματα Γραικὸς καὶ σχολαστικὸς ἀκούων. ἐπεὶ δὲ καὶ
φύσει φιλότιμος ὢν καὶ παροξυνόμενος ὑπὸ τοῦ πατρὸς
καὶ τῶν φίλων ἐπέδωκεν εἰς τὸ συνηγορεῖν ἑαυτόν, οὐκ
ἠρέμα τῷ πρωτείῳ προσῆλθεν, ἀλλ' εὐθὺς ἐξέλαμψε τῇ
δόξῃ καὶ διέφερε πολὺ τῶν ἀγωνιζομένων ἐπ᾿ ἀγορᾶς.
λέγεται δὲ καὶ αὐτὸς οὐδὲν ἧττον νοσήσας τοῦ Δημοσθένους περὶ τὴν ὑπόκρισιν, τοῦτο μὲν Ῥωσκίῳ τῷ κωμῳδῷ, τοῦτο δ' Αἰσώπῳ τῷ τραγῳδῷ προσέχειν ἐπιμελῶς.
τὸν δ' Αἴσωπον τοῦτον ἱστοροῦσιν ὑποκρινόμενον ἐν θεάτρῳ τὸν περὶ τῆς τιμωρίας τοῦ Θυέστου βουλευόμενον
Ἀτρέα, τῶν ὑπηρετῶν τινος ἄφνω παραδραμόντος, ἔξω
τῶν ἑαυτοῦ λογισμῶν διὰ τὸ πάθος ὄντα τῷ σκήπτρῳ πατάξαι καὶ ἀνελεῖν. οὐ μικρὰ δὴ πρὸς τὸ πείθειν ὑπῆρχεν ἐκ
τοῦ ὑποκρίνεσθαι ῥοπὴ τῷ Κικέρωνι, καὶ τούς γε τῷ
μέγα βοᾶν χρωμένους ῥήτορας ἐπισκώπτων, ἔλεγε δι' ἀσθένειαν ἐπὶ τὴν κραυγὴν ὥσπερ χωλοὺς ἐφ' ἵππον πηδᾶν.
ἡ δὲ περὶ τὰ σκώμματα καὶ τὴν παιδιὰν ταύτην εὐτραπελία δικανικὸν μὲν ἐδόκει καὶ γλαφυρὸν εἶναι, χρώμενος
δ' αὐτῇ κατακόρως, πολλοὺς ἐλύπει καὶ κακοηθείας ἐλάμβανε δόξαν.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Aratus (0007: 063)
«Plutarchi vitae parallelae, vol. 3.1, 2nd edn.», Ed. Ziegler, K.
Leipzig: Teubner, 1971.
Chapter 30, section 8, line 2
λεύοντα τὸν Ἄρατον, ὥρμησε καλλίστην ὁρμὴν μεταβαλόμενος, πρῶτον μὲν ἑαυτὸν ἐλευθερῶσαι μίσους καὶ φόβου
καὶ φρουρᾶς καὶ δορυφόρων, εἶτα τῆς πατρίδος εὐεργέτης
γενέσθαι. καὶ μεταπεμψάμενος τὸν Ἄρατον ἀφῆκε τὴν ἀρχήν, καὶ τὴν πόλιν εἰς τοὺς Ἀχαιοὺς μετεκόμισεν. ἐφ'
οἷς μεγαλύνοντες αὐτὸν οἱ Ἀχαιοὶ στρατηγὸν εἵλοντο.
φιλοτιμούμενος δ' εὐθὺς ὑπερβαλεῖν δόξῃ τὸν Ἄρατον,
ἄλλας τε πολλὰς πράξεις οὐκ ἀναγκαίας εἶναι δοκούσας
καὶ στρατείαν ἐπὶ Λακεδαιμονίους παρήγγελλεν. ἐνιστάμενος δ' ὁ Ἄρατος αὐτῷ φθονεῖν ἐδόκει, καὶ τό γε δεύτερον ὁ Λυδιάδης στρατηγὸς ᾑρέθη, ἀντιπράττοντος ἄντι-
κρυς Ἀράτου καὶ σπουδάζοντος ἑτέρῳ παραδοθῆναι τὴν ἀρχήν· αὐτὸς μὲν γὰρ ὡς εἴρηται (24, 5) παρ' ἐνιαυτὸν ἦρχε.
μέχρι μὲν οὖν τρίτης στρατηγίας ὁ Λυδιάδης εὖ φερόμενος διετέλει, καὶ παρ' ἐνιαυτὸν ἦρχεν, [μὲν] ἐναλλὰξ
τῷ Ἀράτῳ στρατηγῶν· φανερὰν δ' ἐξενεγκάμενος ἔχθραν
καὶ πολλάκις αὐτοῦ κατηγορήσας ἐν τοῖς Ἀχαιοῖς, ἀπεῤῥίφη καὶ παρώφθη, πεπλασμένῳ δοκῶν ἤθει πρὸς ἀληθινὴν καὶ ἀκέραιον ἀρετὴν ἁμιλλᾶσθαι. καὶ καθάπερ τῷ
κόκκυγί φησιν Αἴσωπος (198 Halm; deest ap. Hausrath)
ἐρωτῶντι τοὺς λεπτοὺς ὄρνιθας, ὅ τι φεύγοιεν αὐτόν,
εἰπεῖν ἐκείνους, ὡς ἔσται ποθ' ἱέραξ, οὕτως ἔοικε τῷ
Λυδιάδῃ παρακολουθεῖν ἐκ τῆς τυραννίδος ὑποψία, βλάπτουσα τὴν πίστιν αὐτοῦ τῆς μεταβολῆς.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Aratus
Chapter 38, section 9, line 4
ἀφέντα καὶ προέμενον ἑτέρῳ τοὺς οἴακας, ὅτε καλῶς εἶχε
καὶ ἀκόντων ἐπιστάντα σῴζειν τὸ κοινόν, ἀπεγνωκότα
[δὲ] τὰ πράγματα καὶ τὴν δύναμιν τῶν Ἀχαιῶν, εἶξαι τῷ
Κλεομένει, καὶ μὴ πάλιν τὴν Πελοπόννησον ἐκβαρβαρῶσαι φρουραῖς Μακεδόνων, μηδὲ πληρῶσαι τὸν Ἀκροκόρινθον Ἰλλυρικῶν ὅπλων καὶ Γαλατικῶν, μηδ' οὓς αὐτὸς ἐν ταῖς πράξεσι καταστρατηγῶν καὶ καταπολιτευόμενος, ἐν δὲ τοῖς ὑπομνήμασι (FGrH 231 F 4a) λοιδορῶν
διετέλει, τούτους ἐπάγεσθαι δεσπότας ταῖς πόλεσι,
συμμάχους ὑποκοριζόμενον. εἰ δὲ Κλεομένης ἦν – λεγέσθω
γὰρ οὕτως – παράνομος καὶ τυραννικός, ἀλλ' Ἡρακλεῖδαι
πατέρες αὐτῷ καὶ Σπάρτη πατρίς, ἧς τὸν ἀφανέστατον ἦν
ἄξιον ἀντὶ τοῦ πρώτου Μακεδόνων ἡγεμόνα ποιεῖσθαι
τοὺς ἔν τινι λόγῳ τὴν Ἑλληνικὴν τιθεμένους εὐγένειαν.
καὶ [μέν>τοι [καὶ] Κλεομένης ᾔτει τὴν ἀρχὴν παρὰ τῶν
Ἀχαιῶν ὡς πολλὰ ποιήσων ἀγαθὰ τὰς πόλεις ἀντὶ τῆς
τιμῆς καὶ τῆς προσηγορίας ἐκείνης· Ἀντίγονος δὲ καὶ κατὰ
γῆν καὶ κατὰ θάλατταν αὐτοκράτωρ ἡγεμὼν ἀναγορευθείς,
οὐχ ὑπήκουσε πρὶν τὸν μισθὸν αὐτῷ τῆς ἡγεμονίας ὁμολογηθῆναι τὸν Ἀκροκόρινθον, ἀτεχνῶς τὸν Αἰσώπου (175
Halm; 238 Hausrath) μιμησάμενος κυνηγόν. οὐ γὰρ πρότερον ἐπέβη τοῖς Ἀχαιοῖς δεομένοις καὶ ὑποβάλλουσιν αὑτοὺς
διὰ τῶν πρεσβειῶν καὶ τῶν ψηφισμάτων, ἢ τῇ φρουρᾷ καὶ
τοῖς ὁμήροις ὥσπερ χαλινουμένους ἀνασχέσθαι. καίτοι πᾶσαν ὁ Ἄρατος (FGrH 231 F 4a) ἀφίησι φωνὴν ἀπολογιζόμενος τὴν ἀνάγκην. ὁ Πολύβιος (2, 47, 4 sq.) δ' αὐτὸν ἐκ πολλοῦ φησι καὶ πρὸ τῆς ἀνάγκης, ὑφορώμενον τὸ θράσος τὸ
τοῦ Κλεομένους, κρύφα τῷ Ἀντιγόνῳ διαλέγεσθαι, καὶ
τοὺς Μεγαλοπολίτας προκαθιέναι δεομένους Ἀχαιῶν ἐπικαλεῖσθαι τὸν Ἀντίγονον· οὗτοι γὰρ ἐπιέζοντο τῷ πολέμῳ μάλιστα, συνεχῶς ἄγοντος αὐτοὺς καὶ φέροντος
τοῦ Κλεομένους. ὁμοίως δὲ καὶ Φύλαρχος (FGrH 81 F 52)
ἱστόρηκε περὶ τούτων, ᾧ μὴ τοῦ Πολυβίου μαρτυροῦντος οὐ πάνυ τι πιστεύειν ἄξιον ἦν· ἐνθουσιᾷ γὰρ ὅταν
ἅψηται τοῦ Κλεομένους ὑπ' εὐνοίας, καὶ καθάπερ ἐν
δίκῃ τῇ ἱστορίᾳ τῷ μὲν ἀντιδικῶν διατελεῖ, τῷ δὲ συναγορεύων.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Quomodo adolescens poetas audire debeat (14d–37b) (0007: 068)
«Plutarch's moralia, vol. 1», Ed. Babbitt, F.C.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1927, Repr. 1969.
Stephanus page 16, section C, line 7
πρόχειρον ὡς τὸ «πολλὰ ψεύδονται ἀοιδοὶ» τὰ
μὲν ἑκόντες τὰ δ' ἄκοντες. ἑκόντες μέν, ὅτι πρὸς
ἡδονὴν ἀκοῆς καὶ χάριν, ἣν οἱ πλεῖστοι διώκουσιν,
αὐστηροτέραν ἡγοῦνται τὴν ἀλήθειαν τοῦ ψεύδους.
ἡ μὲν γὰρ ἔργῳ γιγνομένη, κἂν ἀτερπὲς ἔχῃ τὸ
τέλος, οὐκ ἐξίσταται· τὸ δὲ πλαττόμενον λόγῳ
ῥᾷστα περιχωρεῖ καὶ τρέπεται πρὸς τὸ ἥδιον ἐκ
τοῦ λυποῦντος. οὔτε γὰρ μέτρον οὔτε τρόπος
οὔτε λέξεως ὄγκος οὔτ' εὐκαιρία μεταφορᾶς οὔθ'
ἁρμονία καὶ σύνθεσις ἔχει τοσοῦτον αἱμυλίας καὶ
χάριτος ὅσον εὖ πεπλεγμένη διάθεσις μυθολογίας·
ἀλλ' ὥσπερ ἐν γραφαῖς κινητικώτερόν ἐστι χρῶμα
γραμμῆς διὰ τὸ ἀνδρείκελον καὶ ἀπατηλόν, οὕτως
ἐν ποιήμασι μεμιγμένον πιθανότητι ψεῦδος ἐκπλήττει καὶ ἀγαπᾶται μᾶλλον τῆς ἀμύθου καὶ ἀπλάστου
περὶ μέτρον καὶ λέξιν κατασκευῆς. ὅθεν ὁ Σωκράτης ἔκ τινων ἐνυπνίων ποιητικῆς ἁψάμενος αὐτὸς
μέν, ἅτε δὴ γεγονὼς ἀληθείας ἀγωνιστὴς τὸν
ἅπαντα βίον, οὐ πιθανὸς ἦν οὐδ' εὐφυὴς ψευδῶν
δημιουργός, τοὺς δ' Αἰσώπου μύθους ἔπεσιν
ἐνήρμοζεν ὡς ποίησιν οὐκ οὖσαν ᾗ ψεῦδος μὴ
πρόσεστι. θυσίας μὲν γὰρ ἀχόρους καὶ ἀναύλους
ἴσμεν, οὐκ ἴσμεν δ' ἄμυθον οὐδ' ἀψευδῆ ποίησιν.
τὰ δ' Ἐμπεδοκλέους ἔπη καὶ Παρμενίδου καὶ
θηριακὰ Νικάνδρου καὶ γνωμολογίαι Θεόγνιδος
λόγοι εἰσὶ κιχράμενοι παρὰ ποιητικῆς ὥσπερ
ὄχημα τὸ μέτρον καὶ τὸν ὄγκον, ἵνα τὸ πεζὸν
διαφύγωσιν. ὅταν οὖν ἄτοπόν τι καὶ δυσχερὲς
ἐν τοῖς ποιήμασι λέγηται περὶ θεῶν ἢ δαιμόνων
ἢ ἀρετῆς ὑπ' ἀνδρὸς ἐλλογίμου καὶ δόξαν ἔχοντος,
ὁ μὲν ὡς ἀληθῆ προσδεξάμενος λόγον οἴχεται
φερόμενος καὶ διέφθαρται τὴν δόξαν, ὁ δὲ μεμνημένος ἀεὶ καὶ κατέχων ἐναργῶς τῆς ποιητικῆς τὴν
περὶ τὸ ψεῦδος γοητείαν καὶ δυνάμενος λέγειν
ἑκάστοτε πρὸς αὐτὴν
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Quomodo quis suos in virtute sentiat profectus (75a–86a) (0007: 071)
«Plutarch's moralia, vol. 1», Ed. Babbitt, F.C.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1927, Repr. 1969.
Stephanus page 79, section A, line 12
ροντες» ἐπὶ τὰς ἔριδας καὶ τὰς ἀπορίας χωροῦσι
καὶ τὰ σοφίσματα, οἱ δὲ πλεῖστοι τοῖς διαλεκτικοῖς
ἐνδύντες εὐθὺς ἐπισιτίζονται πρὸς σοφιστείαν, ἔνιοι
δὲ χρείας καὶ ἱστορίας ἀναλεγόμενοι περιίασιν,
ὥσπερ Ἀνάχαρσις ἔλεγε τῷ νομίσματι τοὺς Ἕλληνας πρὸς οὐδὲν ἕτερον ἢ τὸ ἀριθμεῖν χρωμένους
ὁρᾶν, οὕτω τοὺς λόγους παραριθμούμενοι καὶ παραμετροῦντες, ἄλλο δ' οὐδὲν εἰς ὄνησιν αὑτῶν τιθέμενοι. συμβαίνει δὴ τὸ τοῦ Ἀντιφάνους, ὅ τις
εἶπεν ἐπὶ τῶν Πλάτωνος συνήθων. ὁ γὰρ Ἀντιφάνης ἔλεγε παίζων ἔν τινι πόλει τὰς φωνὰς εὐθὺς
λεγομένας πήγνυσθαι διὰ ψῦχος, εἶθ' ὕστερον
ἀνιεμένων ἀκούειν θέρους ἃ τοῦ χειμῶνος διελέχθησαν· οὕτω δὴ τῶν ὑπὸ Πλάτωνος ἔφη νέοις
οὖσιν ἔτι λεχθέντων μόλις ὀψὲ τοὺς πολλοὺς
αἰσθάνεσθαι γέροντας γενομένους. καὶ πρὸς ὅλην
δὲ τοῦτο τὴν φιλοσοφίαν πεπόνθασιν, ἄχρι οὗ
κατάστασιν ὑγιεινὴν ἡ κρίσις λαβοῦσα τοῖς ἦθος
ἐμποιοῦσι καὶ μέγεθος ἄρξηται συμφέρεσθαι καὶ
ζητεῖν λόγους, ὧν κατὰ τὸν Αἴσωπον εἴσω μᾶλλον ἢ
ἔξω τὰ ἴχνη τέτραπται. ὥσπερ γὰρ ὁ Σοφοκλῆς
ἔλεγε τὸν Αἰσχύλου διαπεπαιχὼς ὄγκον εἶτα τὸ
πικρὸν καὶ κατάτεχνον τῆς αὐτοῦ κατασκευῆς
τρίτον ἤδη τὸ τῆς λέξεως μεταβάλλειν εἶδος, ὅπερ
ἠθικώτατόν ἐστι καὶ βέλτιστον, οὕτως οἱ φιλοσοφοῦντες, ὅταν ἐκ τῶν πανηγυρικῶν καὶ κατατέχνων
εἰς τὸν ἁπτόμενον ἤθους καὶ πάθους λόγον μεταβῶσιν, ἄρχονται τὴν ἀληθῆ προκοπὴν προκόπτειν
καὶ ἄτυφον.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b–164d) (0007: 079)
«Plutarch's moralia, vol. 2», Ed. Babbitt, F.C.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1928, Repr. 1962.
Stephanus page 152, section E, line 6
Γελάσας οὖν ὁ Περίανδρος, «ἔχομεν,» εἶπεν,
«Αἴσωπε, τὴν δίκην προσηκόντως ἅτε, πρὶν ἢ τοὺς
Ἀμάσιδος οὓς προειλόμεθα πάντας εἰσαγαγεῖν
λόγους, εἰς ἑτέρους ἐμπεσόντες. ὅρα δή, Νειλόξενε,
τὰ λοιπὰ τῆς ἐπιστολῆς, καὶ χρῶ παροῦσιν ἐν
ταὐτῷ τοῖς ἀνδράσιν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 155, section B, line 3
Καὶ ὁ Ἀνάχαρσις, «διὰ τοῦτό τοι,» εἶπεν, «ἢ
μόνος ἢ μάλιστα τῶν θεῶν ἐλεύθερός ἐστι καὶ
αὐτόνομος, καὶ κρατεῖ πάντων, κρατεῖται δ' ὑπ'
οὐδενός, ἀλλὰ βασιλεύει καὶ ἡνιοχεῖ. πλὴν σέ γε
τὸ ἅρμα λέληθεν αὐτοῦ, ὡς ὑπερφυὲς κάλλει καὶ
μεγέθει θαυμάσιόν ἐστιν· οὐ γὰρ ἂν παίζων ἐπὶ
γέλωτι παρέβαλες ἐκεῖνο τοῖς ἡμετέροις. οἶκον δέ
μοι δοκεῖς, ὦ Αἴσωπε, ταυτὶ τὰ πήλινα καὶ ξύλινα
καὶ κεραμεᾶ στεγάσματα νομίζειν, ὥσπερ εἰ κοχλίαν ἡγοῖο τὸ κέλυφος, ἀλλὰ μὴ τὸ ζῷον. εἰκότως
οὖν σοι γέλωτα παρέσχεν ὁ Σόλων, ὅτι τοῦ
Κροίσου τὴν οἰκίαν κεκοσμημένην πολυτελῶς θεα-
σάμενος οὐκ εὐθὺς ἀπεφήνατο τὸν κεκτημένον
εὐδαιμόνως οἰκεῖν καὶ μακαρίως, ἅτε δὴ τῶν ἐν
αὐτῷ μᾶλλον ἀγαθῶν ἢ τῶν παρ' αὐτῷ βουλόμενος γενέσθαι θεατής· σὺ δ' ἔοικας οὐδὲ τῆς
σεαυτοῦ μνημονεύειν ἀλώπεκος. ἐκείνη μὲν γὰρ
εἰς ἀγῶνα ποικιλίας καταστᾶσα πρὸς τὴν πάρδαλιν
ἠξίου τὰ ἐντὸς αὐτῆς καταμαθεῖν τὸν δικαστήν,
ποικιλωτέρα γὰρ ἐκεῖθεν φανεῖσθαι· σὺ δὲ τὰ
τεκτόνων καὶ λιθοξόων ἔργα περινοστεῖς, οἶκον
ἡγούμενος, οὐ τὰ ἐντὸς ἑκάστου καὶ οἰκεῖα, παῖδας
καὶ γάμον καὶ φίλους καὶ θεράποντας, οἷς κἂν ἐν
μυρμηκιᾷ τις ἢ νεοττιᾷ νοῦν ἔχουσι καὶ σωφρονοῦσι κοινωνῇ τῶν ὑπαρχόντων, χρηστὸν οἶκον
οἰκεῖ καὶ μακάριον. ἐγὼ μὲν οὖν,» ἔφη, «ταῦτα
καὶ πρὸς Αἴσωπον ἀποκρίνομαι καὶ Διοκλεῖ
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 162, section C, line 1
Κἀγὼ πρὸς αὐτόν, «ἄλλο τι λέγωμεν,» ἔφην,
«ὦ Αἴσωπε· τούτῳ δὲ τῷ λόγῳ πιστευομένῳ καὶ
γραφομένῳ παρ' ἡμῖν πλέον ἢ χίλι' ἔτη διαγέγονεν
καὶ ἀπὸ τῶν Ἰνοῦς καὶ Ἀθάμαντος χρόνων.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 150, section A, line 3
Ὁ δ' Αἴσωπος (ἐτύγχανε γὰρ ὑπὸ Κροίσου
νεωστὶ πρός τε Περίανδρον ἅμα καὶ πρὸς τὸν θεὸν
εἰς Δελφοὺς ἀπεσταλμένος, καὶ παρῆν ἐπὶ δίφρου
τινὸς χαμαιζήλου παρὰ τὸν Σόλωνα καθήμενος
ἄνω κατακείμενον) «ἡμίονος δ',» ἔφη, «Λυδὸς
ἐν ποταμῷ τῆς ὄψεως ἑαυτοῦ κατιδὼν εἰκόνα καὶ
θαυμάσας τὸ κάλλος καὶ τὸ μέγεθος τοῦ σώματος
ὥρμησε θεῖν ὥσπερ ἵππος ἀναχαιτίσας. εἶτα
μέντοι συμφρονήσας ὡς ὄνου υἱὸς εἴη, κατέπαυσε
ταχὺ τὸν δρόμον καὶ ἀφῆκε τὸ φρύαγμα καὶ τὸν
θυμόν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 150, section E, line 9
Ὁ δ' Αἴσωπος, «εἴ γ',» εἶπεν, «εἰδείης, ὦ
ξένε, τοὺς νῦν αὐλοποιοὺς ὡς προέμενοι τὰ νεβρεῖα,
χρώμενοι τοῖς ὀνείοις, βέλτιον ἠχεῖν λέγουσιν.
διὸ καὶ Κλεοβουλίνη πρὸς τὸν Φρύγιον αὐλὸν
ᾐνίξατο.
κνήμῃ νεκρὸς ὄνος με κερασφόρῳ οὖας ἔκρουσεν,
ὥστε θαυμάζειν τὸν ὄνον εἰ παχύτατος καὶ ἀμουσότατος ὢν τἄλλα λεπτότατον καὶ μουσικώτατον
ὀστέον παρέχεται.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 152, section B, line 12
Καὶ ὁ Αἴσωπος οἷον ἐλεγκτικῶς «ἔδει τοίνυν,»
ἔφη, «τοῦτο καθ᾿ ἑαυτοὺς περαίνειν καὶ μή,
συμβούλους φάσκοντας εἶναι καὶ φίλους, κατηγόρους
γίγνεσθαι τῶν ἀρχόντων.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 152, section D, line 8
Σὺ γάρ,» ἔφη ὁ Αἴσωπος, «οὔπω γέγραφας
ὅ τι ὅμοιον ἦν, οἰκέτας μὴ μεθύειν, ὡς ἔγραψας
Ἀθήνησιν οἰκέτας μὴ ἐρᾶν μηδὲ ξηραλοιφεῖν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 152, section E, line 3
Πάλιν δ' ὁ Αἴσωπος, «καὶ μήν,» ἔφη, «Θαλῆς
ἔδοξεν εἰπεῖν ὅτι τάχιστα γηράσαι.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 154, section B, line 9
Ἡ μὲν οὖν Εὔμητις ἡδέως ἂν εἰποῦσά τι πρὸς
αὐτόν, ὡς ἐφαίνετο, κατέσχεν ἑαυτὴν ὑπ' αἰδοῦς,
καὶ ἀνεπλήσθη τὸ πρόσωπον ἐρυθήματος· ὁ δ'
Αἴσωπος οἷον ἀμυνόμενος ὑπὲρ αὐτῆς «οὐ γελοιότερον οὖν,» εἶπε, «τὸ μὴ δύνασθαι ταῦτα διαλύειν,
οἷόν ἐστιν ὃ μικρὸν ἔμπροσθεν ἡμῖν τοῦ δείπνου
προέβαλεν,
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 154, section F, line 12
Γελάσας οὖν ὁ Αἴσωπος, «οὔκ, εἴγε τῶν πάντων,» ἔφη, «καὶ Ἀνάχαρσιν ἀριθμεῖς· τούτῳ γὰρ
οἶκος οὐκ ἔστιν, ἀλλὰ καὶ σεμνύνεται τῷ ἄοικος
εἶναι, χρῆσθαι δ' ἁμάξῃ, καθάπερ τὸν ἥλιον ἐν
ἅρματι λέγουσι περιπολεῖν, ἄλλοτ' ἄλλην ἐπινεμόμενον τοῦ οὐρανοῦ χώραν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 155, section F, line 1
Καὶ ὁ Αἴσωπος, «ἀλλ' οὐδὲ τοῦτ',» ἔφη, «τὸ
ποτήριον δημοτικόν ἐστι· Σόλωνι γὰρ ἔκπαλαι
παράκειται μόνῳ.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 156, section A, line 6
Τοῦ δὲ Πιττακοῦ γελάσαντος ὁ Αἴσωπος λόγον
εἶπε τοιοῦτον· «λύκος ἰδὼν ποιμένας ἐσθίοντας ἐν
σκηνῇ πρόβατον ἐγγὺς προσελθών, ‘ἡλίκος ἂν ἦν,’
ἔφη, ‘θόρυβος ὑμῖν, εἰ ἐγὼ τοῦτ' ἐποίουν.’»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 156, section A, line 10
Καὶ ὁ Χίλων «ὀρθῶς,» ἔφη, «Αἴσωπος
ἠμύνατο, μικρὸν ἔμπροσθεν ἐπιστομισθεὶς ὑφ᾿
ἡμῶν, εἶτα νῦν ὁρῶν ἑτέρους τὸν Μνησιφίλου
λόγον ὑφηρπακότας· Μνησίφιλος γὰρ ᾐτήθη τὴν
ὑπὲρ Σόλωνος ἀπόκρισιν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 158, section B, line 5
Καὶ ὁ Κλεόδωρος «ὀρθῶς,» ἔφη, «λέγεις.
ἰατρικὸς γὰρ Ἡσίοδος, ὡς δῆλός ἐστιν οὐκ
ἀμελῶς οὐδ' ἀπείρως περὶ διαίτης καὶ κράσεως
οἴνου καὶ ἀρετῆς ὕδατος καὶ λουτροῦ καὶ γυναικῶν
διαλεγόμενος καὶ συνουσίας καιροῦ καὶ βρεφῶν
καθίσεως. ἀλλ' Ἡσιόδου μὲν ἐμοὶ δοκεῖ δικαιότερον Αἴσωπος αὑτὸν ἀποφαίνειν μαθητὴν ἢ
Ἐπιμενίδης· τούτῳ γὰρ ἀρχὴν τῆς καλῆς ταύτης
καὶ ποικίλης καὶ πολυγλώσσου σοφίας ὁ πρὸς
τὴν ἀηδόνα λόγος τοῦ ἱέρακος παρέσχηκεν. ἐγὼ
δ' ἂν ἡδέως ἀκούσαιμι Σόλωνος· εἰκὸς γὰρ αὐτὸν
πεπύσθαι, πολὺν χρόνον Ἀθήνησιν Ἐπιμενίδῃ
συγγενόμενον, ὅ τι δὴ παθὼν ἢ σοφιζόμενος ἐπὶ
τοιαύτην ἦλθε δίαιταν.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 162, section B, line 11
Ὁ δ' Αἴσωπος «ἀλλ' ὑμεῖς,» ἔφη, «τοὺς ἐμοὺς
χλευάζετε κολοιοὺς καὶ κόρακας εἰ διαλέγονται·
δελφῖνες δὲ τοιαῦτα νεανιεύονται;»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 164, section B, line 10
Καὶ ὁ Αἴσωπος, «ὅταν γε παίζῃ πρὸς ἐμὲ
Χερσίας,» εἶπε· «σπουδάζων δὲ τούτων Ὅμηρον
εὑρετὴν ἀποδείκνυσι καί φησι τὸν μὲν Ἕκτορα
γιγνώσκειν ἑαυτόν· τοῖς γὰρ ἄλλοις ἐπιτιθέμενος
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 157, section B, line 7
Καὶ ὁ Κλεόβουλος, «ἀλλὰ τοῖς μὲν σοφοῖς,»
ἔφη, «μέτρον ὁ νόμος δέδωκε, πρὸς δὲ τοὺς
φαύλους ἐρῶ λόγον τῆς ἐμῆς θυγατρὸς ὃν πρὸς
τὸν ἀδελφὸν εἶπεν. ἔφη γὰρ τὴν Σελήνην δεῖσθαι
τῆς ἑαυτῆς μητρὸς ὅπως αὐτῇ χιτώνιον ὑφήνῃ
σύμμετρον· τὴν δ' εἰπεῖν ‘καὶ πῶς σύμμετρον
ὑφήνω; νῦν μὲν γὰρ ὁρῶ σε πανσέληνον, αὖθις
δὲ μηνοειδῆ, τοτὲ δ' ἀμφίκυρτον.’ οὕτω δή, ὦ
φίλε Χερσία, καὶ πρὸς ἄνθρωπον ἀνόητον καὶ
φαῦλον οὐδέν ἐστι μέτρον οὐσίας· ἄλλοτε γὰρ
ἄλλος ἐστὶ ταῖς χρείαις διὰ τὰς ἐπιθυμίας καὶ τὰς
τύχας, ὥσπερ ὁ Αἰσώπου κύων, ὃν οὑτοσί φησιν
ἐν τῷ χειμῶνι συστρεφόμενον καὶ συσπειρώμενον
διὰ τὸ ῥιγοῦν οἰκίαν ποιεῖν διανοεῖσθαι, θέρους
δ' αὖ πάλιν ἐκτεταμένον καθεύδοντα φαίνεσθαι
μέγαν ἑαυτῷ καὶ μήτ' ἀναγκαῖον ἡγεῖσθαι μήτε
μικρὸν ἔργον οἰκίαν περιβαλέσθαι τοσαύτην. ἦ
γὰρ οὐχ ὁρᾷς,» εἶπεν, «ὦ Χερσία, καὶ τοὺς
μιαροὺς νῦν μὲν εἰς μικρὰ κομιδῇ συστέλλοντας
ἑαυτοὺς ὡς στρογγύλως καὶ Λακωνικῶς βιωσομένους, νῦν δέ, εἰ μὴ τὰ πάντων ἔχουσιν ἰδιωτῶν
ἅμα καὶ βασιλέων, ὑπ' ἐνδείας ἀπολεῖσθαι νομίζοντας;»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 164, section B, line 8
Τί δ',» εἶπεν ὁ Πιττακός, «ἡμῶν δέῃ ταῦτα
φραζόντων; πάλαι γὰρ Αἰσώπου λόγον εἰς ἕκαστον ὡς ἔοικε τούτων συντεθεικότος ἐπαινεῖς.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 155, section C, line 8
μοι δοκεῖς, ὦ Αἴσωπε, ταυτὶ τὰ πήλινα καὶ ξύλινα
καὶ κεραμεᾶ στεγάσματα νομίζειν, ὥσπερ εἰ κοχλίαν ἡγοῖο τὸ κέλυφος, ἀλλὰ μὴ τὸ ζῷον. εἰκότως
οὖν σοι γέλωτα παρέσχεν ὁ Σόλων, ὅτι τοῦ
Κροίσου τὴν οἰκίαν κεκοσμημένην πολυτελῶς θεα-
σάμενος οὐκ εὐθὺς ἀπεφήνατο τὸν κεκτημένον
εὐδαιμόνως οἰκεῖν καὶ μακαρίως, ἅτε δὴ τῶν ἐν
αὐτῷ μᾶλλον ἀγαθῶν ἢ τῶν παρ' αὐτῷ βουλόμενος γενέσθαι θεατής· σὺ δ' ἔοικας οὐδὲ τῆς
σεαυτοῦ μνημονεύειν ἀλώπεκος. ἐκείνη μὲν γὰρ
εἰς ἀγῶνα ποικιλίας καταστᾶσα πρὸς τὴν πάρδαλιν
ἠξίου τὰ ἐντὸς αὐτῆς καταμαθεῖν τὸν δικαστήν,
ποικιλωτέρα γὰρ ἐκεῖθεν φανεῖσθαι· σὺ δὲ τὰ
τεκτόνων καὶ λιθοξόων ἔργα περινοστεῖς, οἶκον
ἡγούμενος, οὐ τὰ ἐντὸς ἑκάστου καὶ οἰκεῖα, παῖδας
καὶ γάμον καὶ φίλους καὶ θεράποντας, οἷς κἂν ἐν
μυρμηκιᾷ τις ἢ νεοττιᾷ νοῦν ἔχουσι καὶ σωφρονοῦσι κοινωνῇ τῶν ὑπαρχόντων, χρηστὸν οἶκον
οἰκεῖ καὶ μακάριον. ἐγὼ μὲν οὖν,» ἔφη, «ταῦτα
καὶ πρὸς Αἴσωπον ἀποκρίνομαι καὶ Διοκλεῖ συμβάλλομαι· τῶν δ' ἄλλων ἕκαστος ἀποφαίνεσθαι
δίκαιός ἐστι τὴν ἑαυτοῦ γνώμην.»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Septem sapientium convivium (146b-164d)
Stephanus page 155, section E, line 7
Ἐπεὶ δὲ καὶ οὗτος ἔσχεν ὁ λόγος τέλος, ἡ
μὲν Εὔμητις ἐξῆλθε μετὰ τῆς Μελίσσης, τοῦ δὲ
Περιάνδρου τῷ Χίλωνι προπιόντος εὐμεγέθη
κύλικα, τῷ δὲ Βίαντι τοῦ Χίλωνος, Ἄρδαλος ἐπαναστὰς καὶ προσαγορεύσας τὸν Αἴσωπον, «σὺ δ'
οὐκ ἄν,» ἔφη, «διαπέμψαιο δεῦρο τὸ ποτήριον
πρὸς ἡμᾶς, ὁρῶν τούτους ὥσπερ τὴν Βαθυκλέους
κύλικα διαπεμπομένους ἀλλήλοις, ἑτέρῳ δὲ μὴ
μεταδιδόντας;»
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De Pythiae oraculis (394d–409d) (0007: 091)
«Plutarchi moralia, vol. 3», Ed. Sieveking, W.
Leipzig: Teubner, 1929, Repr. 1972.
Stephanus page 401, section A, line 1
Ἐπεὶ δὲ τὸν Ἀκανθίων καὶ Βρασίδου παρελθοῦσιν
οἶκον [ἔρημον] ἡμῖν ἔδειξεν ὁ περιηγητὴς χωρίον, ἐν ᾧ
Ῥοδώπιδος ἔκειντό ποτε τῆς ἑταίρας ὀβελίσκοι σιδηροῖ,
δυσχεράνας ὁ Διογενιανός ‘ἦν ἄρα τῆς αὐτῆς’ ἔφη ‘πόλεως
Ῥοδώπιδι μὲν χώραν παρασχεῖν, ὅπου τὰς δεκάτας φέρουσα καταθήσεται τῶν μισθῶν, | Αἴσωπον δ' ἀπολέσαι
τὸν ὁμόδουλον αὐτῆς.’ καὶ ὁ Σαραπίων ‘τί δὲ ταῦτ'’ ἔφη
’μακάριε, δυσχεραίνεις; ἐκεῖ βλέψον ἄνω καὶ τὴν χρυσῆν
ἐν τοῖς στρατηγοῖς καὶ βασιλεῦσι θέασαι Μνησαρέτην, ἣν
Κράτης εἶπε τῆς τῶν Ἑλλήνων ἀκρασίας ἀνακεῖσθαι τρόπαιον.’ ἰδὼν οὖν ὁ νεανίας ‘εἶτ' οὐ περὶ Φρύνης’ ἔφη ‘τοῦτ'
ἦν εἰρημένον τῷ Κράτητι;’ ‘ναί’ εἶπεν ὁ Σαραπίων· ‘Μνησαρέτη γὰρ ἐκαλεῖτο, τὴν δὲ Φρύνην ἐπίκλησιν ἔσχε διὰ
τὴν ὠχρότητα. πολλὰ δ' ὡς ἔοικε τῶν ὀνομάτων ἀποκρύπτουσιν αἱ παρωνυμίαι. τὴν γοῦν Ἀλεξάνδρου μητέρα
Πολυξένην εἶτα Μυρτάλην Ὀλυμπιάδα τε καὶ Στρατονίκην
κληθῆναι λέγουσι, τὴν δὲ Ῥοδίαν Εὔμητιν ἄχρι νῦν Κλεοβουλίνην πατρόθεν οἱ πλεῖστοι καλοῦσιν, Ἡροφίλην δὲ τὴν
Ἐρυθραίαν μαντικὴν γενομένην Σίβυλλαν προσηγόρευσαν.
τῶν δὲ γραμματικῶν ἀκούσῃ καὶ τὴν Λήδαν Μνησινόην
καὶ τὸν Ὀρέστην Ἀχαιὸν .... ὠνομάσθαι φασκόντων. ἀλλὰ
πῶς’ ἔφη ‘διανοῇ σὺ (βλέψας πρὸς τὸν Θέωνα) τουτὶ διαλῦσαι τὸ περὶ Φρύνης αἰτίαμα;’ κἀκεῖνος ἡσυχῆ
διαμειδιάσας ‘οὕτως’ εἶπεν ‘ὥστε καὶ σοὶ προσεγκαλεῖν τὰ
μικρότατα τῶν Ἑλληνικῶν πλημμελημάτων ἐλέγχοντι.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De sera numinis vindicta (548a–568a) (0007: 107)
«Plutarchi moralia, vol. 3», Ed. Pohlenz, M.
Leipzig: Teubner, 1929, Repr. 1972.
Stephanus page 557, section A, line 8
ἐγκαλεῖ καὶ παῤῥησιάζεται πρὸς τοὺς θεοὺς ‘τὰ τῶν
τεκόντων σφάλματ' εἰς τοὺς ἐγγόνους’ τρέποντας, αἰτιᾶσθαι νόμιζε καὶ τοὺς σιωπῶντας ἡμῶν. εἴτε γὰρ οἱ δράσαντες αὐτοὶ δίκην ἔδοσαν, οὐθὲν ἔτι δεῖ κολάζειν τοὺς
μὴ ἀδικήσαντας, ὅπου δὶς ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς οὐδὲ τοὺς
δράσαντας δίκαιον· εἴτε ῥᾳθυμίᾳ καταπροέμενοι τὴν τιμωρίαν ἐν τοῖς πονηροῖς ὀψὲ παρὰ τῶν ἀναιτίων εἰσπράττουσιν, οὐκ εὖ τῷ ἀδίκως τὸ βραδέως ἀναλαμβάνουσιν.
οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον, ἔχοντα
παρὰ Κροίσου χρυσίον ὅπως τε τῷ θεῷ θύσῃ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας·
ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικεν, αὐτῷ καὶ διαφορᾶς γενομένης
πρὸς τοὺς αὐτόθι τὴν μὲν θυσίαν ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματ' ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις, | ὡς οὐκ ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων· οἱ δὲ συνθέντες αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν
ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν, ὤσαντες ἀπὸ τῆς πέτρας ἐκείνης
ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται μηνῖσαν τὸ
θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ νόσων ἀτόπων
ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον ὑπὲρ
Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὐτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ Σάμιος
Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων ἐπὶ τὴν Αὐλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι. καὶ
τὸν Ἀλέξανδρον οὐδ' οἱ πάνυ φιλοῦντες, ὧν ἐσμεν καὶ
ἡμεῖς, ἐπαινοῦσι τὸ Βραγχιδῶν ἄστυ συγχέαντα καὶ διαφθείραντα πᾶσαν ἡλικίαν διὰ τὴν γενομένην τοῦ περὶ
Μίλητον ἱεροῦ προδοσίαν ὑπὸ τῶν προπάππων αὐτῶν.
Ἀγαθοκλῆς δ' ὁ Συρακοσίων τύραννος καὶ σὺν γέλωτι
χλευάζων Κερκυραίους ἐρωτῶντας διὰ τί πορθοίη τὴν
νῆσον αὐτῶν ‘ὅτι νὴ Δί'’ εἶπεν ‘οἱ πατέρες ὑμῶν ὑπεδέξαντο τὸν Ὀδυσσέα’, καὶ τῶν Ἰθακησίων ὁμοίως ἐγκαλούντων ὅτι πρόβατα λαμβάνουσιν αὐτῶν οἱ στρατιῶται
’ὁ δ' ὑμέτερος’ ἔφη ‘βασιλεὺς ἐλθὼν πρὸς ἡμᾶς καὶ τὸν
ποιμένα προσεξετύφλωσεν.’ ἆρ' οὖν οὐκ ἀτοπώτερος τούτων ὁ Ἀπόλλων, εἰ Φενεάτας ἀπόλλυσι τοὺς νῦν, ἐμφράξας
τὸ βάραθρον καὶ κατακλύσας τὴν χώραν ἅπασαν αὐτῶν,
ὅτι πρὸ χιλίων ἐτῶν, ὥς φασιν, ὁ Ἡρακλῆς ἀνασπάσας
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De sera numinis vindicta (548a-568a)
Stephanus page 557, section A, line 9
σθαι νόμιζε καὶ τοὺς σιωπῶντας ἡμῶν. εἴτε γὰρ οἱ δράσαντες αὐτοὶ δίκην ἔδοσαν, οὐθὲν ἔτι δεῖ κολάζειν τοὺς
μὴ ἀδικήσαντας, ὅπου δὶς ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς οὐδὲ τοὺς
δράσαντας δίκαιον· εἴτε ῥᾳθυμίᾳ καταπροέμενοι τὴν τιμωρίαν ἐν τοῖς πονηροῖς ὀψὲ παρὰ τῶν ἀναιτίων εἰσπράττουσιν, οὐκ εὖ τῷ ἀδίκως τὸ βραδέως ἀναλαμβάνουσιν.
οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον, ἔχοντα
παρὰ Κροίσου χρυσίον ὅπως τε τῷ θεῷ θύσῃ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας·
ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικεν, αὐτῷ καὶ διαφορᾶς γενομένης
πρὸς τοὺς αὐτόθι τὴν μὲν θυσίαν ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματ' ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις, | ὡς οὐκ ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων· οἱ δὲ συνθέντες αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν
ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν, ὤσαντες ἀπὸ τῆς πέτρας ἐκείνης
ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται μηνῖσαν τὸ
θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ νόσων ἀτόπων
ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον ὑπὲρ
Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὐτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ Σάμιος
Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων ἐπὶ τὴν Αὐλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι. καὶ
τὸν Ἀλέξανδρον οὐδ' οἱ πάνυ φιλοῦντες, ὧν ἐσμεν καὶ
ἡμεῖς, ἐπαινοῦσι τὸ Βραγχιδῶν ἄστυ συγχέαντα καὶ διαφθείραντα πᾶσαν ἡλικίαν διὰ τὴν γενομένην τοῦ περὶ
Μίλητον ἱεροῦ προδοσίαν ὑπὸ τῶν προπάππων αὐτῶν.
Ἀγαθοκλῆς δ' ὁ Συρακοσίων τύραννος καὶ σὺν γέλωτι
χλευάζων Κερκυραίους ἐρωτῶντας διὰ τί πορθοίη τὴν
νῆσον αὐτῶν ‘ὅτι νὴ Δί'’ εἶπεν ‘οἱ πατέρες ὑμῶν ὑπεδέξαντο τὸν Ὀδυσσέα’, καὶ τῶν Ἰθακησίων ὁμοίως ἐγκαλούντων ὅτι πρόβατα λαμβάνουσιν αὐτῶν οἱ στρατιῶται
’ὁ δ' ὑμέτερος’ ἔφη ‘βασιλεὺς ἐλθὼν πρὸς ἡμᾶς καὶ τὸν
ποιμένα προσεξετύφλωσεν.’ ἆρ' οὖν οὐκ ἀτοπώτερος τούτων ὁ Ἀπόλλων, εἰ Φενεάτας ἀπόλλυσι τοὺς νῦν, ἐμφράξας
τὸ βάραθρον καὶ κατακλύσας τὴν χώραν ἅπασαν αὐτῶν,
ὅτι πρὸ χιλίων ἐτῶν, ὥς φασιν, ὁ Ἡρακλῆς ἀνασπάσας
τὸν τρίποδα τὸν μαντικὸν εἰς Φενεὸν ἀπήνεγκε,
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De sera numinis vindicta (548a-568a)
Stephanus page 556, section F, line 1
Ἀλλὰ σκοπεῖτε τὸν λόγον’ ἔφην ‘μὴ τοῦ καιροῦ
ποῤῥωτέρω πρόεισι.’ καὶ ὁ Τίμων ‘τυχόν’ ἔφη ‘πρὸς τὸ
μέλλον καὶ τὸ λειπόμενον αὐτῷ μῆκος. ἤδη γὰρ ὥσπερ
ἔφεδρον ἀνίστημι τὴν τελευταίαν ἀπορίαν, ἐπεὶ ταῖς πρώταις διηγώνισται μετρίως. ἃ γὰρ Εὐριπίδης (fr. 580)
ἐγκαλεῖ καὶ παῤῥησιάζεται πρὸς τοὺς θεοὺς ‘τὰ τῶν
τεκόντων σφάλματ' εἰς τοὺς ἐγγόνους’ τρέποντας, αἰτιᾶσθαι νόμιζε καὶ τοὺς σιωπῶντας ἡμῶν. εἴτε γὰρ οἱ δράσαντες αὐτοὶ δίκην ἔδοσαν, οὐθὲν ἔτι δεῖ κολάζειν τοὺς
μὴ ἀδικήσαντας, ὅπου δὶς ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς οὐδὲ τοὺς
δράσαντας δίκαιον· εἴτε ῥᾳθυμίᾳ καταπροέμενοι τὴν τιμωρίαν ἐν τοῖς πονηροῖς ὀψὲ παρὰ τῶν ἀναιτίων εἰσπράττουσιν, οὐκ εὖ τῷ ἀδίκως τὸ βραδέως ἀναλαμβάνουσιν.
οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον, ἔχοντα
παρὰ Κροίσου χρυσίον ὅπως τε τῷ θεῷ θύσῃ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας·
ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικεν, αὐτῷ καὶ διαφορᾶς γενομένης
πρὸς τοὺς αὐτόθι τὴν μὲν θυσίαν ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματ' ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις, | ὡς οὐκ ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων· οἱ δὲ συνθέντες αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν
ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν, ὤσαντες ἀπὸ τῆς πέτρας ἐκείνης
ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται μηνῖσαν τὸ
θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ νόσων ἀτόπων
ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον ὑπὲρ
Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὐτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ Σάμιος
Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων ἐπὶ τὴν Αὐλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι. καὶ
τὸν Ἀλέξανδρον οὐδ' οἱ πάνυ φιλοῦντες, ὧν ἐσμεν καὶ
ἡμεῖς, ἐπαινοῦσι τὸ Βραγχιδῶν ἄστυ συγχέαντα καὶ
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Consolatio ad uxorem (608a–612b) (0007: 111)
«Plutarchi moralia, vol. 3», Ed. Sieveking, W.
Leipzig: Teubner, 1929, Repr. 1972.
Stephanus page 609, section F, line 2
τὴν σεαυτῆς ἀφέλειαν. ἤδη δὲ καὶ περὶ τὰ τοιαῦτα πολλὴν εὐστάθειαν ἐπεδείξω τὸ πρεσβύτατον τῶν τέκνων
ἀποβαλοῦσα καὶ πάλιν ἐκείνου τοῦ καλοῦ Χαίρωνος ἡμᾶς
προλιπόντος. μέμνημαι γὰρ ἀπὸ θαλάσσης ξένους μοι
συνοδεύσαντας ἀπηγγελμένης τῆς τοῦ παιδίου τελευτῆς
καὶ συνελθόντας ἅμα τοῖς ἄλλοις ἐς τὴν οἰκίαν· ἐπεὶ δὲ
πολλὴν κατάστασιν ἑώρων καὶ ἡσυχίαν, ὡς ὕστερον διηγοῦντο καὶ πρὸς ἑτέρους, ᾤοντο μηδὲν εἶναι δεινὸν ἀλλὰ
κενὸν ἄλλως ἐξενηνέχθαι λόγον· οὕτω σωφρόνως κατεκόσμησας τὸν οἶκον ἐν καιρῷ πολλὴν ἀκοσμίας ἐξουσίαν
διδόντι, καίτοι τῷ σεαυτῆς ἐκεῖνον ἐξέθρεψας μαστῷ καὶ
τομῆς ἠνέσχου τῆς θηλῆς περίθλασιν λαβούσης· γενναῖα
[γὰρ] ταῦτα καὶ φιλόστοργα. τὰς δὲ πολλὰς ὁρῶμεν
μητέρας, ὅταν ὑπ' ἄλλων τὰ παιδία καθαρθῇ καὶ γανωθῇ,
καθάπερ παίγνια λαμβανούσας εἰς χεῖρας, εἶτ' ἀποθα-
νόντων ἐκχεομένας εἰς κενὸν καὶ ἀχάριστον πένθος, οὐχ
ὑπ' εὐνοίας (εὐλόγιστον γὰρ εὔνοια καὶ καλόν), ἀλλὰ
μικρῷ τῷ φυσικῷ πάθει πολὺ συγκεραννύμενον τὸ πρὸς
κενὴν δόξαν ἄγρια ποιεῖ καὶ μανικὰ καὶ δυσεξίλαστα [τὰ>
πένθη. καὶ τοῦτο φαίνεται μὴ λαθεῖν Αἴσωπον· ἔφη γὰρ
οὗτος ὅτι τοῦ Διὸς τὰς τιμὰς διανέμοντος τοῖς θεοῖς ᾔτει
καὶ τὸ Πένθος. ἔδωκεν οὖν αὐτῷ, παρὰ τοῖς αἱρουμένοις
δὲ μόνοις καὶ θέλουσιν. ἐν ἀρχῇ μὲν οὖν οὕτω τοῦτο γινόμενόν ἐστιν· αὐτὸς γὰρ ἕκαστος εἰσάγει τὸ πένθος ἐφ'
ἑαυτόν. ὅταν δ' ἱδρυθῇ χρόνῳ καὶ γένηται σύντροφον καὶ
σύνοικον, οὐδὲ πάνυ βουλομένων ἀπαλλάττεται. διὸ δεῖ
μάχεσθαι περὶ θύρας αὐτῷ καὶ μὴ προίεσθαι φρουρὰν δι'
ἐσθῆτος ἢ κουρᾶς | ἤ τινος ἄλλου τῶν τοιούτων, ἃ καθ᾿
ἡμέραν ἀπαντῶντα καὶ δυσωποῦντα μικρὰν καὶ στενὴν
καὶ ἀνέξοδον καὶ ἀμείλικτον καὶ ψοφοδεῆ ποιεῖ τὴν διάνοιαν, ὡς οὔτε γέλωτος αὐτῇ μετὸν οὔτε φωτὸς οὔτε φιλανθρώπου τραπέζης τοιαῦτα περικειμένῃ καὶ μεταχειριζομένῃ διὰ τὸ πένθος. ἀμέλειαι δὲ σώματος ἕπονται τῷ
κακῷ τούτῳ καὶ διαβολαὶ πρὸς ἄλειμμα καὶ λουτρὸν καὶ
τὴν ἄλλην δίαιταν· ὧν πᾶν τοὐναντίον ἔδει τὴν ψυχὴν πονοῦσαν αὐτὴν βοηθεῖσθαι διὰ τοῦ σώματος ἐῤῥωμένου.
πολὺ γὰρ ἀμβλύνεται καὶ χαλᾶται τοῦ λυποῦντος, ὥσπερ
[ἐν] εὐδίᾳ κῦμα, τῇ γαλήνῃ τοῦ σώματος διαχεόμενον, ἐὰν
δ' αὐχμὸς ἐγγένηται καὶ τραχύτης ἐκ φαύλης διαίτης καὶ
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Quaestiones convivales (612c–748d) (0007: 112)
«Plutarchi moralia, vol. 4», Ed. Hubert, C.
Leipzig: Teubner, 1938, Repr. 1971.
Stephanus page 645, section B, line 5
καί τι ἔπος προέηκεν, ὅπερ τ' ἄῤῥητον ἄμεινον·’
οἰνώσεως ἐνταῦθα τοῦ ποιητοῦ καὶ μέθης, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ,
διαφορὰν ὑποδεικνύντος. ᾠδὴ μὲν γὰρ καὶ γέλως καὶ
ὄρχησις οἰνουμένοις μετρίως ἔπεισι· τὸ δὲ λαλεῖν καὶ λέγειν, ἃ βέλτιον ἦν σιωπᾶν, παροινίας ἤδη καὶ μέθης
ἔργον ἐστίν. διὸ καὶ Πλάτων (Legg. 650a) ἐν οἴνῳ μάλιστα
καθορᾶσθαι τὰ ἤθη τῶν πολλῶν νομίζει, καὶ Ὅμηρος
εἰπὼν (φ 35) ‘οὐδὲ τραπέζῃ γνώτην ἀλλήλων’ δῆλός ἐστιν
εἰδὼς τὸ [πολύφωνον τοῦ οἴνου καὶ [λόγων] πολλῶν
γόνιμον. οὐ γὰρ ἔστι τρωγόντων σιωπῇ καὶ πινόντων
γνῶσις· ἀλλ' ὅτι τὸ πίνειν εἰς τὸ λαλεῖν προάγεται, τῷ δὲ
λαλεῖν ἐμφαίνεται καὶ τὸ ἀπογυμνοῦσθαι πολλὰ τῶν ἄλλως
λανθανόντων, παρέχει τινὰ τὸ συμπίνειν κατανόησιν
ἀλλήλων· ὥστε μὴ φαύλως ἂν ἐπιτιμῆσαι τῷ Αἰσώπῳ·
’τί τὰς θυρίδας, ὦ μακάριε, ζητεῖς ἐκείνας, δι' ὧν ἄλλος
ἄλλου κατόψεται τὴν διάνοιαν; ὁ γὰρ οἶνος ἡμᾶς ἀνοίγει
καὶ δείκνυσιν οὐκ ἐῶν ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ' ἀφαιρῶν τὸ
πλάσμα καὶ τὸν σχηματισμόν, ἀπωτάτω τοῦ νόμου καθάπερ παιδαγωγοῦ γεγονότων.’ Αἰσώπῳ μὲν οὖν καὶ
Πλάτωνι, καὶ εἴ τις ἄλλος ἐξετάσεως τρόπου δεῖται, πρὸς
τοῦτο χρήσιμον ὁ ἄκρατος· οἱ δὲ μηδὲν ἀλλήλους βασανίζειν δεόμενοι μηδὲ καταφωρᾶν ἀλλ' ἢ χρῆσθαι φιλοφρόνως, τὰ τοιαῦτα προβλήματα καὶ τοὺς [τοιούτους] λόγους
ἄγουσι συνιόντες, οἷς ἀποκρύπτεται τὰ φαῦλα τῆς ψυχῆς,
τὸ δὲ βέλτιστον ἀναθαῤῥεῖ καὶ τὸ μουσικώτατον, ὥσπερ
ἐπὶ λειμῶνας οἰκείους καὶ νομὰς ὑπὸ φιλολογίας προερχόμενον. ὅθεν καὶ ἡμεῖς τρίτην δεκάδα ταύτην σοι
πεποιήμεθα συμποτικῶν ζητημάτων, τὸ περὶ τῶν στεφάνων πρῶτον ἔχουσαν.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Quaestiones convivales (612c-748d)
Stephanus page 645, section B, line 10
οἰνώσεως ἐνταῦθα τοῦ ποιητοῦ καὶ μέθης, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ,
διαφορὰν ὑποδεικνύντος. ᾠδὴ μὲν γὰρ καὶ γέλως καὶ
ὄρχησις οἰνουμένοις μετρίως ἔπεισι· τὸ δὲ λαλεῖν καὶ λέγειν, ἃ βέλτιον ἦν σιωπᾶν, παροινίας ἤδη καὶ μέθης
ἔργον ἐστίν. διὸ καὶ Πλάτων (Legg. 650a) ἐν οἴνῳ μάλιστα
καθορᾶσθαι τὰ ἤθη τῶν πολλῶν νομίζει, καὶ Ὅμηρος
εἰπὼν (φ 35) ‘οὐδὲ τραπέζῃ γνώτην ἀλλήλων’ δῆλός ἐστιν
εἰδὼς τὸ [πολύφω>νον τοῦ οἴνου καὶ [λόγων] πολλῶν
γόνιμον. οὐ γὰρ ἔστι τρωγόντων σιωπῇ καὶ πινόντων
γνῶσις· ἀλλ' ὅτι τὸ πίνειν εἰς τὸ λαλεῖν προάγεται, τῷ δὲ
λαλεῖν ἐμφαίνεται καὶ τὸ ἀπογυμνοῦσθαι πολλὰ τῶν ἄλλως
λανθανόντων, παρέχει τινὰ τὸ συμπίνειν κατανόησιν
ἀλλήλων· ὥστε μὴ φαύλως ἂν ἐπιτιμῆσαι τῷ Αἰσώπῳ·
’τί τὰς θυρίδας, ὦ μακάριε, ζητεῖς ἐκείνας, δι' ὧν ἄλλος
ἄλλου κατόψεται τὴν διάνοιαν; ὁ γὰρ οἶνος ἡμᾶς ἀνοίγει
καὶ δείκνυσιν οὐκ ἐῶν ἡσυχίαν ἄγειν, ἀλλ' ἀφαιρῶν τὸ
πλάσμα καὶ τὸν σχηματισμόν, ἀπωτάτω τοῦ νόμου καθάπερ παιδαγωγοῦ γεγονότων.’ Αἰσώπῳ μὲν οὖν καὶ
Πλάτωνι, καὶ εἴ τις ἄλλος ἐξετάσεως τρόπου δεῖται, πρὸς
τοῦτο χρήσιμον ὁ ἄκρατος· οἱ δὲ μηδὲν ἀλλήλους βασανίζειν δεόμενοι μηδὲ καταφωρᾶν ἀλλ' ἢ χρῆσθαι φιλοφρόνως, τὰ τοιαῦτα προβλήματα καὶ τοὺς [τοιούτους] λόγους
ἄγουσι συνιόντες, οἷς ἀποκρύπτεται τὰ φαῦλα τῆς ψυχῆς,
τὸ δὲ βέλτιστον ἀναθαῤῥεῖ καὶ τὸ μουσικώτατον, ὥσπερ
ἐπὶ λειμῶνας οἰκείους καὶ νομὰς ὑπὸ φιλολογίας προερχόμενον. ὅθεν καὶ ἡμεῖς τρίτην δεκάδα ταύτην σοι
πεποιήμεθα συμποτικῶν ζητημάτων, τὸ περὶ τῶν στεφάνων πρῶτον ἔχουσαν.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, Praecepta gerendae reipublicae (798a–825f) (0007: 118)
«Plutarch's moralia, vol. 10», Ed. Fowler, H.N.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1936, Repr. 1969.
Stephanus page 806, section E, line 10
Μαρίῳ στρατηγοῦντι συνῆν ταμιεύων ἐν Λιβύῃ,
πεμφθεὶς ὑπ' αὐτοῦ πρὸς Βῶκχον ἤγαγεν Ἰογόρθαν
αἰχμάλωτον· οἷα δὲ νέος φιλότιμος, ἄρτι δόξης
γεγευμένος, οὐκ ἤνεγκε μετρίως τὸ εὐτύχημα,
γλυψάμενος δ' εἰκόνα τῆς πράξεως ἐν σφραγῖδι
τὸν Ἰογόρθαν αὐτῷ παραδιδόμενον ἐφόρει· καὶ
τοῦτ' ἐγκαλῶν ὁ Μάριος ἀπέῤῥιψεν αὐτόν· ὁ δὲ
πρὸς Κάτουλον καὶ Μέτελλον ἄνδρας ἀγαθοὺς
καὶ Μαρίῳ διαφόρους μεταστὰς ταχὺ τὸν Μάριον
ἐξήλασε καὶ κατέλυσε τῷ ἐμφυλίῳ πολέμῳ μικροῦ
δεήσαντα τὴν Ῥώμην ἀνατρέψαι. Σύλλας μέντοι
καὶ Πομπήιον ἐκ νέου μὲν ἦρεν ὑπεξανιστάμενος
αὐτῷ καὶ τὴν κεφαλὴν ἀποκαλυπτόμενος ἐπιόντι,
καὶ τοῖς ἄλλοις νέοις πράξεων ἡγεμονικῶν μεταδιδοὺς ἀφορμάς, ἐνίους δὲ καὶ παροξύνων ἄκοντας,
ἐνέπλησε φιλοτιμίας καὶ ζήλου τὰ στρατεύματα· καὶ
πάντων ἐκράτησε βουλόμενος εἶναι μὴ μόνος ἀλλὰ
πρῶτος καὶ μέγιστος ἐν πολλοῖς καὶ μεγάλοις.
τούτων οὖν ἔχεσθαι δεῖ τῶν ἀνδρῶν καὶ τούτοις
ἐμφύεσθαι, μή, καθάπερ ὁ Αἰσώπου βασιλίσκος
ἐπὶ τῶν ὤμων τοῦ ἀετοῦ κομισθεὶς αἰφνίδιον ἐξ-
έπτη καὶ προέφθασεν, οὕτω τὴν ἐκείνων δόξαν ὑφαρπάζοντας αὐτοὺς ἀλλὰ παρ' ἐκείνων ἅμα μετ'
εὐνοίας καὶ φιλίας λαμβάνοντας, ὡς οὐδ' ἄρξαι
καλῶς τοὺς μὴ πρότερον ὀρθῶς δουλεύσαντας, ᾗ
φησιν ὁ Πλάτων, δυναμένους.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De Herodoti malignitate (854e–874c) (0007: 123)
«Plutarch's moralia, vol. 11», Ed. Pearson, L.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1965, Repr. 1970.
Stephanus page 871, section D, line 4
Τῶν τοίνυν αἰτιῶν τῶν κατὰ Θεμιστοκλέους
ἀνέδην ἐμφορηθείς, ἐν οἷς κλέπτοντα καὶ πλεονεκτοῦντα λάθρα τῶν ἄλλων στρατηγῶν οὔ φησι
παύσασθαι περὶ τὰς νήσους, τέλος αὐτῶν Ἀθηναίων τὸν στέφανον ἀφελόμενος Αἰγινήταις ἐπιτίθησι, γράφων ταῦτα· «πέμψαντες ἀκροθίνια οἱ
Ἕλληνες εἰς Δελφοὺς ἐπηρώτων τὸν θεὸν κοινῇ, εἰ
λελάβηκε πλήρεα καὶ ἀρεστὰ τὰ ἀκροθίνια· ὁ δὲ
παρ' Ἑλλήνων μὲν τῶν ἄλλων ἔφησεν ἔχειν, παρ'
Αἰγινητέων δὲ οὔ, ἀλλ' ἀπαίτεε αὐτοὺς τὰ ἀριστεῖα
τῆς ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχίας.» οὐκέτι Σκύθαις οὐδὲ
Πέρσαις οὐδ' Αἰγυπτίοις τοὺς ἑαυτοῦ λόγους ἀνατίθησι πλάττων, ὥσπερ Αἴσωπος κόραξι καὶ πιθήκοις, ἀλλὰ τῷ τοῦ Πυθίου προσώπῳ χρώμενος
ἀπωθεῖ τῶν ἐν Σαλαμῖνι πρωτείων τὰς Ἀθήνας.
Θεμιστοκλεῖ δὲ τῶν δευτερείων ἐν Ἰσθμῷ γενομένων διὰ τὸ τῶν στρατηγῶν ἕκαστον αὑτῷ μὲν τὸ
πρωτεῖον ἐκείνῳ δὲ τὸ δευτερεῖον ἀποδοῦναι, καὶ
τέλος τῆς κρίσεως μὴ λαβούσης, δέον αἰτιάσασθαι
τὴν φιλοτιμίαν τῶν στρατηγῶν, πάντας ἀποπλεῦσαί
φησι τοὺς Ἕλληνας ὑπὸ φθόνου μὴ βουληθέντας
ἀναγορεῦσαι τὸν ἄνδρα πρῶτον.
Πλούταρχος, Βιογραφίες Φιλοσόφων, De communibus notitiis adversus Stoicos (1058e–1086b) (0007: 138)
«Plutarchi moralia, vol. 6.2, 2nd edn.», Ed. Westman, R. (post M. Pohlenz)
Leipzig: Teubner, 1959.
Stephanus page 1067, section E, line 11
τόσσον ἂν χεύαιτ' ἀριθμόν’ – ,
ἀρετῆς δὲ μηδ' ἐνύπνιον. οἱ μὲν γὰρ ἐν Σπάρτῃ τῶν φιδιτίων ἐπιμελούμενοι δύο ἢ τρεῖς ἐπίτηδες εἵλωτας ἐμπεφορημένους ἀκράτου καὶ μεθύοντας [εἰσάγοντες] εἰς κοινὸν ἐπιδείκνυνται τοῖς νέοις ὁποῖόν ἐστι τὸ μεθύειν, ὅπως
φυλάττωνται καὶ σωφρονῶσιν, ἐν δὲ τῷ βίῳ [μάτην] τὰ
πολλὰ ταῦτα τῆς κακίας γέγονε παραδείγματα. νήφων γὰρ
οὐδὲ εἷς ἐστι πρὸς ἀρετήν, ἀλλὰ ῥεμβόμεθα πάντες, ἀσχημονοῦντες καὶ κακοδαιμονοῦντες· οὕτως ὁ λόγος ἡμᾶς
μεθύσκει καὶ τοσαύτης καταπίμπλησι ταραχῆς καὶ παραφροσύνης, οὐδὲν ἀπολείποντας τῶν κυνῶν, ἅς φησιν Αἴσωπος (fab. 138 Hr.) δερμάτων τινῶν ἐμπλεόντων ἐφιεμένας ὁρμῆσαι μὲν ἐκπίνειν τὴν θάλασσαν, ῥαγῆναι δὲ
πρότερον ἢ τῶν δερμάτων λαβέσθαι. καὶ γὰρ ἡμᾶς ὁ
λόγος ἐλπίζοντας εὐδαιμονήσειν δι' αὐτοῦ καὶ τῇ ἀρετῇ
προσοίσεσθαι, πρὶν ἐπ᾿ ἐκείνην ἀφικέσθαι, διέφθαρκε καὶ
ἀπολώλεκε, πολλῆς ἀκράτου καὶ πικρᾶς κακίας προεμφορηθέντας· εἴ γε δὴ καὶ τοῖς ἐπ᾿ ἄκρον προκόπτουσιν,
ὡς οὗτοι λέγουσιν, οὔτε κουφισμὸς οὔτ' ἄνεσις ἔστιν οὔτ'
ἀναπνοὴ τῆς ἀβελτερίας καὶ κακοδαιμονίας. |
Athenaeus Soph., Deipnosophistae (0008: 001)
«Athenaei Naucratitae deipnosophistarum libri xv, 3 vols.», Ed. Kaibel, G.
Leipzig: Teubner, 1–2:1887; 3:1890, Repr. 1–2:1965; 3:1966.
Book 5, Kaibel paragraph 60, line 21
κἀν ἄλλοις δ' ὁ Πλάτων φησὶ (apol. p. 21 a) Χαιρεφῶντα ἐρωτῆσαι τὴν Πυθίαν εἴ τις εἴη Σωκράτους
σοφώτερος· καὶ τὴν ἀνελεῖν μηδένα. κἀν τούτοις δὲ
μὴ συμφωνῶν Ξενοφῶν φησι (apol. 14)· ‘Χαιρεφῶντος
γάρ ποτε ἐπερωτήσαντος ἐν Δελφοῖς ὑπὲρ ἐμοῦ, ἀνεῖλεν ὁ Ἀπόλλων [πολλῶν] παρόντων μηδένα εἶναι ἀνθρώπων ἐμοῦ μήτε δικαιότερον μήτε σωφρονέστερον.’
πῶς οὖν εὔλογον ἢ πιθανὸν Σωκράτη τὸν ὁμολογοῦντα μηδὲν ἐπίστασθαι σοφώτατον ἁπάντων ὑπὸ
τοῦ πάντα ἐπισταμένου θεοῦ ἀναῤῥηθῆναι; εἰ γὰρ
τοῦτό ἐστι σοφία, τὸ μηδὲν εἰδέναι, τὸ πάντα εἰδέναι
φαυλότης ἂν εἴη. τίς δ' ἦν χρεία τῷ Χαιρεφῶντι
παρενοχλεῖν τὸν θεὸν περὶ Σωκράτους πυνθανόμενον;
αὐτὸς γὰρ ἦν ἀξιόπιστος ὑπὲρ αὑτοῦ λέγων ὡς οὔκ
ἐστι σοφός. ‘βλὰξ γάρ τις ἦν τοιαῦτ' ἐρωτῶν τὸν
θεόν,’ ὡς ἂν εἰ καὶ τοιαῦτα, τίνα τῶν Ἀττικῶν ἐρίων
ἄλλ' ἐστὶ μαλακώτερα, εἰ τῶν ἐν Βάκτροις καμήλων
εἰσί τινες δυνατώτεροι, ἢ εἰ Σωκράτους ἐστί τις σιμότερος; τοὺς γὰρ τὰ τοιαῦτα πυνθανομένους εὐστόχως
ἐπιῤῥαπίζει ὁ θεός, ὡς καὶ τὸν πυθόμενον, εἴτ' Αἴσωπός ἐστιν ὁ λογοποιὸς ἢ ἄλλος τις,
Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 10, Kaibel paragraph 38, line 11
ταῦτα σκόπει πρὸς σαυτόν.
οὐκ ἀγλαφύρως δὲ Λύσανδρος ὁ Σπαρτιάτης, ὥς φησιν
Ἡγήσανδρος ἐν ὑπομνήμασι (FHG IV 417), τὸν οἶνον
ὑδαρῆ πωλούντων τῶν καπήλων ἐν τῷ στρατοπέδῳ,
κεκραμένον ἐκέλευσεν αὐτὸν πωλεῖν, ἵν' αὐτὸν ἀκρατέστερον ὠνοῖντο. τὸ παραπλήσιον καὶ Ἄλεξις εἴρηκεν
ἐν Αἰσώπῳ οὕτως (II 299 K)·
Athenaeus Soph., Deipnosophistae (epitome) (0008: 003)
«Athenaei dipnosophistarum epitome, vols. 2.1–2.2», Ed. Peppink, S.P.
Leiden: Brill, 2.1:1937; 2.2:1939.
Volume 2,1, page 82, line 18
ὅτι Πλάτων φησὶ Χαιρεφῶντα ἐρωτῆσαι τὴν Πυθίαν εἴ τις εἴη Σωκράτους
σοφώτερος· καὶ τὴν ἀνελεῖν μηδένα. πῶς οὖν εὔλογον ἢ πιθανὸν Σωκράτη
τὸν ὁμολογοῦντα μηδὲν ἐπίστασθαι σοφώτατον ἁπάντων ὑπὸ τοῦ πάντα
ἐπισταμένου ἀναῤῥηθῆναι; εἰ γὰρ τοῦτό ἐστι σοφία, τὸ μηδὲν εἰδέναι τὸ
πάντα εἰδέναι φαυλότης ἂν εἴη. τίς δὲ ἦν χρεία τῷ Χαιρεφῶντι παρενοχλεῖν περὶ Σωκράτους πυνθανόμενον; αὐτὸς γὰρ ἦν ἀξιόπιστος ὑπὲρ
ἑαυτοῦ λέγων ὡς οὐκ ἐστι σοφός. βλὰξ γὰρ ἦν τοιαῦτ' ἐρωτῶν τὸν θεόν,
ὡσανεὶ καὶ τοιαῦτά τινα, τῶν Ἀττικῶν ἐρίων ἄλλ' ἐστὶ μαλακώτερα, ἢ
τῶν ἐν Βάκτροις καὶ Μήδοις εἰσί τινες δυνατώτεροι, ἢ εἰ Σωκράτους ἐστί
τις σιμώτερος. τοὺς γὰρ τὰ τοιαῦτα πυνθανομένους εὐστόχως ἐπιῤῥαπίζει
ὁ θεός, ὡς καὶ τὸν πυθόμενον, εἴτ' Αἴσωπός ἐστιν ὁ λογοποιὸς εἴτε ἄλλος
τις, πῶς ἂν πλουτήσαιμι Διὸς καὶ Λητοῦς υἱέ; χλευάζων ἀπεκρίνατο· εἰ
τὸ μέσον κτήσαιο Κορίνθου καὶ Σικυῶνος. ὅτι οὐδὲν ὧν ὁ Πλάτων εἶπε
περὶ Σωκράτους οὐδὲ κωμικός τις εἴρηκε, οὐθ' ὅτι μαίας βλοσυρᾶς ἦν υἱός,
οὔθ' ὅτι Ξανθίππη χαλεπὴ ἦν γυνή, ὡς καὶ νιπτῆρας αὐτοῦ τῆς κεφαλῆς
καταχεῖν, οὔθ' ὡς Ἀλκιβιάδης συνεκοιμήθη ὑπὸ τὴν αὐτὴν γενόμενος χλαῖναν.
καίτοι Ἀριστοφάνης ἐξεκωδώνισεν ἂν ταῦτα καὶ οὐκ ἐσίγησεν. ὅτι Ἀσπασία
σοφὴ τοῦ Σωκράτους διδάσκαλος τῶν ῥητορικῶν λόγων ἔφη ποτὲ πρὸς
Σωκράτη ἰδοῦσα αὐτοῦ τὸ κατάστημα, ὅτε ἐθηρεύετο, ὡς ὁ Πλάτων ἔφη,
λινοστατούμενος ὑπ' Ἀλκιβιάδου· τίπτε δεδάκρυσαι, φίλε Σώκρατες; ἦ
σ' ἀνακινεῖ στέρνοις ἐνναίων σκηπτὸς πόθος ὄμμασι θραυσθεὶς παιδὸς ἀνικήτου; τὸν ἐγὼ τιθασόν σοι ὑπέστην ποιῆσαι.
Herodotus Hist., Historiae (0016: 001)
«Hérodote. Histoires, 9 vols.», Ed. Legrand, Ph.–E.
Paris: Les Belles Lettres, 1:1932; 2;1930; 3:1939; 4 (3rd edn.): 1960; 5:1946; 6:1948; 7:1951; 8:1953; 9:1954, Repr. 1:1970; 2:1963; 3:1967; 5:1968; 6:1963; 7:1963; 8:1964; 9:1968.
Book 2, section 135, line 1
Πυραμίδα δὲ καὶ οὗτος κατελίπετο πολλὸν ἐλάσσω τοῦ
πατρός, εἴκοσι ποδῶν καταδέουσαν κῶλον ἕκαστον τριῶν
πλέθρων, ἐούσης τετραγώνου, λίθου δὲ ἐς τὸ ἥμισυ
αἰθιοπικοῦ. Τὴν δὴ μετεξέτεροί φασι Ἑλλήνων Ῥοδώπιος
ἑταίρης γυναικὸς εἶναι, οὐκ ὀρθῶς λέγοντες. Οὐδὲ ὦν
οὐδὲ εἰδότες μοι φαίνονται λέγειν οὗτοι ἥτις ἦν ἡ
Ῥοδῶπις (οὐ γὰρ ἄν οἱ πυραμίδα ἀνέθεσαν ποιήσασθαι
τοιαύτην, ἐς τὴν ταλάντων χιλιάδες ἀναρίθμητοι ὡς
λόγῳ εἰπεῖν ἀναισίμωνται), πρὸς δὲ ὅτι κατὰ Ἄμασιν
βασιλεύοντα ἦν ἀκμάζουσα Ῥοδῶπις, ἀλλ' οὐ κατὰ
τοῦτον. Ἔτεσι γὰρ κάρτα πολλοῖσι ὕστερον τούτων τῶν
βασιλέων τῶν τὰς πυραμίδας ταύτας λιπομένων ἦν
Ῥοδῶπις, γενεὴν μὲν ἀπὸ Θρηίκης, δούλη δὲ ἦν
Ἰάδμονος τοῦ Ἡφαιστοπόλιος ἀνδρὸς Σαμίου, σύνδουλος
δὲ Αἰσώπου τοῦ λογοποιοῦ. Καὶ γὰρ οὗτος Ἰάδμονος
ἐγένετο, ὡς διέδεξε τῇδε οὐκ ἥκιστα· ἐπείτε γὰρ πολλάκις
κηρυσσόντων Δελφῶν ἐκ θεοπροπίου ὃς βούλοιτο ποινὴν
τῆς Αἰσώπου ψυχῆς ἀνελέσθαι, ἄλλος μὲν οὐδεὶς
ἐφάνη, Ἰάδμονος δὲ παιδὸς παῖς ἄλλος Ἰάδμων ἀνείλετο.
Οὕτω καὶ Αἴσωπος Ἰάδμονος ἐγένετο. Ῥοδῶπις δὲ ἐς
Αἴγυπτον ἀπίκετο Ξάνθεω τοῦ Σαμίου κομίσαντός [μιν],
ἀπικομένη δὲ κατ' ἐργασίην ἐλύθη χρημάτων μεγάλων
ὑπὸ ἀνδρὸς Μυτιληναίου Χαράξου τοῦ Σκαμανδρωνύμου
παιδός, ἀδελφεοῦ δὲ Σαπφοῦς τῆς μουσοποιοῦ. Οὕτω δὴ
ἡ Ῥοδῶπις ἐλευθερώθη καὶ κατέμεινέ τε ἐν Αἰγύπτῳ καὶ
κάρτα ἐπαφρόδιτος γενομένη μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα
ὡς ἅλις εἶναι Ῥοδώπι, ἀτὰρ οὐκ ὥς γε ἐς πυραμίδα
τοιαύτην ἐξικέσθαι. Τῆς γὰρ τὴν δεκάτην τῶν χρημάτων
ἰδέσθαι ἔστι ἔτι καὶ ἐς τόδε παντὶ τῷ βουλομένῳ, οὐδὲν
δεῖ μεγάλα οἱ χρήματα ἀναθεῖναι. Ἐπεθύμησε γὰρ
Ῥοδῶπις μνημήιον ἑωυτῆς ἐν τῇ Ἑλλάδι καταλιπέσθαι,
ποίημα ποιησαμένη τοῦτο τὸ μὴ τυγχάνοι ἄλλῳ ἐξευρημένον καὶ ἀνακείμενον ἐν ἱρῷ, τοῦτο [δ'] ἀναθεῖναι ἐς
Δελφοὺς μνημόσυνον ἑωυτῆς. Τῆς ὦν δεκάτης τῶν χρημάτων ποιησαμένη ὀβελοὺς βουπόρους πολλοὺς σιδηρέους,
ὅσον ἐνεχώρεε ἡ δεκάτη οἱ, ἀπέπεμπε ἐς Δελφούς· οἳ
καὶ νῦν ἔτι συννενέαται ὄπισθε μὲν τοῦ βωμοῦ τὸν Χῖοι
ἀνέθεσαν, ἀντίον δὲ αὐτοῦ τοῦ νηοῦ.
Aristophanes Comic., Vespae (0019: 004)
«Aristophanes. Wasps», Ed. MacDowell, D.M.
Oxford: Clarendon Press, 1971.
Line 566
εἶτ' εἰσελθὼν ἀντιβοληθεὶς καὶ τὴν ὀργὴν ἀπομορχθεὶς
ἔνδον τούτων ὧν ἂν φάσκω πάντων οὐδὲν πεποίηκα,
ἀλλ' ἀκροῶμαι πάσας φωνὰς ἱέντων εἰς ἀπόφευξιν.
φέρ' ἴδω, τί γὰρ οὐκ ἔστιν ἀκοῦσαι θώπευμ' ἐνταῦθα
δικαστῇ;
οἱ μέν γ' ἀποκλάονται πενίαν αὑτῶν, καὶ προστιθέασιν
κακὰ πρὸς τοῖς οὖσιν, ἕως ἂν ἰὼν ἀνισώσῃ τοῖσιν ἐμοῖσιν·
οἱ δὲ λέγουσιν μύθους ἡμῖν, οἱ δ' Αἰσώπου τι γέλοιον·
οἱ δὲ σκώπτουσ', ἵν' ἐγὼ γελάσω καὶ τὸν θυμὸν καταθῶμαι.
κἂν μὴ τούτοις ἀναπειθώμεσθα, τὰ παιδάρι' εὐθὺς ἀνέλκει
τὰς θηλείας καὶ τοὺς υἱεῖς τῆς χειρός, ἐγὼ δ' ἀκροῶμαι,
τὰ δὲ συγκύψανθ' ἅμα βληχᾶται, κἄπειθ' ὁ πατὴρ ὑπὲρ
αὐτῶν
ὥσπερ θεὸν ἀντιβολεῖ με τρέμων τῆς εὐθύνης ἀπολῦσαι·
«εἰ μὲν χαίρεις ἀρνὸς φωνῇ, παιδὸς φωνὴν ἐλεήσαις·»
εἰ δ' αὖ τοῖς χοιριδίοις χαίρω, θυγατρὸς φωνῇ με πιθέσθαι.
χἠμεῖς αὐτῷ τότε τῆς ὀργῆς ὀλίγον τὸν κόλλοπ' ἀνεῖμεν.
ἆρ' οὐ μεγάλη τοῦτ' ἔστ' ἀρχὴ καὶ τοῦ πλούτου καταχήνη;
Aristophanes Comic., Vespae
Line 1401
Φι. Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων.
κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· «ὦ κύον κύον,
εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν
πυροὺς πρίαιο, σωφρονεῖν ἄν μοι δοκεῖς.»
Aristophanes Comic., Vespae
Line 1446
Φι. Αἴσωπον οἱ Δελφοί ποτ' –
Aristophanes Comic., Pax (0019: 005)
«Aristophane, vol. 2», Ed. Coulon, V., van Daele, M.
Paris: Les Belles Lettres, 1924, Repr. 1969 (1st edn. corr.).
Line 129
Ἐν τοῖσιν Αἰσώπου λόγοις ἐξηυρέθη
μόνος πετηνῶν εἰς θεοὺς ἀφιγμένος.
Aristophanes Comic., Aves (0019: 006)
«Aristophane, vol. 3», Ed. Coulon, V., van Daele, M.
Paris: Les Belles Lettres, 1928, Repr. 1967 (1st edn. corr.).
Line 651
Ὅρα νυν, ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις
ἐστὶν λεγόμενον δή τι, τὴν ἀλώπεχ', ὡς
φλαύρως ἐκοινώνησεν αἰετῷ ποτε.
Aristophanes Comic., Aves
Line 471
Ἀμαθὴς γὰρ ἔφυς κοὐ πολυπράγμων, οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας,
ὃς ἔφασκε λέγων κορυδὸν πάντων πρώτην ὄρνιθα γενέσθαι,
προτέραν τῆς γῆς, κἄπειτα νόσῳ τὸν πατέρ' αὐτῆς ἀποθνῄσκειν·
γῆν δ' οὐκ εἶναι, τὸν δὲ προκεῖσθαι πεμπταῖον· τὴν δ' ἀποροῦσαν
ὑπ' ἀμηχανίας τὸν πατέρ' αὑτῆς ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι.
Galenus Med., De propriorum animi cuiuslibet affectuum dignotione et curatione (0057: 028)
«Galeni de propriorum animi cuiuslibet affectuum dignotione et curatione», Ed. de Boer, W.
Leipzig: Teubner, 1937; Corpus medicorum Graecorum, vol. 5.4.1.1.
Kühn volume 5, page 6, line 4
δύο γάρ, ὡς Αἴσωπος ἔλεγε, πήρας ἐξήμμεθα τοῦ τραχήλου,
τῶν μὲν ἀλλοτρίων τὴν πρόσω, τῶν ἰδίων δὲ τὴν ὀπίσω, καὶ διὰ
τοῦτο τὰ μὲν ἀλλότρια βλέπομεν ἀεί, τῶν δ' οἰκείων ἀθέατοι καθεστήκαμεν. καὶ τοῦτόν γε τὸν λόγον ὡς ἀληθῆ προσίενται πάντες. ὁ
δὲ [Πλάτων] καὶ τὴν αἰτίαν ἀποδίδωσι τοῦ γιγνομένου· τυφλώττειν
γάρ φησι τὸ φιλοῦν περὶ τὸ φιλούμενον. εἴπερ οὖν ἕκαστος ἡμῶν
ἑαυτὸν ἁπάντων μάλιστα φιλεῖ, τυφλώττειν ἀναγκαῖόν ἐστιν αὐτὸν ἐφ'
ἑαυτοῦ. πῶς οὖν ὄψεται τὰ ἴδια κακά; καὶ πῶς ἁμαρτάνων γνώσεται;
πολλῷ γὰρ ἔοικεν ὅ τε τοῦ Αἰσώπου μῦθος καὶ ὁ τοῦ [Πλάτωνος>
λόγος ἀνελπιστοτέραν ἡμῖν τὴν τῶν ἰδίων ἁμαρτημάτων εὕρεσιν ἀποφαίνειν· εἰ γὰρ μὴ τοῦ φιλεῖν τις ἑαυτὸν ἀποστῆσαι δύναται, τυφλώττειν ἀναγκαῖόν ἐστι τὸ φιλοῦν περὶ τὸ φιλούμενον.
Galenus Med., De animi cuiuslibet peccatorum dignotione et curatione (= De animi cuiuslibet peccatorum dignotione et medela) (0057: 029)
«Galeni de animi cuiuslibet peccatorum dignotione et curatione», Ed. de Boer, W.
Leipzig: Teubner, 1937; Corpus medicorum Graecorum, vol. 5.4.1.1.
Kühn volume 5, page 64, line 4
καλῶς οὖν ποιήσουσιν οὗτοι τῶν Αἰσώπου πηρῶν ἀναμνησθέντες
ἐπιτρέψαντες κρῖναι τὰς ἑαυτῶν δόξας ἑτέροις, οὐ μὰ Δία τοιούτοις, οἷοί περ αὐτοὶ τυγχάνουσιν ὄντες, οὐ μόνον ἀγύμναστοι μεθόδων ἀποδεικτικῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων μαθημάτων, ἐν οἷς ἡ ψυχὴ θήγεται, γεωμετρίας, ἀριθμητικῆς, λογιστικῆς, ἀρχιτεκτονίας, ἀστρονομίας, ἔνιοι δ' αὐτῶν οὐδὲ ῥήτορος οὐδὲ (τὸ προχειρότατον δὴ τοῦτο)
γραμματικοῦ διδασκαλίας τυχόντες, ἀλλ' οὕτως ἀγύμναστοι περὶ λόγους ὄντες, ὡς μὴ παρακολουθεῖν οἷς ἀκούουσιν ὑφ᾿ ἡμῶν λεγομένοις.
ἅπερ ἐγὼ κατανοήσας, ὅταν εἴπω τινὰ λόγον, ἀξιῶ παρ' αὐτῶν ἀκοῦσαι τὰ ῥηθέντα· φαίνονται γὰρ ὄντως, καθάπερ οἱ ὄνοι τῆς λύρας, οὕτως καὶ αὐτοὶ μηδ' ὅλως οἷς εἶπον ἠκολουθηκότες· ἀλλ' ὅμως καὶ αὐτοὶ θράσους ἢ τόλμης εἰς τοσοῦτον ἥκουσιν, ὡς μηδὲ καταγελώμενοι πρὸς τῶν [πρὸς] τὰ γράμματα μεμαθηκότων ἐπὶ τῷ μὴ δύνασθαι
διελθεῖν ἃ ἤκουσαν αἰδεῖσθαι, νομίζειν δὲ τὴν μὲν ἀλήθειαν ἑαυτοῖς ἐγνῶσθαι, τοὺς [δὲ] πεπαιδευμένους μάτην ἀπολωλεκέναι τὸν χρόνον.
ἀλλ' οὐ τούτους ἐλπίζων ὠφελήσειν ἐπὶ τόνδε τὸν λόγον ἧκον· οὐδὲ γάρ, εἰ βουληθεῖεν, οἵ γε πλείους αὐτῶν ὠφεληθῆναι [ἄν] τι δυνήσονται, μηδὲ τὴν ἡλικίαν ἐπιτήδειον ἔτι πρὸς παίδευσιν ἔχοντες. ὅστις δὲ φύσει συνετός ἐστι καὶ μέχρι τούτου γοῦν ἐγυμνάσατο κατὰ τὴν πρώτην παιδείαν, ὡς, ἅπερ ἂν ἀκούσῃ, μάλιστα μὲν ἀπὸ στόματος
Galenus Med., De simplicium medicamentorum temperamentis ac facultatibus libri xi (0057: 075)
«Claudii Galeni opera omnia, vols. 11–12», Ed. Kühn, C.G.
Leipzig: Knobloch, 1826, Repr. 1965.
Volume 12, page 360, line 16
[λζʹ. Περὶ κορύδων.] Ὅ γε μὴν κόρυδος τὸ πτηνὸν ζῶον
τουτὶ τὸ μικρὸν, ὃ καὶ κατὰ τὰς ὁδοὺς πολλάκις ὁρῶμεν,
ἑψόμενον ἐν τῷ ζωμῷ τοὺς κωλικοὺς ὠφελεῖ. χρὴ δὲ συνεχῶς καὶ πολλάκις ἐσθίειν αὐτὸ μετὰ τοῦ ζωμοῦ. ἔχει δὲ ἐπὶ
τῆς κεφαλῆς τοῦτο τὸ ζῶον ὥσπερ τινὰ λόφον ἐκ τῶν τριχῶν αὐτοφυῆ, δι' ὃν καὶ ὁ μῦθος ὃν Ἀριστοφάνης ὁ κωμικὸς ἔγραψεν ἐπλάσθη. λέγει δὲ περὶ αὐτοῦ τόνδε τὸν τρόπον· ἀμαθὴς γὰρ ἔφυς καὶ πολυπράγμων, οὐδ' Αἴσωπον
μεμάθηκας, ὃς ἔφασκε λέγων κόρυδον πρώτην πάντων ὀρνίθων γενέσθαι, πρότερον τῆς γῆς, κᾄπειτα νόσῳ τὸν πατέρα
αὐτῆς ἀποθνήσκειν, γῆν δ' οὐκ εἶναι, αὐτὸν δὲ προκεῖσθαι
πεμπταῖον, τὴν δ' ἀποροῦσαν ὑπ' ἀμηχανίας τὸν πατέρα
αὐτῆς ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι. τοῦτο δέ φασι καὶ τὸν Θεόκριτον αἰνίττεσθαι λέγοντα,
Galenus Med., Adversus ea quae a Juliano in Hippocratis aphorismos enuntiata sunt libellus (0057: 094)
«Galeni adversus Lycum et adversus Iulianum libelli», Ed. Wenkebach, E.
Berlin: Akademie–Verlag, 1951; Corpus medicorum Graecorum, vol. 5.10.3.
Kühn volume 18a, page 291, line 12
ἀκούσωμεν οὖν αὐτοῦ τι τῶν ἐφεξῆς ὡδίπως γράφοντος· [ἄλλο
δή φημι ἰσχυρότατον ὃ μᾶλλον ὁρῶντας σωφρονίζεσθαι
ἐχρῆν καὶ μὴ πάντα τῆς μελαίνης χολῆς ἄγειν· ὅταν δὴ
χολῆς ὑπεῖναι δοξαζομένης φλεγμαγωγὸν διδῶμεν, καὶ χολὴ
μὲν ἀποκρίνεται, φλέγμα δὲ [οὐκ>, ἢ φλέγματος ὑπονοουμένου φλεγμαγωγόν, καὶ φλέγμα μὲν οὐκ | ἀποκρίνεται,
χολὴ δὲ ἐπ᾿ ἀμφοῖν· ὑδραγωγὸν διδῶμεν, καὶ τότε οὐδὲ ὕδωρ
φανήσεται τὸ φερόμενον, πάντων μάλιστα παραδοξότατον,
ὑδρωπικοῖς σαφῶς ὕδατος παρακειμένου, [εἰκότως δ'] ἀπόκρισις γένοιτ' ἂν χολῇ μὲν διὰ χολαγωγοῦ, φλέγματι
δὲ διὰ φλεγμαγωγοῦ]. αὕτη μὲν ἡ ῥῆσις. ἄξιον δ' αὐτῆς ἄγασθαι πρῶτον μὲν τὸ κατὰ τὴν ἀρχὴν εἰρημένον ὡς ἐχρῆν μὴ πάντα
τῆς μελαίνης χολῆς ἄγειν. μελαγχολῶντας γὰρ ἡμᾶς δηλονότι λέγει
τοὺς ἐπαινοῦντας [Ἱπποκράτην]. ἀλλ' οὗτός γε ὁ χαριεντισμὸς ἑτέροις μᾶλλον ἔπρεπεν, ὅσοι δογματίζουσιν ὑπὸ μελαίνης χολῆς ἐνο-
χλεῖσθαι τοὺς μελαγχολῶντας. [Ἰουλιανὸς] δὲ ὁμοιότατός ἐστι τῷ κατὰ
τὸν Αἰσώπου λόγον ὄνῳ, ὃς θεασάμενος ἓν τῶν [Μελιταίων] κυνίδιον
ἀριστῶντι τῷ δεσπότῃ συγκατακείμενον ἁλλόμενόν τε περὶ αὐτὸν καὶ
σκιρτῶν καὶ σεῖον τὴν οὐρὰν καί τι καὶ φώνημα τερπνὸν ὑποφθεγγόμενον,
ἐφ' οἷς ἥδοντό τε καὶ κατεφίλουν αὐτὸ πάντες οἱ σύνδειπνοι, μηδὲν μελλήσας, ἀλλ' εὐθὺς ἀναπηδήσας ἐπὶ τὴν κλίνην ὠγκᾶτό τε καὶ κατ' αὐτὴν
ἥλλετο σείων τὴν οὐράν. ἀλλὰ τούτῳ γε παραπλήσιος ὢν | [Ἰουλιανὸς>
ἐπισκώπτει χαριεντιζόμενος εἰς μελαγχολίαν ἡμᾶς, ἣν αὐτός [ὥς] φησιν
ὑπὸ μελαίνης γίγνεσθαι χολῆς. κατάλιπε τοίνυν ἡμᾶς ἐπί σοι λέγειν τὴν
μέλαιναν, ὡς οὐδὲ τῶν παιδαρίων τῶν ἰατρικῶν ἀμείνων ὑπάρχων τὴν
τέχνην ἐπιτιμᾷς [Ἱπποκράτει]. τίς ταύτης μείζων μελαγχολία; τίς
ἀπαιδευσία φανερωτέρα; τίς τόλμα προπετεστέρα; καθ᾿ ἡμῶν, [Ἰουλιανέ>, χαριεντίζῃ τοιαῦτα καὶ συνάπτεις [αὐτὰ] λόγοις ἀμαθέσιν, ὡς ἂν
μηδὲ παῖδα λαθεῖν αὐτῶν τὴν ἀτοπίαν. [Ἱπποκράτους] γὰρ εἰρηκότος
οὔθ' ἡλικίαν οὔθ' ὥραν ἔτους οὔθ' ὅλως οὐδένα καιρὸν εὑρεθῆναι δύνασθαι,
καθ᾿ ὃν ἀπόλλυταί τις ἐκ τοῦ σώματος ἡμῶν χυμὸς ὃν αὐτὸς ἀεί φησιν
ὑπάρχειν, αἵματος δηλονότι καὶ φλέγματος καὶ χολῶν διττῶν (ἅπαντας μὲν
γὰρ εἶναι διὰ παντός, αὐξάνεσθαι δ' ἄλλον ἐν ἄλλῃ κράσει καὶ φύσει σώματος ἡλικίᾳ τε καὶ ὥρᾳ καὶ χώρᾳ καὶ νοσήματι), νομίζεις καταβάλλεσθαι
τὸν λόγον, εἰ τῷ χολῶντι φλέγματος ἀγωγοῦ δοθέντος φαρμάκου τουτὶ μὲν
[μὴ] κενούμενον φαίνοιτο, χολὴ δὲ [οὐ] κε|νοῦται. *** φέρε τοίνυν ἡμῖν
Plato Phil., Phaedo (0059: 004)
«Platonis opera, vol. 1», Ed. Burnet, J.
Oxford: Clarendon Press, 1900, Repr. 1967.
Stephanus page 60, section c, line 1
Καὶ ἐκείνην μὲν ἀπῆγόν τινες τῶν τοῦ Κρίτωνος βοῶσάν
τε καὶ κοπτομένην· ὁ δὲ Σωκράτης ἀνακαθιζόμενος εἰς τὴν
κλίνην συνέκαμψέ τε τὸ σκέλος καὶ ἐξέτριψε τῇ χειρί, καὶ
τρίβων ἅμα, Ὡς ἄτοπον, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἔοικέ τι εἶναι
τοῦτο ὃ καλοῦσιν οἱ ἄνθρωποι ἡδύ· ὡς θαυμασίως πέφυκε
πρὸς τὸ δοκοῦν ἐναντίον εἶναι, τὸ λυπηρόν, τὸ ἅμα μὲν
αὐτὼ μὴ 'θέλειν παραγίγνεσθαι τῷ ἀνθρώπῳ, ἐὰν δέ τις
διώκῃ τὸ ἕτερον καὶ λαμβάνῃ, σχεδόν τι ἀναγκάζεσθαι ἀεὶ
λαμβάνειν καὶ τὸ ἕτερον, ὥσπερ ἐκ μιᾶς κορυφῆς ἡμμένω
δύ' ὄντε. καί μοι δοκεῖ, ἔφη, εἰ ἐνενόησεν αὐτὰ Αἴσωπος,
μῦθον ἂν συνθεῖναι ὡς ὁ θεὸς βουλόμενος αὐτὰ διαλλάξαι
πολεμοῦντα, ἐπειδὴ οὐκ ἐδύνατο, συνῆψεν εἰς ταὐτὸν αὐτοῖς
τὰς κορυφάς, καὶ διὰ ταῦτα ᾧ ἂν τὸ ἕτερον παραγένηται
ἐπακολουθεῖ ὕστερον καὶ τὸ ἕτερον. ὥσπερ οὖν καὶ αὐτῷ μοι
ἔοικεν· ἐπειδὴ ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἦν ἐν τῷ σκέλει τὸ ἀλγεινόν,
ἥκειν δὴ φαίνεται ἐπακολουθοῦν τὸ ἡδύ.
Plato Phil., Phaedo
Stephanus page 60, section d, line 1
Ὁ οὖν Κέβης ὑπολαβών, Νὴ τὸν Δία, ὦ Σώκρατες,
ἔφη, εὖ γ' ἐποίησας ἀναμνήσας με. περὶ γάρ τοι τῶν
ποιημάτων ὧν πεποίηκας ἐντείνας τοὺς τοῦ Αἰσώπου λόγους
καὶ τὸ εἰς τὸν Ἀπόλλω προοίμιον καὶ ἄλλοι τινές με ἤδη
ἤροντο, ἀτὰρ καὶ Εὔηνος πρῴην, ὅτι ποτὲ διανοηθείς, ἐπειδὴ
δεῦρο ἦλθες, ἐποίησας αὐτά, πρότερον οὐδὲν πώποτε ποιήσας.
εἰ οὖν τί σοι μέλει τοῦ ἔχειν ἐμὲ Εὐήνῳ ἀποκρίνασθαι ὅταν
με αὖθις ἐρωτᾷ – εὖ οἶδα γὰρ ὅτι ἐρήσεται – εἰπὲ τί χρὴ
λέγειν.
Plato Phil., Phaedo
Stephanus page 61, section b, line 6
εἰ ἄρα πολλάκις ταύτην τὴν μουσικήν μοι ἐπιτάττοι ποιεῖν.
ἦν γὰρ δὴ ἄττα τοιάδε· πολλάκις μοι φοιτῶν τὸ αὐτὸ ἐνύπνιον ἐν τῷ παρελθόντι βίῳ, ἄλλοτ' ἐν ἄλλῃ ὄψει φαινόμενον, τὰ αὐτὰ δὲ λέγον, «Ὦ Σώκρατες,» ἔφη, «μουσικὴν
ποίει καὶ ἐργάζου.» καὶ ἐγὼ ἔν γε τῷ πρόσθεν χρόνῳ ὅπερ
ἔπραττον τοῦτο ὑπελάμβανον αὐτό μοι παρακελεύεσθαί τε
καὶ ἐπικελεύειν, ὥσπερ οἱ τοῖς θέουσι διακελευόμενοι, καὶ
ἐμοὶ οὕτω τὸ ἐνύπνιον ὅπερ ἔπραττον τοῦτο ἐπικελεύειν,
μουσικὴν ποιεῖν, ὡς φιλοσοφίας μὲν οὔσης μεγίστης μουσικῆς, ἐμοῦ δὲ τοῦτο πράττοντος. νῦν δ' ἐπειδὴ ἥ τε δίκη
ἐγένετο καὶ ἡ τοῦ θεοῦ ἑορτὴ διεκώλυέ με ἀποθνῄσκειν, ἔδοξε
χρῆναι, εἰ ἄρα πολλάκις μοι προστάττοι τὸ ἐνύπνιον ταύτην
τὴν δημώδη μουσικὴν ποιεῖν, μὴ ἀπειθῆσαι αὐτῷ ἀλλὰ
ποιεῖν· ἀσφαλέστερον γὰρ εἶναι μὴ ἀπιέναι πρὶν ἀφοσιώσασθαι ποιήσαντα ποιήματα [καὶ] πιθόμενον τῷ ἐνυπνίῳ.
οὕτω δὴ πρῶτον μὲν εἰς τὸν θεὸν ἐποίησα οὗ ἦν ἡ παροῦσα
θυσία· μετὰ δὲ τὸν θεόν, ἐννοήσας ὅτι τὸν ποιητὴν δέοι,
εἴπερ μέλλοι ποιητὴς εἶναι, ποιεῖν μύθους ἀλλ' οὐ λόγους,
καὶ αὐτὸς οὐκ ἦ μυθολογικός, διὰ ταῦτα δὴ οὓς προχείρους
εἶχον μύθους καὶ ἠπιστάμην τοὺς Αἰσώπου, τούτων ἐποίησα
οἷς πρώτοις ἐνέτυχον. ταῦτα οὖν, ὦ Κέβης, Εὐήνῳ φράζε,
καὶ ἐῤῥῶσθαι καί, ἂν σωφρονῇ, ἐμὲ διώκειν ὡς τάχιστα.
ἄπειμι δέ, ὡς ἔοικε, τήμερον· κελεύουσι γὰρ Ἀθηναῖοι.
Plato Phil., Alcibiades i [Sp.] (0059: 013)
«Platonis opera, vol. 2», Ed. Burnet, J.
Oxford: Clarendon Press, 1901, Repr. 1967.
Stephanus page 123, section a, line 1
αἰσθόμενος ὅσον αὐτῶν ἐλλείπεις. εἰ δ' αὖ ἐθελήσεις εἰς
σωφροσύνην τε καὶ κοσμιότητα ἀποβλέψαι καὶ εὐχέρειαν
καὶ εὐκολίαν καὶ μεγαλοφροσύνην καὶ εὐταξίαν καὶ ἀνδρείαν
καὶ καρτερίαν καὶ φιλοπονίαν καὶ φιλονικίαν καὶ φιλοτιμίας
τὰς Λακεδαιμονίων, παῖδ' ἂν ἡγήσαιο σαυτὸν πᾶσι τοῖς
τοιούτοις. εἰ δ' αὖ τι καὶ πλούτῳ προσέχεις καὶ κατὰ
τοῦτο οἴει τι εἶναι, μηδὲ τοῦθ' ἡμῖν ἄῤῥητον ἔστω, ἐάν πως
αἴσθῃ οὗ εἶ. τοῦτο μὲν γὰρ εἰ ἐθέλεις [εἰς] τοὺς Λακεδαιμονίων πλούτους ἰδεῖν, γνώσῃ ὅτι πολὺ τἀνθάδε τῶν
ἐκεῖ ἐλλείπει· γῆν μὲν γὰρ ὅσην ἔχουσιν τῆς θ' ἑαυτῶν
καὶ Μεσσήνης, οὐδ' ἂν εἷς ἀμφισβητήσειε τῶν τῇδε πλήθει
οὐδ' ἀρετῇ, οὐδ' αὖ ἀνδραπόδων κτήσει τῶν τε ἄλλων καὶ
τῶν εἱλωτικῶν, οὐδὲ μὴν ἵππων γε, οὐδ' ὅσα ἄλλα βοσκήματα κατὰ Μεσσήνην νέμεται. ἀλλὰ ταῦτα μὲν πάντα ἐῶ
χαίρειν, χρυσίον δὲ καὶ ἀργύριον οὐκ ἔστιν ἐν πᾶσιν Ἕλλησιν ὅσον ἐν Λακεδαίμονι ἰδίᾳ· πολλὰς γὰρ ἤδη γενεὰς
εἰσέρχεται μὲν αὐτόσε ἐξ ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων, πολλάκις δὲ καὶ ἐκ τῶν βαρβάρων, ἐξέρχεται δὲ οὐδαμόσε,
ἀλλ' ἀτεχνῶς κατὰ τὸν Αἰσώπου μῦθον ὃν ἡ ἀλώπηξ πρὸς
τὸν λέοντα εἶπεν, καὶ τοῦ εἰς Λακεδαίμονα νομίσματος εἰςιόντος μὲν τὰ ἴχνη τὰ ἐκεῖσε τετραμμένα δῆλα, ἐξιόντος
δὲ οὐδαμῇ ἄν τις ἴδοι. ὥστε εὖ χρὴ εἰδέναι ὅτι καὶ χρυσῷ
καὶ ἀργύρῳ οἱ ἐκεῖ πλουσιώτατοί εἰσιν τῶν Ἑλλήνων, καὶ
αὐτῶν ἐκείνων ὁ βασιλεύς· ἔκ τε γὰρ τῶν τοιούτων μέγισται
λήψεις καὶ πλεῖσταί εἰσι τοῖς βασιλεῦσιν, ἔτι δὲ καὶ ὁ
βασιλικὸς φόρος οὐκ ὀλίγος γίγνεται, ὃν τελοῦσιν οἱ Λακεδαιμόνιοι τοῖς βασιλεῦσιν. καὶ τὰ μὲν Λακεδαιμονίων ὡς
πρὸς Ἑλληνικοὺς μὲν πλούτους μεγάλα, ὡς δὲ πρὸς τοὺς
Περσικοὺς καὶ τοῦ ἐκείνων βασιλέως οὐδέν. ἐπεί ποτ'
ἐγὼ ἤκουσα ἀνδρὸς ἀξιοπίστου τῶν ἀναβεβηκότων παρὰ
βασιλέα, ὃς ἔφη παρελθεῖν χώραν πάνυ πολλὴν καὶ ἀγαθήν,
ἐγγὺς ἡμερησίαν ὁδόν, ἣν καλεῖν τοὺς ἐπιχωρίους ζώνην
τῆς βασιλέως γυναικός· εἶναι δὲ καὶ ἄλλην ἣν αὖ καλεῖσθαι
καλύπτραν, καὶ ἄλλους πολλοὺς τόπους καλοὺς καὶ ἀγαθοὺς
εἰς τὸν κόσμον ἐξῃρημένους τὸν τῆς γυναικός, καὶ ὀνόματα
ἔχειν ἑκάστους τῶν τόπων ἀπὸ ἑκάστου τῶν κόσμων. ὥστ'
οἶμαι ἐγώ, εἴ τις εἴποι τῇ βασιλέως μητρί, Ξέρξου δὲ
γυναικί, Ἀμήστριδι, ὅτι ἐν νῷ ἔχει σοῦ τῷ ὑεῖ
Diodorus Siculus Hist., Bibliotheca historica (lib. 1–20) (0060: 001)
«Diodori bibliotheca historica, 5 vols., 3rd edn.», Ed. Vogel, F., Fischer, K.T. (post I. Bekker and L. Dindorf)
Leipzig: Teubner, 1:1888; 2:1890; 3:1893; 4–5:1906, Repr. 1964.
Book 9, chapter 28, section 1, line 1
Ὅτι Αἴσωπος κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους συνήκμαζε τοῖς ἑπτὰ σοφοῖς καὶ εἶπεν ὡς οὐκ οἴδασιν
οὗτοι ὁμιλεῖν δυνάστῃ· καὶ γὰρ ὡς ἥκιστα δεῖν ἢ
ὡς ἥδιστα συμβιοῦν τοῖς τοιούτοις. [Exc. Vat.
p. 22 – 24.]
Lucianus Soph., Verae historiae (0062: 012)
«Luciani opera, vol. 1», Ed. Macleod, M.D.
Oxford: Clarendon Press, 1972.
Chapter 2, section 18, line 3
Βούλομαι δὲ εἰπεῖν καὶ τῶν ἐπισήμων οὕστινας παρ' αὐτοῖς
ἐθεασάμην· πάντας μὲν τοὺς ἡμιθέους καὶ τοὺς ἐπὶ Ἴλιον στρατεύσαντας πλήν γε δὴ τοῦ Λοκροῦ Αἴαντος, ἐκεῖνον δὲ μόνον ἔφασκον
ἐν τῷ τῶν ἀσεβῶν χώρῳ κολάζεσθαι, βαρβάρων δὲ Κύρους τε
ἀμφοτέρους καὶ τὸν Σκύθην Ἀνάχαρσιν καὶ τὸν Θρᾷκα Ζάμολξιν
καὶ Νομᾶν τὸν Ἰταλιώτην, καὶ μὴν καὶ Λυκοῦργον τὸν Λακεδαιμόνιον καὶ Φωκίωνα καὶ Τέλλον τοὺς Ἀθηναίους, καὶ τοὺς σοφοὺς
ἄνευ Περιάνδρου. εἶδον δὲ καὶ Σωκράτη τὸν Σωφρονίσκου
ἀδολεσχοῦντα μετὰ Νέστορος καὶ Παλαμήδους· περὶ δὲ αὐτὸν
ἦσαν Ὑάκινθός τε ὁ Λακεδαιμόνιος καὶ ὁ Θεσπιεὺς Νάρκισσος
καὶ Ὕλας καὶ ἄλλοι καλοί. καί μοι ἐδόκει ἐρᾶν τοῦ Ὑακίνθου·
τὰ πολλὰ γοῦν ἐκεῖνον διήλεγχεν. ἐλέγετο δὲ χαλεπαίνειν αὐτῷ
ὁ Ῥαδάμανθυς καὶ ἠπειληκέναι πολλάκις ἐκβαλεῖν αὐτὸν ἐκ τῆς
νήσου, ἢν φλυαρῇ καὶ μὴ ἐθέλῃ ἀφεὶς τὴν εἰρωνείαν εὐωχεῖσθαι.
Πλάτων δὲ μόνος οὐ παρῆν, ἀλλ' ἐλέγετο [καὶ] αὐτὸς ἐν τῇ
ἀναπλασθείσῃ ὑπ' αὐτοῦ πόλει οἰκεῖν χρώμενος τῇ πολιτείᾳ καὶ
τοῖς νόμοις οἷς συνέγραψεν. οἱ μέντοι ἀμφ' Ἀρίστιππόν τε ὄντες
Ἐπίκουρον τὰ πρῶτα παρ' αὐτοῖς ἐφέροντο ἡδεῖς τε ὄντες
καὶ κεχαρισμένοι καὶ συμποτικώτατοι. παρῆν δὲ καὶ Αἴσωπος
ὁ Φρύξ· τούτῳ δὲ ὅσα καὶ γελωτοποιῷ χρῶνται. Διογένης μέν
γε ὁ Σινωπεὺς τοσοῦτον μετέβαλεν τοῦ τρόπου, ὥστε γῆμαι μὲν
ἑταίραν τὴν Λαΐδα, ὀρχεῖσθαι δὲ πολλάκις ὑπὸ μέθης ἀνιστάμενον
καὶ παροινεῖν. τῶν δὲ Στωϊκῶν οὐδεὶς παρῆν· ἔτι γὰρ ἐλέγοντο
ἀναβαίνειν τὸν τῆς ἀρετῆς ὄρθιον λόφον. ἠκούομεν δὲ καὶ περὶ
Χρυσίππου ὅτι οὐ πρότερον αὐτῷ ἐπιβῆναι τῆς νήσου θέμις, πρὶν
τὸ τέταρτον ἑαυτὸν ἐλλεβορίσῃ. τοὺς δὲ Ἀκαδημαϊκοὺς ἔλεγον
ἐθέλειν μὲν ἐλθεῖν, ἐπέχειν δὲ ἔτι καὶ διασκέπτεσθαι· μηδὲ γὰρ
αὐτὸ τοῦτό πω καταλαμβάνειν, εἰ καὶ νῆσός τις τοιαύτη ἐστίν.
ἄλλως τε τὴν ἐπὶ τοῦ Ῥαδαμάνθυος, οἶμαι, κρίσιν ἐδεδοίκεσαν,
ἅτε καὶ τὸ κριτήριον αὐτοὶ ἀνῃρηκότες. πολλοὺς δὲ αὐτῶν
ἔφασκον ὁρμηθέντας ἀκολουθεῖν τοῖς ἀφικνουμένοις ὑπὸ νωθείας
ἀπολείπεσθαι μὴ καταλαμβάνοντας καὶ ἀναστρέφειν ἐκ μέσης
τῆς ὁδοῦ.
Lucianus Soph., Icaromenippus (0062: 021)
«Lucian, vol. 2», Ed. Harmon, A.M.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1915, Repr. 1960.
Section 10, line 15
Ἐφ' οἷς ἅπασιν ἀμηχανῶν ἐπὶ γῆς μὲν ἀκούσεσθαί τι περὶ τούτων ἀληθὲς ἀπεγίνωσκον, μίαν
δὲ τῆς συμπάσης ἀπορίας ἀπαλλαγὴν ᾤμην
ἔσεσθαι, εἰ αὐτὸς πτερωθείς πως ἀνέλθοιμι εἰς
τὸν οὐρανόν. τούτου δέ μοι παρεῖχε τὴν ἐλπίδα
μάλιστα μὲν ἡ ἐπιθυμία ... καὶ ὁ λογοποιὸς
Αἴσωπος ἀετοῖς καὶ κανθάροις, ἐνίοτε καὶ καμήλοις βάσιμον ἀποφαίνων τὸν οὐρανόν. αὐτὸν μὲν
οὖν πτεροφυῆσαί ποτε οὐδεμιᾷ μηχανῇ δυνατὸν
εἶναί μοι κατεφαίνετο· εἰ δὲ γυπὸς ἢ ἀετοῦ περιθείμην πτερά – ταῦτα γὰρ μόνα ἂν διαρκέσαι
πρὸς μέγεθος ἀνθρωπίνου σώματος – τάχα ἄν μοι
τὴν πεῖραν προχωρῆσαι. καὶ δὴ συλλαβὼν τὰ
ὄρνεα θατέρου μὲν τὴν δεξιὰν πτέρυγα, τοῦ
γυπὸς δὲ τὴν ἑτέραν ἀπέτεμον εὖ μάλα· εἶτα
διαδήσας καὶ κατὰ τοὺς ὤμους τελαμῶσι καρτεροῖς ἁρμοσάμενος καὶ πρὸς ἄκροις τοῖς ὠκυπτέροις
λαβάς τινας ταῖς χερσὶ παρασκευάσας ἐπειρώμην
ἐμαυτοῦ τὸ πρῶτον ἀναπηδῶν καὶ ταῖς χερσὶν
ὑπηρετῶν καὶ ὥσπερ οἱ χῆνες ἔτι χαμαιπετῶς
ἐπαιρόμενος καὶ ἀκροβατῶν ἅμα μετὰ τῆς πτήσεως· ἐπεὶ δὲ ὑπήκουέ μοι τὸ χρῆμα, τολμηρότερον ἤδη τῆς πείρας ἡπτόμην, καὶ ἀνελθὼν
ἐπὶ τὴν ἀκρόπολιν ἀφῆκα ἐμαυτὸν κατὰ τοῦ
κρημνοῦ φέρων ἐς αὐτὸ τὸ θέατρον. ὡς δὲ
ἀκινδύνως κατεπτόμην, ἤδη καὶ μετέωρα
Lucianus Soph., Fugitivi (0062: 043)
«Lucian, vol. 5», Ed. Harmon, A.M.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1936, Repr. 1972.
Section 13, line 16
Τὸ μὲν δὴ μανθάνειν ὅσα τῇ τοιαύτῃ προαιρέσει
πρόσφορα μακρὸν ἦν, μᾶλλον δὲ κομιδῇ ἀδύνατον,
αἱ τέχναι δὲ γλίσχραι, καὶ σὺν πόνῳ καὶ μόγις
ἱκανὰ παρέχειν ἐδύναντο. ἐνίοις δὲ καὶ ἡ δουλεία
βαρὺ καί (ὥσπερ οὖν ἐστιν) ἀφόρητον ἐφαίνετο.
ἔδοξε δὴ σκοπουμένοις τὴν ὑστάτην ἄγκυραν,
ἣν ἱερὰν οἱ ναυτιλλόμενοί φασιν, καθιέναι, καὶ
ἐπὶ τὴν βελτίστην ἀπόνοιαν ὁρμήσαντες, ἔτι τε
καὶ τόλμαν καὶ ἀμαθίαν καὶ ἀναισχυντίαν προςπαρακαλέσαντες, αἵπερ αὐτοῖς μάλιστα συναγωνίζονται, καὶ λοιδορίας καινὰς ἐκμελετήσαντες,
ὡς πρόχειροι εἶεν καὶ ἀνὰ στόμα, ταύτας μόνας
ξυμβολὰς ἔχοντες – ὁρᾷς ὁποῖα πρὸς φιλοσοφίαν
ἐφόδια; – σχηματίζουσιν καὶ μετακοσμοῦσιν αὑτοὺς εὖ μάλα εἰκότως καὶ πρὸς ἐμέ, οἷόν τι ἀμέλει
ὁ Αἴσωπός φησι ποιῆσαι τὸν ἐν τῇ Κύμῃ ὄνον,
ὃς λεοντῆν περιβαλόμενος καὶ τραχὺ ὀγκώμενος
ἠξίου λέων καὶ αὐτὸς εἶναι· καί πού τινες καὶ
ἦσαν ἴσως οἱ πιστεύοντες αὐτῷ.
Lucianus Soph., Pseudologista (0062: 049)
«Lucian, vol. 5», Ed. Harmon, A.M.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1936, Repr. 1972.
Section 5, line 9
Ὁ γὰρ σοφιστὴς οὗτος εἶναι λέγων» (ὁ
πρόλογος ἤδη φησὶν ταῦτα) «ἐς Ὀλυμπίαν ποτὲ
ἧκε λόγον τινὰ πρὸ πολλοῦ συγγεγραμμένον
ἐπιδειξόμενος τοῖς πανηγυρισταῖς. ἦν δὲ ὑπόθεσις
τῷ συγγράμματι ὁ Πυθαγόρας κωλυόμενος ὑπό
τινος Ἀθηναίων, οἶμαι, μετέχειν τῆς Ἐλευσῖνι
τελετῆς ὡς βάρβαρος, ὅτι ἔλεγεν αὐτὸς ὁ Πυθαγόρας πρὸ τούτου ποτὲ καὶ Εὔφορβος γεγονέναι.
ἐτύγχανεν δὲ ὁ λόγος αὐτῷ κατὰ τὸν Αἰσώπου
κολοιὸν συμφορητὸς ὢν ἐκ ποικίλων ἀλλοτρίων
πτερῶν. βουλόμενος δὴ μὴ ἕωλα δόξαι λέγειν
ἀλλ' αὐτοσχεδιάζειν τὰ ἐκ τοῦ βιβλίου, δεῖται τῶν
συνήθων τινός (ἦν δὲ ἐκ Πατρῶν ἐκεῖνος, ἀμφὶ
δίκας ἔχων τὰ πολλά) ἐπειδὰν αἰτήσῃ τινὰς ὑποθέσεις τοῖς λόγοις, τὸν Πυθαγόραν αὐτῷ προελέσθαι.
καὶ οὕτως ἁνὴρ ἐποίησε, καὶ συνέπεισε τὸ θέατρον
ἀκούειν τὸν ὑπὲρ τοῦ Πυθαγόρου ἐκεῖνον λόγον.
ἦν δὲ τὸ ἐπὶ τούτῳ ὁ μὲν πάνυ ἀπίθανος ἐν τῇ
ὑποκρίσει, συνείρων οἷον εἰκὸς ἐκ πολλοῦ ἐσκεμμένα καὶ μεμελετημένα, εἰ καὶ ὅτι μάλιστα ἡ
ἀναισχυντία ... οὖσα ἐπήμυνε καὶ χεῖρα ὤρεγε
καὶ συνηγωνίζετο αὐτῷ. γέλως δὲ πολὺς παρὰ
τῶν ἀκουόντων· καὶ οἱ μὲν ἐς τὸν Πατρέα ἐκεῖνον
μεταξὺ ἀποβλέποντες ὑπεδήλουν ὡς οὐ λέληθε
συμπράξας αὐτῷ τὴν ῥᾳδιουργίαν, οἱ δὲ καὶ
αὐτὰ γνωρίζοντες τὰ λεγόμενα παρ' ὅλην τὴν
ἀκρόασιν διετέλεσαν ἓν τοῦτο μόνον ἔργον ἔχοντες,
ἀλλήλων πειρώμενοι ὅπως μνήμης ἔχουσι πρὸς τὸ
Lucianus Soph., Hermotimus (0062: 063)
«Lucian, vol. 6», Ed. Kilburn, K.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1959, Repr. 1968.
Section 84, line 2
Καὶ τί δεῖ δακρύων, ὦ χρηστέ; τὸ γὰρ τοῦ
μύθου ἐκεῖνο πάνυ συνετόν, οἶμαι, ὃν Αἴσωπος διηγεῖτο· ἔφη γὰρ ἄνθρωπόν τινα ἐπὶ τῇ ἠϊόνι
καθεζόμενον ἐπὶ τὴν κυματωγὴν ἀριθμεῖν τὰ
κύματα, σφαλέντα δὲ καὶ ἄχθεσθαι καὶ ἀνιᾶσθαι,
ἄχρι δὴ τὴν κερδὼ παραστᾶσαν εἰπεῖν αὐτῷ, Τί,
ὦ γενναῖε, ἀνιᾷ τῶν παρελθόντων ἕνεκα, δέον τὰ
ἐντεῦθεν ἀρξάμενον ἀριθμεῖν ἀμελήσαντα ἐκείνων;
Καὶ σὺ τοίνυν, ἐπείπερ οὕτω σοι δοκεῖ, ἐς τὸ
λοιπὸν ἂν ἄμεινον ποιήσαις βίον τε κοινὸν ἅπασι
βιοῦν ἀξιῶν καὶ συμπολιτεύσῃ τοῖς πολλοῖς οὐδὲν
ἀλλόκοτον καὶ τετυφωμένον ἐλπίζων, καὶ οὐκ
αἰσχυνῇ, ἤνπερ εὖ φρονῇς, εἰ γέρων ἄνθρωπος
μεταμαθήσῃ καὶ μεταχωρήσεις πρὸς τὸ βέλτιον.
ταῦτα πάντα, ὦ φιλότης, ὁπόσα εἶπον, μή με
νομίσῃς κατὰ τῆς Στοᾶς παρεσκευασμένον ἢ
ἔχθραν τινὰ ἐξαίρετον πρὸς Στωϊκοὺς ἐπανῃρημέ-
νον εἰρηκέναι, ἀλλὰ κοινὸς ἐπὶ πάντας ὁ λόγος.
τὰ γὰρ αὐτὰ πρὸς σὲ εἶπον ἄν, εἰ τὰ Πλάτωνος ἢ
Ἀριστοτέλους ᾕρησο τῶν ἄλλων ἀκρίτων ἐρήμην
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Meteorologica (0086: 026)
«Aristotelis meteorologicorum libri quattuor», Ed. Fobes, F.H.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1919, Repr. 1967.
Bekker page 356b, line 11
περὶ δὲ τῆς ἁλμυρότητος αὐτῆς λεκτέον, καὶ πότερον
αἰεί ἐστιν ἡ αὐτή, ἢ οὔτ' ἦν οὔτ' ἔσται ἀλλ' ὑπολείψει· καὶ
γὰρ οὕτως οἴονταί τινες. τοῦτο μὲν οὖν ἐοίκασι πάντες ὁμολογεῖν, ὅτι γέγονεν, εἴπερ καὶ πᾶς ὁ κόσμος· ἅμα γὰρ
αὐτῆς ποιοῦσι τὴν γένεσιν. ὥστε δῆλον ὡς εἴπερ ἀίδιον τὸ
πᾶν, καὶ περὶ τῆς θαλάττης οὕτως ὑποληπτέον. τὸ δὲ νομίζειν ἐλάττω τε γίγνεσθαι τὸ πλῆθος, ὥσπερ φησὶ Δημόκριτος, καὶ τέλος ὑπολείψειν, τῶν Αἰσώπου μύθων οὐδὲν
διαφέρειν ἔοικεν ὁ πεπεισμένος οὕτως· καὶ γὰρ ἐκεῖνος ἐμυθολόγησεν ὡς δὶς μὲν ἡ Χάρυβδις ἀναῤῥοφήσασα τὸ μὲν
πρῶτον τὰ ὄρη ἐποίησεν φανερά, τὸ δὲ δεύτερον τὰς νήσους,
τὸ δὲ τελευταῖον ῥοφήσασα ξηρὰν ποιήσει πάμπαν. ἐκείνῳ
μὲν οὖν ἥρμοττεν ὀργιζομένῳ πρὸς τὸν πορθμέα τοιοῦτον εἰπεῖν
μῦθον, τοῖς δὲ τὴν ἀλήθειαν ζητοῦσιν ἧττον· δι' ἣν γὰρ αἰτίαν ἔμεινε τὸ πρῶτον, εἴτε διὰ βάρος, ὥσπερ τινὲς καὶ τούτων φασίν (ἐν προχείρῳ γὰρ τούτου τὴν αἰτίαν ἰδεῖν), εἴτε
καὶ δι' ἄλλο τι, δῆλον ὅτι διὰ τοῦτο διαμένειν ἀναγκαῖον
καὶ τὸν λοιπὸν χρόνον αὐτήν. ἢ γὰρ λεκτέον αὐτοῖς ὅτι οὐδὲ
τὸ ἀναχθὲν ὕδωρ ὑπὸ τοῦ ἡλίου ἥξει πάλιν, ἢ εἴπερ τοῦτ'
ἔσται, ἀναγκαῖον ἤτοι ἀεὶ ἢ μέχρι οὗπερ ἂν ᾖ τοῦτο ὑπολείπεσθαι τὴν θάλατταν, καὶ πάλιν ἀναχθῆναι ἐκεῖνο πρότερον
δεήσει τὸ πότιμον. ὥστε οὐδέποτε ξηρανεῖται· πάλιν γὰρ
ἐκεῖνο φθήσεται καταβὰν εἰς τὴν αὐτὴν τὸ προανελθόν· διαφέρει γὰρ οὐδὲν ἅπαξ τοῦτ' εἰπεῖν ἢ πολλάκις. εἰ μὲν οὖν τὸν
ἥλιον παύσει τις τῆς φορᾶς, τί ἔσται τὸ ξηραῖνον; εἰ δ' ἐάσει εἶναι τὴν περιφοράν, ἀεὶ πλησιάζων τὸ πότιμον, καθάπερ εἴπομεν, ἀνάξει, ἀφήσει δὲ πάλιν ἀναχωρῶν.
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., De partibus animalium (0086: 030)
«Aristote. Les parties des animaux», Ed. Louis, P.
Paris: Les Belles Lettres, 1956.
Bekker page 663a, line 35
Ὀρθῶς δὲ καὶ τὸ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ποιῆσαι τὴν τῶν κεράτων
φύσιν, ἀλλὰ μὴ καθάπερ ὁ Αἰσώπου Μῶμος διαμέμφεται
τὸν ταῦρον, ὅτι οὐκ ἐπὶ τοῖς ὤμοις ἔχει τὰ κέρατα, ὅθεν
τὰς πληγὰς ἐποιεῖτ' ἂν ἰσχυροτάτας, ἀλλ' ἐπὶ τοῦ ἀςθενεστάτου μέρους τῆς κεφαλῆς. Οὐ γὰρ ὀξὺ βλέπων ὁ Μῶμος
ταῦτ' ἐπετίμησεν. Ὥσπερ γὰρ καὶ εἰ ἑτέρωθί που τοῦ σώματος κέρατα ἐπεφύκει, βάρος ἂν παρεῖχεν ἄλλως οὐδὲν ὄντα
χρήσιμα κἂν ἐμπόδια τῶν ἔργων πολλοῖς ἦν, οὕτως καὶ
ἐπὶ τῶν ὤμων πεφυκότα. Οὐ γὰρ μόνον χρὴ σκοπεῖν πόθεν
ἰσχυρότεραι αἱ πληγαί, ἀλλὰ καὶ πόθεν ποῤῥώτεραι· ὥστ'
ἐπεὶ καὶ χεῖρας μὲν οὐκ ἔχουσιν, ἐπὶ δὲ τῶν ποδῶν ἀδύνατον, ἐν
δὲ τοῖς γόνασιν ὄντα τὴν κάμψιν ἐκώλυεν ἄν, ἀναγκαῖον
ὥσπερ νῦν ἔχουσιν, ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἔχειν. Ἅμα δὲ καὶ
πρὸς τὰς ἄλλας κινήσεις τοῦ σώματος ἀνεμπόδιστα πέφυκεν
οὕτω μάλιστα. Ἔστι δὲ τὰ κέρατα δι' ὅλου στερεὰ τοῖς ἐλάφοις
μόνοις, καὶ ἀποβάλλει μόνον, ἕνεκεν μὲν ὠφελείας κουφιζόμενον, ἐξ ἀνάγκης δὲ διὰ τὸ βάρος. Τῶν δ' ἄλλων τὰ
κέρατα μέχρι τινὸς κοῖλα, τὰ δ' ἄκρα στερεὰ διὰ τὸ πρὸς
τὰς πληγὰς τοῦτ' εἶναι χρήσιμον. Ὅπως δὲ μηδὲ τὸ κοῖλον
ἀσθενὲς ᾖ, πέφυκεν ἐκ τοῦ δέρματος, ἐν τούτῳ δ' ἐνήρμοσται στερεὸν ἐκ τῶν ὀστῶν· οὕτω γὰρ καὶ τὰ κέρατα ἔχοντα
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Rhetorica (0086: 038)
«Aristotelis ars rhetorica», Ed. Ross, W.D.
Oxford: Clarendon Press, 1959, Repr. 1964.
Bekker page 1393b, line 22
λόγος δέ, οἷος
ὁ Στησιχόρου περὶ Φαλάριδος καὶ [ὁ] Αἰσώπου ὑπὲρ τοῦ δημαγωγοῦ. Στησίχορος μὲν γὰρ ἑλομένων στρατηγὸν αὐτοκράτορα
τῶν Ἱμεραίων Φάλαριν καὶ μελλόντων φυλακὴν διδόναι τοῦ
σώματος, τἆλλα διαλεχθεὶς εἶπεν αὐτοῖς λόγον ὡς ἵππος
κατεῖχε λειμῶνα μόνος, ἐλθόντος δ' ἐλάφου καὶ διαφθείροντος
τὴν νομὴν βουλόμενος τιμωρήσασθαι τὸν ἔλαφον ἠρώτα τινὰ
ἄνθρωπον εἰ δύναιτ' ἂν μετ' αὐτοῦ τιμωρήσασθαι τὸν ἔλαφον,
ὁ δ' ἔφησεν, ἐὰν λάβῃ χαλινὸν καὶ αὐτὸς ἀναβῇ ἐπ᾿ αὐτὸν
ἔχων ἀκόντια· συνομολογήσας δὲ καὶ ἀναβάντος ἀντὶ τοῦ
τιμωρήσασθαι αὐτὸς ἐδούλευσε τῷ ἀνθρώπῳ. «οὕτω δὲ καὶ
ὑμεῖς», ἔφη, «ὁρᾶτε μὴ βουλόμενοι τοὺς πολεμίους τιμωρήσασθαι τὸ αὐτὸ πάθητε τῷ ἵππῳ· τὸν μὲν γὰρ χαλινὸν ἔχετε
ἤδη, ἑλόμενοι στρατηγὸν αὐτοκράτορα· ἑὰν δὲ φυλακὴν δῶτε
καὶ ἀναβῆναι ἐάσητε, δουλεύσετε ἤδη Φαλάριδι». Αἴσωπος δὲ
ἐν Σάμῳ δημηγορῶν κρινομένου δημαγωγοῦ περὶ θανάτου ἔφη
ἀλώπεκα διαβαίνουσαν ποταμὸν ἀπωσθῆναι εἰς φάραγγα, οὐ
δυναμένην δὲ ἐκβῆναι πολὺν χρόνον κακοπαθεῖν καὶ κυνοραιστὰς πολλοὺς ἔχεσθαι αὐτῆς, ἐχῖνον δὲ πλανώμενον, ὡς εἶδεν
αὐτήν, κατοικτείραντα ἐρωτᾶν εἰ ἀφέλοι αὐτῆς τοὺς κυνοραιστάς, τὴν δὲ οὐκ ἐᾶν· ἐρομένου δὲ διὰ τί, «ὅτι οὗτοι μὲν» φάναι
«ἤδη μου πλήρεις εἰσὶ καὶ ὀλίγον ἕλκουσιν αἷμα, ἐὰν δὲ τούτους
ἀφέλητε, ἕτεροι ἐλθόντες πεινῶντες ἐκπιοῦνταί μου τὸ λοιπὸν
αἷμα». «ἀτὰρ καὶ ὑμᾶς, ἄνδρες Σάμιοι, οὗτος μὲν οὐδὲν ἔτι
βλάψει (πλούσιος γάρ ἐστιν), ἐὰν δὲ τοῦτον ἀποκτείνητε, ἕτεροι
ἥξουσι πένητες, οἳ ὑμᾶς ἀναλώσουσι τὰ λοιπὰ κλέπτοντες.»
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia (0086: 051)
«Aristotelis qui ferebantur librorum fragmenta», Ed. Rose, V.
Leipzig: Teubner, 1886, Repr. 1967.
Category 8, treatise title 44, fragment 573, line 3
τυγχάνουσιν. εἰπόντος δὲ αὐτοῦ ὡς οὐ δυνήσεται πιεῖν,
αὐτὸς ὁ Ἀγκαῖος κατακερτομήσας τοὺς θεράποντας ἔλαβε
τὴν κύλικα καὶ προσέθετο. λέξαντος δὲ ἐκείνου «πολλὰ
μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», ἄφνω συνέβη
χρῆμα συὸς μεγάλου ἐπιβαρῆσαι τοῖς Ἀγκαίου χωρίοις·
ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταθεῖναι
καὶ διαδραμεῖν πρὸς τὸν ἄγριον, συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ
τελευτῆσαι. ἔνθεν φασὶ καταῤῥυῆναι τὴν παροιμίαν.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 2 Σαμίων ... ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν
Ἀγκαῖος, ἀφ' οὗ τὰς ἀμπέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησί
«πολλὰ μεταξὺ κ. τ. λ.
Aelian. de nat. an. 12, 40: Σάμιοι δὲ πρόβατον (τιμῶσι)
... Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον (ἱερὸν) κλαπὲν
πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦθεν Μανδρόβουλος ὁ Σάμιος τῇ
Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάθημα ἀνῆψε ... τὸ δὲ [Ἀριστοτέλης>
(λέγει).
Schol. in Aristoph. av. 471 [οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας>: ὅτι τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. [ἦν δὲ
ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος ... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον
τὸν Αἴσωπον.] καὶ [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ
εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι.
Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς
εὐδοκίμει τότε. [ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ
Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 13: τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν, ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία «ἕκητι
Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
ἐπεὶ δὲ πικρῶς καὶ
χαλεπῶς ἦρχεν, ἐκλιπόντες τὴν νῆσον οἱ πλείους μετῴκησαν.
πικρῶς δ' ἦρξεν (ὁ Σ.) ὥστε καὶ
ἐλειπάνδρησεν ἡ πόλις. κἀκεῖθεν ἐκπεσεῖν συνέβη τὴν παροιμίαν «ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Photius [Σαμίων ὁ δῆμός] (ἐστιν) [ὡς πολυγράμματος>: Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώπτων τοὺς ἐστιγμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν τυράννων
σπάνει τῶν πολιτευομένων ἐπέγραψαν τοῖς δούλοις ἐκ πέντε
στατήρων τὴν ἰσοπολιτείαν, ὡς [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 573, line 7
χρῆμα συὸς μεγάλου ἐπιβαρῆσαι τοῖς Ἀγκαίου χωρίοις·
ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταθεῖναι
καὶ διαδραμεῖν πρὸς τὸν ἄγριον, συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ
τελευτῆσαι. ἔνθεν φασὶ καταῤῥυῆναι τὴν παροιμίαν.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 2 Σαμίων ... ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν
Ἀγκαῖος, ἀφ' οὗ τὰς ἀμπέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησί
«πολλὰ μεταξὺ κ. τ. λ.
Aelian. de nat. an. 12, 40: Σάμιοι δὲ πρόβατον (τιμῶσι)
... Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον (ἱερὸν) κλαπὲν
πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦθεν Μανδρόβουλος ὁ Σάμιος τῇ
Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάθημα ἀνῆψε ... τὸ δὲ [Ἀριστοτέλης>
(λέγει).
Schol. in Aristoph. av. 471 [οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας>: ὅτι τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. [ἦν δὲ
ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος ... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον
τὸν Αἴσωπον.] καὶ [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ
εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι.
Exc. pol. Heracl. (p. 15, 10): Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς
εὐδοκίμει τότε. [ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ
Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 13: τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν, ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία «ἕκητι
Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Zenob. prov. (vulg.) 3, 90 ... ἐπεὶ δὲ πικρῶς καὶ
χαλεπῶς ἦρχεν, ἐκλιπόντες τὴν νῆσον οἱ πλείους μετῴκησαν.
Strabo XIV p. 638 πικρῶς δ' ἦρξεν (ὁ Σ.) ὥστε καὶ
ἐλειπάνδρησεν ἡ πόλις. κἀκεῖθεν ἐκπεσεῖν συνέβη τὴν παροιμίαν «ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Photius [Σαμίων ὁ δῆμός] (ἐστιν) [ὡς πολυγράμματος>: Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώπτων τοὺς ἐστιγμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν τυράννων
σπάνει τῶν πολιτευομένων ἐπέγραψαν τοῖς δούλοις ἐκ πέντε
στατήρων τὴν ἰσοπολιτείαν, ὡς [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ.
Zenob. prov. 6, 12 [τὸ περὶ Δρῦν σκότος: Ἀριστοτέλης] φησὶν ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ Πριηνέων πολλοὺς ὑπὸ
Μιλησίων ἀναιρεθῆναι περὶ τὴν καλουμένην Δρῦν· ὅθεν καὶ
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 45, fragment 611, line 184
ἐτησίας: ~
Ἀριστείδης ἐπιμελεῖται γυναικῶν εὐκοσμίας. καὶ τὸ
παλαιὸν ὕδωρ ἔπινον οἱ παῖδες καὶ αἱ κόραι μέχρι γάμου.
ἐπὶ δὲ τοῖς τελευτῶσιν οὐδέν ἐστι πένθος ἐν ἀνδράσι περὶ
ἐσθῆτα ἢ κουρὰν, μητρὶ δὲ νέου τελευτήσαντος ἐνιαυτός: ~
οὔσης δὲ ὑγιεινῆς τῆς νήσου καὶ εὐγήρων τῶν ἀνθρώπων, μάλιστα δὲ τῶν γυναικῶν, οὐ περιμένουσι γηραιοὶ
τελευτᾶν, ἀλλὰ πρὶν ἀσθενῆσαι ἢ πηρωθῆναι τί, οἱ μὲν
μήκωνι οἱ δὲ κωνείῳ ἑαυτοὺς ἐξάγουσι: ~
[Σάμον] τὸ μὲν ἐξ ἀρχῆς ἐρήμην οὖσαν λέγεται
κατέχειν πλῆθος θηρίων μεγάλην φωνὴν ἀφιέντων. ἐκαλοῦντο δὲ τὰ θηρία νηίδες, ἡ δὲ νῆσος Παρθενία, ὕστερον
Δρύουσα. ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν Ἀγκαῖος, περὶ οὗ τὰς ἀμ-
πέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησὶ πολλὰ μεταξὺ πέλει κύλικος
καὶ χείλεος ἄκρου: ~
ὅτι ἐν τοῖς Σαμίοις ἐφάνη λευκὴ χελιδὼν οὐκ ἐλάττων πέρδικος: ~
Φερεκύδης ὁ Σύριος ὑπὸ φθειρῶν καταβρωθεὶς ἐν
Σάμῳ ἐτελεύτησεν, ὅτε καὶ ἐλθόντι Πυθαγόρᾳ τὸν δάκτυλον
διὰ τῆς ὀπῆς ἔδειξε περιεψιλωμένον: ~
Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς εὐδοκίμει τότε. ἦν δὲ
Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ,
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος: ~
τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν,
ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη: ~
Θεογένης δὲ τῶν Σαμίων τις εὐφυὴς μὲν, ἄλλως
δὲ ἄσωτος καὶ πονηρὸς, φεύγων τὴν πατρίδα, διατρίβων
δὲ Ἀθήνησι παρ' Εὐρυπίδῃ καὶ τὸ γύναιον αὐτοῦ διαφθείρων, συνεργὸν αὐτὸν λαβὼν πείθει τοὺς Ἀθηναίους δισχιλίους εἰς Σάμον ἀποστεῖλαι. οἱ δὲ ἐλθόντες πάντας ἐξέβαλον: ~
Τηλεφάνης ἐβασίλευσε ταύτης, ὃς ἐξεφύτευσε τὴν
[Κυμαίων] χώραν. Λυδοὶ δὲ χαλεπῶς δεσποζόμενοι πρός
τινος πυθόμενοι ἐν Κύμῃ εἶναι τινὰ, ἔπεμψαν εἰς βασιλείαν
καλοῦντες. οὗτος δὲ ἐν ἁμαξοποιῷ ἐτύγχανε δουλεύων.
δόντες οὖν οἱ Λυδοὶ λύτρα τούτῳ παρέλαβον αὐτόν. τῶν
δὲ ἐν Κύμῃ τις ἐκδεδωκὼς ἅμαξαν αὐτῷ κατεῖχεν αὐτόν.
παρακαλούντων δὲ πολλῶν μὴ κωλύειν οὐκ εἴα προσεπικερτομῶν καὶ λέγων περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι ὑπὸ τοῦ Λυδῶν
βασιλέως εἰργασμένην ἔχειν ἅμαξαν: ~
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 487, line 23
Αἴσωπον συνέβη τὸ δαιμόνιον χαλεπῆναι, ὡς μέμνηται καὶ
[Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Δελφῶν πολιτείᾳ.
Zenob. (vulg.) 1, 47 (Diog. 1, 46) s. Αἰσώπειον αἷμα:
ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
ἐπειδὴ τοῖς [Δελφοῖς] ἀδίκως τὸν Αἴσωπον ἀνελοῦσιν ὠρ-
γίσθη τὸ δαιμόνιον. καὶ διὰ τοῦτο τὴν Πυθίαν φασὶν
ἀνῃρηκέναι αὐτοῖς ἱλάσκεσθαι τὸ ἐπὶ Αἰσώπῳ μύσος.
Plutarch. de sera num. vind. 12: οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον ἔχοντα παρὰ Κροίσου χρυσίον
ὅπως τε θύσηται τῷ θεῷ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ
διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας. ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικε, καὶ διαφορᾶς αὐτῷ γενομένης πρὸς τοὺς αὐτόθι, τὴν μὲν θυσίαν
ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματα ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις ὡς οὐκ
ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων. οἱ δὲ συνθέντες
αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν ὤσαντες ἀπὸ τῆς
πέτρας ἐκείνης ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται
μηνῖσαν τὸ θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ
νόσων ἀτόπων ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον
ὑπὲρ Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὑτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ
Σάμιος Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων,
ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων
ἐπὶ τὴν Ναυπλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι.
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 487, line 10
[Δελφῶν.>
Zenob. proverb. (coll. Milleri 2, 106: Mél. p. 369)
s. τὸ Αἰσώπειον αἷμα: αὕτη λέγεται κατὰ τῶν δυσαποτρίπτοις
ὀνείδεσι περιπεπτωκότων· τοῖς γὰρ Δελφοῖς ἀνελοῦσι τὸν
Αἴσωπον συνέβη τὸ δαιμόνιον χαλεπῆναι, ὡς μέμνηται καὶ
[Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Δελφῶν πολιτείᾳ.
Zenob. (vulg.) 1, 47 (Diog. 1, 46) s. Αἰσώπειον αἷμα:
ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
ἐπειδὴ τοῖς [Δελφοῖς] ἀδίκως τὸν Αἴσωπον ἀνελοῦσιν ὠρ-
γίσθη τὸ δαιμόνιον. καὶ διὰ τοῦτο τὴν Πυθίαν φασὶν
ἀνῃρηκέναι αὐτοῖς ἱλάσκεσθαι τὸ ἐπὶ Αἰσώπῳ μύσος.
Plutarch. de sera num. vind. 12: οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον ἔχοντα παρὰ Κροίσου χρυσίον
ὅπως τε θύσηται τῷ θεῷ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ
διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας. ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικε, καὶ διαφορᾶς αὐτῷ γενομένης πρὸς τοὺς αὐτόθι, τὴν μὲν θυσίαν
ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματα ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις ὡς οὐκ
ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων. οἱ δὲ συνθέντες
αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν ὤσαντες ἀπὸ τῆς
πέτρας ἐκείνης ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται
μηνῖσαν τὸ θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ
νόσων ἀτόπων ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον
ὑπὲρ Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὑτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ
Σάμιος Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων,
ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων
ἐπὶ τὴν Ναυπλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι.
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 487, line 24
[Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Δελφῶν πολιτείᾳ.
Zenob. (vulg.) 1, 47 (Diog. 1, 46) s. Αἰσώπειον αἷμα:
ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
ἐπειδὴ τοῖς [Δελφοῖς] ἀδίκως τὸν Αἴσωπον ἀνελοῦσιν ὠρ-
γίσθη τὸ δαιμόνιον. καὶ διὰ τοῦτο τὴν Πυθίαν φασὶν
ἀνῃρηκέναι αὐτοῖς ἱλάσκεσθαι τὸ ἐπὶ Αἰσώπῳ μύσος.
Plutarch. de sera num. vind. 12: οἷον ἐνταῦθα δήπουθεν λέγεται ἐλθεῖν Αἴσωπον ἔχοντα παρὰ Κροίσου χρυσίον
ὅπως τε θύσηται τῷ θεῷ μεγαλοπρεπῶς καὶ Δελφῶν ἑκάστῳ
διανείμῃ μνᾶς τέσσαρας. ὀργῆς δέ τινος, ὡς ἔοικε, καὶ διαφορᾶς αὐτῷ γενομένης πρὸς τοὺς αὐτόθι, τὴν μὲν θυσίαν
ἐποιήσατο, τὰ δὲ χρήματα ἀνέπεμψεν εἰς Σάρδεις ὡς οὐκ
ἀξίων ὄντων ὠφεληθῆναι τῶν ἀνθρώπων. οἱ δὲ συνθέντες
αἰτίαν ἐπ᾿ αὐτὸν ἱεροσυλίας ἀπέκτειναν ὤσαντες ἀπὸ τῆς
πέτρας ἐκείνης ἣν Ὑάμπειαν καλοῦσιν. ἐκ δὲ τούτου λέγεται
μηνῖσαν τὸ θεῖον αὐτοῖς ἀφορίαν τε γῆς ἐπαγαγεῖν καὶ
νόσων ἀτόπων ἰδέαν πᾶσαν, ὥστε περιιόντας ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πανηγύρεσι κηρύσσειν καὶ καλεῖν ἀεὶ τὸν βουλόμενον
ὑπὲρ Αἰσώπου δίκην λαβεῖν παρ' αὑτῶν. τρίτῃ δὲ γενεᾷ
Σάμιος Ἴδμων ἀφίκετο, γένει μὲν οὐδὲν Αἰσώπῳ προσήκων,
ἀπόγονος δὲ τῶν πριαμένων αὐτὸν ἐν Σάμῳ γεγονώς· καὶ
τούτῳ τινὰς δίκας δόντες οἱ Δελφοὶ τῶν κακῶν ἀπηλλάγησαν. ἐξ ἐκείνου δέ φασι καὶ τὴν τιμωρίαν τῶν ἱεροσύλων
ἐπὶ τὴν Ναυπλίαν ἀπὸ τῆς Ὑαμπείας μετατεθῆναι.
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 573, line 1
Σάμιος ὢν τὸ γένος, ἔχων οἰκέτην ἀπὸ Κρήτης ἐκέλευσεν
αὐτὸν προσφέρειν ποτὸν πίνειν ὅθεν ἐντεῦθεν αἱ ἄμπελοι
τυγχάνουσιν. εἰπόντος δὲ αὐτοῦ ὡς οὐ δυνήσεται πιεῖν,
αὐτὸς ὁ Ἀγκαῖος κατακερτομήσας τοὺς θεράποντας ἔλαβε
τὴν κύλικα καὶ προσέθετο. λέξαντος δὲ ἐκείνου «πολλὰ
μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», ἄφνω συνέβη
χρῆμα συὸς μεγάλου ἐπιβαρῆσαι τοῖς Ἀγκαίου χωρίοις·
ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταθεῖναι
καὶ διαδραμεῖν πρὸς τὸν ἄγριον, συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ
τελευτῆσαι. ἔνθεν φασὶ καταῤῥυῆναι τὴν παροιμίαν.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 2 Σαμίων ... ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν
Ἀγκαῖος, ἀφ' οὗ τὰς ἀμπέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησί
«πολλὰ μεταξὺ κ. τ. λ.
Aelian. de nat. an. 12, 40: Σάμιοι δὲ πρόβατον (τιμῶσι)
... Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον (ἱερὸν) κλαπὲν
πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦθεν Μανδρόβουλος ὁ Σάμιος τῇ
Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάθημα ἀνῆψε ... τὸ δὲ [Ἀριστοτέλης>
(λέγει).
Schol. in Aristoph. av. 471 [οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας>: ὅτι τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. [ἦν δὲ
ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος ... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον
τὸν Αἴσωπον.] καὶ [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ
εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι.
Exc. pol. Heracl. (p. 15, 10): Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς
εὐδοκίμει τότε. [ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ
Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 13: τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν, ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία «ἕκητι
Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Zenob. prov. (vulg.) 3, 90 ... ἐπεὶ δὲ πικρῶς καὶ
χαλεπῶς ἦρχεν, ἐκλιπόντες τὴν νῆσον οἱ πλείους μετῴκησαν.
Strabo XIV p. 638 πικρῶς δ' ἦρξεν (ὁ Σ.) ὥστε καὶ
ἐλειπάνδρησεν ἡ πόλις. κἀκεῖθεν ἐκπεσεῖν συνέβη τὴν παροιμίαν «ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Photius [Σαμίων ὁ δῆμός] (ἐστιν) [ὡς πολυγράμματος>: Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώπτων τοὺς ἐστιγμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν τυράννων
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 573, line 2
αὐτὸν προσφέρειν ποτὸν πίνειν ὅθεν ἐντεῦθεν αἱ ἄμπελοι
τυγχάνουσιν. εἰπόντος δὲ αὐτοῦ ὡς οὐ δυνήσεται πιεῖν,
αὐτὸς ὁ Ἀγκαῖος κατακερτομήσας τοὺς θεράποντας ἔλαβε
τὴν κύλικα καὶ προσέθετο. λέξαντος δὲ ἐκείνου «πολλὰ
μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», ἄφνω συνέβη
χρῆμα συὸς μεγάλου ἐπιβαρῆσαι τοῖς Ἀγκαίου χωρίοις·
ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταθεῖναι
καὶ διαδραμεῖν πρὸς τὸν ἄγριον, συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ
τελευτῆσαι. ἔνθεν φασὶ καταῤῥυῆναι τὴν παροιμίαν.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 2 Σαμίων ... ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν
Ἀγκαῖος, ἀφ' οὗ τὰς ἀμπέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησί
«πολλὰ μεταξὺ κ. τ. λ.
Aelian. de nat. an. 12, 40: Σάμιοι δὲ πρόβατον (τιμῶσι)
... Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον (ἱερὸν) κλαπὲν
πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦθεν Μανδρόβουλος ὁ Σάμιος τῇ
Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάθημα ἀνῆψε ... τὸ δὲ [Ἀριστοτέλης>
(λέγει).
Schol. in Aristoph. av. 471 [οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας>: ὅτι τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. [ἦν δὲ
ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος ... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον
τὸν Αἴσωπον.] καὶ [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ
εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι.
Exc. pol. Heracl. (p. 15, 10): Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς
εὐδοκίμει τότε. [ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ
Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 13: τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν, ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία «ἕκητι
Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Zenob. prov. (vulg.) 3, 90 ... ἐπεὶ δὲ πικρῶς καὶ
χαλεπῶς ἦρχεν, ἐκλιπόντες τὴν νῆσον οἱ πλείους μετῴκησαν.
Strabo XIV p. 638 πικρῶς δ' ἦρξεν (ὁ Σ.) ὥστε καὶ
ἐλειπάνδρησεν ἡ πόλις. κἀκεῖθεν ἐκπεσεῖν συνέβη τὴν παροιμίαν «ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Photius [Σαμίων ὁ δῆμός] (ἐστιν) [ὡς πολυγράμματος>: Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώπτων τοὺς ἐστιγμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν τυράννων
σπάνει τῶν πολιτευομένων ἐπέγραψαν τοῖς δούλοις ἐκ πέντε
Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 573, line 5
τὴν κύλικα καὶ προσέθετο. λέξαντος δὲ ἐκείνου «πολλὰ
μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», ἄφνω συνέβη
χρῆμα συὸς μεγάλου ἐπιβαρῆσαι τοῖς Ἀγκαίου χωρίοις·
ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταθεῖναι
καὶ διαδραμεῖν πρὸς τὸν ἄγριον, συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ
τελευτῆσαι. ἔνθεν φασὶ καταῤῥυῆναι τὴν παροιμίαν.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 2 Σαμίων ... ἐβασίλευσε δ' αὐτῶν
Ἀγκαῖος, ἀφ' οὗ τὰς ἀμπέλους ὁ θεράπων φυτεύων φησί
«πολλὰ μεταξὺ κ. τ. λ.
Aelian. de nat. an. 12, 40: Σάμιοι δὲ πρόβατον (τιμῶσι)
... Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον (ἱερὸν) κλαπὲν
πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦθεν Μανδρόβουλος ὁ Σάμιος τῇ
Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάθημα ἀνῆψε ... τὸ δὲ [Ἀριστοτέλης>
(λέγει).
Schol. in Aristoph. av. 471 [οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας>: ὅτι τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. [ἦν δὲ
ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος ... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον
τὸν Αἴσωπον.] καὶ [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ
εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι.
Exc. pol. Heracl. (p. 15, 10): Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς
εὐδοκίμει τότε. [ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ
Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Exc. pol. Heracl. p. 15, 13: τὴν δὲ πολιτείαν τῶν Σαμίων Συλοσῶν ἠρήμωσεν, ἀφ' οὗ καὶ ἡ παροιμία «ἕκητι
Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Zenob. prov. (vulg.) 3, 90 ... ἐπεὶ δὲ πικρῶς καὶ
χαλεπῶς ἦρχεν, ἐκλιπόντες τὴν νῆσον οἱ πλείους μετῴκησαν.
Strabo XIV p. 638 πικρῶς δ' ἦρξεν (ὁ Σ.) ὥστε καὶ
ἐλειπάνδρησεν ἡ πόλις. κἀκεῖθεν ἐκπεσεῖν συνέβη τὴν παροιμίαν «ἕκητι Συλοσῶντος εὐρυχωρίη».
Photius [Σαμίων ὁ δῆμός] (ἐστιν) [ὡς πολυγράμματος>: Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώπτων τοὺς ἐστιγμένους· οἱ γὰρ Σάμιοι καταπονηθέντες ὑπὸ τῶν τυράννων
σπάνει τῶν πολιτευομένων ἐπέγραψαν τοῖς δούλοις ἐκ πέντε
στατήρων τὴν ἰσοπολιτείαν, ὡς [Ἀριστοτέλης] ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ.
Zenob. prov. 6, 12 [τὸ περὶ Δρῦν σκότος:
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., De prosodia catholica (0087: 001)
«Grammatici Graeci, vol. 3.1», Ed. Lentz, A.
Leipzig: Teubner, 1867, Repr. 1965.
Part+volume 3,1, page 189, line 8
Γόμφοι Θεσπρωτίας. [Εὔριπος. Ἴσηπος] ἔθνος Σκυθικόν. Ἑκαταῖος
Εὐρώπῃ. [Χάροπος] τὸ κύριον, [χαροπός] δὲ τὸ ἐπίθετον. σεσημείωται
τὸ [ἀτραπός] ὀξυνόμενον καὶ τὸ [Ἀριμασπός] ἔθνος Ὑπερβορέων. τὸ
δὲ [ἀρτίπος, ἀελλόπος] ὡς παρὰ τῷ ποιητῇ (Θ 409) «ὦρτο δὲ Ἶρις
ἀελλόπος ἀγγελέουσα», [ὠκύπος] κατ' ἔλλειψιν τοῦ [υ] γενόμενα παροξύνεται. τὰ δὲ παραληγόμενα τῷ [ω] κύρια ἢ προσηγορικὰ καὶ βαρύνεται
καὶ ὀξύνεται. τὰ μὲν οὖν κύρια ἀπὸ φύσει μακρᾶς ἀρχόμενα ὀξύνεται,
[Ἰνωπός] ὄνομα ποταμοῦ, [Ἀσωπός] πατὴρ Αἰγίνης, [Ὠρωπός] πόλις
Βοιωτίας. ἔστι καὶ πόλις ἐν Ἄργει κτισθεῖσα καὶ ἐν Θεσπρωτίᾳ. λέγεται
καὶ ἀρσενικῶς. Θουκυδίδης ὀγδόῃ (c. 60) «ἔχοντες οὖν τὸν Ὠρωπὸν
ἀφικνοῦνται εἰς τὴν Ῥόδον». Παυσανίας δὲ ἐν τῷ ἑβδόμῳ (c. 11, 4)
τὴν πόλιν θηλυκῶς φησι «διαρπάζουσι Ὠρωπὸν ὑπήκοόν σφισιν οὖσαν».
[Κασσωπός]. οὕτως Ἡρόδωρός φησιν τοὺς Κασσωπίους, ἴσως κακῶς.
[Εὐρωπός] ὁ Μακεδόνος καὶ Ὠρειθυίας τῆς Κέκροπος· καὶ ἀπ' αὐτοῦ
πόλις Μακεδονίας. ἔστι καὶ Συρίας ἄλλη κτισθεῖσα ὑπὸ Νικάτορος,
περὶ ἧς ὁ πολυίστωρ ἐν τῷ περὶ Συρίας φησὶν οὕτως «Ξενοφῶν ἐν
ταῖς ἀναμετρήσεσι τῶν ὀρῶν περὶ Ἀμφίπολιν κεῖσθαι πόλιν Εὐρωπόν,
ἣν πρότερον Τελμισσὸν καλεῖσθαι ὑπὸ τῶν κτισάντων. ταύτην δέ φασιν ὑπὸ Σελεύκου τοῦ Νικάτορος ἐπικτισθεῖσαν Ὠρωπὸν ὠνομάσθαι ἀπὸ
τῆς ἐν τῇ Ἑλλάδι Ὠρωποῦ». σημείωσαι τὸ [Αἴσωπος]. τὸ δὲ [Κρότωπος] καὶ [Μελάνωπος] κύρια οὐκ ἀπὸ μακρᾶς ἄρχονται. [Κάνωπος>
δέ, ὅπερ ἔδει γράφεσθαι διὰ τοῦ [π>, ὅμως γράφεται διὰ τοῦ [β]. τὸ δὲ
[ἄνθρωπος] προσηγορικὸν προπαροξύνεται. τὸ μέντοι [στενωπός] ὀξύνεται προσηγορικὸν ὂν ἐπὶ θηλυκοῦ μόνου. ἔτι καὶ τὸ [ἀλωπός>
ὀξύνεται.
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., Partitiones (= Ἐπιμερισμοί) [Sp.?] (e codd. Paris. 2543 + 2570) (0087: 036)
«Herodiani partitiones», Ed. Boissonade, J.F.
London, 1819, Repr. 1963.
Page 37, line 2
Πλὴν τοῦ αἶσα, ἡ μοῖρα· αἴσιον, τὸ δίκαιον· αἴσιμον,
τὸ αὐτό· αἶσις, ἡ καῦσις· αἰσιμῶ, τὸ ἀναλίσκω· Αἴσωπος,
ὄνομα κύριον· Αἰσώπειος μῦθος· αἴσθησις· αἰσθάνομαι·
αἰσθητήριον· αἶσχος, τὸ μῦσος· αἴσχιστος, ὁ μυσαρός·
αἰσχύνη· αἰσχυντηλός· αἰσχρός· αἰσχρότης· αἴσχιον, τὸ
αἰσχρόν· καὶ Αἰσχύλος, κύριον.
Diogenianus Gramm., Paroemiae (epitome operis sub nomine Diogeniani) (e cod. Mazarinco) (0097: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 1», Ed. von Leutsch, E.L., Schneidewin, F.G.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1839, Repr. 1965.
Centuria p, section 1, line 30
λεξας.>
Οἱ δ' ἄλλοι τῶν κατειλεγμένων ὀνόματι μὲν διαφέρειν,
δυνάμει δ' εἰσὶν ἐμφερεῖς. Αἰσώπειος μὲν γὰρ λέγεται ὁ
ἀπὸ ἀνδρὸς Αἰσώπου πλεονάσαντος ἐν τῷ τοιούτῳ εἴδει
τοῦ μύθου, οὐχ εὑρόντος, ὡς ἐν ποιητικῇ μέτρον Ἀρχεβούλειον ἢ καὶ Ἀριστοφάνειον, ἃ λέγεται οὐχ εὑρημένα
ὑπὸ τῶν ἀνδρῶν, ἀλλὰ παρὰ τούτοις κατακορέστερον ἐν
τῇ ποιήσει τεταγμένα. [Καρικὸς δὲ αἶνος] λέγεται, ὃν
ἀναφέρουσιν εἰς γένει Κᾶρα ἄνδρα· τοῦτον γὰρ ἁλιέα τυγχάνοντα χειμῶνος θεασάμενον πολύποδα εἰπεῖν· «Εἰ
μὲν ἀποδὺς κολυμβήσαιμι ἐπ᾿ αὐτὸν ῥιγώσω, ἐὰν δὲ μὴ
λάβω τὸν πολύποδα, τῷ λιμῷ τὰ παιδί' ἀπολῶ.» Κέχρηται δὲ τῷ λόγῳ τούτῳ καὶ Τιμοκρέων ἐν μέλεσι, καὶ
Σιμωνίδης δ' αὐτοῦ μνημονεύει ἐν τῷ εἰς Ὄριλλαν Ἐπινικίῳ. Ὁ [Συβαριτικὸς] δὲ λέγεται εἶναι τοιοῦτος ὁποῖον
Ἀριστοφάνης ἐν Σφηξὶν, ὡς ἀνδρὶ Συβαρίτῃ ἀπείρῳ ἱππικῆς ἐφ' ἅρμα ἀναβάντι συνέβη κατενεχθέντι συντριβῆναι, φίλον δ' αὐτῷ παρόντα φάναι τὸ
Diogenianus Gramm., Paroemiae (epitome operis sub nomine Diogeniani) (e cod. Mazarinco)
Centuria 1, section 46, line 3
Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσιν ἐνεχομένων· ἐπειδὴ τοῖς Δελφοῖς ἀδίκως ἀνελοῦσι τὸν
Αἴσωπον ὠργίσθη ὁ θεός.
Diogenianus Gramm., Paroemiae (epitome operis sub nomine Diogeniani) (e cod. Vindob. 133) (0097: 002)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 2», Ed. von Leutsch, E.L.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1851, Repr. 1958.
Centuria 3, section 77, line 3
[Τὸ Αἰσώπειον αἷμα:] αὕτη λέγεται κατὰ τῶν δυςαπονίπτοις ὀνείδεσι περιπεπτωκότων· τοῖς γὰρ Δελφοῖς
ἀνελοῦσι τὸν Αἴσωπον συνέβη τὸ δαιμόνιον χαλεπῆναι.
Zenobius Sophista [Paroemiogr.], Epitome collectionum Lucilli Tarrhaei et Didymi (0098: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 1», Ed. von Leutsch, E.L., Schneidewin, F.G.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1839, Repr. 1965.
Centuria 1, section 47, line 6
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων· ἐπειδὴ τοῖς [Δελφοῖς] ἀδίκως τὸν Αἴσωπον ἀνελοῦσιν ὠργίσθη τὸ δαιμόνιον· καὶ
διὰ τοῦτο τὴν Πυθίαν φασὶν ἀνῃρηκέναι αὐτοῖς, ἱλάσκεσθαι τὸ ἐπὶ Αἰσώπῳ μύσος. Οὕτω γὰρ θεοφιλὴς ἐγένετο ὁ Αἴσωπος, ὡς μυθεύεται αὐτὸν ἀναβιῶναι ὡς
Τυνδάρεων καὶ Ἡρακλῆν καὶ Γλαῦκον.
Zenobius Sophista [Paroemiogr.], Epitome collectionum Lucilli Tarrhaei et Didymi
Centuria 5, section 16, line 3
Μᾶλλον ὁ Φρύξ:] συναγαγὼν ὁ Κροῖσος, ὥς
φασι, τοὺς σοφοὺς, ἠρώτα, τίνα εἰδεῖεν εὐδαιμονέστατον.
Ἄλλου δὲ ἄλλον λέγοντος Αἴσωπος ὁ Φρὺξ, ὁ μυθοποιὸς, τοσοῦτον ἔφη τὸν Κροῖσον τῶν ἄλλων ὅσον καὶ
τὴν θάλατταν τῶν ποταμῶν προέχειν. Ἀκούσας δὲ ὁ
Κροῖσος, εἶπε· [Μᾶλλον ὁ Φρύξ.
Mantissa Proverbiorum, Mantissa proverbiorum (0200: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 2», Ed. von Leutsch, E.L.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1851, Repr. 1958.
Centuria 2, section 54, line 2
[ἀμαθὴς ἔφυς κοὐ πολυπράγμων, οὔτ' Αἴσωπον πεπάτηκας.>
ἐπὶ τῶν ἰδιωτῶν.
Iambica Adespota (IEG), Fragmenta (0235: 001)
«Iambi et elegi Graeci, vol. 2», Ed. West, M.L.
Oxford: Clarendon Press, 1972.
Fragment 53, line 2
ὁ τὸν κυσὸν τρωθεὶς
ἤδη αἰσώπου μάλιστα τοῦ κράνους χρεία.
ζῶιον ἐν πυρὶ σκαῖρον·
ἢ τρὶς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι.
Socrates Phil., Fragmenta (0262: 001)
«Iambi et elegi Graeci, vol. 2», Ed. West, M.L.
Oxford: Clarendon Press, 1972.
Fragment 1, line 1
Δήλι' Ἄπολλον χαῖρε καὶ Ἄρτεμι, παῖδε κλεεινώ.
Αἴσωπός ποτ' ἔλεξε Κορίνθιον ἄστυ νέμουσιν
Aelius Aristides Rhet., Ἐπὶ Ἀλεξάνδρῳ ἐπιτάφιος (0284: 012)
«Aristides, vol. 1», Ed. Dindorf, W.
Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.
Jebb page 86, line 17
νῦν, ἦ που καὶ ὑμᾶς μέγα φρονεῖν εἰκὸς ἐπὶ τῷ τούτους
ἅπαντας κοσμήσαντι καὶ δείξαντι. οἶμαι γὰρ εἴ τις θεῶν
ἔδωκεν αὐτοῖς ἀνάστασιν ἔτι τούτου ζῶντος πάντας ἂν
εἰς ταυτὸν τοὺς ὁμοτέχνους αὐτῶν συναγαγόντας παρὰ
τούτου κελεύειν μανθάνειν ἃ χρὴ περὶ αὐτῶν φρονεῖν καὶ
λέγειν. ἐγέλων δ' ἔγωγε ἐπὶ τοῖς τὸν Πλάτωνα προϊσταμένοις καὶ περὶ τοῦτον μόνον φιλοσοφοῦσιν, ὁ δὲ τῷ
Πλάτωνι παντὸς ἄλλου μᾶλλον γνώμην ἐμὴν κεχαρισμένος.
καὶ τοσοῦτον τοὺς ἄλλους ἐνίκα ποιηταῖς, λογογράφοις,
ἅπασι τοῖς ἄνθεσιν ὅσοις αἱ ὧραι, φασὶ, φύουσι. καὶ
μὴν τοῦτό γε οὔθ' ὑμᾶς λανθάνειν εἰκὸς οὔτε τοὺς
ὕστερον ὡς καλὰ μὲν καὶ ἃ γράψας κατέλιπε καὶ βελτίονα
τῶν ὁμοφύλων πάντων. ὅμως δὲ μικρὰ ἄττα εἴδωλα τῆς
ἐκείνου παιδείας τε καὶ γνώμης. τοσοῦτον ἐνίκα ταῖς
συνουσίαις ὥστ' ἔμοιγε τὸ τοῦ Πλάτωνος αὐτοῦ παρίστασθαι, παιδιὰν εἶναι δοκεῖν τὰ ἐν τοῖς γράμμασι πρὸς
τὰς ὁμιλίας αὐτὰς τῶν σοφῶν ἀνδρῶν· ὥστε τοῦτό γε
μήποτε οἰηθῇ τις ἐκ τούτων ὄψεσθαι πάντα τὸν Ἀλέξανδρον· καίτοι τὸ τῆς Ὁμηρικῆς συγγραφῆς ἀποχρῶν καὶ
ταύτῃ κόσμος εἶναι πολλαχῆ. δοκεῖ δέ μοι καὶ τὸ Αἰσώπου
πρᾶγμα κομψὸν μέν τι γενέσθαι καὶ σοφὸν, τῇ δὲ
Ἀλεξάνδρου παιδείᾳ παραβαλεῖν παιδιά· ἐπεὶ πόστον
μέρος ἦν τῶν Ἀλεξάνδρου τὰ Αἰσώπου σοφὰ, τοσοῦτον
τὰ δεύτερα τῶν πρώτων ὑμῖν βελτίω ἐξήνεγκεν ἡ γῆ.
θαυμαστὸν δὲ καὶ τοῦτο. μόνῳ γὰρ αὐτῷ τὸ δαιμόνιον
πάνθ' ὁμαλῶς συμμετρησάμενον φαίνεται, σῶμα μὲν
κάλλιστον καὶ ἰσχυρότατον καὶ ὑγιεινότατον καὶ γεραρώτατον. οὔκουν ἔμοιγε κριτῇ οὐδεὶς οὕτως ὡραῖος καὶ καλὸς
ὡς ἐκεῖνος ἐν μυχῷ τοῦ γήρως. ψυχὴ δὲ ἡμερωτάτη καὶ
παντὸς καλοῦ φυὴν μετεσχηκυῖα, παιδεία δὲ εἰς ὑπερβολὴν
καὶ δόξα πρὸς ἀξίαν καὶ τιμαὶ παρ' ἰδιωτῶν καὶ παρὰ
βασιλέων παραπλήσιαι κατὰ τὴν ἑκατέρων τάξιν· καὶ
κλῆρος οἴκου προϊὼν ἀεὶ καὶ πόνοι μετὰ ῥᾳστώνης καὶ
βίου πέρατα μήκιστα, ὡς δ' εἰπεῖν, πᾶν εἶδος εὐχῆς
συνεληλυθὸς, καὶ τὸ δίκαιον θεωρούμενον μετὰ τῆς τύχης.
καίτοι πάντα τὸν αὐτὸν λαβεῖν ἐδόκει μέχρι τούτου τῶν
ἀδυνάτων εἶναι, ὁ δὲ ἢ τῶν γε δὴ πλείστων ἀνὴρ εἷς
τυχὼν φαίνεται. γνοίη δ' ἄν τις ἐξετάσας ἓν μόνον αὐτοῦ
τὸ περὶ τὴν συνουσίαν τὴν πρὸς τοὺς βασιλέας καὶ
Aelius Aristides Rhet., Ἐπὶ Ἀλεξάνδρῳ ἐπιτάφιος
Jebb page 86, line 20
εἰς ταυτὸν τοὺς ὁμοτέχνους αὐτῶν συναγαγόντας παρὰ
τούτου κελεύειν μανθάνειν ἃ χρὴ περὶ αὐτῶν φρονεῖν καὶ
λέγειν. ἐγέλων δ' ἔγωγε ἐπὶ τοῖς τὸν Πλάτωνα προϊσταμένοις καὶ περὶ τοῦτον μόνον φιλοσοφοῦσιν, ὁ δὲ τῷ
Πλάτωνι παντὸς ἄλλου μᾶλλον γνώμην ἐμὴν κεχαρισμένος.
καὶ τοσοῦτον τοὺς ἄλλους ἐνίκα ποιηταῖς, λογογράφοις,
ἅπασι τοῖς ἄνθεσιν ὅσοις αἱ ὧραι, φασὶ, φύουσι. καὶ
μὴν τοῦτό γε οὔθ' ὑμᾶς λανθάνειν εἰκὸς οὔτε τοὺς
ὕστερον ὡς καλὰ μὲν καὶ ἃ γράψας κατέλιπε καὶ βελτίονα
τῶν ὁμοφύλων πάντων. ὅμως δὲ μικρὰ ἄττα εἴδωλα τῆς
ἐκείνου παιδείας τε καὶ γνώμης. τοσοῦτον ἐνίκα ταῖς
συνουσίαις ὥστ' ἔμοιγε τὸ τοῦ Πλάτωνος αὐτοῦ παρίστασθαι, παιδιὰν εἶναι δοκεῖν τὰ ἐν τοῖς γράμμασι πρὸς
τὰς ὁμιλίας αὐτὰς τῶν σοφῶν ἀνδρῶν· ὥστε τοῦτό γε
μήποτε οἰηθῇ τις ἐκ τούτων ὄψεσθαι πάντα τὸν Ἀλέξανδρον· καίτοι τὸ τῆς Ὁμηρικῆς συγγραφῆς ἀποχρῶν καὶ
ταύτῃ κόσμος εἶναι πολλαχῆ. δοκεῖ δέ μοι καὶ τὸ Αἰσώπου
πρᾶγμα κομψὸν μέν τι γενέσθαι καὶ σοφὸν, τῇ δὲ
Ἀλεξάνδρου παιδείᾳ παραβαλεῖν παιδιά· ἐπεὶ πόστον
μέρος ἦν τῶν Ἀλεξάνδρου τὰ Αἰσώπου σοφὰ, τοσοῦτον
τὰ δεύτερα τῶν πρώτων ὑμῖν βελτίω ἐξήνεγκεν ἡ γῆ.
θαυμαστὸν δὲ καὶ τοῦτο. μόνῳ γὰρ αὐτῷ τὸ δαιμόνιον
πάνθ' ὁμαλῶς συμμετρησάμενον φαίνεται, σῶμα μὲν
κάλλιστον καὶ ἰσχυρότατον καὶ ὑγιεινότατον καὶ γεραρώτατον. οὔκουν ἔμοιγε κριτῇ οὐδεὶς οὕτως ὡραῖος καὶ καλὸς
ὡς ἐκεῖνος ἐν μυχῷ τοῦ γήρως. ψυχὴ δὲ ἡμερωτάτη καὶ
παντὸς καλοῦ φυὴν μετεσχηκυῖα, παιδεία δὲ εἰς ὑπερβολὴν
καὶ δόξα πρὸς ἀξίαν καὶ τιμαὶ παρ' ἰδιωτῶν καὶ παρὰ
βασιλέων παραπλήσιαι κατὰ τὴν ἑκατέρων τάξιν· καὶ
κλῆρος οἴκου προϊὼν ἀεὶ καὶ πόνοι μετὰ ῥᾳστώνης καὶ
βίου πέρατα μήκιστα, ὡς δ' εἰπεῖν, πᾶν εἶδος εὐχῆς
συνεληλυθὸς, καὶ τὸ δίκαιον θεωρούμενον μετὰ τῆς τύχης.
καίτοι πάντα τὸν αὐτὸν λαβεῖν ἐδόκει μέχρι τούτου τῶν
ἀδυνάτων εἶναι, ὁ δὲ ἢ τῶν γε δὴ πλείστων ἀνὴρ εἷς
τυχὼν φαίνεται. γνοίη δ' ἄν τις ἐξετάσας ἓν μόνον αὐτοῦ
τὸ περὶ τὴν συνουσίαν τὴν πρὸς τοὺς βασιλέας καὶ παραθεὶς τὴν Ἀριστοτέλους πρὸς Φίλιππον καὶ Ἀλέξανδρον
γενομένην. ὡς ἡ μὲν ἐκείνου οὐ παντάπασιν ἀναίτιος τοῖς
Ἕλλησιν, ἀλλ' ἐδόκει τοῖς ἀνταγωνισταῖς καὶ τοῖς
Aelius Aristides Rhet., Ῥώμης ἐγκώμιον (0284: 014)
«Aristides, vol. 1», Ed. Dindorf, W.
Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.
Jebb page 213, line 9
ἀφεστηκότας ἐφ' ἑαυτοὺς ἔπειθον ἰέναι, καὶ οὐκ ἐλογίζοντο
τοὺς τῆς ἐκείνων ὄντας μερίδος τούτους ἐπ᾿ αὐτοὺς ἄγοντες, οἷς οὐκ ἐλυσιτέλει δή που καθ᾿ αὑτῶν καταδεικνύναι
τὸ τοῖς ἄλλοις σπουδῇ βοηθεῖν. ὥστε κἀνταῦθα τοὐναντίον ἢ ἐβούλοντό τε καὶ συνέφερε διεπράττοντο· βουλόμενοι γὰρ τοὺς ἀφισταμένους προσάγεσθαι καὶ τοὺς παραμένοντας ἂν ἐποίουν ἀφίστασθαι. ἐδείκνυσαν γὰρ αὐτοῖς ὅτι μένοντες μὲν ἐπ᾿ ἀλλήλους ὑπάρξουσιν αὐτοῖς,
κοινῇ δ' ἅπαντες ἀποστάντες ἐλεύθεροι βεβαίως ἔσονται·
οὐ γὰρ καταλείψουσι τελευτῶντες δι' ὧν ληφθήσονται.
ὥστε τοσούτῳ περὶ αὑτοὺς ἦσαν φαυλότεροι τῶν ἀπίστων
συμμάχων, ὅσῳ οἱ μὲν καθ᾿ ἑαυτοὺς ἕκαστοι ἀπεχώρουν,
οἱ δὲ κοινὴν ἀπόστασιν ἐξ ὧν ἔπραττον εἰσηγοῦντο. οὕτω
τότε ἀρχῆς οὔπω τάξις ἦν, οὐδ' εἰδότες αὐτὴν ἐδίωκον,
ἀλλὰ καὶ περὶ μικρὰ καὶ οἷον ἐσχατιὰς καὶ κλήρους ἔχοντες οὐκ ἠδυνήθησαν οὐδ' αὐτὰ ταῦτα διασώσασθαι διὰ
τὴν τοῦ ἄρχειν ἀπειρίαν τε καὶ ἀδυναμίαν, οὔτε φιλανθρώπως ἄγοντες τὰς πόλεις οὔτ' ἐγκρατῶς ἔχειν δυνάμενοι, βαρεῖς ἅμα καὶ ἀσθενεῖς ὄντες. τελευταῖον δ' οὖν
γυμνωθέντες κατὰ τὸν Αἰσώπου κολοιὸν μόνοι πρὸς ἅπαντας ἐμάχοντο.
Aelius Aristides Rhet., Πρὸς Πλάτωνα ὑπὲρ τῶν τεττάρων (0284: 046)
«Aristides, vol. 2», Ed. Dindorf, W.
Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.
Jebb page 289, line 34
τοῦ τρόπον. εἰ δ' αἰωρεῖσθαι βέλτιον ἢ μὴ, τὸν ἰατρὸν
ἤδη δεῖ τοῦτο ἐσκέφθαι. καὶ νὴ Δί' ὁ μὲν ναύτης εἰς τὸ
πλοῖον ἐνθέμενος κομιεῖ παρὰ τὰς ἀκτὰς ἢ καὶ μέσον πόρον, εἰ βούλοιτο, καὶ κινήσει διὰ τῆς εἰρεσίας ἄνω καὶ
κάτω περιάγων, ἢ καὶ τοῖς ἱστίοις προσχρώμενος, καὶ κα-
θεδεῖται, καθάπερ τις αὐτοκράτωρ ποιῶν ὅ τι βούλεται.
εἰ δ' ἄμεινόν τῳ πλεῦσαι τὸ παράπαν καὶ ὑγιεινότερον
αὐτὸν τοῦτο ποιήσει, τῆς ἰατρικῆς τοῦτο τέχνης ἴδιον ἦν,
ἀλλ' οὐ τῆς ναυτικῆς. καὶ μὴν ὅτι καὶ πολλοὺς ἤδη καὶ
τὰ τοιαῦτα ὤνησε καὶ οὐδὲν ἔλαττον ἢ τὰ ἐν ταῖς παλαίστραις γυμνάσια πάντες ὡς ἔπος εἰπεῖν σύνισμεν, ἀλλ' οὐ
διὰ τοῦτο οἱ ἡνίοχοι τοῖς ἰατροῖς ἀμφισβητοῦσιν, οὐδὲ οἱ
ναῦται λέγουσιν ὡς αὐτοὶ μὲν φύλακες τῆς ὑγιείας θαυμαστοί τινες εἶεν καὶ γυμνάζοιεν ἅπαντας τοὺς βουλομένους, ἐκεῖνοι δ' οὐδὲν ἄρα εἰδεῖεν πλὴν καθείρξαντες ἀπολλύναι. καίτοι εἰ βελτίων ἡ γυμναστικὴ τῆς ἰατρικῆς, τί
κωλύει καὶ τούτους ἐκ τῶν αὐτῶν ἀμείνους εἶναι τῶν ἰατρῶν, ἐπειδή γε καὶ αὐτοῖς μέτεστιν ἀμηγέπη τῆς γυμναστικῆς; ἢ κατὰ πασῶν τούτων τῶν τεχνῶν ἓν τοῦτ' ἰσχυρὸν τῆς ἰατρικῆς, καὶ τὸ τῆς Αἰσώπου κυνὸς ἑξῆς ὑπάρξει
λέγειν, ὅτι εἰ μὴ αὕτη ἦν, οὐδ' ἂν τούτων οὐδεμία ἦν
χρησίμη, ἀλλὰ αὐτὸ τὸ τούτων τινὶ χρήσασθαι καὶ πάλιν
μὴ δεῖν ἐπ᾿ αὐτὴν ἔρχεται; ὥσπερ οἶμαι κἀν τοῖς σιτίοις·
κρίνει μὲν τὰ δέοντα ὁ ἰατρὸς, παρασκευάζει δὲ ὁ μάγειρος, ἀλλ' οὐκ ἀμφισβητήσει γε τῷ ἰατρῷ τῆς ἡγεμονίας,
οὐ μᾶλλόν γε ἢ καὶ τῷ δεσπότῃ. τοιοῦτόν τι καὶ τὸ τῆς
γυμναστικῆς φαίη τις ἂν εἶναι πρὸς τὴν ἰατρικὴν, δεύτερον καὶ ὑπακοῦον καὶ πάντα μᾶλλον ὡς ἔπος εἰπεῖν ἢ
κρεῖττον. ἀλλ' ὑπὲρ μὲν τούτων τοῖς ἰατροῖς ὑπέρ τε
σφῶν αὐτῶν ὅ τι γιγνώσκουσί τε καὶ βούλονται παρείσθω
λέγειν.
Alexis Comic., Fragmenta (0402: 001)
«Comicorum Atticorum fragmenta, vol. 2», Ed. Kock, T.
Leipzig: Teubner, 1884.
Fragment tit 9, line 1
οὐκ ἀλλ' ἀπέδωκας ἐνέχυρον δήπου λαβών.
ΑΙΠΟΛΟΙ
ΑΙΣΩΠΟΣ
κομψόν γε τοῦτ' ἐστὶν παρ' ὑμῖν, ὦ Σόλων,
ἐν ταῖς Ἀθήναις, δεξιῶς θ' εὑρημένον.
Plato Comic., Fragmenta (0497: 001)
«Comicorum Atticorum fragmenta, vol. 1», Ed. Kock, T.
Leipzig: Teubner, 1880.
Fragment 68, line 2
τὸ σῶμ' ἐγώ,
ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
ἅνδρες δεδειπνήκασιν ἤδη σχεδὸν ἅπαντες. Β.
Plato Comic., Fragmenta (0497: 002)
«Fragmenta comicorum Graecorum, vol. 2.2», Ed. Meineke, A.
Berlin: Reimer, 1840, Repr. 1970.
Play Lak, fragment 3, line 2
ψυχὴν δ' ἐπανήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
Flavius Josephus Hist., Antiquitates Judaicae (0526: 001)
«Flavii Iosephi opera, vols. 1–4», Ed. Niese, B.
Berlin: Weidmann, 1:1887; 2:1885: 3:1892; 4:1890, Repr. 1955.
Book 15, chapter 47, line 1
Καὶ τότε μὲν ἐδόκει τεθεραπευκέναι τὰ περὶ τὴν οἰκίαν.
οὐ μὴν ὅπερ εἰκὸς ἦν ἐν διαλλαγαῖς ἀνυπόπτως διετέλει, τὴν Ἀλεξάνδραν ἐπί τε τοῖς ἐγχειρηθεῖσιν ἤδη καὶ καιρὸν εἰ λάβοιτο νεωτέρων πραγμάτων ἠξιωκὼς δεδοικέναι. προσέταττεν οὖν ἔν τε τοῖς
βασιλείοις διατρίβειν καὶ μηδὲν ἀπ' ἐξουσίας δρᾶν, ἐπιμελεῖς τε
ἦσαν φυλακαί, λανθάνοντος οὐδ' εἴ τι πρὸς τὴν καθ᾿ ἡμέραν δί-
αιταν ἐπιτηδεύοιτο. ταῦτα πάντα κατὰ μικρὸν ἐξηγρίου αὐτὴν καὶ
μῖσος ἐπεφύετο· φρονήματος γὰρ ἔμπλεως οὖσα γυναικείου τὰς
ἐκ τῆς ὑποψίας ἐπιμελείας ἀνηξιοπάθει, παντὸς οὑτινοσοῦν ἀξιοῦσα μᾶλλον ἢ τῆς παῤῥησίας στερομένη τιμῆς εὐπρεπείᾳ μετὰ
δουλείας καὶ φόβων καταζῆν. ἔπεμπεν οὖν παρὰ τὴν Κλεοπάτραν
ἐν οἷς εἴη συνεχὲς ὀδυρομένη καὶ παρακαλοῦσα προσβοηθεῖν αὐτῇ
κατὰ δύναμιν. ἡ δὲ λαθοῦσαν ἐκέλευσεν ἐπ᾿ Αἰγύπτου σὺν τῷ
παιδὶ πρὸς αὐτὴν ἀποδιδράσκειν. ἐδόκει ταῦτα καὶ τεχνάζεται
τοιάδε· δύο λάρνακας ὡς εἰς ἐκκομιδὴν νεκρῶν παρασκευασαμένη
ταύταις αὐτὴν καὶ τὸν υἱὸν ἐνέβαλεν, ἐπιτάξασα τῶν οἰκετῶν τοῖς
συνειδόσιν διὰ νυκτὸς ἐκφέρειν. ἦν δὲ τοὐντεῦθεν ἐπὶ θάλατταν
ὁδὸς αὐτοῖς καὶ πλοῖον, ὃ διαπλεύσειν εἰς τὴν Αἴγυπτον ἔμελλεν,
παρεσκευασμένον. ταῦτα Σαββίωνι τῶν ἐκείνης φίλων Αἴσωπος
οἰκέτης αὐτῆς ἀπαγγέλλει προπεσὼν ὡς εἰδότι φράσαι. πυθόμενος δὲ Σαββίων, καὶ γὰρ ἦν ἐχθρὸς Ἡρώδου [πρότερον], ὅτι τῶν
ἐπιβουλευσάντων Ἀντιπάτρῳ κατὰ τὴν φαρμακείαν εἷς ἐνομίζετο,
τὸ μῖσος ὑπαλλάξεσθαι τῇ περὶ τὴν μήνυσιν εὐνοίᾳ προσεδόκησεν
καὶ καταλέγει τῷ βασιλεῖ τὴν τῆς Ἀλεξάνδρας ἐπιβουλήν. ὁ δὲ
τὴν μὲν ἕως τῆς ἐγχειρήσεως ἐάσας προελθεῖν ἐπ᾿ αὐτοφώρῳ τοῦ
δρασμοῦ συνέλαβεν, παρῆκεν δὲ τὴν ἁμαρτίαν, χαλεπὸν μὲν οὐδέν,
εἰ καὶ σφόδρα βουλομένῳ ἦν αὐτῷ, διαθεῖναι τολμήσας, οὐ γὰρ
ἂν ἀνασχέσθαι Κλεοπάτραν αἰτίαν ἐπὶ τῷ πρὸς αὐτὸν μίσει λαβοῦσαν, ἐμφαίνων δὲ μεγαλοψυχίαν μᾶλλον ἐξ ἐπιεικείας αὐτοῖς
συνεγνωκέναι. προύκειτο μέντοι παντάπασιν αὐτῷ τὸ μειράκιον
ἐκποδὼν ποιεῖσθαι, τὸ δὲ μὴ ταχὺ μηδ' ἅμα τοῖς πεπραγμένοις
ἐδόκει πιθανώτερον εἰς τὸ λανθάνειν.
Callimachus Philol., Iambi (0533: 007)
«Callimachus, vol. 1», Ed. Pfeiffer, R.
Oxford: Clarendon Press, 1949.
Fragment 192, line 15
]ώ̣λυε κἀποπλεῖν ὥρη
]ήσας ε[ ]τω κυσω
. . . . . . .
Ἦν κεῖνος οὑνιαυτός, ᾧ τό τε πτηνόν
καὶ τοὐν θαλάσσῃ καὶ τὸ τετράπουν αὔτως
ἐφθέγγεθ' ὡς ὁ πηλὸς ὁ Προμήθειος
. . . . . . .
τἀπὶ Κρόνου τε καὶ ἔτι τὰ πρὸ τη[
λ..ουσα και κως [.]υ ς[.]νημεναις.[
δίκαιος ὁ [Ζε]ύς, οὐ δίκαι[α] δ̣' αἰσυμνέ̣ω̣ν
τῶν ἑρπετῶν̣ [μ]ὲν ἐξέκοψε τὸ φθέ̣[γμα,
γένος δὲ τ.υτ.[.].ρον – ὥσπερ οὐ κάρτ[ος
ἡμέων ἐχόντων χἠτέροις ἀπάρξασθαι –
...]ψ ἐς ἀνδρῶν· καὶ κ⌊υ⌋νὸς [μ]ὲ[ν] ⌊Εὔ⌋.δημος,
ὄ⌊νο⌋υ δὲ Φίλτων, ψιττακοῦ δ̣ε̣[
οἱ δὲ τραγῳδοὶ τῶν θάλασσαν ο̣ἰ̣[κεύντων
ἔχο[υ]σι φωνήν· οἱ δὲ πάντες [ἄνθρωποι
καὶ πουλύμυθοι καὶ λάλοι πε̣φ̣[ύκασιν
ἐκεῖθεν, ὠνδρόνικε· ταῦτα δ' Α⌊ἴσω⌋πος
ὁ Σαρδιηνὸς εἶπεν, ὅντιν' οἱ Δελφοί
ᾄδοντα μῦθον οὐ καλῶς ἐδέξαντο.
Ε⌊ἴ⌋θ' ἦν, ἄ⌊ναξ⌋ ὤπολλον, ἡνίκ' οὐκ ἦα
]αι· καὶ σὺ κάρτ' ε̣[.].μᾶσθε
]`[ ].[ ].ζεν·
[ ]
].[ ]..υτης
].ις αὐτ' ἐποίησεν
]νερθε δεῖ κεῖσθαι
]λιστι δ' οἰκεῦμεν
] ζόη μετέστραπται
]α Φοῖβε, ληκῆσαι̣
]ον· οὑντραφεὶς δ' ὑμῖν
] ἐκεῖνος ὥνθρωπος
α]ἱ̣ κακαὶ ψῆφοι
]ονοιτ' ἀνάσς[ο]ντε[ς
]ε̣ δεξιῇ τρώγειν
]λέγουσι τὰ πρῶτα·
]α̣ς με· φεῦ· τὸν ἄκληρο̣[ν
Claudius Aelianus Soph., De natura animalium (0545: 001)
«Claudii Aeliani de natura animalium libri xvii, varia historia, epistolae, fragmenta, vol. 1», Ed. Hercher, R.
Leipzig: Teubner, 1864, Repr. 1971.
Book 16, section 5, line 29
ἀμαθὴς γὰρ ἔφυς κοὐ πολυπράγμων, οὐδ' Αἴσωπον
Claudius Aelianus Soph., Varia historia (0545: 002)
«Claudii Aeliani de natura animalium libri xvii, varia historia, epistolae, fragmenta, vol. 2», Ed. Hercher, R.
Leipzig: Teubner, 1866, Repr. 1971.
Book 10, section 5, line 1
Φρύγιος οὗτος ὁ λόγος· ἔστι γὰρ Αἰσώπου τοῦ
Φρυγός. ὁ δὲ λόγος φησὶ τὴν ὗν ἐὰν αὐτῆς τις ἅψηται, βοᾶν καὶ μάλα γε εἰκότως· οὔτε γὰρ ἔρια ἔχει
ὗς οὔτε γάλα οὔτε ἄλλο τι πλὴν τῶν κρεῶν. παραχρῆμα οὖν ὀνειροπολεῖν τὸν θάνατον, εἰδυῖαν ἐς ὅ
τι τοῖς χρησομένοις αὐτῇ πέφυκε λυσιτελὴς εἶναι.
ἐοίκασι δὲ τῇ ὑὶ τῇ Αἰσώπου οἱ τύραννοι ὑποπτεύ-
οντες καὶ δεδοικότες πάντα· ἴσασι γὰρ ὅτι ὥσπερ οὖν
αἱ ὗς ὀφείλουσι καὶ ἐκεῖνοι τὴν ψυχὴν πᾶσιν.
Claudius Aelianus Soph., Fragmenta (0545: 004)
«Claudii Aeliani de natura animalium libri xvii, varia historia, epistolae, fragmenta, vol. 2», Ed. Hercher, R.
Leipzig: Teubner, 1866, Repr. 1971.
Fragment 203, line 1
ἤδη δέ τινές φασιν ἐς τοσοῦτον ἄρα τὸν Αἴσωπον
θεοφιλῆ γενέσθαι, ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθ-
άπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν Ἡρακλέα καὶ τὸν
Γλαῦκον.
Clemens Alexandrinus Theol., Stromata (0555: 004)
«Clemens Alexandrinus, vols. 2, 3rd edn. and 3, 2nd edn.», Ed. Stählin, O., Früchtel, L., Treu, U.
Berlin: Akademie–Verlag, 2:1960; 3:1970; Die griechischen christlichen Schriftsteller 52(15), 17.
Book 7, chapter 6, section 33, subsection 3, line 1
πλὴν ὕστριχες καὶ πηλὸς ἡμῖν καὶ βοή.
ὅθεν καὶ ὁ Αἴσωπος οὐ κακῶς ἔφη τοὺς ὗς κεκραγέναι μέγιστον, ὅταν
ἕλκωνται· συνειδέναι γὰρ αὑτοῖς εἰς οὐδὲν ἄλλο χρησίμοις πλὴν εἰς
τὴν θυσίαν. διὸ καὶ Κλεάνθης φησὶν ἀνθ' ἁλῶν αὐτοὺς ἔχειν τὴν
ψυχήν, ἵνα μὴ σαπῇ τὰ κρέα. οἳ μὲν οὖν ὡς ἄχρηστον ἐσθίουσιν,
οἳ δ' ὡς λυμαντικὸν τῶν καρπῶν καὶ ἄλλοι διὰ τὸ κατωφερὲς εἰς
συνουσίαν εἶναι τὸ ζῷον οὐκ ἐσθίουσιν. ταύτῃ οὐδὲ τὸν τράγον ὁ
νόμος θύει πλὴν ἐπὶ μόνῃ τῇ διοπομπήσει τῶν κακῶν, ἐπεὶ μητρόπολις κακίας ἡδονή. αὐτίκα καὶ συμβάλλεσθαι τὴν τῶν τραγείων
κρεῶν βρῶσιν πρὸς ἐπιληψίαν λέγουσι. φασὶ δὲ πλείστην ἀνάδοσιν
ἐκ χοιρείων γίνεσθαι κρεῶν, διὸ τοῖς μὲν ἀσκοῦσι τὸ σῶμα χρησιμεύει, τοῖς δὲ αὐτὴν τὴν ψυχὴν αὔξειν ἐπιχειροῦσι διὰ τὴν νωθρίαν
τὴν ἀπὸ τῆς κρεοφαγίας ἐγγινομένην οὐκέτι. τάχ' ἄν τις τῶν γνωστικῶν καὶ ἀσκήσεως χάριν σαρκοφαγίας ἀπόσχοιτο καὶ τοῦ μὴ σφριγᾶν περὶ τὰ ἀφροδίσια τὴν σάρκα. «οἶνος» γάρ, φησὶν Ἀνδροκύδης,
»καὶ σαρκῶν ἐμφορήσεις σῶμα μὲν ῥωμαλέον ἀπεργάζονται, ψυχὴν
δὲ νωχαλεστέραν.» ἄθετος οὖν ἡ τοιαύτη τροφὴ πρὸς σύνεσιν ἀκριβῆ.
διὸ καὶ Αἰγύπτιοι ἐν ταῖς κατ' αὐτοὺς ἁγνείαις οὐκ ἐπιτρέπουσι
τοῖς ἱερεῦσι σιτεῖσθαι σάρκας ὀρνιθείοις τε ὡς κουφοτάτοις χρῶνται
καὶ ἰχθύων οὐχ ἅπτονται καὶ δι' ἄλλους μέν τινας μύθους, μάλιστα
δὲ ὡς πλαδαρὰν τὴν σάρκα τῆς τοιᾶσδε κατασκευαζούσης βρώσεως.
Maximus Soph., Dialexeis (0563: 001)
«Maximi Tyrii philosophumena», Ed. Hobein, H.
Leipzig: Teubner, 1910.
Lecture 32, chapter 1, section a, line 1
Περὶ ἡδονῆς, ὅτι εἰ καὶ ἀγαθόν,
ἀλλ' οὐ βέβαιον γʹ
Αἰσώπῳ τῷ Φρυγὶ πεποίηνται λόγῳ δίαιται θηρίων καὶ ξυνουσίαι· διαλέγεται δὲ αὐτῷ καὶ τὰ δένδρα,
καὶ οἱ ἰχθύες, ἄλλο ἄλλῳ καὶ ἀνθρώποις ἀναμίξ· καταμέμικται δὲ ἐν τοῖς λόγοις τούτοις νοῦς βραχύς, αἰνιττόμενός τι τῶν ἀληθῶν. Ἄιδεται δή τις αὐτῷ καὶ
τοιοῦτος μῦθος. Ἔλαφον διώκει λέων· ἡ δὲ φεύγουσα
ὑπεξάγει, καὶ καταδύεται εἰς δρυμὸν βαθύν· ὁ δὲ λέων
(ὅσα γὰρ ἀλκῇ προὔχει, τάχει λείπεται) ἐπιστὰς τῷ
δρυμῷ ἐρωτᾷ ποιμένα, εἴ που εἶδεν πτήξασαν τὴν
ἔλαφον; ὁ δὲ ποιμὴν οὐκ ἔφη εἰδέναι· καὶ ὁμοῦ λέγων,
τὴν χεῖρα ἀποτείνας, ἔδειξε τὸ χωρίον. Ὤιχετο ὁ λέων
ἐπὶ τὴν δειλαίαν ἔλαφον· ἡ δὲ ἀλώπηξ (σοφὴ γάρ τις
αὕτη τῷ Αἰσώπῳ ἐστὶν) πρὸς τὸν ποιμένα λέγει· ‘Ὡς
δειλὸς ἄρα καὶ πονηρὸς ἦσθα· δειλὸς μὲν πρὸς λέοντας, πονηρὸς δὲ ἐς ἐλάφους.’
Maximus Soph., Dialexeis
Lecture 32, chapter 1, section e, line 3
Αἰσώπῳ τῷ Φρυγὶ πεποίηνται λόγῳ δίαιται θηρίων καὶ ξυνουσίαι· διαλέγεται δὲ αὐτῷ καὶ τὰ δένδρα,
καὶ οἱ ἰχθύες, ἄλλο ἄλλῳ καὶ ἀνθρώποις ἀναμίξ· καταμέμικται δὲ ἐν τοῖς λόγοις τούτοις νοῦς βραχύς, αἰνιττόμενός τι τῶν ἀληθῶν. Ἄιδεται δή τις αὐτῷ καὶ
τοιοῦτος μῦθος. Ἔλαφον διώκει λέων· ἡ δὲ φεύγουσα
ὑπεξάγει, καὶ καταδύεται εἰς δρυμὸν βαθύν· ὁ δὲ λέων
(ὅσα γὰρ ἀλκῇ προὔχει, τάχει λείπεται) ἐπιστὰς τῷ
δρυμῷ ἐρωτᾷ ποιμένα, εἴ που εἶδεν πτήξασαν τὴν
ἔλαφον; ὁ δὲ ποιμὴν οὐκ ἔφη εἰδέναι· καὶ ὁμοῦ λέγων,
τὴν χεῖρα ἀποτείνας, ἔδειξε τὸ χωρίον. Ὤιχετο ὁ λέων
ἐπὶ τὴν δειλαίαν ἔλαφον· ἡ δὲ ἀλώπηξ (σοφὴ γάρ τις
αὕτη τῷ Αἰσώπῳ ἐστὶν) πρὸς τὸν ποιμένα λέγει· ‘Ὡς
δειλὸς ἄρα καὶ πονηρὸς ἦσθα· δειλὸς μὲν πρὸς λέοντας, πονηρὸς δὲ ἐς ἐλάφους.’
Hermogenes Rhet., Progymnasmata [Dub.] (0592: 001)
«Hermogenis opera», Ed. Rabe, H.
Leipzig: Teubner, 1913, Repr. 1969.
Section 1, line 9
Ὀνομάζονται δὲ ἀπὸ τῶν εὑρόντων οἳ μὲν Κύπριοι,
οἳ δὲ Λιβυκοί, οἳ δὲ Συβαριτικοί· πάντες δὲ κοινῶς
Αἰσώπειοι λέγονται, διότι τοῖς μύθοις Αἴσωπος ἐχρῆτο
πρὸς τὰς συνουσίας.
Aelius Theon Rhet., Progymnasmata (0607: 001)
«Rhetores Graeci, vol. 2», Ed. Spengel, L.
Leipzig: Teubner, 1854, Repr. 1966.
Page 73, line 5
Μῦθός ἐστι λόγος ψευδὴς εἰκονίζων ἀλήθειαν, εἰδέναι δὲ χρή, ὅτι μὴ περὶ παντὸς μύθου τὰ νῦν ἡ σκέψις
ἐστίν, ἀλλ' οἷς μετὰ τὴν ἔκθεσιν ἐπιλέγομεν τὸν λόγον,
ὅτου εἰκών ἐστιν· ἔσθ' ὅτε μέντοι τὸν λόγον εἰπόντες
ἐπεισφέρομεν τοὺς μύθους. καλοῦνται δὲ Αἰσώπειοι καὶ
Λιβυστικοὶ ἢ Συβαριτικοί τε καὶ Φρύγιοι καὶ Κιλίκιοι
καὶ Καρικοὶ Αἰγύπτιοι καὶ Κύπριοι· τούτων δὲ πάντων
μία ἐστὶ πρὸς ἀλλήλους διαφορά, τὸ προσκείμενον αὐτῶν ἑκάστου ἴδιον γένος, οἷον Αἴσωπος εἶπεν, ἢ Λίβυς
ἀνήρ, ἢ Συβαρίτης, ἢ Κυπρία γυνή, καὶ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐπὶ τῶν ἄλλων· ἐὰν δὲ μηδεμία ὑπάρχῃ προσθήκη
σημαίνουσα τὸ γένος, κοινοτέρως τὸν τοιοῦτον Αἰσώπειον καλοῦμεν. οἱ δὲ λέγοντες τοὺς μὲν ἐπὶ τοῖς ἀλόγοις
ζώοις συγκειμένους τοιούσδε εἶναι, τοὺς δὲ ἐπ᾿ ἀνθρώποις τοιούσδε, τοὺς μὲν ἀδυνάτους τοιούσδε, τοὺς δὲ δυνατῶν ἐχομένους τοιούσδε, εὐήθως μοι ὑπολαμβάνειν
δοκοῦσιν· ἐν πᾶσι γὰρ τοῖς προειρημένοις εἰσὶν ἅπασαι
αἱ ἰδέαι. Αἰσώπειοι δὲ ὀνομάζονται ὡς ἐπίπαν, οὐχ ὅτι
Αἴσωπος πρῶτος εὑρετὴς τῶν μύθων ἐγένετο, (Ὅμηρος
γὰρ καὶ Ἡσίοδος καὶ Ἀρχίλοχος καὶ ἄλλοι τινὲς πρεσβύτεροι γεγονότες αὐτοῦ φαίνονται ἐπιστάμενοι, καὶ δὴ καὶ
Κόννις ὁ Κίλιξ, καὶ Θοῦρος ὁ Συβαρίτης, καὶ Κυβισσὸς
ἐκ Λιβύης, μνημονεύονται ὑπό τινων ὡς μυθοποιοί) ἀλλ'
ὅτι Αἴσωπος αὐτοῖς μᾶλλον κατακόρως καὶ δεξιῶς ἐχρήσατο· ὥσπερ Ἀριστοφάνειόν τι μέτρον καὶ Σαπφικὸν
καὶ Ἀλκαϊκὸν καὶ ἄλλο ἀπ' ἄλλου λέγεται, οὐχ ὡς τούτων
τῶν ποιητῶν μόνων ἢ πρώτων ἐξευρηκότων τὰ μέτρα,
ἀλλ' ὅτι αὐτοῖς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐχρήσαντο.
Aelius Theon Rhet., Progymnasmata
Page 73, line 20
ἐπεισφέρομεν τοὺς μύθους. καλοῦνται δὲ Αἰσώπειοι καὶ
Λιβυστικοὶ ἢ Συβαριτικοί τε καὶ Φρύγιοι καὶ Κιλίκιοι
καὶ Καρικοὶ Αἰγύπτιοι καὶ Κύπριοι· τούτων δὲ πάντων
μία ἐστὶ πρὸς ἀλλήλους διαφορά, τὸ προσκείμενον αὐτῶν ἑκάστου ἴδιον γένος, οἷον Αἴσωπος εἶπεν, ἢ Λίβυς
ἀνήρ, ἢ Συβαρίτης, ἢ Κυπρία γυνή, καὶ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐπὶ τῶν ἄλλων· ἐὰν δὲ μηδεμία ὑπάρχῃ προσθήκη
σημαίνουσα τὸ γένος, κοινοτέρως τὸν τοιοῦτον Αἰσώπειον καλοῦμεν. οἱ δὲ λέγοντες τοὺς μὲν ἐπὶ τοῖς ἀλόγοις
ζώοις συγκειμένους τοιούσδε εἶναι, τοὺς δὲ ἐπ᾿ ἀνθρώποις τοιούσδε, τοὺς μὲν ἀδυνάτους τοιούσδε, τοὺς δὲ δυνατῶν ἐχομένους τοιούσδε, εὐήθως μοι ὑπολαμβάνειν
δοκοῦσιν· ἐν πᾶσι γὰρ τοῖς προειρημένοις εἰσὶν ἅπασαι
αἱ ἰδέαι. Αἰσώπειοι δὲ ὀνομάζονται ὡς ἐπίπαν, οὐχ ὅτι
Αἴσωπος πρῶτος εὑρετὴς τῶν μύθων ἐγένετο, (Ὅμηρος
γὰρ καὶ Ἡσίοδος καὶ Ἀρχίλοχος καὶ ἄλλοι τινὲς πρεσβύτεροι γεγονότες αὐτοῦ φαίνονται ἐπιστάμενοι, καὶ δὴ καὶ
Κόννις ὁ Κίλιξ, καὶ Θοῦρος ὁ Συβαρίτης, καὶ Κυβισσὸς
ἐκ Λιβύης, μνημονεύονται ὑπό τινων ὡς μυθοποιοί) ἀλλ'
ὅτι Αἴσωπος αὐτοῖς μᾶλλον κατακόρως καὶ δεξιῶς ἐχρήσατο· ὥσπερ Ἀριστοφάνειόν τι μέτρον καὶ Σαπφικὸν
καὶ Ἀλκαϊκὸν καὶ ἄλλο ἀπ' ἄλλου λέγεται, οὐχ ὡς τούτων
τῶν ποιητῶν μόνων ἢ πρώτων ἐξευρηκότων τὰ μέτρα,
ἀλλ' ὅτι αὐτοῖς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐχρήσαντο. προσαγορεύουσι δὲ αὐτοὺς τῶν μὲν παλαιῶν οἱ ποιηταὶ μᾶλλον αἴνους, οἱ δὲ μύθους· πλεονάζουσι δὲ μάλιστα οἱ καταλογάδην συγγεγραφότες τὸ λόγους ἀλλὰ μὴ μύθους καλεῖν,
ὅθεν λέγουσι καὶ τὸν Αἴσωπον λογοποιόν. Πλάτων δὲ
ἐν διαλόγῳ τῷ περὶ ψυχῆς πῆ μὲν μῦθον, πῆ δὲ λόγον
ὀνομάζει· εἴρηται δὲ μῦθος οἷον λόγος τις ὤν, ἐπεὶ καὶ
μυθεῖσθαι τὸ λέγειν ἐκάλουν οἱ παλαιοί· αἶνος δὲ ὅτι
καὶ παραίνεσίν τινα περιέχει· ἀναφέρεται γὰρ ὅλον τὸ
πρᾶγμα εἰς χρησίμην ὑποθήκην· νῦν μέντοι καὶ τὰ αἰνίγματα αἴνους τινὲς καλοῦσι. καὶ τοῦτο τὸ γύμνασμα·
καὶ γὰρ ἀπαγγέλλομεν τὸν μῦθον καὶ κλίνομεν καὶ συμπλέκομεν αὐτὸν διηγήματι, καὶ ἐπεκτείνομεν καὶ συστέλλομεν, ἔστι δὲ καὶ ἐπιλέγειν αὐτῷ τινὰ λόγον, καὶ αὖ
λόγου τινὸς προτεθέντος, μῦθον ἐοικότα αὐτῷ συμπλάσασθαι· ἔτι δὲ πρὸς τούτοις ἀνασκευάζομεν καὶ
Aelius Theon Rhet., Progymnasmata
Page 73, line 28
πειον καλοῦμεν. οἱ δὲ λέγοντες τοὺς μὲν ἐπὶ τοῖς ἀλόγοις
ζώοις συγκειμένους τοιούσδε εἶναι, τοὺς δὲ ἐπ᾿ ἀνθρώποις τοιούσδε, τοὺς μὲν ἀδυνάτους τοιούσδε, τοὺς δὲ δυνατῶν ἐχομένους τοιούσδε, εὐήθως μοι ὑπολαμβάνειν
δοκοῦσιν· ἐν πᾶσι γὰρ τοῖς προειρημένοις εἰσὶν ἅπασαι
αἱ ἰδέαι. Αἰσώπειοι δὲ ὀνομάζονται ὡς ἐπίπαν, οὐχ ὅτι
Αἴσωπος πρῶτος εὑρετὴς τῶν μύθων ἐγένετο, (Ὅμηρος
γὰρ καὶ Ἡσίοδος καὶ Ἀρχίλοχος καὶ ἄλλοι τινὲς πρεσβύτεροι γεγονότες αὐτοῦ φαίνονται ἐπιστάμενοι, καὶ δὴ καὶ
Κόννις ὁ Κίλιξ, καὶ Θοῦρος ὁ Συβαρίτης, καὶ Κυβισσὸς
ἐκ Λιβύης, μνημονεύονται ὑπό τινων ὡς μυθοποιοί) ἀλλ'
ὅτι Αἴσωπος αὐτοῖς μᾶλλον κατακόρως καὶ δεξιῶς ἐχρήσατο· ὥσπερ Ἀριστοφάνειόν τι μέτρον καὶ Σαπφικὸν
καὶ Ἀλκαϊκὸν καὶ ἄλλο ἀπ' ἄλλου λέγεται, οὐχ ὡς τούτων
τῶν ποιητῶν μόνων ἢ πρώτων ἐξευρηκότων τὰ μέτρα,
ἀλλ' ὅτι αὐτοῖς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐχρήσαντο. προσαγορεύουσι δὲ αὐτοὺς τῶν μὲν παλαιῶν οἱ ποιηταὶ μᾶλλον αἴνους, οἱ δὲ μύθους· πλεονάζουσι δὲ μάλιστα οἱ καταλογάδην συγγεγραφότες τὸ λόγους ἀλλὰ μὴ μύθους καλεῖν,
ὅθεν λέγουσι καὶ τὸν Αἴσωπον λογοποιόν. Πλάτων δὲ
ἐν διαλόγῳ τῷ περὶ ψυχῆς πῆ μὲν μῦθον, πῆ δὲ λόγον
ὀνομάζει· εἴρηται δὲ μῦθος οἷον λόγος τις ὤν, ἐπεὶ καὶ
μυθεῖσθαι τὸ λέγειν ἐκάλουν οἱ παλαιοί· αἶνος δὲ ὅτι
καὶ παραίνεσίν τινα περιέχει· ἀναφέρεται γὰρ ὅλον τὸ
πρᾶγμα εἰς χρησίμην ὑποθήκην· νῦν μέντοι καὶ τὰ αἰνίγματα αἴνους τινὲς καλοῦσι. καὶ τοῦτο τὸ γύμνασμα·
καὶ γὰρ ἀπαγγέλλομεν τὸν μῦθον καὶ κλίνομεν καὶ συμπλέκομεν αὐτὸν διηγήματι, καὶ ἐπεκτείνομεν καὶ συστέλλομεν, ἔστι δὲ καὶ ἐπιλέγειν αὐτῷ τινὰ λόγον, καὶ αὖ
λόγου τινὸς προτεθέντος, μῦθον ἐοικότα αὐτῷ συμπλάσασθαι· ἔτι δὲ πρὸς τούτοις ἀνασκευάζομεν καὶ κατασκευάζομεν. τὴν μὲν ἀπαγγελίαν ἥτις ἐστί, καὶ ἐν τῷ
περὶ τῆς χρείας δεδηλώκαμεν, ἐν δὲ τοῖς μύθοις ἁπλουστέραν τὴν ἑρμηνείαν εἶναι δεῖ καὶ προσφυῆ, καὶ ὡς δυνατόν, ἀκατάσκευόν τε καὶ σαφῆ· διὸ καὶ προεκμανθάνειν δεῖ, ὅσους καὶ παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἐστιν εὑρεῖν οὕτως ἀπηγγελμένους· χρήσιμον δὲ καὶ τὸ ὁλοκλήρου
τινὸς εἰρημένου μύθου ἐθισθῆναι τὸν μανθάνοντα χαριέντως ἐκ τῶν μύθων ἄρξασθαι, ὥσπερ Ἡσίοδος·
Dio Chrysostomus Soph., Orationes (0612: 001)
«Dionis Prusaensis quem vocant Chrysostomum quae exstant omnia, vols. 1–2, 2nd edn.», Ed. von Arnim, J.
Berlin: Weidmann, 1:1893; 2:1896, Repr. 1962.
Oration 12, section 7, line 1
διὰ τὴν μουσικήν, οὐδὲ ὅταν ὑμνῇ τὴν ὑστάτην ᾠδὴν ἅτε εὐγήρως,
ὑπὸ ἡδονῆς τε καὶ λήθης τῶν ἐν τῷ βίῳ χαλεπῶν εὐφημῶν ἅμα
καὶ προπέμπων ἀλύπως αὑτόν, ὡς ἔοικε, πρὸς ἄλυπον τὸν θάνατον· οὔκουν οὐδὲ τότε ἀθροίζεται κηλούμενα τοῖς μέλεσι πρὸς
ὄχθην ποταμοῦ τινος ἢ λειμῶνα πλατὺν ἢ καθαρὰν ᾐόνα λίμνης
ἤ τινα σμικρὰν εὐθαλῆ ποταμίαν νησῖδα. ὡς δὲ καὶ ὑμεῖς τοσαῦτα
μὲν θεάματα ἔχοντες τερπνά, τοσαῦτα δὲ ἀκούσματα, τοῦτο μὲν
ῥήτορας δεινούς, τοῦτο δὲ ξυγγραφέας ἡδίστους ἐμμέτρων καὶ ἀμέτρων
λόγων, τοῦτο δὲ [ταῶς ποικίλους, τοῦτο δὲ ὡς] πολλοὺς σοφιστάς, δόξῃ
καὶ μαθηταῖς ἐπαιρομένους οἷον πτεροῖς, ὑμεῖς δὲ ἐμοὶ πρόσιτε
καὶ βούλεσθε ἀκούειν, τοῦ μηδὲν εἰδότος μηδὲ φάσκοντος εἰδέναι,
ἆρ' οὐκ ὀρθῶς ἀπεικάζω τὴν σπουδὴν ὑμῶν τῷ περὶ τὴν γλαῦκα
γιγνομένῳ σχεδὸν οὐκ ἄνευ δαιμονίας τινὸς βουλήσεως; ὑφ᾿ ἧς
καὶ τῇ Ἀθηνᾷ λέγεται προσφιλὲς εἶναι τὸ ὄρνεον, τῇ καλλίστῃ
τῶν θεῶν καὶ σοφωτάτῃ, καὶ τῆς γε Φειδίου τέχνης παρὰ Ἀθηναίοις ἔτυχεν, οὐκ ἀπαξιώσαντος αὐτὴν συγκαθιδρῦσαι τῇ θεῷ,
συνδοκοῦν τῷ δήμῳ. Περικλέα δὲ καὶ αὑτὸν λαθὼν ἐποίησεν, ὥς
φασιν, ἐπὶ τῆς ἀσπίδος. οὐ μέντοι ταῦτά γε εὐτυχήματα
νομίζειν ἔπεισί μοι τῆς γλαυκός, εἰ μή τινα φρόνησιν ἄρα κέκτηται
πλείω. ὅθεν οἶμαι καὶ τὸν μῦθον Αἴσωπος ξυνέστησεν ὅτι σοφὴ
οὖσα ξυνεβούλευε τοῖς ὀρνέοις τῆς δρυὸς ἐν ἀρχῇ φυομένης μὴ ἐᾶσαι,
ἀλλ' ἀνελεῖν πάντα τρόπον· ἔσεσθαι γὰρ φάρμακον ἀπ' αὐτῆς
ἄφυκτον, ὑφ᾿ οὗ ἁλώσονται, τὸν ἰξόν. πάλιν δὲ τὸ λίνον τῶν
ἀνθρώπων σπειρόντων, ἐκέλευε καὶ τοῦτο ἐκλέγειν τὸ σπέρμα·
μὴ γὰρ ἐπ᾿ ἀγαθῷ φυήσεσθαι. τρίτον δὲ ἰδοῦσα τοξευτήν τινα
ἄνδρα προέλεγεν ὅτι οὗτος ὁ ἀνὴρ φθάσει ὑμᾶς τοῖς ὑμετέροις
πτεροῖς, πεζὸς ὢν αὐτὸς πτηνὰ ἐπιπέμπων βέλη. τὰ δὲ ἠπίστει
τοῖς λόγοις καὶ ἀνόητον αὐτὴν ἡγοῦντο καὶ μαίνεσθαι ἔφασκον·
ὕστερον δὲ πειρώμενα ἐθαύμαζε καὶ τῷ ὄντι σοφωτάτην ἐνόμιζεν.
καὶ διὰ τοῦτο, ἐπὰν φανῇ, πρόσεισιν ὡς πρὸς ἅπαντα ἐπισταμένην·
ἡ δὲ συμβουλεύει μὲν αὐτοῖς οὐδὲν ἔτι, ὀδύρεται δὲ μόνον. ἴσως
οὖν παρειλήφατε ὑμεῖς λόγον τινὰ ἀληθῆ καὶ ξυμβουλὴν συμφέρουσαν, ἥντινα ξυνεβούλευσε φιλοσοφία τοῖς πρότερον Ἕλλησιν, ἣν
οἱ τότε μὲν ἠγνόησαν καὶ ἠτίμασαν, οἱ δὲ νῦν ὑπομιμνήσκονται καί
μοι προσίασι διὰ τὸ σχῆμα, φιλοσοφίαν τιμῶντες ὥσπερ τὴν γλαῦκα
ἄφωνον τό γε ἀληθὲς καὶ ἀπαῤῥησίαστον οὖσαν. ἐγὼ μὲν γὰρ
οὐδὲν αὑτῷ ξύνοιδα οὔτε πρότερον εἰπόντι σπουδῆς ἄξιον οὔτε
νῦν ἐπισταμένῳ πλέον ὑμῶν. ἀλλὰ εἰσὶν ἕτεροι σοφοὶ καὶ μακάριοι
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 33, section 16, line 3
ἀνδρῶν θρυπτομένων κατέδυ πόλιν εὐρυάγυιαν·
ἐπ᾿ οὐδενὶ κακῷ τῶν πέλας, ὥσπερ Ὀδυσσεὺς ἐπὶ κακῷ τῶν μνηστήρων ἧκε τοιοῦτος, ἀλλὰ τοὐναντίον ζητῶν ἂν ἄρα τι δύνηται
λαθὼν ἀγαθὸν ἐργάσασθαι· τί δὴ κινεῖτε τὸν τοιοῦτον ἢ τί προκαλεῖσθε δύσκολόν τινα καὶ ἄγριον ὑμῖν φανούμενον δημηγόρον;
οὐ γὰρ ὑμῶν παρεσκεύασται τὰ ὦτα δέξασθαι τραχεῖς τε καὶ στερεοὺς λόγους· ἀλλ' ὥσπερ ἀσθενεῖς ὁπλαὶ κτηνῶν τῶν ἐν μαλακοῖς τε καὶ λείοις τραφέντων χωρίοις, ὁμοίως ὦτα τρυφερὰ ἐν
κολακείᾳ τραφέντα καὶ λόγοις ψευδέσι. τί οὖν προθυμεῖσθε
ἀκούειν ὧν οὐκ ἀνέξεσθε; ἀλλὰ μὴν τοιοῦτον πεπόνθατε οἷον
Αἴσωπος ἔφη τοὺς ὀφθαλμοὺς παθεῖν, ἐπειδὴ ἑαυτοὺς μὲν ἐνόμιζον πλείστου εἶναι ἀξίους, τὸ στόμα δὲ ἑώρων ἀπολαῦον τῶν
τε ἄλλων καὶ δὴ τοῦ μέλιτος ἡδίστου ὄντος. οὐκοῦν ἠγανάκτουν
τε καὶ ἐμέμφοντο τῷ ἀνθρώπῳ. ἐπεὶ δὲ αὐτοῖς ἐνῆκε τοῦ μέλι-
τος, οἱ δὲ ἐδάκνοντό τε καὶ ἐδάκρυον καὶ δριμὺ καὶ ἀηδὲς αὐτὸ
ἡγοῦντο. μὴ οὖν καὶ ὑμεῖς ἐπιζητεῖτε γεύσασθαι τῶν ἐκ φιλοσοφίας λόγων, ὥσπερ ὀφθαλμοὶ μέλιτος· ἔπειτα οἶμαι καὶ δακνόμενοι δυσχερανεῖτε καὶ φήσετε ἴσως οὐδαμῶς φιλοσοφίαν εἶναι
τὸ τοιοῦτον, ἀλλὰ λοιδορίαν καὶ βλάβην.
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 72, section 13, line 4
ίασιν οὓς ἂν ἡγῶνται φιλοσόφους ἀπὸ τῆς στολῆς, ὡς ἀκουσόμενοί
τι παρ' αὐτῶν σοφόν, ὃ οὐκ ἂν παρ' ἑτέρου ἀκούσειαν, πυνθανόμενοι καὶ περὶ Σωκράτους, ὅτι σοφός τε ἦν καὶ διελέγετο τοῖς
προσιοῦσι λόγους φρονίμους, καὶ περὶ Διογένους, ὅτι καὶ αὐτὸς
πρὸς ἅπαντα εὐπόρει λόγου καὶ ἀποκρίσεως. καὶ τὰ μὲν τούτου
καὶ διαμνημονεύουσιν οἱ πολλοί, τὰ μέν τινα ἴσως εἰπόντος αὐτοῦ,
τὰ δὲ καὶ ἄλλων συνθέντων. τῶν γε μὴν ἑπτὰ σοφῶν τὰς γνώμας
ἀκούουσι καὶ ἐν Δελφοῖς ἀνατεθῆναι πρότερον, οἷον ἀπαρχάς τινας
τῆς σοφίας τῆς ἐκείνων καὶ ἅμα τῆς τῶν ἀνθρώπων ἕνεκεν ὠφελείας, ὡς τῷ ὄντι δὴ θεῖα ταῦτα καὶ σχεδόν τι τῶν χρησμῶν
θειότερα, οὓς ἡ Πυθία ἔχρα καθίζουσα ἐπὶ τοῦ τρίποδος, ἐμπιμπλαμένη τοῦ πνεύματος. τὸ γὰρ αὑτῷ χρησθὲν ἕκαστος ἀκούσας
ἄπεισι, καὶ οὐκ ἀνατίθεται ταῦτα, ὥστε δὴ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις
εἶναι γνώριμα· τὰ δὲ ἐκείνων δόγματα κοινὰ ἀπεδείχθη τοῖς ἀφικνουμένοις παρὰ τὸν θεόν, ὡς ὁμοίως ξυμφέρον πᾶσιν εἰδέναι
καὶ πείθεσθαι. εἰσὶ δὲ οἳ καὶ τὸν Αἴσωπον οἴονται τοιοῦτόν τινα
γενέσθαι, σοφὸν μὲν καὶ φρόνιμον, αἱμύλον δὲ ἄλλως καὶ ξυνθεῖναι
λόγους ἱκανόν, οἵων [οἱ] ἄνθρωποι ἥδιστ' ἂν ἀκούοιεν. καὶ τυχὸν
[οὐ] παντάπασι ψευδῆ οἴονται καὶ τῷ ὄντι Αἴσωπος τοῦτον τὸν
τρόπον ἐπειρᾶτο νουθετεῖν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιδεικνύναι αὐτοῖς
ἅττα ἁμαρτάνουσιν, ὡς ἂν μάλιστα ἠνείχοντο αὐτόν, ἡδόμενοι ἐπὶ
τῷ γελοίῳ καὶ τοῖς μύθοις· ὥσπερ τὰ παιδία ταῖς τίτθαις μυθολογουμέναις προσέχουσί τε καὶ ἥδονται. ἀπὸ δὴ τῆς τοιαύτης
δόξης, ὡς καὶ παρ' ἡμῶν ἀκουσόμενοί τι τοιοῦτον οἷον Αἴσωπος
ἔλεγεν ἢ ὁποῖον Σωκράτης ἢ [ὁποῖα] Διογένης, προσίασι καὶ ἐνοχλοῦσι καὶ οὐ δύνανται ἀπέχεσθαι, ὃν ἂν ἴδωσιν ἐν τούτῳ τῷ
σχήματι, οὐ μᾶλλον ἢ τὰ ὄρνεα, ἐπειδὰν ἴδωσι γλαῦκα· ἐφ' ᾧ καὶ
ξυνετίθει λόγον Αἴσωπος τοιοῦτον, ὡς τὰ ὄρνεα ξυνῆλθε πρὸς
τὴν γλαῦκα καὶ ἐδεῖτο τῆς μὲν ἀπὸ τῶν οἰκοδομημάτων σκέπης
ἀπανίστασθαι, πρὸς δὲ τὰ δένδρα τὴν καλιάν, ὥσπερ καὶ αὐτά,
καὶ τοὺς τούτων μεταπήγνυσθαι κλῶνας, ἀφ' ὧν καὶ ᾄδειν ἔστιν
εὐσημότερον· καὶ δὴ καὶ πρὸς δρῦν ταυτηνὶ ἄρτι φυομένην, ἐπειδὰν πρὸς ὥραν ἀφίκηται, ἑτοίμως ἔχειν ἱζάνειν καὶ τῆς χλοερᾶς
κόμης ἀπόνασθαι. ἀλλ' οὖν τήν γε γλαῦκα μὴ τοῦτο τοῖς ὀρνέοις
ποιεῖν παραινεῖν μηδὲ φυτοῦ βλάστῃ ἐφήδεσθαι ‘ἰξὸν πεφυκότος
φέρειν, πτηνοῖς ὄλεθρον’. τὰ δὲ μήτε τῆς ξυμβουλῆς ἀπεδέχετο
τὴν γλαῦκα, τοὐναντίον δὲ ἔχαιρε τῇ δρυῒ φυομένῃ, ἐπειδή τε
ἱκανὴ ἦν, καθίσαντα ἐπ᾿ αὐτὴν ᾖδεν. γενομένου δὲ τοῦ ἰξοῦ
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 72, section 13, line 9
καὶ διαμνημονεύουσιν οἱ πολλοί, τὰ μέν τινα ἴσως εἰπόντος αὐτοῦ,
τὰ δὲ καὶ ἄλλων συνθέντων. τῶν γε μὴν ἑπτὰ σοφῶν τὰς γνώμας
ἀκούουσι καὶ ἐν Δελφοῖς ἀνατεθῆναι πρότερον, οἷον ἀπαρχάς τινας
τῆς σοφίας τῆς ἐκείνων καὶ ἅμα τῆς τῶν ἀνθρώπων ἕνεκεν ὠφελείας, ὡς τῷ ὄντι δὴ θεῖα ταῦτα καὶ σχεδόν τι τῶν χρησμῶν
θειότερα, οὓς ἡ Πυθία ἔχρα καθίζουσα ἐπὶ τοῦ τρίποδος, ἐμπιμπλαμένη τοῦ πνεύματος. τὸ γὰρ αὑτῷ χρησθὲν ἕκαστος ἀκούσας
ἄπεισι, καὶ οὐκ ἀνατίθεται ταῦτα, ὥστε δὴ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις
εἶναι γνώριμα· τὰ δὲ ἐκείνων δόγματα κοινὰ ἀπεδείχθη τοῖς ἀφικνουμένοις παρὰ τὸν θεόν, ὡς ὁμοίως ξυμφέρον πᾶσιν εἰδέναι
καὶ πείθεσθαι. εἰσὶ δὲ οἳ καὶ τὸν Αἴσωπον οἴονται τοιοῦτόν τινα
γενέσθαι, σοφὸν μὲν καὶ φρόνιμον, αἱμύλον δὲ ἄλλως καὶ ξυνθεῖναι
λόγους ἱκανόν, οἵων [οἱ] ἄνθρωποι ἥδιστ' ἂν ἀκούοιεν. καὶ τυχὸν
[οὐ] παντάπασι ψευδῆ οἴονται καὶ τῷ ὄντι Αἴσωπος τοῦτον τὸν
τρόπον ἐπειρᾶτο νουθετεῖν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιδεικνύναι αὐτοῖς
ἅττα ἁμαρτάνουσιν, ὡς ἂν μάλιστα ἠνείχοντο αὐτόν, ἡδόμενοι ἐπὶ
τῷ γελοίῳ καὶ τοῖς μύθοις· ὥσπερ τὰ παιδία ταῖς τίτθαις μυθολογουμέναις προσέχουσί τε καὶ ἥδονται. ἀπὸ δὴ τῆς τοιαύτης
δόξης, ὡς καὶ παρ' ἡμῶν ἀκουσόμενοί τι τοιοῦτον οἷον Αἴσωπος
ἔλεγεν ἢ ὁποῖον Σωκράτης ἢ [ὁποῖα] Διογένης, προσίασι καὶ ἐνοχλοῦσι καὶ οὐ δύνανται ἀπέχεσθαι, ὃν ἂν ἴδωσιν ἐν τούτῳ τῷ
σχήματι, οὐ μᾶλλον ἢ τὰ ὄρνεα, ἐπειδὰν ἴδωσι γλαῦκα· ἐφ' ᾧ καὶ
ξυνετίθει λόγον Αἴσωπος τοιοῦτον, ὡς τὰ ὄρνεα ξυνῆλθε πρὸς
τὴν γλαῦκα καὶ ἐδεῖτο τῆς μὲν ἀπὸ τῶν οἰκοδομημάτων σκέπης
ἀπανίστασθαι, πρὸς δὲ τὰ δένδρα τὴν καλιάν, ὥσπερ καὶ αὐτά,
καὶ τοὺς τούτων μεταπήγνυσθαι κλῶνας, ἀφ' ὧν καὶ ᾄδειν ἔστιν
εὐσημότερον· καὶ δὴ καὶ πρὸς δρῦν ταυτηνὶ ἄρτι φυομένην, ἐπειδὰν πρὸς ὥραν ἀφίκηται, ἑτοίμως ἔχειν ἱζάνειν καὶ τῆς χλοερᾶς
κόμης ἀπόνασθαι. ἀλλ' οὖν τήν γε γλαῦκα μὴ τοῦτο τοῖς ὀρνέοις
ποιεῖν παραινεῖν μηδὲ φυτοῦ βλάστῃ ἐφήδεσθαι ‘ἰξὸν πεφυκότος
φέρειν, πτηνοῖς ὄλεθρον’. τὰ δὲ μήτε τῆς ξυμβουλῆς ἀπεδέχετο
τὴν γλαῦκα, τοὐναντίον δὲ ἔχαιρε τῇ δρυῒ φυομένῃ, ἐπειδή τε
ἱκανὴ ἦν, καθίσαντα ἐπ᾿ αὐτὴν ᾖδεν. γενομένου δὲ τοῦ ἰξοῦ ῥᾳδίως ἤδη ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ἁλισκόμενα μετανόουν καὶ τὴν γλαῦκα
ἐθαύμαζον ἐπὶ τῇ ξυμβουλῇ. καὶ νῦν ἔτι οὕτως ἔχουσιν, ὡς δεινῆς
καὶ σοφῆς οὔσης αὐτῆς, καὶ διὰ τοῦτο ἐθέλουσι πλησιάζειν, ἡγούμενα
ἀγαθόν τι ἀπολαύειν τῆς ξυνουσίας· ἔπειτα οἶμαι προσίασι μάτην
ἐπὶ κακῷ. ἡ μὲν γὰρ ἀρχαία γλαὺξ τῷ ὄντι φρονίμη τε ἦν καὶ
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 72, section 14, line 1
λείας, ὡς τῷ ὄντι δὴ θεῖα ταῦτα καὶ σχεδόν τι τῶν χρησμῶν
θειότερα, οὓς ἡ Πυθία ἔχρα καθίζουσα ἐπὶ τοῦ τρίποδος, ἐμπιμπλαμένη τοῦ πνεύματος. τὸ γὰρ αὑτῷ χρησθὲν ἕκαστος ἀκούσας
ἄπεισι, καὶ οὐκ ἀνατίθεται ταῦτα, ὥστε δὴ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις
εἶναι γνώριμα· τὰ δὲ ἐκείνων δόγματα κοινὰ ἀπεδείχθη τοῖς ἀφικνουμένοις παρὰ τὸν θεόν, ὡς ὁμοίως ξυμφέρον πᾶσιν εἰδέναι
καὶ πείθεσθαι. εἰσὶ δὲ οἳ καὶ τὸν Αἴσωπον οἴονται τοιοῦτόν τινα
γενέσθαι, σοφὸν μὲν καὶ φρόνιμον, αἱμύλον δὲ ἄλλως καὶ ξυνθεῖναι
λόγους ἱκανόν, οἵων [οἱ] ἄνθρωποι ἥδιστ' ἂν ἀκούοιεν. καὶ τυχὸν
[οὐ] παντάπασι ψευδῆ οἴονται καὶ τῷ ὄντι Αἴσωπος τοῦτον τὸν
τρόπον ἐπειρᾶτο νουθετεῖν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιδεικνύναι αὐτοῖς
ἅττα ἁμαρτάνουσιν, ὡς ἂν μάλιστα ἠνείχοντο αὐτόν, ἡδόμενοι ἐπὶ
τῷ γελοίῳ καὶ τοῖς μύθοις· ὥσπερ τὰ παιδία ταῖς τίτθαις μυθολογουμέναις προσέχουσί τε καὶ ἥδονται. ἀπὸ δὴ τῆς τοιαύτης
δόξης, ὡς καὶ παρ' ἡμῶν ἀκουσόμενοί τι τοιοῦτον οἷον Αἴσωπος
ἔλεγεν ἢ ὁποῖον Σωκράτης ἢ [ὁποῖα] Διογένης, προσίασι καὶ ἐνοχλοῦσι καὶ οὐ δύνανται ἀπέχεσθαι, ὃν ἂν ἴδωσιν ἐν τούτῳ τῷ
σχήματι, οὐ μᾶλλον ἢ τὰ ὄρνεα, ἐπειδὰν ἴδωσι γλαῦκα· ἐφ' ᾧ καὶ
ξυνετίθει λόγον Αἴσωπος τοιοῦτον, ὡς τὰ ὄρνεα ξυνῆλθε πρὸς
τὴν γλαῦκα καὶ ἐδεῖτο τῆς μὲν ἀπὸ τῶν οἰκοδομημάτων σκέπης
ἀπανίστασθαι, πρὸς δὲ τὰ δένδρα τὴν καλιάν, ὥσπερ καὶ αὐτά,
καὶ τοὺς τούτων μεταπήγνυσθαι κλῶνας, ἀφ' ὧν καὶ ᾄδειν ἔστιν
εὐσημότερον· καὶ δὴ καὶ πρὸς δρῦν ταυτηνὶ ἄρτι φυομένην, ἐπειδὰν πρὸς ὥραν ἀφίκηται, ἑτοίμως ἔχειν ἱζάνειν καὶ τῆς χλοερᾶς
κόμης ἀπόνασθαι. ἀλλ' οὖν τήν γε γλαῦκα μὴ τοῦτο τοῖς ὀρνέοις
ποιεῖν παραινεῖν μηδὲ φυτοῦ βλάστῃ ἐφήδεσθαι ‘ἰξὸν πεφυκότος
φέρειν, πτηνοῖς ὄλεθρον’. τὰ δὲ μήτε τῆς ξυμβουλῆς ἀπεδέχετο
τὴν γλαῦκα, τοὐναντίον δὲ ἔχαιρε τῇ δρυῒ φυομένῃ, ἐπειδή τε
ἱκανὴ ἦν, καθίσαντα ἐπ᾿ αὐτὴν ᾖδεν. γενομένου δὲ τοῦ ἰξοῦ ῥᾳδίως ἤδη ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ἁλισκόμενα μετανόουν καὶ τὴν γλαῦκα
ἐθαύμαζον ἐπὶ τῇ ξυμβουλῇ. καὶ νῦν ἔτι οὕτως ἔχουσιν, ὡς δεινῆς
καὶ σοφῆς οὔσης αὐτῆς, καὶ διὰ τοῦτο ἐθέλουσι πλησιάζειν, ἡγούμενα
ἀγαθόν τι ἀπολαύειν τῆς ξυνουσίας· ἔπειτα οἶμαι προσίασι μάτην
ἐπὶ κακῷ. ἡ μὲν γὰρ ἀρχαία γλαὺξ τῷ ὄντι φρονίμη τε ἦν καὶ
ξυμβουλεύειν ἐδύνατο. αἱ δὲ νῦν μόνον τὰ πτερὰ ἔχουσιν ἐκείνης
καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ τὸ ῥάμφος, τὰ δὲ ἄλλα ἀφρονέστεραί
εἰσι τῶν ἄλλων ὀρνέων. οὐκοῦν οὐδὲ ἑαυτὰς δύνανται οὐδὲν ὠφελεῖν· οὐ γὰρ ἂν παρὰ τοῖς ὀρνιθοθήραις ἐτρέφοντο δεδεμέναι καὶ
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 32, section 63, line 2
ᾖδεν ὁ παλαιὸς ἢ Ἀρίων, ὑφ᾿ οὗ λέγουσιν ᾄδοντος ἐν τῷ πελάγει
τοὺς δελφῖνας ἀφικέσθαι πρὸς τὴν ναῦν, καὶ μετὰ ταῦτα ἐκπεσόντα αὐτὸν κατὰ τύχην τινὰ ἀναλαβεῖν καὶ σῶσαι, πῶς ἂν διέκεισθε; τούτων μὲν γάρ ἐστιν οὐδεὶς Ἀμφίων οὐδὲ Ὀρφεύς· ὁ
μὲν γὰρ υἱὸς ἦν Μούσης, οἱ δὲ ἐκ τῆς Ἀμουσίας αὐτῆς γεγόνασι·
διαθρύψαντες [γὰρ] καὶ κατάξαντες τὸ σεμνὸν τοῦ μέλους καὶ πάντα
τρόπον λωβησάμενοι τὴν ἀρχαίαν μουσικήν – τίς γὰρ αὐτῶν ᾠδὴν
τέλειον ἢ γενναῖον ῥυθμὸν οἷός τε εἰπεῖν; – ἀλλὰ ᾄσματα γυναικῶν καὶ κρούματα ὀρχηστῶν καὶ παροινίας τερετισμάτων ὥσπερ
κακοὶ καὶ περίεργοι μάγειροι συντρίψαντες [τοὺς νόμους] ἰδιώτας
καὶ λίχνους ἀκροατὰς κινοῦσιν. τοιγαροῦν οὐκ ἀπὸ κύκνων οὐδὲ
ἀηδόνων ὁ ζῆλος αὐτῶν ὠνόμασται παρ' ὑμῖν αὐτοῖς, ἀλλ', ὡς
ἔοικε, κνυζηθμοῖς καὶ ὑλαγμοῖς εἰκάζετε. καίτοι φιλοσόφους
μὲν ᾔδειν οὕτως καλουμένους, κιθαρῳδοὶ δὲ Κυνικοὶ παρὰ μόνοις
ὑμῖν γεγόνασιν. ὁ μὲν οὖν Ἀμφίων πρὸς τὸ μέλος, ὥς φασιν,
ἤγειρε καὶ ἐπύργου τὴν πόλιν· οὗτοι δὲ ἀνατρέπουσι καὶ καταλύουσιν. καὶ μὴν ὅ γε Ὀρφεὺς τὰ θηρία ἡμέρου καὶ μουσικὰ ἐποίει
διὰ τῆς ᾠδῆς· οὗτοι δὲ ὑμᾶς, ἀνθρώπους ὄντας, ἀγρίους πεποιήκασι καὶ ἀπαιδεύτους. ἔχω δὲ καὶ ἄλλον εἰπεῖν λόγον ἀνθρώπου Φρυγὸς ἀκούσας, Αἰσώπου συγγενοῦς, δεῦρο ἐπιδημήσαντος, ὃν εἰς Ὀρφέα καὶ ὑμᾶς ἔλεγεν. ἔστι δὲ τῶν ὑμετέρων σκωμμάτων ἀτοπώτερος καὶ μακρότερος. σκοπεῖτε οὖν, εἰ βούλεσθε
ἀκοῦσαι, καὶ μὴ δυσχεράνητε. ἔφη τοίνυν ἐκεῖνος περί τε Θρᾴκην
καὶ Μακεδονίαν τὸν Ὀρφέα μελῳδεῖν, καθάπερ εἴρηται, κἀκεῖ τὰ
ζῷα προσιέναι αὐτῷ, πολύ τι πλῆθος οἶμαι [τῶν] πάντων θηρίων.
πλεῖστα δὲ ἐν αὐτοῖς εἶναι τούς τε ὄρνιθας καὶ τὰ πρόβατα. τοὺς
μὲν γὰρ λέοντας καὶ τὰ τοιαῦτα διὰ τὴν ἀλκὴν καὶ τὴν ἀγριότητα
δυσπιστότερα εἶναι, καὶ τὰ μὲν οὐδ' ὅλως πελάζειν, τὰ δ' εὐθὺς
ἀποχωρεῖν, οὐχ ἡδόμενα τῷ μέλει. τὰ δὲ πτηνὰ καὶ τὰ πρόβατα
μᾶλλόν τε προσιέναι καὶ μηκέτ' ἀπαλλάττεσθαι· τὰ μὲν οἶμαι
διὰ τὸ εὔηθες καὶ τὴν φιλανθρωπίαν, τῶν δὲ ὀρνίθων μουσικὸν
δήπου τὸ γένος αὐτὸ καὶ φιλῳδόν. ζῶντος μὲν οὖν Ὀρφέως συνέπεσθαι αὐτῷ πανταχόθεν ἀκούοντα [αὐτοῦ] ὁμοῦ καὶ νεμόμενα·
καὶ γὰρ ἐκεῖνον ἔν τε τοῖς ὄρεσι καὶ περὶ τὰς νάπας τὰ πολλὰ διατρίβειν· ἀποθανόντος δὲ ἐρημωθέντα ὀδύρεσθαι καὶ χαλεπῶς φέρειν· ὥστε τὴν μητέρα αὐτοῦ Καλλιόπην διὰ τὴν πρὸς τὸν υἱὸν
εὔνοιαν καὶ φιλίαν αἰτησαμένην παρὰ Διὸς τὰ σώματα αὐτῶν
μεταβαλεῖν εἰς ἀνθρώπων τύπον, τὰς μέντοι ψυχὰς διαμένειν,
οἷαι πρότερον ἦσαν. χαλεπὸν οὖν ἤδη ἐστὶ τὸ λειπόμενον τοῦ
Dio Chrysostomus Soph., Orationes
Oration 72, section 13, line 1
οὐ μέντοι ἅπαντες ἀπὸ ταύτης τῆς διανοίας προσέρχονται
καὶ ἐνοχλοῦσιν, ἀλλ' ἔστι γένος ἀνθρώπων πολυπραγμονοῦν τοιαύτην πολυπραγμοσύνην καὶ τρόπον τινὰ οὐ πονηρόν· οὗτοι προςίασιν οὓς ἂν ἡγῶνται φιλοσόφους ἀπὸ τῆς στολῆς, ὡς ἀκουσόμενοί
τι παρ' αὐτῶν σοφόν, ὃ οὐκ ἂν παρ' ἑτέρου ἀκούσειαν, πυνθανόμενοι καὶ περὶ Σωκράτους, ὅτι σοφός τε ἦν καὶ διελέγετο τοῖς
προσιοῦσι λόγους φρονίμους, καὶ περὶ Διογένους, ὅτι καὶ αὐτὸς
πρὸς ἅπαντα εὐπόρει λόγου καὶ ἀποκρίσεως. καὶ τὰ μὲν τούτου
καὶ διαμνημονεύουσιν οἱ πολλοί, τὰ μέν τινα ἴσως εἰπόντος αὐτοῦ,
τὰ δὲ καὶ ἄλλων συνθέντων. τῶν γε μὴν ἑπτὰ σοφῶν τὰς γνώμας
ἀκούουσι καὶ ἐν Δελφοῖς ἀνατεθῆναι πρότερον, οἷον ἀπαρχάς τινας
τῆς σοφίας τῆς ἐκείνων καὶ ἅμα τῆς τῶν ἀνθρώπων ἕνεκεν ὠφελείας, ὡς τῷ ὄντι δὴ θεῖα ταῦτα καὶ σχεδόν τι τῶν χρησμῶν
θειότερα, οὓς ἡ Πυθία ἔχρα καθίζουσα ἐπὶ τοῦ τρίποδος, ἐμπιμπλαμένη τοῦ πνεύματος. τὸ γὰρ αὑτῷ χρησθὲν ἕκαστος ἀκούσας
ἄπεισι, καὶ οὐκ ἀνατίθεται ταῦτα, ὥστε δὴ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις
εἶναι γνώριμα· τὰ δὲ ἐκείνων δόγματα κοινὰ ἀπεδείχθη τοῖς ἀφικνουμένοις παρὰ τὸν θεόν, ὡς ὁμοίως ξυμφέρον πᾶσιν εἰδέναι
καὶ πείθεσθαι. εἰσὶ δὲ οἳ καὶ τὸν Αἴσωπον οἴονται τοιοῦτόν τινα
γενέσθαι, σοφὸν μὲν καὶ φρόνιμον, αἱμύλον δὲ ἄλλως καὶ ξυνθεῖναι
λόγους ἱκανόν, οἵων [οἱ] ἄνθρωποι ἥδιστ' ἂν ἀκούοιεν. καὶ τυχὸν
[οὐ] παντάπασι ψευδῆ οἴονται καὶ τῷ ὄντι Αἴσωπος τοῦτον τὸν
τρόπον ἐπειρᾶτο νουθετεῖν τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἐπιδεικνύναι αὐτοῖς
ἅττα ἁμαρτάνουσιν, ὡς ἂν μάλιστα ἠνείχοντο αὐτόν, ἡδόμενοι ἐπὶ
τῷ γελοίῳ καὶ τοῖς μύθοις· ὥσπερ τὰ παιδία ταῖς τίτθαις μυθολογουμέναις προσέχουσί τε καὶ ἥδονται. ἀπὸ δὴ τῆς τοιαύτης
δόξης, ὡς καὶ παρ' ἡμῶν ἀκουσόμενοί τι τοιοῦτον οἷον Αἴσωπος
ἔλεγεν ἢ ὁποῖον Σωκράτης ἢ [ὁποῖα] Διογένης, προσίασι καὶ ἐνοχλοῦσι καὶ οὐ δύνανται ἀπέχεσθαι, ὃν ἂν ἴδωσιν ἐν τούτῳ τῷ
σχήματι, οὐ μᾶλλον ἢ τὰ ὄρνεα, ἐπειδὰν ἴδωσι γλαῦκα· ἐφ' ᾧ καὶ
ξυνετίθει λόγον Αἴσωπος τοιοῦτον, ὡς τὰ ὄρνεα ξυνῆλθε πρὸς
τὴν γλαῦκα καὶ ἐδεῖτο τῆς μὲν ἀπὸ τῶν οἰκοδομημάτων σκέπης
ἀπανίστασθαι, πρὸς δὲ τὰ δένδρα τὴν καλιάν, ὥσπερ καὶ αὐτά,
καὶ τοὺς τούτων μεταπήγνυσθαι κλῶνας, ἀφ' ὧν καὶ ᾄδειν ἔστιν
εὐσημότερον· καὶ δὴ καὶ πρὸς δρῦν ταυτηνὶ ἄρτι φυομένην, ἐπειδὰν πρὸς ὥραν ἀφίκηται, ἑτοίμως ἔχειν ἱζάνειν καὶ τῆς χλοερᾶς
κόμης ἀπόνασθαι. ἀλλ' οὖν τήν γε γλαῦκα μὴ τοῦτο τοῖς ὀρνέοις
Valerius Babrius Scr. Fab., Mythiambi Aesopici (0614: 001)
«Babrius and Phaedrus», Ed. Perry, B.E.
Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1965.
Section 1, fable 22, line 13
[Ὁ τὴν παροῦσαν πημονὴν φεύγειν σπεύδων
ὁρᾶν ὀφείλει μή τι χεῖρον ἐξεύρῃ.]
Βίου τις ἤδη τὴν μέσην ἔχων ὥρην
(νέος μὲν οὐκ ἦν, οὐδέπω δὲ πρεσβύτης
λευκὰς μελαίνας μιγάδας ἐκλόνει χαίτας)
ἔτ' εἰς ἔρωτας ἐσχόλαζε καὶ κώμους.
ἤρα γυναικῶν δύο, νέης τε καὶ γραίης.
νέον μὲν αὐτὸν ἡ νεῆνις ἐζήτει
βλέπειν ἐραστήν, συγγέροντα δ' ἡ γραίη.
τῶν οὖν τριχῶν ἑκάστοθ' ἡ μὲν ἀκμαίη
ἔτιλλεν ἃς ηὕρισκε λευκανθιζούσας,
ἔτιλλε δ' ἡ γραῦς εἰ μέλαιναν ηὑρήκει,
ἕως φαλακρὸν ἀντέδωκαν ἀλλήλαις,
τούτων ἑκάστη τῶν τριχῶν ἀποσπῶσα.
[Αἴσωπος οὖν τὸν μῦθον εἶπε δηλώσας
ἐλεεινὸς [ὅς>τις εἰς γυναῖκας ἐμπίπτει·
ὥσπερ θάλασσα [προς>γελῶσ' ἀποπνίγει.]
Βοηλάτης ἄνθρωπος εἰς μακρὴν ὕλην
ταῦρον κεράστην ἀπολέσας ἀνεζήτει.
ἔθηκε δ' εὐχὴν ταῖς ὀρεινόμοις νύμφαις
[Ἑρμῇ νομαίῳ, Πανί, τοῖς πέριξ, ἄρνα]
ἄρνα προσάξειν, εἰ λάβοιτο τὸν κλέπτην.
ὄχθον δ' ὑπερβὰς τὸν καλὸν βλέπει ταῦρον
λέοντι θοίνην· δυστυχὴς δ' ἐπαρᾶται
καὶ βοῦν προσάξειν, εἰ φύγοι γε τὸν κλέπτην.
Valerius Babrius Scr. Fab., Mythiambi Aesopici
Section 2, fable prol 2, line 5
[Σαφὴς ὁ μῦθος εὖ νοοῦσιν ἀνθρώποις,
σῴζειν πένητας, μηδὲ τῶν ἀπελπίζειν,
εἰ καὶ λέοντα μῦς ἔσωσ' ἀγρευθέντα.]
Μῦθος μέν, ὦ παῖ βασιλέως Ἀλεξάνδρου,
Σύρων παλαιῶν ἐστιν εὕρεμ' ἀνθρώπων,
οἳ πρίν ποτ' ἦσαν ἐπὶ Νίνου τε καὶ Βήλου.
πρῶτος δέ, φασίν, εἶπε παισὶν Ἑλλήνων
Αἴσωπος ὁ σοφός, εἶπε καὶ Λιβυστίνοις
λόγους Κυβίσσης. ἀλλ' ἐγὼ νέῃ μούσῃ
δίδωμι, φαλάρῳ χρυσέῳ χαλινώσας
τὸν μυθίαμβον ὥσπερ ἵππον ὁπλίτην.
ὑπ' ἐμοῦ δὲ πρώτου τῆς θύρης ἀνοιχθείσης
εἰσῆλθον ἄλλοι, καὶ σοφωτέρης μούσης
γρίφοις ὁμοίας ἐκφέρουσι ποιήσεις,
μαθόντες οὐδὲν πλεῖον ἢ 'μὲ γινώσκειν.
ἐγὼ δὲ λευκῇ μυθιάζομαι ῥήσει,
καὶ τῶν ἰάμβων τοὺς ὀδόντας οὐ θήγω,
ἀλλ' εὖ πυρώσας, εὖ δὲ κέντρα πρηύνας,
ἐκ δευτέρου σοι τήνδε βίβλον ἀείδω.
Μυῶν ὁ μέν τις βίον ἔχων ἀρουραῖον,
ὁ δ' ἐν ταμείοις πλουσίοισι φωλεύων,
ἔθεντο κοινὸν τὸν βίον πρὸς ἀλλήλους.
ὁ δ' οἰκόστιτος πρότερος ἦλθε δειπνήσων
ἐπὶ τῆς ἀρούρης ἄρτι χλωρὸν ἀνθούσης·
τρώγων δ' ἀραιὰς καὶ διαβρόχους σίτου
ῥίζας, μελαίνῃ συμπεφυρμένας βώλῳ,
«μύρμηκος» εἶπε «ζῇς βίον ταλαιπώρου,
Valerius Babrius Scr. Fab., Mythiambi Aesopici
Section 2, fable 119, line 11
[Καὶ τοὺς θεοὺς Αἴσωπος ἐμπλέκει μύθοις,
βουλόμενος ἡμᾶς νουθετεῖν πρὸς ἀλλήλους.
πλέον οὐδὲν ἕξεις σκαιὸν ἄνδρα τιμήσας,
ἀτιμάσας δ' ἂν αὐτὸν ὠφεληθείης.]
Ὁ τελμάτων ἔνοικος ὁ σκιῇ χαίρων,
ὁ ζῶν ὀρυκτοῖς βάτραχος παρ' εὐρίποις,
εἰς γῆν παρελθὼν ἔλεγε πᾶσι τοῖς ζῴοις·
«ἰατρός εἰμι φαρμάκων ἐπιστήμων,
οἵων ταχ' οὐδεὶς οἶδεν, οὐδ' ὁ Παιήων,
ὃς Ὄλυμπον οἰκεῖ καὶ θεοὺς ἰατρεύει.»
«καὶ πῶς» ἀλώπηξ εἶπεν «ἄλλον ἰήσῃ,
ὃς σαυτὸν οὕτω χλωρὸν ὄντα μὴ σῴζεις;»
Ὄρνις ποτ' ἠσθένησε. τῇ δὲ προσκύψας
αἴλουρος εἶπε «πῶς ἔχεις; τίνων χρῄζεις;
ἐγὼ παρέξω πάντα σοι· μόνον σῴζου.»
ἡ δ' «ἢν ἀπέλθῃς» εἶπεν «οὐκ ἀποθνῄσκω.»
Ὄνος πατήσας σκόλοπα χωλὸς εἱστήκει·
λύκον δ' ἰδὼν παρόντα καὶ σαφῆ δείσας
ὄλεθρον οὕτως εἶπεν· «ὦ λύκε, θνῄσκω,
μέλλω τ' ἀποπνεῖν. σοὶ δὲ συμβαλὼν χαίρω·
Valerius Babrius Scr. Fab., Mythiambi Aesopici
Section 1, fable prol 1, line 15
Γενεὴ δικαίων ἦν τὸ πρῶτον ἀνθρώπων,
ὦ Βράγχε τέκνον, ἣν καλοῦσι χρυσείην,
μεθ' ἣν γενέσθαι φασὶν ἀργυρῆν ἄλλην·
τρίτη δ' ἀπ' αὐτῶν ἐσμεν ἡ σιδηρείη.
ἐπὶ τῆς δὲ χρυσῆς καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ζῴων
φωνὴν ἔναρθρον εἶχε καὶ λόγους ᾔδει
οἵους περ ἡμεῖς μυθέομεν πρὸς ἀλλήλους,
ἀγοραὶ δὲ τούτων ἦσαν ἐν μέσαις ὕλαις.
ἐλάλει δὲ πεύκη καὶ τὰ φύλλα τῆς δάφνης,
καὶ πλωτὸς ἰχθὺς συνελάλει φίλῳ ναύτῃ,
στρουθοὶ δὲ συνετὰ πρὸς γεωργὸν ὡμίλουν.
ἐφύετ' ἐκ γῆς πάντα μηδὲν αἰτούσης,
θνητῶν δ' ὑπῆρχε καὶ θεῶν ἑταιρείη.
μάθοις ἂν οὕτω ταῦτ' ἔχοντα καὶ γνοίης
ἐκ τοῦ σοφοῦ γέροντος ἧμιν Αἰσώπου
μύθους φράσαντος τῆς ἐλευθέρης μούσης·
ὧν νῦν ἕκαστον ἀνθίσας ἐμῇ μνήμῃ
μελισταγές σοι λωτοκηρίον θήσω,
πικρῶν ἰάμβων σκληρὰ κῶλα θηλύνας.
Ἄνθρωπος ἦλθεν εἰς ὄρος κυνηγήσων,
τόξου βολῆς ἔμπειρος· ἦν δὲ τῶν ζῴων
φυγή τε πάντων καὶ φόβου δρόμος πλήρης
λέων δὲ μοῦνος προὐκαλεῖτο θαρσήσας
αὑτῷ μάχεσθαι. «μεῖνον» εἶπε «μὴ σπεύσῃς»
ἅνθρωπος αὐτῷ, «μήδ' ἐπελπίσῃς νίκῃ·
τῷ δ' ἀγγέλῳ μου πρῶτον ἐντυχὼν γνώσῃ
τί σοι ποιητόν ἐστιν.» εἶτα τοξεύει
μικρὸν διαστάς. χὠ μὲν οἰστὸς ἐκρύφθη
λέοντος ὑγραῖς χολάσιν· ὁ δὲ λέων δείσας
ὥρμησε φεύγειν ἐς νάπας ἐρημαίας.
τούτου δ' ἀλώπηξ οὐκ ἄπωθεν εἱστήκει.
ταύτης δὲ θαρσεῖν καὶ μένειν κελευούσης,
«οὔ με πλανήσεις» φησίν, «οὐδ' ἐνεδρεύσεις·
ὅπου γὰρ οὕτω πικρὸν ἄγγελον πέμπει,
Valerius Babrius Scr. Fab., Mythiambi Aesopici
Section 1, fable 40, line 5
[Πόλις ἄν τις εἴποι τὸν λόγον τὸν Αἰσώπου,
ἧς ἔσχατοι κρατοῦσιν ἀντὶ τῶν πρώτων.]
Διαῤῥαγῆναί φασιν ἐκ μέσου νώτου
δράκοντι μῆκος ἐξισουμένην σαύραν.
Βλάψεις σεαυτὸν κοὐδὲν ἄλλο ποιήσεις,
ἢν τόν γε λίαν ὑπερέχοντα μιμήσῃ.
Δεῖπνόν τις εἶχε λαμπρὸν ἐν πόλει θύσας.
ὁ κύων δ' ὁ τούτου κυνὶ φίλῳ συναντήσας
ἐλθεῖν πρὸς αὐτὸν ἐπὶ τὸ δεῖπνον ἠρώτα.
κἀκεῖνος ἦλθε· τὸν δὲ τοῦ σκέλους ἄρας
ὁ μάγειρος ἐκτὸς ἐξέριψε τοῦ τοίχου
εἰς τὴν ἄγυιαν. τῶν κυνῶν δ' ἐρωτώντων
ὅπως ἐδείπνησ', εἶπε «πῶς γὰρ ἂν κρεῖττον,
ὃς οὐδὲ ποίην ἀναλύειν με γινώσκω;»
Ἔλαφος [ποδώκης] εὔκερως ἀχαιΐνης
λίμνης ὕδωρ ἔπινεν ἡσυχαζούσης.
ἐκεῖ δ' ἑαυτοῦ τὴν σκιὴν θεωρήσας
χηλῆς μὲν ἕνεκα καὶ ποδῶν ἐλυπήθη,
ἐπὶ τοῖς δὲ κέρασιν ὡς καλοῖς ἄγαν ηὔχει·
παρῆν δὲ νέμεσις ἣ τὰ γῆς ἐποπτεύει.
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii (0638: 001)
«Flavii Philostrati opera, vol. 1», Ed. Kayser, C.L.
Leipzig: Teubner, 1870, Repr. 1964.
Chapter 5, section 14, line 23
τὴν Αἴτνην, αὐτοὶ δ' ἐς πιθανωτέρους ἀφικέσθαι
λόγους καὶ προσήκοντας τοῖς φιλοσοφοῦσιν. ἄρξαι
δ' αὐτῶν τὸν Ἀπολλώνιον ὧδε ἐρόμενον τοὺς ἑταίρους «ἔστι τι μυθολογία;» «νὴ Δί'», εἶπεν ὁ Μένιππος «ἥν γε οἱ ποιηταὶ ἐπαινοῦσι». «τὸν δὲ δὴ
Αἴσωπον τί ἡγῇ;» «μυθολόγον» εἶπε «καὶ λογοποιὸν
πάντα». «πότεροι δὲ σοφοὶ τῶν μύθων;» «οἱ τῶν
ποιητῶν», εἶπεν «ἐπειδὴ ὡς γεγονότες ᾄδονται».
«οἱ δὲ δὴ Αἰσώπου τί;» «βάτραχοι» ἔφη «καὶ ὄνοι
καὶ λῆροι γραυσὶν οἷοι μασᾶσθαι καὶ παιδίοις». «καὶ
μὴν» ἔφη «ἐμοὶ» ὁ Ἀπολλώνιος, «ἐπιτηδειότεροι
πρὸς σοφίαν οἱ τοῦ Αἰσώπου φαίνονται· οἱ μὲν
γὰρ περὶ τοὺς ἥρωας, ὧν ποιητικὴ πᾶσα ἔχεται, καὶ
διαφθείρουσι τοὺς ἀκροωμένους, ἐπειδὴ ἔρωτάς τε
ἀτόπους οἱ ποιηταὶ ἑρμηνεύουσι καὶ ἀδελφῶν γάμους
καὶ διαβολὰς ἐς θεοὺς καὶ βρώσεις παίδων καὶ πανουργίας ἀνελευθέρους καὶ δίκας, καὶ τὸ ὡς γεγονὸς
αὐτῶν ἄγει καὶ τὸν ἐρῶντα καὶ τὸν ζηλοτυποῦντα
καὶ τὸν ἐπιθυμοῦντα πλουτεῖν ἢ τυραννεύειν ἐφ'
ἅπερ οἱ μῦθοι, Αἴσωπος δὲ ὑπὸ σοφίας πρῶτον μὲν
οὐκ ἐς τὸ κοινὸν τῶν ταῦτα ᾀδόντων ἑαυτὸν κατέστησεν, ἀλλ' ἑαυτοῦ τινα ὁδὸν ἐτράπετο, εἶτα, ὥσπερ
οἱ τοῖς εὐτελεστέροις βρώμασι καλῶς ἑστιῶντες, ἀπὸ
σμικρῶν πραγμάτων διδάσκει μεγάλα, καὶ προθέμενος τὸν λόγον ἐπάγει αὐτῷ τὸ πρᾶττε ἢ μὴ πρᾶττε,
εἶτα τοῦ φιλαλήθους μᾶλλον ἢ οἱ ποιηταὶ ἥψατο· οἱ
μὲν γὰρ βιάζονται πιθανοὺς φαίνεσθαι τοὺς ἑαυτῶν
λόγους, ὁ δ' ἐπαγγέλλων λόγον, ὅς ἐστι ψευδής,
πᾶς οἶδεν, ὅτι αὐτὸ τὸ μὴ περὶ ἀληθινῶν ἐρεῖν ἀληθεύει. καὶ ὁ μὲν ποιητὴς εἰπὼν τὸν ἑαυτοῦ λόγον
καταλείπει τῷ ὑγιαίνοντι ἀκροατῇ βασανίζειν αὐτόν,
εἰ ἐγένετο, ὁ δὲ εἰπὼν μὲν ψευδῆ λόγον, ἐπαγαγὼν
δὲ νουθεσίαν, ὥσπερ ὁ Αἴσωπος, δείκνυσιν ὡς ἐς
τὸ χρήσιμον τῆς ἀκροάσεως τῷ ψεύδει κέχρηται. χαρίεν δ' αὐτοῦ τὸ καὶ τὰ ἄλογα ἡδίω ἐργάζεσθαι καὶ
σπουδῆς ἄξια τοῖς ἀνθρώποις, ἐκ παίδων γὰρ τοῖς
λόγοις τούτοις ξυγγενόμενοι καὶ ὑπ' αὐτῶν ἐκνηπιωθέντες δόξας ἀναλαμβάνομεν περὶ ἑκάστου τῶν
ζῴων, τὰ μὲν ὡς βασιλικὰ εἴη, τὰ δὲ ὡς εὐήθη, τὰ
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 14, line 36
διαφθείρουσι τοὺς ἀκροωμένους, ἐπειδὴ ἔρωτάς τε
ἀτόπους οἱ ποιηταὶ ἑρμηνεύουσι καὶ ἀδελφῶν γάμους
καὶ διαβολὰς ἐς θεοὺς καὶ βρώσεις παίδων καὶ πανουργίας ἀνελευθέρους καὶ δίκας, καὶ τὸ ὡς γεγονὸς
αὐτῶν ἄγει καὶ τὸν ἐρῶντα καὶ τὸν ζηλοτυποῦντα
καὶ τὸν ἐπιθυμοῦντα πλουτεῖν ἢ τυραννεύειν ἐφ'
ἅπερ οἱ μῦθοι, Αἴσωπος δὲ ὑπὸ σοφίας πρῶτον μὲν
οὐκ ἐς τὸ κοινὸν τῶν ταῦτα ᾀδόντων ἑαυτὸν κατέστησεν, ἀλλ' ἑαυτοῦ τινα ὁδὸν ἐτράπετο, εἶτα, ὥσπερ
οἱ τοῖς εὐτελεστέροις βρώμασι καλῶς ἑστιῶντες, ἀπὸ
σμικρῶν πραγμάτων διδάσκει μεγάλα, καὶ προθέμενος τὸν λόγον ἐπάγει αὐτῷ τὸ πρᾶττε ἢ μὴ πρᾶττε,
εἶτα τοῦ φιλαλήθους μᾶλλον ἢ οἱ ποιηταὶ ἥψατο· οἱ
μὲν γὰρ βιάζονται πιθανοὺς φαίνεσθαι τοὺς ἑαυτῶν
λόγους, ὁ δ' ἐπαγγέλλων λόγον, ὅς ἐστι ψευδής,
πᾶς οἶδεν, ὅτι αὐτὸ τὸ μὴ περὶ ἀληθινῶν ἐρεῖν ἀληθεύει. καὶ ὁ μὲν ποιητὴς εἰπὼν τὸν ἑαυτοῦ λόγον
καταλείπει τῷ ὑγιαίνοντι ἀκροατῇ βασανίζειν αὐτόν,
εἰ ἐγένετο, ὁ δὲ εἰπὼν μὲν ψευδῆ λόγον, ἐπαγαγὼν
δὲ νουθεσίαν, ὥσπερ ὁ Αἴσωπος, δείκνυσιν ὡς ἐς
τὸ χρήσιμον τῆς ἀκροάσεως τῷ ψεύδει κέχρηται. χαρίεν δ' αὐτοῦ τὸ καὶ τὰ ἄλογα ἡδίω ἐργάζεσθαι καὶ
σπουδῆς ἄξια τοῖς ἀνθρώποις, ἐκ παίδων γὰρ τοῖς
λόγοις τούτοις ξυγγενόμενοι καὶ ὑπ' αὐτῶν ἐκνηπιωθέντες δόξας ἀναλαμβάνομεν περὶ ἑκάστου τῶν
ζῴων, τὰ μὲν ὡς βασιλικὰ εἴη, τὰ δὲ ὡς εὐήθη, τὰ
δὲ ὡς κομψά, τὰ δὲ ὡς ἀκέραια, καὶ ὁ μὲν ποιητὴς
εἰπὼν
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 14, line 46
πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων
ἢ τοιοῦτό τι ἐπιχορεύσας ἀπῆλθεν, ὁ δὲ Αἴσωπος
ἐπιχρησμῳδήσας τὸν ἑαυτοῦ λόγον καταλύει τὴν ξυνουσίαν ἐς ὃ προὔθετο. ἐμὲ δέ, ὦ Μένιππε, καὶ μῦθον περὶ τῆς Αἰσώπου σοφίας ἐδιδάξατο ἡ μήτηρ
κομιδῇ νήπιον, ὡς εἴη μέν ποτε ποιμὴν ὁ Αἴσωπος,
νέμοι δὲ πρὸς ἱερῷ Ἑρμοῦ, σοφίας δὲ ἐρῴη καὶ εὔχοιτο αὐτῷ ὑπὲρ τούτου, πολλοὶ δὲ καὶ ἕτεροι ταὐτὸν
αἰτοῦντες ἐπιφοιτῷεν τῷ Ἑρμῇ ὁ μὲν χρυσόν, ὁ δ'
ἄργυρον, ὁ δὲ κηρύκειον ἐλεφάντινον, ὁ δὲ τῶν οὕτω
τι λαμπρῶν ἀνάπτων, ὁ δ' Αἴσωπος ἔχοι μὲν οὕτως,
ὡς μηδὲν τῶν τοιούτων ἔχειν, φείδοιτο δὲ καὶ ὧν
εἶχε, γάλακτος δὲ αὐτῷ σπένδοι, ὅσον ὄις ἀμελχθεῖσα
ἐδίδου καὶ κηρίον ἐπὶ τὸν βωμὸν φέροι, ὅσον τὴν
χεῖρα ἐμπλῆσαι, ἑστιᾶν δ' αὐτὸν καὶ μύρτοις ᾤετο
καὶ παραθεὶς ἂν τῶν ῥόδων ἢ τῶν ἴων κομιδῇ ὀλίγα.
«τί γὰρ δεῖ, ὦ Ἑρμῆ», ἔλεγε «στεφάνους πλέκειν
καὶ ἀμελεῖν τῶν προβάτων;» ὡς δὲ ἀφίκοντο ἐς
ῥητὴν ἡμέραν ἐπὶ τὴν τῆς σοφίας διανομήν, ὁ μὲν
Ἑρμῆς ἅτε λόγιος καὶ κερδῷος «σὺ μὲν» ἔφη «
φι
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 7, section 30, line 23
γέγονεν ἀναμνησθῆναι βουλομένῳ ὧν Φραώτου ποτὲ
ἤκουσα.» «καὶ μὴν ἐγρηγορέναι τε» εἶπεν «ἐχρῆν
μᾶλλον καὶ ξυντάττειν ἑαυτὸν ἐς τὸ παρηγγελμένον
μέγα οὕτως ὄν.» «καὶ πῶς ἂν ξυνταττοίμην» ἔφη
«μηδέ, τί ἐρήσεται, εἰδώς;» «αὐτοσχεδιάσεις οὖν»
εἶπεν «ὑπὲρ τοῦ βίου;» «νὴ Δί',» ἔφη «ὦ Δάμι,
αὐτοσχεδίῳ γὰρ αὐτῷ χρῶμαι. ἀλλ' ὅ γε ἀνεμνήσθην τοῦ Φραώτου βούλομαι διελθεῖν πρὸς σέ, χρηστὸν γὰρ ἐς τὰ παρόντα καὶ σοὶ δόξει· τοὺς λέοντας,
οὓς τιθασεύουσιν ἄνθρωποι, κελεύει Φραώτης μήτε
παίειν, μνησικακεῖν γὰρ αὐτούς, εἰ παίοιντο, μήτε
θεραπεύειν, ἀγερώχους γὰρ ἐκ τούτου γίγνεσθαι,
ξὺν ἀπειλῇ δὲ μᾶλλον καταψῶντας ἐς εὐάγωγα ἤθη
ἄγειν. τοῦτο δὲ οὐχ ὑπὲρ τῶν λεόντων εἶπεν, οὐ
γὰρ ὑπὲρ θηρίων ἀγωγῆς ἐσπουδάζομεν, ἀλλ' ἡνίαν
ἐπὶ τοὺς τυράννους διδούς, ᾗ χρωμένους οὐκ ἂν
ἐκπεσεῖν ἡγεῖτο τοῦ ξυμμέτρου.» «ἄριστα μὲν» ἔφη
«ὁ λόγος οὗτος ἐς τὰ τυράννων ἤθη εἴρηται, ἀλλ'
ἔστι τις καὶ παρὰ τῷ Αἰσώπῳ λέων ὁ ἐν τῷ σπηλαίῳ, φησὶ δ' αὐτὸν ὁ Αἴσωπος οὐ νοσεῖν μέν, δοκεῖν δέ, καὶ τῶν θηρίων, ἃ ἐφοίτα παρ' αὐτόν, ἅπτεσθαι, τὴν δὲ ἀλώπεκα τί τούτῳ χρησόμεθα, εἰπεῖν,
παρ' οὗ μηδὲ ἀναλύει τις, μηδὲ δείκνυταί τι τῶν
ἐξιόντων ἴχνος;» καὶ ὁ Ἀπολλώνιος «ἀλλ' ἐγὼ»
ἔφη «σοφωτέραν τὴν ἀλώπεκα ἡγούμην ἄν, εἰ παρελθοῦσα ἔσω μὴ ἥλω, ἀλλ' ἐξῆλθε τοῦ σπηλαίου τὰ
ἴχνη τὰ ἑαυτῆς δεικνῦσα.» ταῦτα εἰπὼν ὕπνου
ἔσπασε κομιδῇ βραχὺ καὶ ὅσον ἐπ᾿ ὀφθαλμοὺς ἦλθεν, ἡμέρα δ' ὡς ἐγένετο, προσευξάμενος τῷ Ἡλίῳ,
ὡς ἐν δεσμωτηρίῳ εἰκός, διελέγετο τοῖς προσιοῦσιν,
ὁπόσα ἠρώτων, καὶ οὕτως ἀγορᾶς πληθούσης ἀφικνεῖται γραμματεὺς κελεύων ἐπὶ θύρας ἤδη εἶναι
«μὴ καὶ θᾶττον» ἔφη «ἐσκληθῶμεν.» ὁ δὲ εἰπὼν
«ἴωμεν» ξὺν ὁρμῇ προῆλθε. πορευομένῳ δ' αὐτῷ
δορυφόροι ἐπηκολούθουν τέτταρες πλέον ἀπέχοντες
ἢ οἱ φυλακῆς ἕνεκα ὁμαρτοῦντες, ἐφείπετο δὲ καὶ
ὁ Δάμις δεδιὼς μέν, ξυννοοῦντι δ' ὅμοιος. ἑώρων
μὲν δὴ ἐς τὸν Ἀπολλώνιον ἅπαντες, αὐτοῦ τε γὰρ
τοῦ σχήματος ἀπεβλέπετο καὶ θεία ἐδόκει ἡ περὶ τῷ
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 14, line 12
Πορευθέντες δὲ ἐπὶ Κατάνης, οὗ τὸ ὄρος ἡ Αἴτνη,
Καταναίων μὲν ἀκοῦσαί φασιν ἡγουμένων τὸν Τυφῶ
δεδέσθαι ἐκεῖ καὶ πῦρ ἐξ αὐτοῦ ἀνίστασθαι, ὃ τύφει
τὴν Αἴτνην, αὐτοὶ δ' ἐς πιθανωτέρους ἀφικέσθαι
λόγους καὶ προσήκοντας τοῖς φιλοσοφοῦσιν. ἄρξαι
δ' αὐτῶν τὸν Ἀπολλώνιον ὧδε ἐρόμενον τοὺς ἑταίρους «ἔστι τι μυθολογία;» «νὴ Δί'», εἶπεν ὁ Μένιππος «ἥν γε οἱ ποιηταὶ ἐπαινοῦσι». «τὸν δὲ δὴ
Αἴσωπον τί ἡγῇ;» «μυθολόγον» εἶπε «καὶ λογοποιὸν
πάντα». «πότεροι δὲ σοφοὶ τῶν μύθων;» «οἱ τῶν
ποιητῶν», εἶπεν «ἐπειδὴ ὡς γεγονότες ᾄδονται».
«οἱ δὲ δὴ Αἰσώπου τί;» «βάτραχοι» ἔφη «καὶ ὄνοι
καὶ λῆροι γραυσὶν οἷοι μασᾶσθαι καὶ παιδίοις». «καὶ
μὴν» ἔφη «ἐμοὶ» ὁ Ἀπολλώνιος, «ἐπιτηδειότεροι
πρὸς σοφίαν οἱ τοῦ Αἰσώπου φαίνονται· οἱ μὲν
γὰρ περὶ τοὺς ἥρωας, ὧν ποιητικὴ πᾶσα ἔχεται, καὶ
διαφθείρουσι τοὺς ἀκροωμένους, ἐπειδὴ ἔρωτάς τε
ἀτόπους οἱ ποιηταὶ ἑρμηνεύουσι καὶ ἀδελφῶν γάμους
καὶ διαβολὰς ἐς θεοὺς καὶ βρώσεις παίδων καὶ πανουργίας ἀνελευθέρους καὶ δίκας, καὶ τὸ ὡς γεγονὸς
αὐτῶν ἄγει καὶ τὸν ἐρῶντα καὶ τὸν ζηλοτυποῦντα
καὶ τὸν ἐπιθυμοῦντα πλουτεῖν ἢ τυραννεύειν ἐφ'
ἅπερ οἱ μῦθοι, Αἴσωπος δὲ ὑπὸ σοφίας πρῶτον μὲν
οὐκ ἐς τὸ κοινὸν τῶν ταῦτα ᾀδόντων ἑαυτὸν κατέστησεν, ἀλλ' ἑαυτοῦ τινα ὁδὸν ἐτράπετο, εἶτα, ὥσπερ
οἱ τοῖς εὐτελεστέροις βρώμασι καλῶς ἑστιῶντες, ἀπὸ
σμικρῶν πραγμάτων διδάσκει μεγάλα, καὶ προθέμενος τὸν λόγον ἐπάγει αὐτῷ τὸ πρᾶττε ἢ μὴ πρᾶττε,
εἶτα τοῦ φιλαλήθους μᾶλλον ἢ οἱ ποιηταὶ ἥψατο· οἱ
μὲν γὰρ βιάζονται πιθανοὺς φαίνεσθαι τοὺς ἑαυτῶν
λόγους, ὁ δ' ἐπαγγέλλων λόγον, ὅς ἐστι ψευδής,
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 15, line 24
αἰτοῦντες ἐπιφοιτῷεν τῷ Ἑρμῇ ὁ μὲν χρυσόν, ὁ δ'
ἄργυρον, ὁ δὲ κηρύκειον ἐλεφάντινον, ὁ δὲ τῶν οὕτω
τι λαμπρῶν ἀνάπτων, ὁ δ' Αἴσωπος ἔχοι μὲν οὕτως,
ὡς μηδὲν τῶν τοιούτων ἔχειν, φείδοιτο δὲ καὶ ὧν
εἶχε, γάλακτος δὲ αὐτῷ σπένδοι, ὅσον ὄις ἀμελχθεῖσα
ἐδίδου καὶ κηρίον ἐπὶ τὸν βωμὸν φέροι, ὅσον τὴν
χεῖρα ἐμπλῆσαι, ἑστιᾶν δ' αὐτὸν καὶ μύρτοις ᾤετο
καὶ παραθεὶς ἂν τῶν ῥόδων ἢ τῶν ἴων κομιδῇ ὀλίγα.
«τί γὰρ δεῖ, ὦ Ἑρμῆ», ἔλεγε «στεφάνους πλέκειν
καὶ ἀμελεῖν τῶν προβάτων;» ὡς δὲ ἀφίκοντο ἐς
ῥητὴν ἡμέραν ἐπὶ τὴν τῆς σοφίας διανομήν, ὁ μὲν
Ἑρμῆς ἅτε λόγιος καὶ κερδῷος «σὺ μὲν» ἔφη «φιλοσοφίαν ἔχε», τῷ πλεῖστα δήπουθεν ἀναθέντι «σὺ
δὲ ἐς ῥητόρων ἤθη χώρει», τῷ δεύτερά που χαρισαμένῳ, «σοὶ δὲ ἀστρονομεῖν χώρα, σοὶ δὲ εἶναι μουσικῷ, σοὶ δὲ ἡρῴου ποιητῇ μέτρου, σοὶ δὲ ἰαμβείου.»
ἐπεὶ δὲ καίτοι λογιώτατος ὢν κατανάλωσεν ἄκων
ἅπαντα τὰ τῆς φιλοσοφίας μέρη καὶ ἔλαθεν ἑαυτὸν
ἐκπεσὼν τοῦ Αἰσώπου, ἐνθυμεῖται τὰς Ὥρας, ὑφ᾿
ὧν αὐτὸς ἐν κορυφαῖς τοῦ Ὀλύμπου ἐτράφη, ὡς ἐν
σπαργάνοις ποτὲ αὐτῷ ὄντι μῦθον διελθοῦσαι περὶ
τῆς βοός, ὃν διελέχθη τῷ ἀνθρώπῳ ἡ βοῦς ὑπὲρ
ἑαυτῆς τε καὶ τῆς γῆς, ἐς ἔρωτα αὐτὸν τῶν τοῦ
Ἀπόλλωνος βοῶν κατέστησαν, καὶ δίδωσιν ἐντεῦθεν
τὴν μυθολογίαν τῷ Αἰσώπῳ, λοιπὴν ἐν σοφίας οἴκῳ
οὖσαν «ἔχε», εἰπὼν «ἃ πρῶτα ἔμαθον». αἱ μὲν δὴ
πολλαὶ μορφαὶ τῆς τέχνης ἐνθένδε ἀφίκοντο τῷ Αἰσώπῳ, καὶ τοιόνδε ἀπέβη τὸ τῆς μυθολογίας πρᾶγμα.
ἴσως δ' ἀνόητον ἔπαθον· ἐπιστρέψαι γὰρ ὑμᾶς διανοηθεὶς ἐς λόγους φυσικωτέρους τε καὶ ἀληθεστέρους ὧν οἱ πολλοὶ περὶ τῆς Αἴτνης ᾄδουσιν, αὐτὸς
ἐς ἔπαινον μύθων ἀπηνέχθην, οὐ μὴν ἄχαρις ἡ ἐκβολὴ τοῦ λόγου γέγονεν· ὁ γὰρ μῦθος, ὃν παραιτούμεθα, οὐ τῶν Αἰσώπου λόγων ἐστίν, ἀλλὰ τῶν
δραματικωτέρων καὶ ὧν οἱ ποιηταὶ θρυλοῦσιν· ἐκεῖνοι μὲν γὰρ Τυφῶ τινα ἢ Ἐγκέλαδον δεδέσθαι φασὶν
ὑπὸ τῷ ὄρει καὶ δυσθανατοῦντα ἀσθμαίνειν τὸ πῦρ
τοῦτο, ἐγὼ δὲ γίγαντας μὲν γεγονέναι φημὶ καὶ
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 16, line 6
μένῳ, «σοὶ δὲ ἀστρονομεῖν χώρα, σοὶ δὲ εἶναι μουσικῷ, σοὶ δὲ ἡρῴου ποιητῇ μέτρου, σοὶ δὲ ἰαμβείου.»
ἐπεὶ δὲ καίτοι λογιώτατος ὢν κατανάλωσεν ἄκων
ἅπαντα τὰ τῆς φιλοσοφίας μέρη καὶ ἔλαθεν ἑαυτὸν
ἐκπεσὼν τοῦ Αἰσώπου, ἐνθυμεῖται τὰς Ὥρας, ὑφ᾿
ὧν αὐτὸς ἐν κορυφαῖς τοῦ Ὀλύμπου ἐτράφη, ὡς ἐν
σπαργάνοις ποτὲ αὐτῷ ὄντι μῦθον διελθοῦσαι περὶ
τῆς βοός, ὃν διελέχθη τῷ ἀνθρώπῳ ἡ βοῦς ὑπὲρ
ἑαυτῆς τε καὶ τῆς γῆς, ἐς ἔρωτα αὐτὸν τῶν τοῦ
Ἀπόλλωνος βοῶν κατέστησαν, καὶ δίδωσιν ἐντεῦθεν
τὴν μυθολογίαν τῷ Αἰσώπῳ, λοιπὴν ἐν σοφίας οἴκῳ
οὖσαν «ἔχε», εἰπὼν «ἃ πρῶτα ἔμαθον». αἱ μὲν δὴ
πολλαὶ μορφαὶ τῆς τέχνης ἐνθένδε ἀφίκοντο τῷ Αἰσώπῳ, καὶ τοιόνδε ἀπέβη τὸ τῆς μυθολογίας πρᾶγμα.
ἴσως δ' ἀνόητον ἔπαθον· ἐπιστρέψαι γὰρ ὑμᾶς διανοηθεὶς ἐς λόγους φυσικωτέρους τε καὶ ἀληθεστέρους ὧν οἱ πολλοὶ περὶ τῆς Αἴτνης ᾄδουσιν, αὐτὸς
ἐς ἔπαινον μύθων ἀπηνέχθην, οὐ μὴν ἄχαρις ἡ ἐκβολὴ τοῦ λόγου γέγονεν· ὁ γὰρ μῦθος, ὃν παραιτούμεθα, οὐ τῶν Αἰσώπου λόγων ἐστίν, ἀλλὰ τῶν
δραματικωτέρων καὶ ὧν οἱ ποιηταὶ θρυλοῦσιν· ἐκεῖνοι μὲν γὰρ Τυφῶ τινα ἢ Ἐγκέλαδον δεδέσθαι φασὶν
ὑπὸ τῷ ὄρει καὶ δυσθανατοῦντα ἀσθμαίνειν τὸ πῦρ
τοῦτο, ἐγὼ δὲ γίγαντας μὲν γεγονέναι φημὶ καὶ
πολλαχοῦ τῆς γῆς ἀναδείκνυσθαι τοιαυτὶ σώματα
ῥαγέντων τῶν τάφων, οὐ μὴν ἐς ἀγῶνα ἐλθεῖν τοῖς
θεοῖς, ἀλλ' ὑβρίσαι μὲν τάχα ἐς τοὺς νεὼς αὐτῶν
καὶ τὰ ἕδη, οὐρανῷ δὲ ἐπιπηδῆσαι καὶ μὴ ξυγχωρεῖν
τοῖς θεοῖς ἐπ᾿ αὐτοῦ εἶναι μανία μὲν λέγειν, μανία
δὲ οἴεσθαι. καὶ μηδὲ ἐκεῖνος ὁ λόγος καίτοι δοκῶν
εὐφημότερος εἶναι τιμάσθω, ὡς Ἡφαίστῳ μέλει τοῦ
χαλκεύειν ἐν τῇ Αἴτνῃ, καὶ κτυπεῖταί τις ἐνταῦθα
ὑπ' αὐτοῦ ἄκμων, πολλὰ γὰρ καὶ ἄλλα ὄρη πολλαχοῦ τῆς γῆς ἔμπυρα καὶ οὐκ ἂν φθάνοιμεν ἐπιφημίζοντες αὐτοῖς γίγαντας καὶ Ἡφαίστους. τίς οὖν ἡ
τῶν τοιῶνδε ὀρῶν αἰτία; γῆ κρᾶσιν ἀσφάλτου καὶ
θείου παρεχομένη τύφεται μὲν καὶ παρ' ἑαυτῆς φύσει, πῦρ δ' οὔπω ἐκδίδωσιν, εἰ δὲ σηραγγώδης τύχοι
καὶ ὑποδράμοι αὐτὴν πνεῦμα, φρυκτὸν ἤδη αἴρει.
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 15, line 30
ἐδίδου καὶ κηρίον ἐπὶ τὸν βωμὸν φέροι, ὅσον τὴν
χεῖρα ἐμπλῆσαι, ἑστιᾶν δ' αὐτὸν καὶ μύρτοις ᾤετο
καὶ παραθεὶς ἂν τῶν ῥόδων ἢ τῶν ἴων κομιδῇ ὀλίγα.
«τί γὰρ δεῖ, ὦ Ἑρμῆ», ἔλεγε «στεφάνους πλέκειν
καὶ ἀμελεῖν τῶν προβάτων;» ὡς δὲ ἀφίκοντο ἐς
ῥητὴν ἡμέραν ἐπὶ τὴν τῆς σοφίας διανομήν, ὁ μὲν
Ἑρμῆς ἅτε λόγιος καὶ κερδῷος «σὺ μὲν» ἔφη «φιλοσοφίαν ἔχε», τῷ πλεῖστα δήπουθεν ἀναθέντι «σὺ
δὲ ἐς ῥητόρων ἤθη χώρει», τῷ δεύτερά που χαρισαμένῳ, «σοὶ δὲ ἀστρονομεῖν χώρα, σοὶ δὲ εἶναι μουσικῷ, σοὶ δὲ ἡρῴου ποιητῇ μέτρου, σοὶ δὲ ἰαμβείου.»
ἐπεὶ δὲ καίτοι λογιώτατος ὢν κατανάλωσεν ἄκων
ἅπαντα τὰ τῆς φιλοσοφίας μέρη καὶ ἔλαθεν ἑαυτὸν
ἐκπεσὼν τοῦ Αἰσώπου, ἐνθυμεῖται τὰς Ὥρας, ὑφ᾿
ὧν αὐτὸς ἐν κορυφαῖς τοῦ Ὀλύμπου ἐτράφη, ὡς ἐν
σπαργάνοις ποτὲ αὐτῷ ὄντι μῦθον διελθοῦσαι περὶ
τῆς βοός, ὃν διελέχθη τῷ ἀνθρώπῳ ἡ βοῦς ὑπὲρ
ἑαυτῆς τε καὶ τῆς γῆς, ἐς ἔρωτα αὐτὸν τῶν τοῦ
Ἀπόλλωνος βοῶν κατέστησαν, καὶ δίδωσιν ἐντεῦθεν
τὴν μυθολογίαν τῷ Αἰσώπῳ, λοιπὴν ἐν σοφίας οἴκῳ
οὖσαν «ἔχε», εἰπὼν «ἃ πρῶτα ἔμαθον». αἱ μὲν δὴ
πολλαὶ μορφαὶ τῆς τέχνης ἐνθένδε ἀφίκοντο τῷ Αἰσώπῳ, καὶ τοιόνδε ἀπέβη τὸ τῆς μυθολογίας πρᾶγμα.
ἴσως δ' ἀνόητον ἔπαθον· ἐπιστρέψαι γὰρ ὑμᾶς διανοηθεὶς ἐς λόγους φυσικωτέρους τε καὶ ἀληθεστέρους ὧν οἱ πολλοὶ περὶ τῆς Αἴτνης ᾄδουσιν, αὐτὸς
ἐς ἔπαινον μύθων ἀπηνέχθην, οὐ μὴν ἄχαρις ἡ ἐκβολὴ τοῦ λόγου γέγονεν· ὁ γὰρ μῦθος, ὃν παραιτούμεθα, οὐ τῶν Αἰσώπου λόγων ἐστίν, ἀλλὰ τῶν
δραματικωτέρων καὶ ὧν οἱ ποιηταὶ θρυλοῦσιν· ἐκεῖνοι μὲν γὰρ Τυφῶ τινα ἢ Ἐγκέλαδον δεδέσθαι φασὶν
ὑπὸ τῷ ὄρει καὶ δυσθανατοῦντα ἀσθμαίνειν τὸ πῦρ
τοῦτο, ἐγὼ δὲ γίγαντας μὲν γεγονέναι φημὶ καὶ
πολλαχοῦ τῆς γῆς ἀναδείκνυσθαι τοιαυτὶ σώματα
ῥαγέντων τῶν τάφων, οὐ μὴν ἐς ἀγῶνα ἐλθεῖν τοῖς
θεοῖς, ἀλλ' ὑβρίσαι μὲν τάχα ἐς τοὺς νεὼς αὐτῶν
καὶ τὰ ἕδη, οὐρανῷ δὲ ἐπιπηδῆσαι καὶ μὴ ξυγχωρεῖν
τοῖς θεοῖς ἐπ᾿ αὐτοῦ εἶναι μανία μὲν λέγειν, μανία
δὲ οἴεσθαι. καὶ μηδὲ ἐκεῖνος ὁ λόγος καίτοι δοκῶν
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 5, section 15, line 33
καὶ παραθεὶς ἂν τῶν ῥόδων ἢ τῶν ἴων κομιδῇ ὀλίγα.
«τί γὰρ δεῖ, ὦ Ἑρμῆ», ἔλεγε «στεφάνους πλέκειν
καὶ ἀμελεῖν τῶν προβάτων;» ὡς δὲ ἀφίκοντο ἐς
ῥητὴν ἡμέραν ἐπὶ τὴν τῆς σοφίας διανομήν, ὁ μὲν
Ἑρμῆς ἅτε λόγιος καὶ κερδῷος «σὺ μὲν» ἔφη «φιλοσοφίαν ἔχε», τῷ πλεῖστα δήπουθεν ἀναθέντι «σὺ
δὲ ἐς ῥητόρων ἤθη χώρει», τῷ δεύτερά που χαρισαμένῳ, «σοὶ δὲ ἀστρονομεῖν χώρα, σοὶ δὲ εἶναι μουσικῷ, σοὶ δὲ ἡρῴου ποιητῇ μέτρου, σοὶ δὲ ἰαμβείου.»
ἐπεὶ δὲ καίτοι λογιώτατος ὢν κατανάλωσεν ἄκων
ἅπαντα τὰ τῆς φιλοσοφίας μέρη καὶ ἔλαθεν ἑαυτὸν
ἐκπεσὼν τοῦ Αἰσώπου, ἐνθυμεῖται τὰς Ὥρας, ὑφ᾿
ὧν αὐτὸς ἐν κορυφαῖς τοῦ Ὀλύμπου ἐτράφη, ὡς ἐν
σπαργάνοις ποτὲ αὐτῷ ὄντι μῦθον διελθοῦσαι περὶ
τῆς βοός, ὃν διελέχθη τῷ ἀνθρώπῳ ἡ βοῦς ὑπὲρ
ἑαυτῆς τε καὶ τῆς γῆς, ἐς ἔρωτα αὐτὸν τῶν τοῦ
Ἀπόλλωνος βοῶν κατέστησαν, καὶ δίδωσιν ἐντεῦθεν
τὴν μυθολογίαν τῷ Αἰσώπῳ, λοιπὴν ἐν σοφίας οἴκῳ
οὖσαν «ἔχε», εἰπὼν «ἃ πρῶτα ἔμαθον». αἱ μὲν δὴ
πολλαὶ μορφαὶ τῆς τέχνης ἐνθένδε ἀφίκοντο τῷ Αἰσώπῳ, καὶ τοιόνδε ἀπέβη τὸ τῆς μυθολογίας πρᾶγμα.
ἴσως δ' ἀνόητον ἔπαθον· ἐπιστρέψαι γὰρ ὑμᾶς διανοηθεὶς ἐς λόγους φυσικωτέρους τε καὶ ἀληθεστέρους ὧν οἱ πολλοὶ περὶ τῆς Αἴτνης ᾄδουσιν, αὐτὸς
ἐς ἔπαινον μύθων ἀπηνέχθην, οὐ μὴν ἄχαρις ἡ ἐκβολὴ τοῦ λόγου γέγονεν· ὁ γὰρ μῦθος, ὃν παραιτούμεθα, οὐ τῶν Αἰσώπου λόγων ἐστίν, ἀλλὰ τῶν
δραματικωτέρων καὶ ὧν οἱ ποιηταὶ θρυλοῦσιν· ἐκεῖνοι μὲν γὰρ Τυφῶ τινα ἢ Ἐγκέλαδον δεδέσθαι φασὶν
ὑπὸ τῷ ὄρει καὶ δυσθανατοῦντα ἀσθμαίνειν τὸ πῦρ
τοῦτο, ἐγὼ δὲ γίγαντας μὲν γεγονέναι φημὶ καὶ
πολλαχοῦ τῆς γῆς ἀναδείκνυσθαι τοιαυτὶ σώματα
ῥαγέντων τῶν τάφων, οὐ μὴν ἐς ἀγῶνα ἐλθεῖν τοῖς
θεοῖς, ἀλλ' ὑβρίσαι μὲν τάχα ἐς τοὺς νεὼς αὐτῶν
καὶ τὰ ἕδη, οὐρανῷ δὲ ἐπιπηδῆσαι καὶ μὴ ξυγχωρεῖν
τοῖς θεοῖς ἐπ᾿ αὐτοῦ εἶναι μανία μὲν λέγειν, μανία
δὲ οἴεσθαι. καὶ μηδὲ ἐκεῖνος ὁ λόγος καίτοι δοκῶν
εὐφημότερος εἶναι τιμάσθω, ὡς Ἡφαίστῳ μέλει τοῦ
χαλκεύειν ἐν τῇ Αἴτνῃ, καὶ κτυπεῖταί τις ἐνταῦθα
ὑπ' αὐτοῦ ἄκμων, πολλὰ γὰρ καὶ ἄλλα ὄρη
πολλα
Flavius Philostratus Soph., Vita Apollonii
Chapter 7, section 30, line 22
ὕπνου» ἔφη «δέομαι, Δάμι, χαλεπὴ γάρ μοι ἡ νὺξ
γέγονεν ἀναμνησθῆναι βουλομένῳ ὧν Φραώτου ποτὲ
ἤκουσα.» «καὶ μὴν ἐγρηγορέναι τε» εἶπεν «ἐχρῆν
μᾶλλον καὶ ξυντάττειν ἑαυτὸν ἐς τὸ παρηγγελμένον
μέγα οὕτως ὄν.» «καὶ πῶς ἂν ξυνταττοίμην» ἔφη
«μηδέ, τί ἐρήσεται, εἰδώς;» «αὐτοσχεδιάσεις οὖν»
εἶπεν «ὑπὲρ τοῦ βίου;» «νὴ Δί',» ἔφη «ὦ Δάμι,
αὐτοσχεδίῳ γὰρ αὐτῷ χρῶμαι. ἀλλ' ὅ γε ἀνεμνήσθην τοῦ Φραώτου βούλομαι διελθεῖν πρὸς σέ, χρηστὸν γὰρ ἐς τὰ παρόντα καὶ σοὶ δόξει· τοὺς λέοντας,
οὓς τιθασεύουσιν ἄνθρωποι, κελεύει Φραώτης μήτε
παίειν, μνησικακεῖν γὰρ αὐτούς, εἰ παίοιντο, μήτε
θεραπεύειν, ἀγερώχους γὰρ ἐκ τούτου γίγνεσθαι,
ξὺν ἀπειλῇ δὲ μᾶλλον καταψῶντας ἐς εὐάγωγα ἤθη
ἄγειν. τοῦτο δὲ οὐχ ὑπὲρ τῶν λεόντων εἶπεν, οὐ
γὰρ ὑπὲρ θηρίων ἀγωγῆς ἐσπουδάζομεν, ἀλλ' ἡνίαν
ἐπὶ τοὺς τυράννους διδούς, ᾗ χρωμένους οὐκ ἂν
ἐκπεσεῖν ἡγεῖτο τοῦ ξυμμέτρου.» «ἄριστα μὲν» ἔφη
«ὁ λόγος οὗτος ἐς τὰ τυράννων ἤθη εἴρηται, ἀλλ'
ἔστι τις καὶ παρὰ τῷ Αἰσώπῳ λέων ὁ ἐν τῷ σπηλαίῳ, φησὶ δ' αὐτὸν ὁ Αἴσωπος οὐ νοσεῖν μέν, δοκεῖν δέ, καὶ τῶν θηρίων, ἃ ἐφοίτα παρ' αὐτόν, ἅπτεσθαι, τὴν δὲ ἀλώπεκα τί τούτῳ χρησόμεθα, εἰπεῖν,
παρ' οὗ μηδὲ ἀναλύει τις, μηδὲ δείκνυταί τι τῶν
ἐξιόντων ἴχνος;» καὶ ὁ Ἀπολλώνιος «ἀλλ' ἐγὼ»
ἔφη «σοφωτέραν τὴν ἀλώπεκα ἡγούμην ἄν, εἰ παρελθοῦσα ἔσω μὴ ἥλω, ἀλλ' ἐξῆλθε τοῦ σπηλαίου τὰ
ἴχνη τὰ ἑαυτῆς δεικνῦσα.» ταῦτα εἰπὼν ὕπνου
ἔσπασε κομιδῇ βραχὺ καὶ ὅσον ἐπ᾿ ὀφθαλμοὺς ἦλθεν, ἡμέρα δ' ὡς ἐγένετο, προσευξάμενος τῷ Ἡλίῳ,
ὡς ἐν δεσμωτηρίῳ εἰκός, διελέγετο τοῖς προσιοῦσιν,
ὁπόσα ἠρώτων, καὶ οὕτως ἀγορᾶς πληθούσης ἀφικνεῖται γραμματεὺς κελεύων ἐπὶ θύρας ἤδη εἶναι
«μὴ καὶ θᾶττον» ἔφη «ἐσκληθῶμεν.» ὁ δὲ εἰπὼν
«ἴωμεν» ξὺν ὁρμῇ προῆλθε. πορευομένῳ δ' αὐτῷ
δορυφόροι ἐπηκολούθουν τέτταρες πλέον ἀπέχοντες
ἢ οἱ φυλακῆς ἕνεκα ὁμαρτοῦντες, ἐφείπετο δὲ καὶ
ὁ Δάμις δεδιὼς μέν, ξυννοοῦντι δ' ὅμοιος. ἑώρων
μὲν δὴ ἐς τὸν Ἀπολλώνιον ἅπαντες, αὐτοῦ τε γὰρ
Alexander Phil., In Aristotelis meteorologicorum libros commentaria (0732: 008)
«Alexandri Aphrodisiensis in Aristotelis meteorologicorum libros commentaria», Ed. Hayduck, M.
Berlin: Reimer, 1899; Commentaria in Aristotelem Graeca 3.2.
Page 78, line 18
Περὶ δύο προβλημάτων τὴν πρόθεσιν ποιεῖται, περί τε τῆς ἐν τῇ θαλάσσῃ ἁλμυρότητος, πόθεν ἐστί, καὶ εἰ ἡ αὐτὴ θάλασσα ἀεὶ κατ' ἀριθμὸν
μένει ἢ οὐδὲ κατ' εἶδος ἀίδιος μένει, ἀλλ' ἦν τέ τις χρόνος ὅτε οὐκ ἦν
θάλασσα, καὶ ἔσται τις πάλιν ὅτε οὐκ ἔσται, ἀλλὰ ὑπολείψει καὶ φθαρήσεται. καὶ πρῶτόν γε ποιεῖται τὸν λόγον περὶ τοῦ δευτέρου· ζητεῖ γὰρ πότερον ἀίδιος ἢ οὔ, καὶ εἰ ἀίδιος, πότερον κατ' εἶδος ἢ κατὰ τὸν ἀριθμόν,
ὡς ἡ αὐτὴ κατ' ἀριθμὸν σώζεσθαί τε καὶ μένειν. ὅσοι μὲν οὖν τὸν κόςμον γεγονέναι φασίν, οὗτοι καὶ τῆς θαλάσσης γένεσιν ποιοῦσιν· ἅμα γὰρ
τῷ κόσμῳ γεννῶσι καὶ ταύτην· ὥστε δῆλον ὅτι εἰ μὴ γένοιτο ὁ κόσμος
ἀλλ' ἀίδιος εἴη, οὐδ' ἂν τῆς θαλάσσης γένεσις εἴη. δέδειχε δ' αὐτὸς ἐν
τοῖς Περὶ οὐρανοῦ ὅτι ἀίδιος ὁ κόσμος. τὸ δὲ μὴ σὺν τῷ κόσμῳ γίνεσθαί τε καὶ φθείρεσθαι λέγειν τὴν θάλασσαν, ἀλλὰ φθορὰν αὐτῆς ὑποτίθεσθαι καθ᾿ αὑτὴν σωζομένου τοῦ κόσμου ἄτοπον, ὡς Δημόκριτος οἴεται.
οὗτος γὰρ ἡγεῖται ἀεὶ αὐτὴν ἐλάττω γινομένην διὰ τὰς ἀποκρίσεις τε καὶ ἀναθυμιάσεις τέλος ποτὲ ἀναλωθήσεσθαι καὶ ξηρανθήσεσθαι. τὸν δὴ οὕτως
ὑπολαμβάνοντα γίνεσθαί φησι μηδὲν διαφέρον λέγειν τῶν Αἰσωπείων μύθων. καὶ γὰρ ὁ Αἴσωπος τὸν πορθμέα δεδιττόμενος ὡς οὐκ ἀεὶ τὸ ἔργον
ἕξοντα, μυθολογεῖ ὡς πολλῆς οὔσης τῆς θαλάσσης καὶ πάσῃ τῇ γῇ περικεχυμένης ἡ Χάρυβδις ἀναῤῥοφήσασα τὸ μὲν πρῶτον ἀπανάλωσεν αὐτῆς τοσοῦτον, ὡς τὰ ὄρη τῆς γῆς φανερὰ γενέσθαι, τὸ δὲ δεύτερον τὰς νήσους,
τὸ δὲ τρίτον ῥοφήσασα παντελῶς τὴν γῆν ξηρὰν ποιήσει. ἀλλ' ἐκείνῳ μὲν
ἥρμοζεν ὀργιζομένῳ πρὸς τὸν πορθμέα διὰ τοῦ τοιούτου μύθου αὐτὸν φοβεῖν·
ἧττον δὲ πρέπει τοῖς τὴν ἀλήθειαν ζητοῦσι μύθους λέγειν· ὅτι γὰρ ψεῦδος καὶ μυθῶδες τὸ λεγόμενον, ἑξῆς λέγει. δι' ἣν γὰρ αἰτίαν τὸ πρῶτον
ἀνάγοντος τοῦ ἡλίου τὰς ἀναθυμιάσεις ἔμεινεν ἡ θάλασσα καὶ οὐκ ἀνηλώθη, εἴτε διὰ βάρος, ὡς ἡμεῖς τε εἰρήκαμεν καί τινες καὶ τῶν ἀρχαίων
λέγουσιν (οὐ γὰρ χαλεπὸν τὸ συνιδεῖν ὅτι αὕτη τοῦ ὑπομένειν τὴν θάλασσαν
ἡ αἰτία) εἴτε καὶ δι' ἄλλο τι ὑπέμεινε, δι' αὐτὸ τοῦτο ἀναγκαῖον ὑπομένειν αὐτὴν καὶ ἐν τῷ μετὰ ταῦτα χρόνῳ καὶ μὴ ἀνάγεσθαι. εἰ μὲν γὰρ
τὸ ἀναχθὲν ὑπὸ τοῦ ἡλίου μὴ συστὰν πάλιν κατεφέρετο, ἠδύνατο ἀεί τινος ἀπὸ τῆς θαλάσσης ἀναφερομένου τὸ τελευταῖον ἀναχθῆναι πᾶσα· εἰ δ'
ἀεὶ τὸ ἀνενεχθὲν καταφέρεται πάλιν, καὶ πάλιν ἀπὸ τοῦ παντὸς ὕδατος
ἀναφέρεταί τι, ἀναγκαῖον, ἔστ' ἂν τοῦτο γίνηται (ἔσται δὲ τοῦτο, ἔστ' ἂν
ὁ κόσμος ᾖ) τὸ μὲν τοιοῦτον ὁποῖον καὶ πρῶτον ἀνηνέχθη ἀεὶ ἀναφέρεσθαι, τὸ δ' ὅμοιον τῷ τὴν ἀρχὴν ὑπολειφθέντι ἀεὶ ὑπολείπεσθαι. πρὸ
γὰρ τοῦ τὸ ὑπολειπόμενον ἀναξηρανθῆναι φθάνει τὸ πρῶτον ἀνενεχθὲν
Anonymi Historici (FGrH), Chronicon Romanum (IG 14.1297) (1139: 017)
«FGrH #252».
Volume-Jacobyʹ-F 2b,252,F, fragment 2, line 6
λευσεν, ἀφ' οὗ ἔτη [ργ].
(2) ἀφ' οὗ Μάριος Ὠστίαν καταλαβόμενος καὶ ἀναγκάσας σ̣υ̣ν̣[θές]θαι
οὐκ ἐμμείνας τῆι πίστει Ὀκταούιον ἀπέκτεινεν, Σύλλας δ' ἐπὶ τῆς Ἀττικῆς
Ἀθήνας ἐξεπολιόρκησεν, ἔτη [ρβ].
(3) ἀφ' οὗ Φιμβρίας Μιθραδάτου στρατόπεδον περὶ Κύζικον ἐνίκησεν
καὶ Ἴλιον ἐξεπολιόρκησεν καὶ ὑπὸ Σύλλα συσχεθεὶς ἑαυτὸν ἀνεῖλεν, καὶ
Μιθραδάτης πρὸς Σύλλαν συνθήκας ἐποιήσατο, καὶ Φιλοπάτωρ τὸ δεύτερον
εἰς Βιθυνίαν κατελθὼν ἐβασίλευσεν, καὶ Ἀριοβαρζάνης εἰς Καππαδοκίαν
κατήχθη, ἀφ' οὗ ἔτη [ρ].
(4) ἀφ' οὗ Σύλλας Νωρβανὸν νικᾶι περὶ Καπύην καὶ Μάριον τὸν
ὕπατον (82) ἐν Πραινεστῶι συνκλείσας διαδράσκοντα ἀπέκτεινεν, ἀφ' οὗ
ἔτη [ϙη].
(5) [ἀφ'] οὗ Σύλλας δικτάτωρ ἐγένετο, ἔτη μέχρι τοῦδε [ϙζ].
(6) [ἀφ' οὗ Σωτὴρ] ὁ Φύσκων ἐπι[κληθεὶς ἀπέθα]νεν [ϙϛ].
(1) ἀφ' [οὗ] ........το**
(2) ἀφ' οὗ Σ[όλων Ἀθηναίων ἦρξεν καὶ] νόμου[ς αὐτοῖς ἔθηκεν,
καὶ] Ἀνάχαρσις ὁ Σκ[ύθης εἰς Ἀθήνας ?] παρεγένετο, ἀφ' [οὗ ἔτη *].
(3) ἀφ' οὗ Κροῖσος Λυδῶν ἐβα[σίλευσεν, ἔτη *].
(4) ἀφ' οὗ οἱ σοφοὶ ὠνομάσθησαν, [ἔτη *].
(5) ἀφ' οὗ Πεισίστρατος ἐτυράννευς[εν ἐν Ἀθή]ναις, καὶ Αἴσωπος
ὑπὸ Δελφῶν [κατεκρη]μνίσθη, ἔτη [φοθ].
(6) ἀφ' οὗ Κροῖσος Κύρωι ὑποχείριος [ἐγένετο, ἔτη *].
(7) ἀφ' οὗ Καμβύσης Αἴγυπτον κατ[εστρέψατο] καὶ Πυθαγόρας ἑάλω,
ἔτη [φμ].
(8) ἀφ' οὗ Ἁρμόδιος καὶ Ἀριστογείτων Ἵππαρχον τὸν τύραννον
ἀνεῖλον, [καὶ] Δαρεῖος ἐπὶ Σκύθας διέβη, ζεύξα[ς τὸν] Κιμμέριον Βώσπορον,
ἔτη [φκη].
(9) ἀφ' οὗ Ξέρξης κατὰ Ἄβυδον ζεύξας [τὸν] Ἑλλήσποντον διέβη,
καὶ Θεμιστοκλῆς ναυμαχίαι τοὺς βαρβάρους ἐνίκα, ἀφ' οὗ ἔτη [υϙ] *.
(10) ἀφ' οὗ Σωκράτης ὁ φιλόσοφος [καὶ Ἡρά]κλειτος ὁ Ἐφέσιος καὶ
Ἀναξα[γόρας] καὶ Παρμενίδης καὶ Ζήνων, ἔτη *.
(11) ἀφ' οὗ ὁ Πελοποννησιακὸς πόλ[εμος] ἐνέστη, καὶ Θουκυδίδης
ἦν, ἔτη *.
(12) ἀφ' οὗ Γαλάται Ῥωμαίους νική[σαντες] ἔσχον Ῥώμην, ἔτη [υα].
(1) ** | .... τούτων] κατὰ [τὸν δεύ|τερον ἐ]ν Συρακούσαις [Δίων |
(?) ὑπὸ Διο]νυσίου τυράν[νου ἐδο|λ]οφονήθη. κατὰ δὲ τὸν [τρί]|τον Τιβουρτεῖνοι ὑπὸ [Ῥωμαί|ων] καταπολεμηθέ[ντες ἑ|αυτο]ὺς παρέδοσαν.
(2) ὀλυμπι|[άδι ἑβ]δόμηι καὶ ἑκατοστῆι | [ἐνίκα] στάδι̣ο̣ν̣ Σ̣μικρί[να]ς |
[Ταραντεῖνος, ἦρχον δ'] Ἀθή|[νησιν Ἀριστόδημ]ος [Θε]σσαλός | [Ἀπολλόδωρος
Apollas Hist., Fragmenta (1162: 002)
«FHG 4», Ed. Müller, K.
Paris: Didot, 1841–1870.
Fragment 2, line 5
Clem. Alex. Protr. c. 4:
Ἀπελλᾶς δὲ ἐν τοῖς Δελφικοῖς δύο φησὶ γεγονέναι τὰ Παλλάδια, ἄμφω δ' ὑπ' ἀνθρώπων δεδημιουργῆσθαι.
Suidas: [Ῥοδώπιδος ἀνάθημα.] Ὀβελίσκοι ἐν
Δελφοῖς πολλοί. Ἀπελλᾶς δὲ ὁ Ποντικὸς οἴεται καὶ ἐν
Αἰγύπτῳ πυραμίδα, Ἡροδότου (II, 134) ἐλέγχοντος
τὴν δόξαν. Ἦν δὲ Θρᾷσσα τὸ γένος· ἐδούλευσε δὲ σὺν
Αἰσώπῳ Ἰάδμονι Μυτιληναίῳ, ἐλυτρώσατο δὲ αὐτὴν
Χάραξος, ὁ Σαπφοῦς ἀδελφός· ἡ δὲ Σαπφὼ Δωρίχαν
αὐτὴν καλεῖ.
Apollonius Soph., Lexicon Homericum (1168: 001)
«Apollonii Sophistae lexicon Homericum», Ed. Bekker, I.
Berlin: Reimer, 1833, Repr. 1967.
Page 10, line 13
καὶ ἵππου κόσμον ἄειδε.» «ταῦτα δ' Αἴσωπος ὁ Σαρδιηνὸς
εἶ
Apollonius Soph., Lexicon Homericum
Page 10, line 15
τοῦ λέγοντα· ὁ γὰρ Αἴσωπος λογοποιός.
[ἀέσαι] κοιμηθῆναι· «ἔνθα δὲ νύκτ' ἀέσαι, καὶ ὄτρυνε πόλιν εἴσω.»
Democritus Phil., Testimonia (1304: 001)
«Die Fragmente der Vorsokratiker, vol. 2, 6th edn.», Ed. Diels, H., Kranz, W.
Berlin: Weidmann, 1952, Repr. 1966.
Fragment 100, line 7
[ὁμοίως δοκεῖ τοῖς ἐν τῆι γῆ>ι ποιεῖν [τὴν γένεσιν αὐτῆς· οἷον ἁλῶν καὶ νί>τρων ...
[5 Zeilen fehlen]. col. 2 [ση>πεδόνος απο.λ.λιπομενης απ.δ..πεσθαι φησὶν
ἐν τῶι ὑγρῶι τὰ ὅμοια πρὸς τὰ ὅμοια καθάπερ ἐν τῶι παντί, καὶ οὕτως γενέσθαι
θάλατταν καὶ τἆλλα τὰ ἁλμῶν τα πάντα συνενεχθέντων τῶν ὁμοφύλων. § ὅτι
δὲ ἐκ τῶν ὁμογενῶν ἐστιν θάλαττα καὶ ἐξ ἄλλων εἶναι φανερόν· οὔτε γὰρ λιβανωτὸν οὔτε θεῖον οὔτε σίλφιον οὔτε στυπτηρίαν οὔτε ἄσφαλτον οὔτε ὅσα μεγάλα
καὶ θαυμαστὰ πολλαχοῦ γίνεσθαι τῆς γῆς. § τούτωι μὲν οὖν πρόχειρον, εἰ
καὶ μηθὲν ἄλλο, σκέψασθαι, διότι μέρος ποιῶν τὴν θάλατταν τοῦ κόσμου [τὸν
αὐτὸν τρόπον] φησὶ [γενέσθαι καὶ τὰ θαυμαστὰ καὶ τὰ παραλογώτατα τῆς φύσεως] ὥσπερ οὐ πολλὰς οὔσας ἐν τῆι γῆι διαφοράς, § ἐπεὶ ποιοῦντί
[γε] τοὺς χυλοὺς διὰ τὰ σχήματα, καὶ τὸ ἁλμυρὸν ἐγ μεγάλων καὶ γωνιοειδῶν,
οὐκ ἄλογόν πως περὶ τὴγ [γῆν γίνεσθαι τὸν αὐτὸν τρόπον τὴν ἁλμυρότητα ὅνπερ
κἀν τῆι θαλάττηι].
ARISTOT. Meteorol. Β 3. 356b 4 περὶ δὲ τῆς ἁλμυρότητος αὐτῆς
[τῆς θαλάττης] λεκτέον καὶ πότερον ἀεί ἐστιν ἡ αὐτὴ ἢ οὔτ' ἦν οὔτ'
ἔσται, ἀλλ' ὑπολείψει· καὶ γὰρ οὕτως οἴονταί τινες. τοῦτο μὲν οὖν ἐοίκασι πάντες
ὁμολογεῖν, ὅτι γέγονεν, εἴπερ καὶ πᾶς ὁ κόσμος· ἅμα γὰρ αὐτῆς ποιοῦσιν τὴν γένεσιν. ὥστε δῆλον ὡς εἴπερ ἀίδιον τὸ πᾶν, καὶ περὶ τῆς θαλάττης οὕτως ὑποληπτέον.
τὸ δὲ νομίζειν ἐλάττω τε γίγνεσθαι τὸ πλῆθος, ὥσπερ φησὶ Δ., καὶ τέλος ὑπολείψειν, τῶν Αἰσώπου μύθων οὐθὲν διαφέρειν ἔοικεν [ὁ πεπεισμένος οὕτως]. καὶ γὰρ
ἐκεῖνος [vgl. fr. 19 Halm] ἐμυθολόγησεν ὡς δὶς μὲν ἡ Χάρυβδις ἀναῤῥοφήσασα
τὸ μὲν πρῶτον τὰ ὄρη ἐποίησε φανερά, τὸ δὲ δεύτερον τὰς νήσους, τὸ δὲ τελευταῖον ῥοφήσασα ξηρὰν ποιήσει πάμπαν. ἐκείνωι μὲν οὖν ἥρμοττεν ὀργιζομένωι
πρὸς τὸν πορθμέα τοιοῦτον εἰπεῖν μῦθον, τοῖς δὲ τὴν ἀλήθειαν ζητοῦσιν ἧττον·
δι' ἣν γὰρ αἰτίαν ἔμεινε τὸ πρῶτον εἴτε διὰ βάρος, ὥσπερ τινὲς καὶ τούτων φασίν ...,
εἴτε καὶ δι' ἄλλο τι, δῆλον ὅτι διὰ τοῦτο διαμένειν ἀναγκαῖον καὶ τὸν λοιπὸν
χρόνον αὐτήν.
ARISTOT. de anima Α 2. 404a 27 οὐ μὴν παντελῶς γ'
ὥσπερ Δ.· ἐκεῖνος μὲν γὰρ ἁπλῶς ταὐτὸν ψυχὴν καὶ νοῦν [s. 28 A 45]· τὸ γὰρ
ἀληθὲς εἶναι τὸ φαινόμενον· διὸ καλῶς ποιῆσαι τὸν Ὅμηρον ὡς ‘Ἕκτωρ κεῖτ' ἀλλοφρονέων’. οὐ δὴ χρῆται τῶι νῶι ὡς δυνάμει τινὶ περὶ τὴν ἀλήθειαν, ἀλλὰ ταὐτὸ
λέγει ψυχὴν καὶ νοῦν. 405a 5 ἔδοξέ τισι πῦρ εἶναι· καὶ γὰρ τοῦτο λεπτομερέστατόν τε καὶ μάλιστα τῶν στοιχείων ἀσώματον, ἔτι δὲ κινεῖταί τε καὶ κινεῖ τὰ
ἄλλα πρώτως. Δ. δὲ καὶ γλαφυρωτέρως εἴρηκεν ἀποφηνάμενος, διὰ τί τούτων
ἑκάτερον· ψυχὴν μὲν γὰρ εἶναι ταὐτὸ καὶ νοῦν. τοῦτο δ' εἶναι τῶν πρώτων καὶ
ἀδιαιρέτων σωμάτων, κινητικὸν δὲ διὰ μικρομέρειαν καὶ τὸ σχῆμα· τῶν δὲ σχημάτων εὐκινητότατον τὸ σφαιροειδὲς λέγει· τοιοῦτον δ' εἶναι τόν τε νοῦν καὶ τὸ
πῦρ. PHILOP. z. d. St. p. 83, 27 ἀσώματον δὲ εἶπε τὸ πῦρ, οὐ κυρίως ἀσώματον
Heraclides Lembus Hist., Excerpta politiarum (1407: 001)
«Heraclidis Lembi excerpta politiarum», Ed. Dilts, M.R.
Durham: Duke University Press, 1971; Greek, Roman and Byzantine monographs 5.
Section 33, line 1
Φερεκύδης ὁ Σύριος ὑπὸ φθειρῶν καταβρωθεὶς ἐν Σάμῳ ἐτελεύτησεν, ὅτε καὶ ἐλθόντι Πυθαγόρᾳ τὸν δάκτυλον διὰ τῆς ὀπῆς ἔδειξε περιεψιλωμένον.
Αἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς εὐδοκίμει τότε. ἦν δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ σοφοῦ, ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξάνθου δοῦλος.
Heraclides Lembus Hist., Excerpta politiarum
Section 52, line 2
[Δελφῶν:]
Φᾶμις ἄρχων ἦν καὶ τούτου τοὺς υἱοὺς ὡς ἱεροσύλους
συνέλαβον θύοντας. ὅπερ φασὶ καὶ περὶ Αἴσωπον γενέσθαι. καὶ γὰρ ἐκεῖνος
ἐπὶ ἱεροσυλίᾳ διεφθάρη, φιάλης χρυσῆς φωραθείσης ἐν τοῖς στρώμασιν
αὐτοῦ.
Hermippus Gramm., Hist., Fragmenta (1421: 001)
«Hermippos der Kallimacheer», Ed. Wehrli, F.
Basel: Schwabe, 1974; Die Schule des Aristoteles, suppl. 1.
Fragment 10, line 20
Plutarchus Solon VI: πρὸς Θαλῆν δ' εἰς Μίλητον ἐλθόντα τὸν
Σόλωνα θαυμάζειν, ὅτι γάμου καὶ παιδοποιίας τὸ παράπαν ἠμέληκε. καὶ
τὸν Θαλῆν τότε μὲν σιωπῆσαι, διαλιπόντα δ' ὀλίγας ἡμέρας ἄνδρα παρασκευάσαι ξένον, ἀρτίως ἥκειν φάσκοντα δεκαταῖον ἐξ Ἀθηνῶν. πυθομένου δὲ τοῦ Σόλωνος, εἰ δή τι καινὸν ἐν ταῖς Ἀθήναις, δεδιδαγμένον ἃ χρὴ λέγειν τὸν ἄνθρωπον· «οὐδέν, εἰπεῖν, ἕτερον, εἰ μὴ
νὴ Δία νεανίσκου τινὸς ἦν ἐκφορὰ καὶ προὔπεμπεν ἡ πόλις. ἦν γὰρ
υἱός, ὡς ἔφασαν, ἀνδρὸς ἐνδόξου καὶ πρωτεύοντος ἀρετῇ τῶν πολιτῶν·
οὐ παρῆν δέ, ἀλλ' ἀποδημεῖν ἔφασαν αὐτὸν ἤδη πολὺν χρόνον.» «ὡς δυστυχὴς
ἐκεῖνος, φάναι τὸν Σόλωνα, τίνα δ' ὠνόμαζον αὐτόν;» «ἤκουσα, φάναι, τοὔνομα,
τὸν ἄνθρωπον, ἀλλ' οὐ μνημονεύω· πλὴν ὅτι πολὺς λόγος ἦν αὐτοῦ σοφίας καὶ
δικαιοσύνης.» οὕτω δὴ καθ᾿ ἑκάστην ἀπόκρισιν τῷ φόβῳ προσαγόμενον τὸν
Σόλωνα καὶ τέλος ἤδη συντεταραγμένον αὐτὸν ὑποβαλεῖν τοὔνομα τῷ ξένῳ,
πυνθανόμενον, μὴ Σόλωνος ὁ τεθνηκὼς ὠνομάζετο. φήσαντος δὲ τοῦ ἀνθρώπου,
τὸν μὲν ὁρμῆσαι παίειν τὴν κεφαλὴν καὶ τἆλλα ποιεῖν καὶ λέγειν ἃ συμβαίνει
τοῖς περιπαθοῦσι, τὸν δὲ Θαλῆν ἐπιλαβόμενον αὐτοῦ καὶ γελάσαντα· «ταῦτά
τοι, φάναι, ὦ Σόλων, ἐμὲ γάμου καὶ παιδοποιίας ἀφίστησιν, ἃ καὶ σὲ κατερείπει τὸν ἐῤῥωμενέστατον. ἀλλὰ θάῤῥει τῶν λόγων ἕνεκα τούτων· οὐ γάρ
εἰσιν ἀληθεῖς.» ταῦτα μὲν οὖν Ἕρμιππος ἱστορεῖν φησι Πάταικον, ὃς ἔφασκε
τὴν Αἰσώπου ψυχὴν ἔχειν.
Diogenes Laertius I 33: Ἕρμιππος δ' ἐν τοῖς Βίοις εἰς τοῦτον
(sc. Θαλῆν) ἀναφέρει τὸ λεγόμενον ὑπό τινων περὶ Σωκράτους. ἔφασκε γάρ,
φησί, τριῶν τούτων ἕνεκα χάριν ἔχειν τῇ τύχῃ· πρῶτον μὲν ὅτι ἄνθρωπος
ἐγενόμην καὶ οὐ θηρίον· εἶτα ὅτι ἀνὴρ καὶ οὐ γυνή· τρίτον ὅτι Ἕλλην καὶ
οὐ βάρβαρος.
Diogenes Laertius I 72: ἐτελεύτησε δὲ (sc. Χίλων), ὥς φησιν
Ἕρμιππος, ἐν Πίσῃ, τὸν υἱὸν Ὀλυμπιονίκην ἀσπασάμενος πυγμῆς. ἔπαθε
δὲ τοῦτο ὑπερβολῇ τε χαρᾶς καὶ ἀσθενείᾳ πολυετίας. καὶ αὐτὸν πάντες οἱ
κατὰ τὴν πανήγυριν ἐντιμότατα παρέπεμψαν.
Athenaeus 442f.: ἐν δὲ τῇ πεντηκοστῇ ὁ Θεόπομπος περὶ Μηθυμναίων τάδε λέγει (FGrHist 115 F 227) καὶ τὰ μὲν ἐπιτήδεια προσφερομένους πολυτελῶς μετὰ τοῦ κατακεῖσθαι καὶ πίνειν, ἔργον δ' οὐδὲν ἄξιον τῶν
ἀναλωμάτων ποιοῦντας ἔπαυσεν οὖν αὐτοὺς τούτων Κλεομένης ὁ τύραννος
ὁ καὶ τὰς μαστροποὺς τὰς εἰθισμένας προαγωγεύειν τὰς ἐλευθέρας γυναῖκας
[καὶ] τρεῖς ἢ τέτταρας τὰς ἐπιφανέστατα πορνευομένας ἐνδήσας εἰς σάκκους
καταποντίσαι τισὶν προστάξας. καὶ Ἕρμιππος δὲ ἐν τοῖς περὶ τῶν ἑπτὰ
σοφῶν Περίανδρον τὸ αὐτὸ ποιῆσαι.
Diogenes Laertius I 106: Μύσων Στρύμωνος, ὥς φησι Σωσικράτης Ἕρμιππον παρατιθέμενος, τὸ γένος Χηνεύς, ἀπὸ κώμης τινὸς Οἰταϊκῆς
Pausanias Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή (1569: 001)
«Untersuchungen zu den attizistischen Lexika», Ed. Erbse, H.
Berlin: Akademie–Verlag, 1950; Abhandlungen der deutschen Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Philosoph.–hist. Kl..
Alphabetic letter alpha, entry 51*, line 1
[Αἰσώπειος φόρτος]· ** Αἴσωπος [γὰρ] φρυκτὰς αἴρων μάζας εἰς ὁδὸν καὶ
φόρτον ἐξογκώσας οὐκ εὐάγκαλον, ἀλλὰ καὶ δυσβάστακτον διὰ τὸ περιβριθὲς τὴν μὲν ἀρχὴν ἐγελᾶτο οἷα τοσοῦτον ἄχθος τοῦ μετρίου προελόμενος, τῇ δὲ ἑξῆς καὶ τῇ μετ' αὐτὴν καὶ τῇ ἐχομένῃ
ἐθαυμάζετο διὰ τὸ ἀπηλλάχθαι τοῦ κατὰ τοὺς συνδούλους βαρύνεσθαι διόλου τῷ ἀχθοφορήματι.
Pausanias Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή
Alphabetic letter mu, entry 4, line 4
[μᾶλλον ὁ Φρύξ]· ἡ παροιμία ἐνθένδε· οἱ ἑπτὰ σοφοὶ ἐρωτώμενοι ὑπὸ Κροίσου,
τίς τῶν ὄντων εὐδαιμονέστατος, οἱ μὲν ἀπεκρίναντο τὰ ἄγρια ζῷα, ὑπὲρ γὰρ τῆς αὐτονομίας
ἀποθνῄσκει· οἱ δὲ πελαργούς, δίχα γὰρ νόμου τῇ φύσει τὸ δίκαιον ἔχουσιν. Σόλων δὲ οὐδένα πρὸ
τῆς τελευταίας ἡμέρας. παρεστὼς δὲ Αἴσωπος ὁ λογοποιὸς Φρὺξ τὸ γένος ‘τοσοῦτον’, εἶπεν,
’ὑπερέχεις τῶν ἄλλων, ὅσον θάλασσα ποταμῶν’. ἀκούσας δὲ Κροῖσος εἶπε· ‘μᾶλλον ὁ Φρύξ’.
Pausanias Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή
Alphabetic letter phi, entry 5, line 10
[φεῦγ'] ἐς κόρακας]. [παροιμία ἐπὶ κατάρας λεγομένη ἀντὶ τοῦ εἰς ἀπώλειαν
καὶ φθοράν]. Βοιωτοῖς [γὰρ ἀναστάτοις ὑπὸ Θρᾳκῶν γενομένοις καὶ περὶ ἀποικίας μαντευομένοις] ἔχρησεν ὁ θεός, ἔνθα ἂν λευκοὶ κόρακες αὐτοῖς ὀφθῶσιν, ἐκεῖ κατοικεῖν. [οἱ δ' ἐν Θετταλίᾳ>
παρὰ τὸν Παγασητικὸν κόλπον κόρακας ἰδόντες περιπετομένους [τοὺς] τοῦ Ἀπόλλωνος [ἱερούς>,
οὓς παῖδες ἄκακοι ἐγύψωσαν, [καὶ τελεῖσθαι τὸν χρησμὸν φήσαντες] ἐνταῦθα κατῴκησαν καλέσαντες τὸ χωρίον Κόρακας. ὕστερον δὲ Αἰολεῖς ἐκβαλόντες αὐτοὺς τοὺς φυγαδευομένους εἰς αὐτὸ
ἔπεμπον. οἱ δὲ ὡς τοῦ ζῴου ἀναιδοῦς καὶ δυσοιωνιστικοῦ [κατὰ] τῶν ἀνθρώπων ὄντος. Ἀριστοτέλης δέ φησι (fr. 496 R.) λοιμοῦ κατασχόντος καὶ κοράκων πολλῶν γενομένων τοὺς ἀνθρώπους
θηρεύοντας αὐτοὺς καὶ περικαθαίροντας ἐπῳδαῖς ἀφιέναι ζῶντας καὶ ἐπιλέγειν τῷ λοιμῷ· ‘φεῦγ'
ἐς κόρακας’. ὁ δὲ Αἴσωπος μυθικῶς (fab. 125 Hausr.) κολοιὸν μέγαν νομίσαντα τοῖς κόραξιν
ἴσον εἶναι πρὸς αὐτοὺς πορευθῆναι· ἡττηθέντα δὲ πάλιν εἰς τοὺς κολοιοὺς ὑποστρέψαι· τοὺς δ'
ἀγανακτήσαντας παίειν αὐτὸν λέγοντας· ‘φεῦγ' ἐς κόρακας’. Ἀριστείδης δὲ ἀποδίδωσι (FHG. IV
327, fr. 33) διὰ τὸ ἐν τραχέσι τόποις καὶ κρημνώδεσι τοὺς κόρακας νεοσσοποιεῖσθαι λέγειν ἡμᾶς·
’φεῦγ' ἐς κόρακας’.
Pausanias Attic., Ἀττικῶν ὀνομάτων συναγωγή
Alphabetic letter rho, entry 7*, line 3
[Ῥοδώπιδος ἀνάθημα]. ἐν Δελφοῖς ὀβελίσκοι πολλοί. Ἀπελλᾶς δὲ ὁ Ποντικὸς
(FHG. IV 307, fr. 2) οἴεται καὶ ἐν Αἰγύπτῳ πυραμίδα, Ἡροδότου (II 134, 2 ss.) ἐλέγχοντος τὴν
δόξαν. ἦν δὲ Θρᾷσσα τὸ γένος, ἐδούλευσε δὲ σὺν Αἰσώπῳ Ἰάδμονι Μιτυληναίῳ. ἐλυτρώσατο δὲ
αὐτὴν Χαράξας ὁ Σαπφοῦς ἀδελφός. ἡ δὲ Σαπφὼ Δωρίχαν αὐτὴν καλεῖ (fr. 25 D.2; fr. inc. 86 Lob.).
Philostratus Major Soph., Imagines (1600: 001)
«Philostrati maioris imagines», Ed. Benndorf, O., Schenkl, K.
Leipzig: Teubner, 1893.
Book 1, chapter 3, section 2, line 13
γὰρ καὶ Ὁμήρῳ μύθου καὶ Ἡσιόδῳ, ἔτι δὲ καὶ Ἀρχιλόχῳ πρὸς Λυκάμβην, ἀλλ' Αἰσώπῳ πάντα τὰ
τῶν ἀνθρώπων ἐκμεμύθωται, καὶ λόγου τοῖς θηρίοις
μεταδέδωκε λόγου ἕνεκεν. πλεονεξίαν τε γὰρ ἐπι-
κόπτει καὶ ὕβριν ἐλαύνει καὶ ἀπάτην καὶ ταῦτα λέων
τις αὐτῷ ὑποκρίνεται καὶ ἀλώπηξ καὶ ἵππος νὴ Δία,
καὶ οὐδὲ ἡ χελώνη ἄφωνος, ὑφ᾿ ὧν τὰ παιδία μαθηταὶ γίνονται τῶν τοῦ βίου πραγμάτων.
εὐδοκιμοῦντες οὖν οἱ Μῦθοι διὰ τὸν Αἴσωπον φοιτῶσιν ἐπὶ
τὰς θύρας τοῦ σοφοῦ ταινίαις αὐτὸν ἀναδήσοντες
καὶ στεφανώσοντες αὐτὸν θαλλοῦ στεφάνῳ. ὁ δὲ
οἶμαί τινα ὑφαίνει μῦθον· τὸ γὰρ μειδίαμα τοῦ
Αἰσώπου καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ κατὰ γῆς ἑστῶτες τοῦτο
δηλοῦσιν. οἶδεν ὁ ζωγράφος, ὅτι αἱ τῶν μύθων
φροντίδες ἀνειμένης τῆς ψυχῆς δέονται. φιλοσοφεῖ
δὲ ἡ γραφὴ καὶ τὰ τῶν Μύθων σώματα. θηρία γὰρ
συμβάλλουσα ἀνθρώποις περιίστησι χορὸν τῷ Αἰσώπῳ
ἀπὸ τῆς ἐκείνου σκηνῆς συμπλάσασα, κορυφαία δὲ
τοῦ χοροῦ ἡ ἀλώπηξ γέγραπται· χρῆται γὰρ αὐτῇ ὁ
Αἴσωπος διακόνῳ τῶν πλείστων ὑποθέσεων, ὥσπερ ἡ
κωμῳδία τῷ Δάῳ.
Philostratus Major Soph., Imagines
Book 1, chapter 3, section 2, line 6
Φοιτῶσιν οἱ Μῦθοι παρὰ τὸν Αἴσωπον ἀγαπῶντες αὐτόν, ὅτι αὐτῶν ἐπιμελεῖται. ἐμέλησε μὲν
γὰρ καὶ Ὁμήρῳ μύθου καὶ Ἡσιόδῳ, ἔτι δὲ καὶ Ἀρχιλόχῳ πρὸς Λυκάμβην, ἀλλ' Αἰσώπῳ πάντα τὰ
τῶν ἀνθρώπων ἐκμεμύθωται, καὶ λόγου τοῖς θηρίοις
μεταδέδωκε λόγου ἕνεκεν. πλεονεξίαν τε γὰρ ἐπι-
κόπτει καὶ ὕβριν ἐλαύνει καὶ ἀπάτην καὶ ταῦτα λέων
τις αὐτῷ ὑποκρίνεται καὶ ἀλώπηξ καὶ ἵππος νὴ Δία,
καὶ οὐδὲ ἡ χελώνη ἄφωνος, ὑφ᾿ ὧν τὰ παιδία μαθηταὶ γίνονται τῶν τοῦ βίου πραγμάτων.
εὐδοκιμοῦντες οὖν οἱ Μῦθοι διὰ τὸν Αἴσωπον φοιτῶσιν ἐπὶ
τὰς θύρας τοῦ σοφοῦ ταινίαις αὐτὸν ἀναδήσοντες
καὶ στεφανώσοντες αὐτὸν θαλλοῦ στεφάνῳ. ὁ δὲ
οἶμαί τινα ὑφαίνει μῦθον· τὸ γὰρ μειδίαμα τοῦ
Αἰσώπου καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ κατὰ γῆς ἑστῶτες τοῦτο
δηλοῦσιν. οἶδεν ὁ ζωγράφος, ὅτι αἱ τῶν μύθων
φροντίδες ἀνειμένης τῆς ψυχῆς δέονται. φιλοσοφεῖ
δὲ ἡ γραφὴ καὶ τὰ τῶν Μύθων σώματα. θηρία γὰρ
συμβάλλουσα ἀνθρώποις περιίστησι χορὸν τῷ Αἰσώπῳ
ἀπὸ τῆς ἐκείνου σκηνῆς συμπλάσασα, κορυφαία δὲ
τοῦ χοροῦ ἡ ἀλώπηξ γέγραπται· χρῆται γὰρ αὐτῇ ὁ
Αἴσωπος διακόνῳ τῶν πλείστων ὑποθέσεων, ὥσπερ ἡ
κωμῳδία τῷ Δάῳ.
Phrynichus Attic., Praeparatio sophistica (epitome) (1608: 001)
«Phrynichi sophistae praeparatio sophistica», Ed. de Borries, J.
Leipzig: Teubner, 1911.
Page 86, line 20
[λογοπλάθος>: ὁ λόγους καὶ μύθους πλάττων, ὡς Αἴσωπος.
Phylarchus Hist., Fragmenta (1609: 002)
«FGrH #81».
Volume-Jacobyʹ-F 2a,81,F, fragment 52, line 16
ξαντο μὲν αὐτὸν εἰς τὴν πόλιν παραγενόμενον κρύφα καὶ συγκατῆγον,
εὐθὺς δ' ἀπέκτειναν, εἴτ' ἄκοντος τοῦ Κλεομένους, ὡς οἴεται Φύλαρχος,
εἴτε πεισθέντος ὑπὸ τῶν φίλων καὶ προεμένου τὸν ἄνθρωπον αὐτοῖς.
τῆς γὰρ αἰτίας τὸ πλεῖστον ἐπ᾿ ἐκείνους ἦλθε, βεβιάσθαι τὸν Κλεομένη
δοκοῦντας.
PLUT. Arat. 38: διὸ καὶ μέμφονται τὸν Ἄρατον ἐν σάλωι μεγάλωι
καὶ χειμῶνι τῶν πραγμάτων φερομένων ὥσπερ κυβερνήτην ἀφέντα καὶ προέμενον
ἑτέρωι τοὺς οἴακας, ὅτε καλῶς εἶχε καὶ ἀκόντων ἐπιστάντα σώιζειν τὸ κοινόν· [εἰ δ'>
ἀπεγνώκει τὰ πράγματα καὶ τὴν δύναμιν τῶν Ἀχαιῶν, εἶξαι τῶι Κλεομένει καὶ μὴ
πάλιν τὴν Πελοπόννησον ἐκβαρβαρῶσαι φρουραῖς Μακεδόνων μηδὲ πληρῶσαι τὸν
Ἀκροκόρινθον Ἰλλυρικῶν ὅπλων καὶ Γαλατικῶν, μηδ' οὓς αὐτὸς ἐν ταῖς πράξεσι
καταστρατηγῶν καὶ καταπολιτευόμενος, ἐν δὲ τοῖς Ὑπομνήμασι (231) λοιδορῶν διετέλει, τούτους ἐπάγεσθαι δεσπότας ταῖς πόλεσι, συμμάχους ὑποκοριζόμενον. εἰ δὲ
Κλεομένης ἦν – λεγέσθω γὰρ οὕτως – παράνομος καὶ τυραννικός, ἀλλ' Ἡρακλεῖδαι
πατέρες αὐτῶι καὶ Σπάρτηι πατρίς, ἧς τὸν ἀφανέστατον ἠξίουν [ἂν] ἀντὶ τοῦ πρώτου Μακεδόνων ἡγεμόνα ποιεῖσθαι τοὺς ἔν τινι λόγωι τὴν Ἑλληνικὴν τιθεμένους
εὐγένειαν. καίτοι Κλεομένης ἤιτει τὴν ἀρχὴν παρὰ τῶν Ἀχαιῶν ὡς πολλὰ ποιήσων
ἀγαθὰ τὰς πόλεις ἀντὶ τῆς τιμῆς καὶ τῆς προσηγορίας ἐκείνης· Ἀντίγονος δὲ καὶ
κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν αὐτοκράτωρ ἡγεμὼν ἀναγορευθείς, οὐχ ὑπήκουσε πρὶν
τὸν μισθὸν αὐτῶι τῆς ἡγεμονίας ὁμολογηθῆναι τὸν Ἀκροκόρινθον, ἀτεχνῶς τὸν
Αἰσώπου μιμησάμενος κυνηγόν. οὐ γὰρ πρότερον ἐπέβη τοῖς Ἀχαιοῖς δεομένοις καὶ
ὑποβάλλουσιν αὑτοὺς διὰ τῶν πρεσβειῶν καὶ τῶν ψηφισμάτων, ἢ τῆι φρουρᾶι καὶ
τοῖς ὁμήροις ὥσπερ χαλινουμένους ἀνασχέσθαι. καίτοι πᾶσαν ὁ Ἄρατος (231 F 4)
ἀφίησι φωνὴν ἀπολογιζόμενος τὴν ἀνάγκην. ὁ Πολύβιος (II 47, 4) δ' αὐτὸν ἐκ
πολλοῦ φησι καὶ πρὸ τῆς ἀνάγκης, ὑφορώμενον τὸ θράσος τὸ τοῦ Κλεομένους, κρύφα τῶι Ἀντιγόνωι διαλέγεσθαι, καὶ τοὺς Μεγαλοπολίτας
προκαθιέναι δεομένους Ἀχαιῶν ἐπικαλεῖσθαι τὸν Ἀντίγονον· οὗτοι γὰρ
ἐπιέζοντο τῶι πολέμωι μάλιστα, συνεχῶς ἄγοντος αὐτοὺς καὶ φέροντος
τοῦ Κλεομένους. ὁμοίως δὲ καὶ Φύλαρχος ἱστόρηκε περὶ τούτων, ὧι μὴ
τοῦ Πολυβίου μαρτυροῦντος οὐ πάνυ τι πιστεύειν ἄξιον ἦν· ἐνθουσιᾶι γὰρ
ὅταν ἅψηται τοῦ Κλεομένους ὑπ' εὐνοίας, καὶ καθάπερ ἐν δίκηι τῆι ἱστορίαι τῶι μὲν ἀντιδικῶν διατελεῖ τῶι δὲ συναγορεύων.
POLYB. II 56, 6: (T 3) βουλόμενος δὴ διασαφεῖν τὴν ὠμότητα τὴν Ἀντιγόνου καὶ Μακεδόνων, ἅμα δὲ τούτοις τὴν Ἀράτου καὶ τῶν
Ἀχαιῶν, φησὶ τοὺς Μαντινέας γενομένους ὑποχειρίους μεγάλοις περιπεσεῖν
ἀτυχήμασι, καὶ τὴν ἀρχαιοτάτην καὶ μεγίστην πόλιν τῶν κατὰ τὴν Ἀρκαδίαν τηλικαύταις παλαῖσαι συμφοραῖς ὥστε πάντας εἰς ἐπίστασιν καὶ
δάκρυα τοὺς Ἕλληνας ἀγαγεῖν. (7) σπουδάζων δ' εἰς ἔλεον ἐκκαλεῖσθαι τοὺς
ἀναγινώσκοντας καὶ συμπαθεῖς ποιεῖν τοῖς λεγομένοις, εἰσάγει περιπλοκὰς
[Septem Sapientes] Phil., Apophthegmata (ap. auctores diversos) (1667: 006)
«Fragmenta philosophorum Graecorum, vol. 1», Ed. Mullach, F.W.A.
Paris: Didot, 1860, Repr. 1968.
Division 3, apophthegm 11, line 1
Πρόνοια περὶ τοῦ μέλλοντος, λογισμῷ καταληπτή,
ἀνδρός ἐστιν ἀρετή.
Ἠρεμίᾳ χρῶ.
Ἐν λιθίναις ἀκόναις ὁ χρυσὸς ἐξετάζεται διδοὺς
βάσανον φανεράν, ἐν δὲ χρυσῷ ἀνδρῶν ἀγαθῶν τε
κακῶν τε νοῦς ἔδωκ' ἔλεγχον.
Πλοῦτος κακίας μᾶλλον ἢ καλοκαγαθίας ἐστὶν
ὑπηρέτης.
Τί ἐστι πλοῦτος; θησαυρὸς κακῶν, ἐφόδιον ἀτυχημάτων, χορηγία πονηρίας.
Πλοῦτος ἀπὸ κακῆς ἐργασίας ἐπιγενόμενος ἐπιφανέστερον ὄνειδος κέκτηται.
Δαπανώμενος ἐφ' ἃ μὴ δεῖ, ὀλίγος ἔσῃ ἐφ' ἃ δεῖ.
Τὸ μὴ κεκτῆσθαι πλοῦτον βλάβην οὐ κομίζει τοσαύτην· τὸ δὲ τοῖς οὖσι κακῶς κεχρῆσθαι ἀπόλλυσι τὸν ὄντως, φασί, βίον κεχρημένον βίου.
Πρὸς τὸν ἀδελφὸν δυσφοροῦντα, ὅτι μὴ ἔφορος ἐγένετο, αὐτοῦ ὄντος· ἐγὼ μέν, ἔφη, ἐπίσταμαι ἀδικεῖσθαι, σὺ δ' οὔ.
Φασὶ δ' αὐτοῦ καὶ Αἴσωπον πυθέσθαι, ὁ Ζεὺς τί
εἴη ποιῶν, τὸν δὲ φάναι· τὰ μὲν ὑψηλὰ ταπεινοῦν, τὰ δὲ ταπεινὰ ὑψοῦν.
Ἐρωτηθείς, τίνι διαφέρουσιν οἱ πεπαιδευμένοι τῶν
ἀπαιδεύτων, ἔφη, ἐλπίσιν ἀγαθαῖς.
Ἐρωτηθείς, τί δύσκολον, (ἔφη,) τὸ τὰ ἀπόῤῥητα
σιωπῆσαι, καὶ σχολὴν εὖ διαθέσθαι, καὶ ἀδικούμενον δύνασθαι φέρειν.
Ἀκούσας τινὸς λέγοντος μηδένα ἔχειν ἐχθρόν, ἠρώτησεν, εἰ μηδένα φίλον ἔχει, νομίζων ἐξ ἀνάγκης
ἐπακολουθεῖν καὶ συνεμπλέκεσθαι φιλίαις ἀπεχθείας.
Ἐρωτηθείς, τί χαλεπώτατον, «τὸ γινώσκειν ἑαυτὸν» ἔφη· πολλὰ γὰρ ὑπὸ φιλαυτίας ἕκαστον
ἑαυτῷ προστιθέναι.
Λυπουμένου τινὸς ἐπὶ τοῖς αὐτοῦ κακοῖς, εἶπεν·
εἰ τὰ πάντων κατανοήσῃς, ἧττον ἐπὶ τοῖς σαυτοῦ
δυσφορήσεις.
Τὸν ἄρχοντα χρὴ μηδὲν φρονεῖν θνητόν, ἀλλὰ
πάντα ἀθάνατα.
Tatianus Apol., Oratio ad Graecos (1766: 001)
«Die ältesten Apologeten», Ed. Goodspeed, E.J.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1915.
Chapter 34, section 2, line 7
Πάνυ γοῦν σεμνὸς καὶ ὁ τύραννος Φάλαρις, ὃς
τοὺς ἐπιμαστιδίους θοινώμενος παῖδας διὰ τῆς Πολυστράτου τοῦ
Ἀμπρακιώτου κατασκευῆς μέχρι νῦν ὥς τις ἀνὴρ θαυμαστὸς
δείκνυται· καὶ οἱ μὲν Ἀκραγαντῖνοι βλέπειν αὐτοῦ τὸ πρόσωπον
τὸ προειρημένον διὰ τὴν ἀνθρωποφαγίαν ἐδεδίεσαν, οἷς δὲ μέλον
ἐστὶ παιδείας αὐχοῦσιν ὅτι δι' εἰκόνος αὐτὸν θεωροῦσι. πῶς
γὰρ οὐ χαλεπὸν ἀδελφοκτονίαν παρ' ὑμῖν τετιμῆσθαι, οἳ Πολυνείκους καὶ Ἐτεοκλέους ὁρῶντες τὰ σχήματα [καὶ] μὴ σὺν τῷ
ποιήσαντι Πυθαγόρᾳ καταβοθρώσαντες συναπόλλυτε τῆς κακίας
τὰ ὑπομνήματα; τί μοι διὰ τὸν Περικλύμενον γύναιον, ὅπερ
ἐκύησε τριάκοντα παῖδας, ὡς θαυμαστὸν ἡγεῖσθε καὶ κατανοεῖν
ποίημα; πολλῆς γὰρ ἀκρασίας ἀπενεγκαμένην τὰ ἀκροθίνια
βδελύττεσθαι
καλὸν ἦν, τῇ κατὰ Ῥωμαίους συῒ παρεικαζομένην, ἥτις καὶ αὐτὴ διὰ τὸ ὅμοιον μυστικωτέρας, ὥς φασιν,
ἠξίωται θεραπείας. ἐμοίχευσεν δὲ Ἄρης τὴν Ἀφροδίτην, καὶ
τὴν ἀπ' αὐτῶν Ἁρμονίαν Ἄνδρων ὑμῖν κατεσκεύασεν. λήρους
τε καὶ φλυαρίας Σώφρων διὰ συνταγμάτων παραδοὺς ἐνδοξότερος χάριν τῆς χαλκευτικῆς [ἣ] μέχρι νῦν ἐστιν· καὶ τὸν
ψευδολόγον Αἴσωπον ἀείμνηστον οὐ μόνον τὰ μυθολογήματα, καὶ
ἡ κατὰ τὸν Ἀριστόδημον δὲ πλαστικὴ περισπούδαστος ἀπέδειξεν. εἶτα πῶς οὐκ αἰδεῖσθε τοσαύτας μὲν ἔχοντες ποιητρίας οὐκ
ἐπί τι χρήσιμον, πόρνας δὲ ἀπείρους καὶ μοχθηροὺς ἄνδρας,
τῶν δὲ παρ' ἡμῖν γυναικῶν διαβάλλοντες τὴν σεμνότητα; τί μοι
σπουδαῖον μανθάνειν Εὐάνθην ἐν Περιπάτῳ τεκεῖν καὶ
πρὸς
τὴν Καλλιστράτου κεχηνέναι τέχνην; [καὶ πρὸς] τὰ Καλλιάδου
Νεαίρᾳ προσέχειν τοὺς ὀφθαλμούς; ἑταίρα γὰρ ἦν. Λαῒς ἐπόρνευσεν, καὶ ὁ πόρνος αὐτὴν ὑπόμνημα τῆς πορνείας ἐποίησεν.
διὰ τί τὴν Ἡφαιστίωνος οὐκ αἰδεῖσθε πορνείαν καὶ εἰ πάνυ
Φίλων αὐτὸν ἐντέχνως ποιεῖ; τίνος δὲ χάριν διὰ Λεωχάρους
Γανυμήδη τὸν ἀνδρόγυνον ὥς τι σπουδαῖον ἔχοντες κτῆμα τετιμήκατε καὶ ὃ ψελιούμενόν τι γύναιον Πραξιτέλης ἐδημιούργησεν;
ἐχρῆν δὲ πᾶν τὸ τοιοῦτον εἶδος παραιτησαμένους τὸ κατὰ ἀλήθειαν σπουδαῖον ζητεῖν καὶ μὴ Φιλαινίδος μηδὲ Ἐλεφαντίδος
τῶν ἀῤῥήτων ἐπινοιῶν ἀντιποιουμένους τὴν ἡμετέραν πολιτείαν
βδελύττεσθαι.
Themistius Phil., Rhet., Ἐρωτικὸς ἢ περὶ κάλλους βασιλικοῦ (2001: 013)
«Themistii orationes quae supersunt, vol. 1», Ed. Schenkl, H., Downey, G.
Leipzig: Teubner, 1965.
Harduin page 174, section c, line 3
Γρατιανὸς δὲ ὅλης ἐπιβὰς τῆς νεὼς καὶ ὅλων κατασχὼν
τῶν οἰάκων μείζω ἐπιδείκνυται τὴν εὐπείθειαν τοῖς διδασκάλοις ἢ ὁπηνίκα μετὰ τῶν βιβλίων αὐτοῖς προσεφοίτα,
καὶ παύει μὲν τὴν Ἕκτορος λύτταν, ἀκεῖται δὲ καὶ βεβλημένους, δυσχεραίνει δὲ ὅτι μὴ οἷός τε ἀναστῆσαι τοὺς
τεθνεῶτας. καίτοι τοῦτό γε ὅσον ἐπ᾿ αὐτῷ προσφιλονεικεῖ
καὶ προσμηχανᾶται. ὁ γὰρ τοῖς γένεσιν ἀποσῴζων τὰς
πατρῴας ἑστίας σχεδόν τι ἐκείνους αὐτοὺς ἀνεγείρει, καὶ
δῆτα ἄπιστον θέαμα καὶ οὐδεπώποτε νομισθὲν παρὰ τοῖς
πάλαι Ῥωμαίοις οἱ νῦν ἄνθρωποι ὁρῶσιν, ὁσημέραι καὶ
ὅσαι ὧραι χρυσὸν ἐκ τῶν ταμιείων τὴν αὐτὴν ὁδὸν ἐπανιόντα. πάλαι δὲ ἀμηχανώτερον τοῦτο ἦν ἢ ἐξ Ἅιδου ἀναβιῶναι. ἀλλ' εἴτε ἐν δίκῃ εἴτε μὴ σὺν δίκῃ ξυνεφοίτησεν εἰς
τὰ βασίλεια, αὐτοῦ καταγηράσκειν ἔδει ἢ ἄλλῃ πη ἀποχωρῆσαι, ἐπανελθεῖν δὲ ὅθεν ὥρμησεν οὐκ ἐνομίζετο, ὥςπερ τὸν λέοντα, ὃν ἐποίησεν Αἴσωπος, ἀῤῥωστοῦντα ἐν
τῷ σπηλαίῳ ἡ κερδὼ ἐρεσχελεῖ εἰσιόντων τὰ ἴχνη δεικνῦσα τῶν ζῴων, ἐξιόντων δὲ οὔ. νῦν δὲ τηλαυγέστερον καὶ
δικαιότερον τὰ ἴχνη ἐξιόντος τοῦ χρυσοῦ ἢ εἰσιόντος. Τίτου μὲν γὰρ δὴ ὁ λόγος οὗτος ἀοίδιμος, ὅτι τήμερον οὐκ
ἐβασίλευσα· οὐδένα γὰρ τήμερον εὖ ἐποίησα· Γρατιανὸς
δὲ ἐπαινεῖ μὲν τὴν γνώμην, οὐκ ἐξαιρεῖ δὲ ἡμέραν. βασιλεῖ
γὰρ οὐδεπώποτε ἐπιλιπεῖν ἀφορμὴν εὐεργεσίας, ἀλλ' εἰ
βούλοιντο, καὶ ἐν νυκτὶ καὶ ἡμέρᾳ καὶ ὥρᾳ ἄφθονον αὐτοῖς παρεστάναι τὸν πίθον καὶ ἐπιχειλῆ τῶν ἀγαθῶν καὶ
τοὺς διψῶντας οὐκ ἐνδεήσειν· ἅπαντες γὰρ ἄνθρωποι διψῶσιν εὐδαιμονίας. ὅταν οὖν μήτε οἱ δεόμενοι ἐπιλίπωσι
μήτε ἃ διδῴη τῷ οὕτω θέλοντι, ἀβασίλευτος οὐκ ἔστιν
ἡμέρα· οὐκοῦν Γρατιανῷ οὐδὲ ὥρα. ἀλλ' εἰ τοσαυτάκις
εὖ ποιεῖ, τοῦ Σεβαστοῦ ἂν εἴη Γρατιανὸς μακροβιώτερος.
εἶτα οὐδὲ ἐπιλέγει αὐτοῦ εἰς τὸν ὕπνον ἰὼν
Themistius Phil., Rhet., Χαριστήριος τῷ αὐτοκράτορι ὑπὲρ τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ὑπατείας τοῦ στρατηγοῦ Σατορνίνου (2001: 016)
«Themistii orationes quae supersunt, vol. 1», Ed. Schenkl, H., Downey, G.
Leipzig: Teubner, 1965.
Harduin page 208, section a, line 3
καὶ πάντα κηλεῖ, κἂν ἀπώμοτός τις ᾖ.
πεποίηται δὲ καὶ Αἰσώπῳ τῷ μυθοποιῷ ἅμιλλά τις Πειθοῦς καὶ Βίας, καὶ ἀνύει τι μᾶλλον ἡ Πειθὼ τῆς Βίας ἐν
τῷ μύθῳ, καὶ γυμνοῖ πρόσθεν ὁ ἥλιος τῶν λάβρων πνευμάτων. οὕτως δέ φασι καὶ τοὺς γίγαντας ποιηταὶ ἐν τῇ
μάχῃ τῇ πρὸς τοὺς θεοὺς τῷ μὲν Ἄρει μέχρι παντὸς ἀντισχεῖν, ὑπὸ δὲ τοῦ Ἑρμοῦ καὶ τῆς ῥάβδου κατακοιμισθῆναι.
Themistius Phil., Rhet., Βασανιστὴς ἢ φιλόσοφος (2001: 021)
«Themistii orationes quae supersunt, vol. 2», Ed. Schenkl, H., Downey, G., Norman, A.F.
Leipzig: Teubner, 1971.
Harduin page 262, section b, line 4
Ἀλλὰ γὰρ ἐν καιρῷ ὁ Θερσίτης αὐτόματός ποθεν εἰςεῤῥύη τῷ λόγῳ καὶ ἔδωκεν αὐτῷ ἀψοφητὶ μεταβῆναι εἰς
ἕτερον τύπον. κακηγόρους γὰρ δὴ περιέργους καὶ πολυπράγμονας οὐδὲ τοὺς ἀκολούθους τῶν φιλοσόφων ἐάσομεν
εἶναι, ἀλλὰ πάντων μάλιστα ἀναγκάσομεν ἐκεῖνα τῶν
Πλάτωνος καταμανθάνειν τε καὶ ἐπίστασθαι· οὐδὲ γὰρ
εἰ κακῶς τις γέγονεν ἐν τῇ πόλει ἢ τῴ τι κακόν ἐστιν ἐκ
προγόνων γεγονὸς ἢ πρὸς ἀνδρῶν ἢ πρὸς γυναικῶν, μᾶλλον αὐτὸν λέληθεν ἢ οἱ τῆς θαλάττης λεγόμενοι χόες.
σοφὸς γὰρ ἦν Αἴσωπος ὁ μυθοποιός, ὃς ἔφη τοὺς ἀνθρώπους δύο πήρας ἕκαστον φέρειν, τὴν μὲν ἔμπροσθεν, τὴν
δὲ ὀπίσω· γέμειν δὲ κακῶν ἑκατέραν, ἀλλὰ τὴν μὲν ἔμπροσθεν τῶν ἀλλοτρίων, τὴν δὲ ὄπισθεν τῶν αὐτοῦ τοῦ
φέροντος. καὶ διὰ τοῦτο οἱ ἄνθρωποι τὰ μὲν ἐξ αὑτῶν
κακὰ οὐχ ὁρῶσι, τὰ δὲ ἀλλότρια πάνυ ἀκριβῶς θεῶνται.
ἐγὼ δὲ ἐβουλόμην περιτετράφθαι μοι τὰς πήρας, ἵνα τὰ
ἐμαυτοῦ μόνον ὁρῴην, τὰ τῶν ἄλλων δὲ μὴ δυναίμην. οὐκ
ἔστι γάρ, φασί, γλυκερώτερον ἢ πάντ' εἰδέναι· καὶ ἐγώ
φημι τἀγαθά. οἷα δὲ λέγει ὁ μάγειρος ὁ κωμῳδικὸς οὐδὲ
ἐκεῖνα πάνυ ἐλυσιτέλει [τῷ] πυνθανομένῳ, ἀλλ' ἐπέτριβε
τοὺς δαιτυμόνας, ἐξαλλάττων τὰ ἡδύσματα. ἀλλ' οὐκ ἐνταῦθα Καρίωνος τὸ κακὸν τὸ μέγα, ὅτι μοχθηρὰ ἡ τέχνη
αὐτοῦ καὶ ἀλλόκοτος, ἀλλ' ὅτι πονηρὸν ἀνθρώπιον ἦν καὶ
[οὐκ] ἐπὶ τῷ ἔργῳ εἰς τὰς οἰκίας παρερχόμενον, ἀλλ' ἵνα
λαλήσῃ καὶ ψιθυρίσῃ καὶ διαβάλῃ καὶ ἐξενέγκῃ οὐχ ὅσα
μάγειρον εἰκὸς μαστιγίαν, ὃς δικαίως ἐκρέματο, ἂν οὕτω
τύχῃ, διὰ τὴν χρηστὴν φιλομάθειαν, ἐν τῇ σπυρίδι, ἀλλὰ
καὶ τὰ ἀπόῤῥητα τῆς οἰκίας, οὐδ' ὅσα ἀκήκοε μόνον, ἀλλὰ
πολλὴ ἡ προσθήκη καὶ ἡ τῶν κακῶν ἐποικοδόμησις. ἀλλ',
Themistius Phil., Rhet., Βασανιστὴς ἢ φιλόσοφος
Harduin page 245, section b, line 1
Ἀλλ' εὖ ἴστε ὅτι πρῶτος καταγελῶ τῶν τοιαύτῃ νόσῳ
ξυνεχομένων, καὶ οἶμαι αὐτοὺς μικρὸν διαφέρειν ἀνθρακέως
τινὸς ἢ σιδηρέως, καπνοῦ γέμοντος καὶ μαρίλης, ἔπειτα
ἀνθρακέως μὲν οὐκ ἀξιοῦντος καλεῖσθαι, ἀλλὰ καὶ πάνυ
ἀγανακτοῦντος πρὸς τοὺς καλοῦντας, καὶ ἑτοίμου, εἰ
λάβοι τινάς, κατατέμνειν, μάντεως δὲ ἢ ἰατροῦ ἢ ἄλλου
του σεμνοτέρου δημιουργοῦ. νεμεσῶ γὰρ καὶ τῷ ὄνῳ
Αἰσώπου, ἀκούων ὅτι ὄνος ὢν ὅμως ἠμπίσχετο λεοντῆν.
ταύτῃ τοι καὶ ξυνελθόντα παιδάρια ξαίνει τε αὐτὸν τοῖς
ῥοπάλοις καὶ ἀφαιρεῖται τῆς δορᾶς τε καὶ τοῦ φρονήματος.
ἀλλ' ὅπερ λέγω, εἰ [μὴ] συγχωροίην ὑμῖν φιλόσοφος εἶναι,
πάντως τέρας τὸ παρ' ἐμοῦ γινόμενον. ἐφεῖται γάρ που
τῶν γε ἄλλων τῷ βουλομένῳ προσιέναι τε ἀθρόοις ὑμῖν καὶ
διαλέγεσθαι μετὰ πολλῆς ἐξουσίας, ἅτε καὶ ἐν εὐδαίμονι
πόλει καὶ ἐλευθέρᾳ, ὥστε οὐδὲν θαυμαστὸν εἰ καὶ ἐγὼ
ταύτης ἀπολαύσομαι τῆς ἀδείας. οὔκουν δεῖ θορυβεῖσθαι
ὅταν ἀκούητέ μου λέγοντος· ἀκούσεσθε γὰρ φιλοσόφου
δή μου μὲν οὔ, ἀνδρὸς δὲ ἐμφορουμένου προκειμένης ἀφθόνου καὶ πολυτελοῦς εὐωχίας. καίτοι εἰ καὶ τοῦ πράγματος ἠμφισβήτουν καὶ τοὔνομα ὡς διαφέρον μοι προσιέμην,
οὐ πρὸς αὐτὸ ἔδει μόνον ὁρῶντας τὸ λέγειν με ἐν κοινῷ
τεταράχθαι, ἀλλὰ ξυνεπισκοπεῖν καὶ ἃ λέγω καὶ ὅτου
ἕνεκα λέγω· τὰ μέν, εἰ χρηστὰ καὶ ὀνήσιμα τοῖς ἀκροωμένοις· οὗ δὲ χάριν, εἰ τοῦ θαυμάζεσθαι ὀριγνώμενος·
ἐπεὶ καὶ Πλάτωνα τὸν σοφὸν οὐδὲν ἐκώλυεν εἶναι σοφόν,
ὅτι αὐτοῦ λέγοντος ἐν τῷ Πειραιεῖ ξυνέῤῥεόν τε καὶ
Themistius Phil., Rhet., Περὶ φιλίας (2001: 022)
«Themistii orationes quae supersunt, vol. 2, Ed. Schenkl, H., Downey, G., Norman, A.F.
Leipzig: Teubner, 1971.
Harduin page 278, section c, line 5
ρωθεν αὐτῆς ἀφεστάναι τὰς ἐπιβουλάς, καὶ μάλιστα
μὲν ἀποκλείειν προσιοῦσαν καὶ ἀπωθεῖσθαι· εἰ δ' οὖν
σε λάθῃ παρεισδῦσα, μήτοι κατακρύπτειν εἰσδεξάμενον
μηδὲ ἐντὸς ἔχειν ἐργαζόμενον, ἀλλ' εἰς φανερὸν προάγειν
καὶ διελέγχειν. ὄψει γὰρ ἰλιγγιῶσαν εὐθέως καὶ λυγιζομένην καὶ βατταρίζουσαν καὶ οὐκ ἔχουσαν ὅ τι χρήσεται. καὶ εἰ τοῦτο ὑπομείνειεν ἅπαξ, οὐ μή ποτε ἐνοχλήσει
λοιπόν, ἀλλ' οὐδ' ἂν ἀποπειράσειεν οὐδ' ἂν προσέλθοι
πλησίον. ὅσοι δὲ αὐτῇ τῶν ἀνοήτων ἥσθησάν τε προσιούσῃ
καὶ τὸ θύριον εὐμενῶς ἀνεπέτασαν, οὗτοι δὲ ἥκιστα ἀπολαύουσι τῆς φιλανθρωπίας. ἐξίστανται γὰρ ὑπ' αὐτῆς καὶ
οὐδὲν διαφέρουσι τῶν μεμηνότων. ἄθρει δὲ ὡς ὅμοια πάντα
τὰ ἔργα αὐτῶν καὶ τὰ πάθη. δεδίασι γὰρ καὶ ὑφορῶνται
οὓς ἥκιστα ἐχρῆν, ὥσπερ οἱ τὰ ὑδάτια εὐλαβούμενοι ἢ
ὥσπερ ὁ μελαγχολῶν Ὀρέστης ἐν ταῖς τραγῳδίαις πρὸς
τὴν ἀδελφὴν βοᾷ θεραπεύουσαν τὸ νόσημα. τὸ δὲ ἁπάντων
ἐλεεινότατον, ὁπλίζονται ἐπὶ τοὺς φιλτάτους καὶ ἥδιστα
ἂν κατακάνοιεν. τοῦτο αὖ πάλιν ἑτέρου λυττῶντος ἔργον
καὶ ἑτέρας τραγῳδίας. Αἰσώπου δὲ τοῦ μυθοποιοῦ πολλαχῇ τε ἄλλῃ μνημονεύειν ἐπωφελὲς καὶ ὅσα εἰς διαβολὴν εὖ ἔχοντα ἀπολέλοιπεν. ἀεὶ μὲν γὰρ αὐτὴν τῇ ἀλώπεκι
περιτίθησι, δολερῷ καὶ ἀνάνδρῳ θηρίῳ, ποιεῖ δὲ ὑπ'
αὐτῆς ἁλισκόμενα τῶν ζῴων τὰ ἀλκιμώτατα.
Themistius Phil., Rhet., Περὶ φιλίας
Harduin page 279, section a, line 3
Καὶ ὅντινα ἔχω πρόχειρον μῦθον εἴποιμ' ἂν ὑμῖν, εἴ
μου πράως ἀνέξεσθε παραβαλλομένου τοῖς σοφισταῖς.
ταύρω δύο μιᾶς ἡγεῖσθον ἀγέλης, ξυννόμω τε ὄντε καὶ
ὅτι μάλιστα φίλω. ὁ λέων δὲ αὐτοῖν τὴν ξύστασιν ἐδεδίει,
καὶ οὔτε αὐτοὺς ἐθάρσει οὔτε δι' αὐτοὺς τὴν ἀγέλην.
κακῶς οὖν ὑπὸ λιμοῦ διακείμενος ἔρχεται ἐπὶ τὴν κερδὼ
καὶ ξυμμαχίαν ὁμολογοῦσι. τῇ δὲ ἄρα τοσοῦτον κακουργίας καὶ δεινότητος περιῆν ὥστε προσενεγκοῦσα τὴν
μηχανὴν διέστησέ τε αὐτὼ καὶ ἐξέμηνε κατ' ἀλλήλοιν,
καὶ παραδέδωκε τῷ λέοντι δίχα ἑκάτερον εὐτρεπῆ καὶ
εὔκολον θήραν. τοῦτο μὲν ἡ τοῦ Αἰσώπου κερδώ. φύονται
δέ τινες καὶ ἐν ἀνθρώποις ἀλώπεκες, μᾶλλον δὲ ἀνθρώπια
σμικρά τε καὶ ἀνελεύθερα, τὰς ἀλώπεκας ὄπισθεν ἐφελκόμενα, οἱ δὲ αὐτῶν οὐκ ἀλώπεκας, ἀλλὰ δράκοντας ἰοῦ
χαλεποῦ καὶ ἀτόπου μεστοὺς ὑφέρποντας καὶ κρυπτομένους εὐνοίας καὶ φιλανθρωπίας παραπετάσμασιν, οὓς
ἀπελαύνειν χρεὼν καὶ ἀποσοβεῖν ποῤῥωτάτω. κηλούμεθα
γὰρ πολλάκις καὶ γανύμεθα δάκνουσι, τὰ ἄκρα τῆς γλώττης μόνον ὁρῶντες, τὰ δὲ ἐντὸς οὐκ ἐθέλοντες διιδεῖν.
Themistius Phil., Rhet., Μετριοπαθὴς ἢ φιλότεκνος (2001: 032)
«Themistii orationes quae supersunt, vol. 2», Ed. Schenkl, H., Downey, G., Norman, A.F.
Leipzig: Teubner, 1971.
Harduin page 359, section b, line 8
Ἐγὼ μὲν οὖν, ὦ ἄνδρες, τὰ ἄλλα ἀγάμενος Ἀριστοτέλους
ταύτῃ μάλιστα ἄγαμαι καὶ ζηλῶ τοῦ ἀνδρὸς τὴν σοφίαν,
ὅτι οἱ λόγοι αὐτῷ οὐκ ἀπολιμπάνουσι τὴν φύσιν ὑπὲρ ἧς
λέγονται, ἀλλ' ἐπαμύνουσι μὲν τῇ ἀσθενείᾳ καὶ ἐπανορθοῦσι
τὸ ἐνδεὲς καὶ πᾶσαν μηχανὴν μηχανῶνται, ὅπως ἂν πρὸς
τὸ ἄριστον ἐξικνῶνται, οὐ μὴν ὑπεράλλονταί γε αὐτῆς
τὸ μέτρον οὐδὲ ὑπερφρονοῦσιν, οὐδὲ οὕτως ἄγαν σοφοί
εἰσιν ὥστε ἐκλανθάνεσθαι ὑπὸ τῆς σοφίας τοῦ ζῴου, περὶ
οὗ τὴν φροντίδα ποιοῦνται, ὅτι πολὺ μὲν αὐτῷ τὸ χθόνιόν
τε καὶ γεηρόν, σμικρὸν δὲ τὸ θεῖόν τε καὶ οὐράνιον. ἀγαπῶσιν οὖν εἰ τὰ μὲν πολλὰ καὶ οὐκ ἀναγκαῖα, ὧν ἀπολαύει
τοῦ θνητοῦ τὸ ἀθάνατον, παρακρούσειάν τε καὶ ἀποκαθάρειαν παντελῶς, τὰ δὲ ὅσα ἀμήχανον ἔκπλυτα καὶ
ἐξίτηλα ποιῆσαι, καὶ ἃ δ' ἐγκεχάρακται καὶ ἐνδέδυκεν
ἐν τῷ βάθει, ταῦτα δὲ ἐπικοσμήσειάν τε καὶ ἐπικαλλύνειαν καὶ τὸ σφόδρα ἐκφανὲς αὐτῶν ἐξαλείψειαν. ἐπεὶ
τοῖς γε παντάπασιν αὐτὰ πειρωμένοις ἀφανίσαι τε καὶ
ἀϊστῶσαι λέγει Αἴσωπος ὁ μυθοποιὸς ταὐτὸν ξυμβήσεσθαι
ῥᾳδίως, ὅπερ τῷ πριαμένῳ τὸν Ἰνδὸν οἰκέτην. λέγει δὲ
ὅτι ὁ πριάμενος τὸν Ἰνδὸν ἐδυσχέραινε πρὸς τὴν χρόαν·
ἀπονίζειν οὖν αὐτὸν ἐπειρᾶτο καὶ ἀποσμήχειν, περιάγων
κρήνας καὶ ποταμοὺς καὶ ῥύμμασι χρώμενος καὶ χαλάστραις. ὡς δὲ αὐτῷ τὸ μὲν χρῶμα ἔμενεν ἀκραιφνές, τὸ
δέρμα δὲ ἐξετρίβετο, φιλονεικῶν δὴ κατέμαθε μόλις ὅτι
ἡ χροιὰ φύσις ἦν τῷ Ἰνδῷ, καὶ ὅτι ῥᾷον αὐτοῦ τὴν ψυχὴν ἢ τὴν μελανίαν ἀφαιρήσεσθαι. οὕτω δὲ καὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐγκεχρῶσθαί ἐστιν ἀναγκαῖον ἡδονὴν καὶ λύπην καὶ
ξύμπαντα τὰ ἄλλα παθήματα, πλείω δὲ καὶ ἐμμονωτέραν
τὴν λύπην.
Themistius Phil., Rhet., Μετριοπαθὴς ἢ φιλότεκνος
Harduin page 359, section d, line 1
Καὶ τοῦτο αὖ πάλιν Αἴσωπος λέγει· τὸν γὰρ πηλὸν
αὐτῷ ὁ Προμηθεύς, ἀφ' οὗ τὸν ἄνθρωπον διεπλάσατο,
οὐκ ἐφύρασεν ὕδατι, ἀλλὰ δακρύοις. οὐχὶ οὖν ἐκκόπτειν
αὐτὰ πειρᾶσθαι χρεών· ἀμήχανον γάρ· ἀλλ', εἴπερ ἄρα
εἴη, ἐπικόπτειν τε καὶ πραΰνειν, κοιμίζειν τε ἐφ' ὅσον
δυνατὸν καὶ νουθετεῖν· ταύτην γὰρ εὐμενῶς προσίεται
τὴν ἐπιμέλειαν. καὶ οὕτω σοι αὐτὰ παιδαγωγοῦντι ἀναφανήσεται χρήσιμά τε καὶ ὠφέλιμα ἀντὶ ἀχρήστων καὶ
βλαβερῶν. οὐδὲ γὰρ ὁ θεὸς αὐτὰ ἐνεκεράσατο τῷ ἀνθρώπῳ, ὅπως λώβην τε καὶ αἶσχος αὐτῷ προσθείη, ἀλλὰ
καὶ ταῦτα πρὸς διαμονὴν καὶ σωτηρίαν τοῦ γένους προςύφηνέ τε καὶ προσῳκοδόμησε τῇ ψυχῇ· θυμὸν μέν,
ὅπως ἂν τὰ βλάπτοντα ἀμυνώμεθα, ἐπιθυμίαν δὲ ἐδωδῆς καὶ ποτῶν πρὸς τὴν ξύμφυτον καὶ ἀναγκαίαν ἀποῤῥοήν. καὶ οὕτω δὴ ἄλλο πρὸς ἄλλην τινὰ τεταγμένον
τοῦ σώματος κῆρα. μένειν δὲ ἕκαστον χρὴ ἐν τῷ μέτρῳ,
καὶ τὸ μέτρον τοῦτο ἑκάστου γίνεται ἀρετή· τοῦ μὲν
θυμοειδοῦς ἀνδρεία, τοῦ δὲ ἐπιθυμητικοῦ σωφροσύνη, τοῦ
δ' αὖ φιλοχρημάτου καὶ φιλοκερδοῦς ἐλευθεριότης τε καὶ
μεγαλοπρέπεια· ὅσα δὲ ἐπτόηται περὶ τιμὰς καὶ δυνάμεις
Flavius Claudius Julianus Imperator Phil., Πρὸς Ἡράκλειον κυνικὸν περὶ τοῦ πῶς κυνιστέον καὶ εἰ πρέπει τῷ κυνὶ μύθους πλάττειν (2003: 007)
«L'empereur Julien. Oeuvres complètes, vol. 2.1», Ed. Rochefort, G.
Paris: Les Belles Lettres, 1963.
Section 3, line 19
Τοῦ δὲ τοιούτου προβαίνοντος καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν εὐδοκιμοῦντος, εἵλκυσαν ἐντεῦθεν οἱ ποιηταὶ τὸν αἶνον,
ὃς τοῦ μύθου διαφέρει τῷ μὴ πρὸς παῖδας, ἀλλὰ πρὸς
ἄνδρας πεποιῆσθαι καὶ μὴ [πρὸς] ψυχαγωγίαν μόνον, ἀλλὰ
καὶ παραίνεσιν ἔχειν τινά· βούλεται γὰρ ἐπικρυπτόμενος
παραινεῖν τε καὶ διδάσκειν, ὅταν ὁ λέγων τὸ φανερῶς
εἰπεῖν εὐλαβῆται, τὴν παρὰ τῶν ἀκουόντων ὑφορώμενος
ἀπέχθειαν. Οὕτω τοι καὶ Ἡσίοδος αὐτὸ φαίνεται
πεποιηκώς· ὁ δὲ μετὰ τοῦτον Ἀρχίλοχος ὥσπερ ἥδυσμά τι
περιτιθεὶς τῇ ποιήσει, μύθοις [οὐκ] ὀλιγάκις ἐχρήσατο
ὁρῶν, ὡς εἰκός, τὴν μὲν ὑπόθεσιν, ἣν μετῄει, τῆς τοιαύτης ψυχαγωγίας ἐνδεῶς ἔχουσαν, σαφῶς δὲ ἐγνωκὼς ὅτι
στερομένη μύθου ποίησις ἐποποιΐα μόνον ἐστίν, ἐστέρηται
δέ, ὡς ἂν εἴποι τις, ἑαυτῆς· οὐ γὰρ ἔτι λείπεται ποίησις·
ἡδύσματα ταῦτα παρὰ τῆς ποιητικῆς Μούσης ἐδρέψατο,
καὶ παρέθηκέ γε αὐτὸς τούτου χάριν, ὅπως μὴ σιλλογράφος
τις, ἀλλὰ ποιητὴς νομισθείη. Ὁ δὲ δὴ τῶν μύθων Ὅμηρος
ἢ Θουκυδίδης ἢ Πλάτων, ἢ ὅτι βούλει καλεῖν αὐτόν,
Αἴσωπος ἦν ὁ Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν τύχην μᾶλλον ἢ τὴν
προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὴν οὐδὲ κατ' αὐτὸ τοῦτο ἀνήρ·
ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον
ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας
ἡδονῇ καὶ χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ οἶμαι τῶν ἰατρῶν οἱ
μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δὲ ἅμα τις οἰκέτης
γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην ἰατρὸς, πράγματα ἔχει
κολακεύειν ἅμα, καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην ἀναγκαζόμενος.
Flavius Claudius Julianus Imperator Phil., Συμπόσιον ἢ Κρόνια sive Caesares (2003: 010)
«L'empereur Julien. Oeuvres complètes, vol. 2.2», Ed. Lacombrade, C.
Paris: Les Belles Lettres, 1964.
Section 1, line 20
Οὐ τῶν παλαιῶν τις ὁποίους Αἴσωπος ἐποίησεν,
ἀλλ' εἴτε πλάσμα λέγοις Ἑρμοῦ (πεπυσμένος γὰρ αὐτὸν
ἐκεῖθέν σοι φράσω), εἴτε καὶ τἀληθὲς οὕτως ἔχει, εἴτε
μίξις τίς ἐστιν ἀμφοῖν, ἀληθοῦς καὶ ψεύδους, αὐτὸ ἐπιδείξει τὸ πρᾶγμα.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium (2037: 001)
«Ioannis Stobaei anthologium, 5 vols.», Ed. Wachsmuth, C., Hense, O.
Berlin: Weidmann, 1–2:1884; 3:1894; 4:1909; 5:1912, Repr. 1958.
Book 1, chapter 50, section 36, line 9
Ὡς ἄτοπον, ἔφη, ὦ ἄνδρες, ἔοικεν εἶναι τοῦτο ὃ καλοῦσιν οἱ ἄνθρωποι ἡδύ· ὡς θαυμασίως πέφυκε πρὸς τὸ
δοκοῦν ἐναντίον εἶναι, τὸ λυπηρόν, τῷ ἅμα μὲν αὐτὼ μὴ
θέλειν παραγίγνεσθαι τῷ ἀνθρώπῳ, ἐὰν δέ τις διώκῃ τὸ
ἕτερον καὶ λαμβάνῃ, σχεδόν τι ἀναγκάζεσθαι ἀεὶ λαμβάνειν καὶ τὸ ἕτερον, ὥσπερ ἐκ μιᾶς κορυφῆς ἡμμένω δύ'
ὄντε· κἀμοὶ δοκεῖ, ἔφη, εἰ ἐνενόησεν αὐτὰ Αἴσωπος, μῦθον
ἂν συνθεῖναι, ὡς ὁ θεὸς βουλόμενος αὐτὰ διαλλάξαι πολεμοῦντα, ἐπειδὴ οὐκ ἐδύνατο, συνῆψεν εἰς ταὐτὸν αὐτῶν
τὰς κορυφάς, καὶ διὰ ταῦτα ᾧ ἂν τὸ ἕτερον παραγένηται,
ἐπακολουθεῖ ὕστερον καὶ τὸ ἕτερον. Ὥσπερ οὖν καὶ αὐτῷ
μοι ἔοικεν, ἐπειδὴ ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ ἦν ἐν τῷ σκέλει τὸ
ἀλγεῖν, ἥκειν δὴ φαίνεται ἐπακολουθοῦν τὸ ἡδύ.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 3, chapter 1, section 122, line 6
Οὕτω δὲ καὶ τῷ ἀνθρώπῳ ἐγκεχρῶσθαί ἐστιν ἀναγκαῖον ἡδονὴν καὶ λύπην καὶ ξύμπαντα τὰ ἄλλα παθήματα, πλείω δὲ καὶ ἐμμονωτέραν τὴν λύπην. καὶ τοῦτο
αὖ πάλιν Αἴσωπος λέγει· τὸν γὰρ πηλὸν αὐτῷ ὁ Προμηθεύς, ἀφ' οὗ τὸν ἄνθρωπον διεπλάσατο, οὐκ ἐφύρασεν
ὕδατι, ἀλλὰ δακρύοις. οὐχὶ οὖν ἐκκόπτειν αὐτὰ πειρᾶσθαι χρεών, ἀμήχανον γάρ. ἀλλ' εἴπερ ἄρα, ἐπικόπτειν τε καὶ πραΰνειν κοιμίζειν τε ἐφ' ὅσον δυνατὸν
καὶ νουθετεῖν· ταύτην γὰρ εὐμενῶς προσίεται τὴν ἐπιμέλειαν. καὶ οὕτως σοι αὐτὰ παιδαγωγοῦντι ἀναφανήσεται χρήσιμά τε καὶ ὠφέλιμα ἀντὶ ἀχρήστων καὶ βλαβερῶν. οὐ γὰρ ὁ θεὸς αὐτὰ ἐνεκεράσατο τῷ ἀνθρώπῳ,
ὅπως λώβην τε αὐτῷ καὶ αἶσχος προσθείη, ἀλλὰ καὶ
ταῦτα πρὸς διαμονὴν καὶ σωτηρίαν τοῦ γένους προσύφηνέ τε καὶ προσῳκοδόμησε τῇ ψυχῇ. θυμὸν μέν, ὅπως
ἂν τὰ βλάπτοντα ἀμυνώμεθα· ἐπιθυμίαν δὲ ἐδωδῆς καὶ
ποτῶν πρὸς τὴν ξύμφυτον καὶ ἀναγκαίαν ἀποῤῥοήν· καὶ
οὕτω δὴ ἄλλο πρὸς ἄλλην τινὰ τεταγμένον τοῦ σώματος
κῆρα. μένειν δὲ ἕκαστον χρὴ ἐν τῷ μέτρῳ· καὶ τὸ μέτρον τοῦτο ἑκάστου γίνεται ἀρετή· τοῦ μὲν θυμοειδοῦς
ἀνδρεία, τοῦ δὲ ἐπιθυμητικοῦ σωφροσύνη, τοῦ δ' αὖ
φιλοχρημάτου καὶ φιλοκερδοῦς ἐλευθεριότης τε καὶ μεγαλοπρέπεια· ὅσον δὲ ἐπτόηται περὶ τιμὰς καὶ δυνάμεις
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 3, chapter 6, section 47, line 2
Αἰσώπου.
Αἴσωπος πρὸς τὸν τῷ κάλλει κακῶς κεχρημένον εἶπεν ‘ὁποίῳ ἱματίῳ ἠμφιεσμένος κακῶς αὐτὸ ἀποδύῃ’.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 3, chapter 23, section 6, line 2
Αἰσώπου.
Αἴσωπος ἔφη δύο πήρας ἕκαστον ἡμῶν φέρειν, τὴν
μὲν ἔμπροσθεν, τὴν δὲ ὄπισθεν· καὶ εἰς μὲν τὴν ἔμπροσθεν ἀποτιθέναι τὰ τῶν ἄλλων ἁμαρτήματα, εἰς δὲ
τὴν ὄπισθεν τὰ ἑαυτῶν, διὸ οὐδὲ καθορῶμεν αὐτά.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 4, chapter 1, section 141, line 2
Αἰσώπου.
Αἴσωπος τότε ἔλεγεν κακῶς ἔσεσθαι πᾶσιν, ὅταν
πάντες πάντα ἐπιτηδεύωσιν.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 4, chapter 41, section 61, line 2
Αἰσώπου.
Αἴσωπος ἐρωτηθεὶς ὑπό τινος τῶν ἐν ἐξουσίᾳ, εἰ
οἶδε τί πράττουσιν οἱ θεοί, ‘τὰ μὲν οἰκοδομοῦσιν’ ἔφη ‘τὰ
δὲ καταβάλλουσιν’.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 3, chapter 6, section 47, line 1
Κράτης ἰδὼν χρυσῆν εἰκόνα Φρύνης τῆς ἑταίρας ἐν
Δελφοῖς ἑστῶσαν ἀνέκραγεν ὅτι τοῦτο τῆς Ἑλλήνων ἀκρασίας τρόπαιον ἕστηκεν.
Αἰσώπου.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 3, chapter 23, section 6, line 1
Ἅπαντές ἐσμεν εἰς τὸ νουθετεῖν σοφοί,
αὐτοὶ δ' ὅταν σφαλῶμεν, οὐ γιγνώσκομεν.
Αἰσώπου.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 4, chapter 1, section 141, line 1
Μὴ παιδὶ μάχαιραν, ἡ παροιμία φησίν· ἐγὼ δὲ
φαίην [ἄν>, μὴ παιδὶ πλοῦτον μηδὲ ἀνδρὶ ἀπαιδεύτῳ δυναστείαν.
Αἰσώπου.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 4, chapter 8, section 24, line 2
Φρύγιος οὗτος [ὁ] λόγος, ἔστι γὰρ Αἰσώπου τοῦ
Φρυγός. ὁ δὲ λόγος φησὶ τὴν ὗν, ἐὰν αὐτῆς τις ἅψηται,
βοᾶν καὶ μάλα γε εἰκότως· οὔτε γὰρ ἔρια ἔχει ὗς οὔτε
γάλα οὔτε ἄλλο τι πλὴν τῶν κρεῶν. παραχρῆμα οὖν
ὀνειροπολεῖν τὸν θάνατον εἰδυῖαν εἰς ὅ τι τοῖς χρησομένοις αὐτῇ πέφυκε λυσιτελὴς εἶναι. ἐοίκασι δὲ τῇ ὑὶ τῇ
Αἰσώπου οἱ τύραννοι ὑποπτεύοντες καὶ δεδοικότες πάντα· ἴσασι γὰρ ὅτι, ὥσπερ οὖν αἱ ὗς, ὀφείλουσι καὶ ἐκεῖνοι
τὴν ψυχὴν πᾶσι.
Joannes Stobaeus Anthologus, Anthologium
Book 4, chapter 41, section 61, line 1
Ἀπελλῆς ὁ ζῳγράφος ἐρωτηθείς, διὰ τί τὴν τύχην
καθημένην ἔγραψεν, ‘οὐχ ἕστηκε γάρ’ εἶπεν.
Αἰσώπου.
Basilius Theol., Epistulae (2040: 004)
«Saint Basile. Lettres, 3 vols.», Ed. Courtonne, Y.
Paris: Les Belles Lettres, 1:1957; 2:1961; 3:1966.
Epistle 334, section 1, line 4
Ὀρθὰ γράφε καὶ χρῶ τοῖς στίχοις ὀρθῶς καὶ μήτε
ἐωρείσθω πρὸς ὕψος ἡ χεὶρ μήτε φερέσθω κατὰ κρημνῶν.
Μηδὲ βιάζου τὸν κάλαμον λοξὰ βαδίζειν ὥσπερ τὸν παρ'
Αἰσώπῳ καρκίνον, ἀλλ' εὐθὺ χώρει ὥσπερ ἐπὶ στάθμης
βαδίζων τεκτονικῆς ἣ πανταχοῦ φυλάττει τὸ ἴσον καὶ πᾶν
ἀναιρεῖ τὸ ἀνώμαλον. Τὸ γὰρ λοξὸν ἀπρεπές, τὸ δὲ εὐθὺ
τερπνὸν τοῖς ὁρῶσιν οὐκ ἐῶν ἀνανεύειν καὶ κατανεύειν,
ὥσπερ τὰ κηλώνεια, τοὺς ὀφθαλμοὺς τῶν ἀναγινωσκόντων,
ὁποῖόν τι κἀμοὶ συμβέβηκε τοῖς γράμμασιν ἐντυχόντι τοῖς
σοῖς. Τῶν γὰρ στίχων κειμένων κλιμακηδόν, ἡνίκα ἔδει
μεταβαίνειν ἐφ' ἕτερον ἀφ' ἑτέρου, ἀνάγκη ἦν ἐξορθοῦν
πρὸς τὸ τέλος τοῦ προσιόντος. Ἐν ᾧ μηδαμοῦ φαινομένης
τῆς ἀκολουθίας ἀνατρέχειν ἔδει πάλιν καὶ τὴν τάξιν ἐπιζητεῖν ἀναποδίζοντα καὶ παρεπόμενον τῷ αὔλακι, καθάπερ
τὸν Θησέα τῷ μίτῳ τῆς Ἀριάδνης φασί. Γράφε τοίνυν
ὀρθῶς καὶ μὴ πλάνα τὸν νοῦν τῷ πλαγίῳ καὶ λοξῷ τῶν
γραφομένων.
Himerius Soph., Declamationes et orationes (2051: 001)
«Himerii declamationes et orationes cum deperditarum fragmentis», Ed. Colonna, A.
Rome: Polygraphica, 1951.
Oration 27, line 42
ζοιτο δὴ τῷ θεῷ καλῶν τὸν Ἑρμῆ [... 35 ... ... 35 ...] ἴσα
περὶ πατρίδος φρονήσαντας. φιλεῖ μὲν τὴν μικρὰν Ἰ|θάκην
... 33 ... κα]λούμενος, κἂν πολλάκις τὴν μελίαν κινῇ κατ' Ἴλιον,
κἂν μόνος | ... 33 ... πο]λυχρύσαις Μυκήναις, ἀλλὰ τῇ μικρᾷ
Πύλῳ δίδωσιν Ὅμηρος | ... 24 ... κοσμεῖ μὲν γὰρ Ἀνακρέων
τὴν] Τηΐων πόλιν τοῖς μέλεσι, κἀκεῖθεν ἄγει τοὺς Ἔρωτας·
κοσμεῖ δὲ | καὶ Ἀλκαῖος τὴν Λέσβον καὶ πανταχοῦ τῶν μελῶν
προσάγει Μυτιλήνην,] καὶ Σιμωνίδῃ καὶ Βακχυλίδῃ ἡ Ἰουλὶς
ἐσπούδασται· τὴν δὲ Ἱ|μέραν τὴν Σικελικὴν οὐκ ἐλευθέραν
ποιεῖ μόνον τῶν τυράννων,] ἀλλὰ καὶ λόγοις κοσμεῖ Στησίχορος. ἡμεῖς δέ, ὦ φίλοι, | τί τὴν ἐνεγκοῦσαν πόλιν ποιήσομεν; ἀλλ' ἐπεὶ οὐκ ἐπὶ τῶν ἀφέτων] ἁρμάτων ἡμεῖς ὀχούμεθα, οὐδὲ τὰ ποιητῶν σπουδάζομεν, φέρε ἀν|δράσι καὶ λόγοις
τὴν πόλιν τειχίσωμεν ... 13 ...] Λυκοῦργος, ὅτε μετὰ τοῦ
θεοῦ Λακεδαιμονίοις τοὺς νόμους | ... 35 ...] πολυτελέσιν ἀνθήσασαι μικροῖς λειψάνοις γνωρί|ζονται ... 32 ...]τα ταῖς
μνήμαις ὁ χρόνος ταῖς τῶν ἀνθρώπων ἐτήρησεν· ἤγειρε
μὲν | ... 32 ... Θηβ]αίων τείχη διὰ τῆς λύρας Ἀμφίονος,
Σωκράτης δὲ αὐτὸς μὲν κοινῶς | ... 35 ...]ὲ ἀεὶ καὶ ῥήτορσι
τὴν πόλιν ἀνώρθωσε, καὶ Φρυγίαν Αἴσωπος | εἰς μόνον τὸν
μῦθον ἐγνώρισε. Πλάτων δέ, αἰτιασαμένου τινός,] ὅτι μὴ
στρατηγοίη μηδὲ πολιτεύοιτο· οὐ γὰρ ἐμέ, φησίν, ἡ Χαβρίου | ... 33 ... γνώ]ριμοι Πλάτωνος. ἐθέλω δὲ ὑμῖν καὶ περὶ
Πυθαγόρου λόγον | ... 35 ...]ζεν, οὐκ ἐν Σάμῳ τὰς διατριβάς,
ἀλλ' ἐπ᾿ Ἰταλίας πεποίηται | ... 35 ...] εἶναι τῆς ἐκείνου φιλοσοφίας τὴν πατρίδα Σάμον συνέβαινε. | δεινὸν οὖν τὸ πρᾶγμα
ὑπολαβών, εἰ μὴ καλλωπίζοιτο τοῖς ἐκείν]ου καλοῖς ἡ πόλις,
ἀφ' ἧς ἐγένετο τὰ πρῶτα τῆς ἡλικίας | ... 35 ...] εὐδαίμονα
δι' ἐκείνην οὐ μόνον Σάμον ἀλλὰ καὶ πᾶσαν τὴν Ἰωνίαν |
ἐποίησεν ... ?? ...].
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 66, line 21
Πάλιν μύθῳ πρὸς τὸν παρόντα χρησόμεθα· πάλιν
ἐλθεῖν μοι συνέριθον παρακαλέσω τὸν Αἴσωπον. λόγον δὲ
ὑμῖν οὐ Λιβυκόν τινα, ἢ Αἰγύπτιον, ἀλλ' ἐκ μέσων τῶν πάνυ
Φρυγῶν, ὅπου καὶ τὸ πρῶτον ὁ μῦθος ἐγένετο, ἐν αὐτοῖς
εὑρὼν τοῖς Αἰσωπείοις ἀθύρμασιν, ἐθέλω καὶ πρὸς ὑμᾶς
διηγήσασθαι. ὁ Ἀπόλλων ἐπειδὰν εἰς μέλος ἁρμόσῃ τὴν
λύραν – ἁρμόζει δὲ οἶμαι ἀεί, ἅτε οὐδὲν ἄλλο τι ὢν ὅτι μὴ
λύρα καὶ λόγος – , περιίστανται μὲν αὐτὸν πανταχόθεν αἱ
Μοῦσαι, καὶ χορὸς τῇ λύρᾳ γίνονται· ἀτὰρ δὴ καὶ ἄλλος
ὅμιλος θεατὴς μελῳδίας ἔρχεται, Δρυάδες τινὲς καὶ Ἁμαδρυάδες νύμφαι, ὄρειοι δαίμονες, καὶ οὐκ οἶδα εἰ πάμπαν
ἀτάσθαλοι. αἱ δὲ ὅταν μὲν ἅμα ταῖς Μούσαις χορεύειν
βούλωνται, θεαί τε εἶναι δοκοῦσι καὶ ὡσπερεὶ Μοῦσαι νομίζονται· ἐπειδὰν δέ τι πρὸς τὴν ἀκοὴν ἄγροικόν τε καὶ
πονηρὸν σκίρτημα κατὰ τῆς λύρας σκιρτήσωσιν, ἀγανακτεῖ
μὲν ὁ Ἀπόλλων – τί δὲ οὐ μέλλει; ἐπειδὰν ἀμουσοτάτου
χοροῦ πηδῶντος αἰσθάνηται, – οὐ μὴν εὐθὺς ἐπὶ βέλη
καὶ φαρέτραν ἔρχεται· οὐ γὰρ οἷα περὶ αὐτοῦ λέγειν ἐν
Ἰλιάδι τετόλμηκεν Ὅμηρος, τοιαῦτα καὶ Αἴσωπος μυθολογεῖ κατὰ τοῦ Ἀπόλλωνος. Ὅμηρος μὲν γὰρ δημαγωγεῖν
ἐθέλων τὸ θέατρον, πολλάκις καὶ θεῶν καταψεύδεται·
διόπερ ἔγωγε τοιούτους εἶναι ἑκὼν οὐ πείσομαι, ἀλλά μοι
συγγνώμην ἔχειν Ὁμηρίδας αἰτήσομαι, εἰ τοιαῦτα περὶ
θεῶν καὶ αὐτὸς [οὐ] δήπου προσίεμαι. ποῦ γὰρ ἂν ἔγωγε
ταῦτα πιστεύσαιμι, ὅτι θεὸς ὢν Ἀπόλλων καὶ μουσηγέτης, ἀεὶ θυμοῦται τοσοῦτον, ὁπόσον Ὅμηρος βούλεται, ἢ
εἰς νύκτα ἀμείβει τὰ πρόσωπα, ἢ διὰ τοῦτο βελῶν ἅπτεται,
ἵνα ὑπήκοον πλήξῃ καὶ Ἕλληνα; ταῦτα μὲν οὖν παραιτησώμεθα Ὁμηρίδας καὶ εἴ τις ἄλλος ποιητὴς τοιοῦτος ᾖ
κατὰ θεῶν εὐχερῶς ἐθέλων ψεύδεσθαι, Αἰσώπῳ δὲ μᾶλλον
πιστεύσωμεν. παρακαλεῖ γὰρ καὶ θεοὺς αὐτοὺς ἐπὶ τὸν
μῦθον ὁ Αἴσωπος καὶ εἰς οὐρανοὺς αὐτοὺς ἀναβιβάζει τὸν
ἔλεγχον· οὐ μὴν ἴσα ποιηταῖς ὁ Φρὺξ ἐθέλει κατὰ θεῶν
θρασύνεσθαι, ἀλλὰ καίπερ μύθων ποιητὴς ὤν, ὅσον αἰνίξασθαί τι σοφόν, περὶ θεῶν λέγει καὶ φθέγγεται. τί οὖν
ἐκεῖνος, ἀτακτοῦντος χοροῦ ἐν γραφῇ; ποιεῖ τὸν Ἀπόλλωνα
μεθαρμόζοντα ἐκ προσηνοῦς εἰς τραχὺ μέλος τὴν λύραν,
καὶ οὐ δακτύλοις, πλήκτρῳ δὲ τὰς χορδὰς πλήττοντα· καὶ
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 66, line 34
βούλωνται, θεαί τε εἶναι δοκοῦσι καὶ ὡσπερεὶ Μοῦσαι νομίζονται· ἐπειδὰν δέ τι πρὸς τὴν ἀκοὴν ἄγροικόν τε καὶ
πονηρὸν σκίρτημα κατὰ τῆς λύρας σκιρτήσωσιν, ἀγανακτεῖ
μὲν ὁ Ἀπόλλων – τί δὲ οὐ μέλλει; ἐπειδὰν ἀμουσοτάτου
χοροῦ πηδῶντος αἰσθάνηται, – οὐ μὴν εὐθὺς ἐπὶ βέλη
καὶ φαρέτραν ἔρχεται· οὐ γὰρ οἷα περὶ αὐτοῦ λέγειν ἐν
Ἰλιάδι τετόλμηκεν Ὅμηρος, τοιαῦτα καὶ Αἴσωπος μυθολογεῖ κατὰ τοῦ Ἀπόλλωνος. Ὅμηρος μὲν γὰρ δημαγωγεῖν
ἐθέλων τὸ θέατρον, πολλάκις καὶ θεῶν καταψεύδεται·
διόπερ ἔγωγε τοιούτους εἶναι ἑκὼν οὐ πείσομαι, ἀλλά μοι
συγγνώμην ἔχειν Ὁμηρίδας αἰτήσομαι, εἰ τοιαῦτα περὶ
θεῶν καὶ αὐτὸς [οὐ] δήπου προσίεμαι. ποῦ γὰρ ἂν ἔγωγε
ταῦτα πιστεύσαιμι, ὅτι θεὸς ὢν Ἀπόλλων καὶ μουσηγέτης, ἀεὶ θυμοῦται τοσοῦτον, ὁπόσον Ὅμηρος βούλεται, ἢ
εἰς νύκτα ἀμείβει τὰ πρόσωπα, ἢ διὰ τοῦτο βελῶν ἅπτεται,
ἵνα ὑπήκοον πλήξῃ καὶ Ἕλληνα; ταῦτα μὲν οὖν παραιτησώμεθα Ὁμηρίδας καὶ εἴ τις ἄλλος ποιητὴς τοιοῦτος ᾖ
κατὰ θεῶν εὐχερῶς ἐθέλων ψεύδεσθαι, Αἰσώπῳ δὲ μᾶλλον
πιστεύσωμεν. παρακαλεῖ γὰρ καὶ θεοὺς αὐτοὺς ἐπὶ τὸν
μῦθον ὁ Αἴσωπος καὶ εἰς οὐρανοὺς αὐτοὺς ἀναβιβάζει τὸν
ἔλεγχον· οὐ μὴν ἴσα ποιηταῖς ὁ Φρὺξ ἐθέλει κατὰ θεῶν
θρασύνεσθαι, ἀλλὰ καίπερ μύθων ποιητὴς ὤν, ὅσον αἰνίξασθαί τι σοφόν, περὶ θεῶν λέγει καὶ φθέγγεται. τί οὖν
ἐκεῖνος, ἀτακτοῦντος χοροῦ ἐν γραφῇ; ποιεῖ τὸν Ἀπόλλωνα
μεθαρμόζοντα ἐκ προσηνοῦς εἰς τραχὺ μέλος τὴν λύραν,
καὶ οὐ δακτύλοις, πλήκτρῳ δὲ τὰς χορδὰς πλήττοντα· καὶ
συναγανακτεῖ μὲν αὐτῷ πρὸς Νυμφῶν ἀδικουμένῳ κατ' Αἴσωπον ὄρη καὶ νάπαι καὶ ποταμοὶ καὶ ὄρνιθες, ἤδη δὲ καὶ ὁ
Ἑλικὼν αὐτὸς ὑπὸ τοῦ πάθους μεταβληθεὶς εἰς ἄνθρωπον,
φωνήν τε ἀφίησι καὶ κατὰ Νυμφῶν ῥήτωρ γίνεται. καὶ
μὴ τολμηρὸν τὸ τοῦ μύθου νομίζωμεν· οὐ γὰρ δήπου
αὐτὸς μὲν ὁ Ἑλικὼν ἐκ ποιμένων οἶδε ποιητὰς ἐργάζεσθαι
– καὶ τοῦτο πάντως Ἡσιόδῳ πιστεύομεν – , ἡμᾶς δὲ τῷ
Φρυγὶ νεμεσᾶν ἄξιον, ὅτι λαλοῦν ὄρος τι μεμίμηται. τί δὲ
δὴ ὁ Ἑλικὼν πρὸς τὰς Νύμφας ἐν τῷ μύθῳ φθέγγεται;
»Ποῖ φέρεσθε, ὦ Νύμφαι; τίς οὗτος ὑμᾶς πονηρὸς οἶστρος ἐξέμηνε; τί δὲ ἀφεῖσαι τὸν Ἑλικῶνα, τὸ τῶν Μουσῶν ἐργαστήριον, ἐπὶ τὸν Κιθαιρῶνα σπεύδετε; συμφοραὶ
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 66, line 32
δρυάδες νύμφαι, ὄρειοι δαίμονες, καὶ οὐκ οἶδα εἰ πάμπαν
ἀτάσθαλοι. αἱ δὲ ὅταν μὲν ἅμα ταῖς Μούσαις χορεύειν
βούλωνται, θεαί τε εἶναι δοκοῦσι καὶ ὡσπερεὶ Μοῦσαι νομίζονται· ἐπειδὰν δέ τι πρὸς τὴν ἀκοὴν ἄγροικόν τε καὶ
πονηρὸν σκίρτημα κατὰ τῆς λύρας σκιρτήσωσιν, ἀγανακτεῖ
μὲν ὁ Ἀπόλλων – τί δὲ οὐ μέλλει; ἐπειδὰν ἀμουσοτάτου
χοροῦ πηδῶντος αἰσθάνηται, – οὐ μὴν εὐθὺς ἐπὶ βέλη
καὶ φαρέτραν ἔρχεται· οὐ γὰρ οἷα περὶ αὐτοῦ λέγειν ἐν
Ἰλιάδι τετόλμηκεν Ὅμηρος, τοιαῦτα καὶ Αἴσωπος μυθολογεῖ κατὰ τοῦ Ἀπόλλωνος. Ὅμηρος μὲν γὰρ δημαγωγεῖν
ἐθέλων τὸ θέατρον, πολλάκις καὶ θεῶν καταψεύδεται·
διόπερ ἔγωγε τοιούτους εἶναι ἑκὼν οὐ πείσομαι, ἀλλά μοι
συγγνώμην ἔχειν Ὁμηρίδας αἰτήσομαι, εἰ τοιαῦτα περὶ
θεῶν καὶ αὐτὸς [οὐ] δήπου προσίεμαι. ποῦ γὰρ ἂν ἔγωγε
ταῦτα πιστεύσαιμι, ὅτι θεὸς ὢν Ἀπόλλων καὶ μουσηγέτης, ἀεὶ θυμοῦται τοσοῦτον, ὁπόσον Ὅμηρος βούλεται, ἢ
εἰς νύκτα ἀμείβει τὰ πρόσωπα, ἢ διὰ τοῦτο βελῶν ἅπτεται,
ἵνα ὑπήκοον πλήξῃ καὶ Ἕλληνα; ταῦτα μὲν οὖν παραιτησώμεθα Ὁμηρίδας καὶ εἴ τις ἄλλος ποιητὴς τοιοῦτος ᾖ
κατὰ θεῶν εὐχερῶς ἐθέλων ψεύδεσθαι, Αἰσώπῳ δὲ μᾶλλον
πιστεύσωμεν. παρακαλεῖ γὰρ καὶ θεοὺς αὐτοὺς ἐπὶ τὸν
μῦθον ὁ Αἴσωπος καὶ εἰς οὐρανοὺς αὐτοὺς ἀναβιβάζει τὸν
ἔλεγχον· οὐ μὴν ἴσα ποιηταῖς ὁ Φρὺξ ἐθέλει κατὰ θεῶν
θρασύνεσθαι, ἀλλὰ καίπερ μύθων ποιητὴς ὤν, ὅσον αἰνίξασθαί τι σοφόν, περὶ θεῶν λέγει καὶ φθέγγεται. τί οὖν
ἐκεῖνος, ἀτακτοῦντος χοροῦ ἐν γραφῇ; ποιεῖ τὸν Ἀπόλλωνα
μεθαρμόζοντα ἐκ προσηνοῦς εἰς τραχὺ μέλος τὴν λύραν,
καὶ οὐ δακτύλοις, πλήκτρῳ δὲ τὰς χορδὰς πλήττοντα· καὶ
συναγανακτεῖ μὲν αὐτῷ πρὸς Νυμφῶν ἀδικουμένῳ κατ' Αἴσωπον ὄρη καὶ νάπαι καὶ ποταμοὶ καὶ ὄρνιθες, ἤδη δὲ καὶ ὁ
Ἑλικὼν αὐτὸς ὑπὸ τοῦ πάθους μεταβληθεὶς εἰς ἄνθρωπον,
φωνήν τε ἀφίησι καὶ κατὰ Νυμφῶν ῥήτωρ γίνεται. καὶ
μὴ τολμηρὸν τὸ τοῦ μύθου νομίζωμεν· οὐ γὰρ δήπου
αὐτὸς μὲν ὁ Ἑλικὼν ἐκ ποιμένων οἶδε ποιητὰς ἐργάζεσθαι
– καὶ τοῦτο πάντως Ἡσιόδῳ πιστεύομεν – , ἡμᾶς δὲ τῷ
Φρυγὶ νεμεσᾶν ἄξιον, ὅτι λαλοῦν ὄρος τι μεμίμηται. τί δὲ
δὴ ὁ Ἑλικὼν πρὸς τὰς Νύμφας ἐν τῷ μύθῳ φθέγγεται;
»Ποῖ φέρεσθε, ὦ Νύμφαι; τίς οὗτος ὑμᾶς πονηρὸς
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 66, line 66
– καὶ τοῦτο πάντως Ἡσιόδῳ πιστεύομεν – , ἡμᾶς δὲ τῷ
Φρυγὶ νεμεσᾶν ἄξιον, ὅτι λαλοῦν ὄρος τι μεμίμηται. τί δὲ
δὴ ὁ Ἑλικὼν πρὸς τὰς Νύμφας ἐν τῷ μύθῳ φθέγγεται;
»Ποῖ φέρεσθε, ὦ Νύμφαι; τίς οὗτος ὑμᾶς πονηρὸς οἶστρος ἐξέμηνε; τί δὲ ἀφεῖσαι τὸν Ἑλικῶνα, τὸ τῶν Μουσῶν ἐργαστήριον, ἐπὶ τὸν Κιθαιρῶνα σπεύδετε; συμφοραὶ
ἐκεῖ καὶ πάθη καὶ τραγῳδίας πηγὴ τὰ Κιθαιρῶνος ἐγκώμια. ἐγὼ ποιητὰς ἐκ ποιμένων, ὁ δὲ ἄφρονας ἐκ σωφρονούντων ἐργάζεται· ἐκεῖ μήτηρ κατὰ παιδὸς μαίνεται, καὶ
πολεμεῖ τὸ γένος τῷ γένει· ἐνταῦθα Μουσῶν γοναὶ καὶ
Μνημοσύνης κῆποι καὶ αἱ τῶν γεννηθέντων τροφαί. Ἀπόλλωνι μὲν οὖν συγχορευταὶ καὶ ξυμπαίστριαι νῦν τε εἰσὶ
καὶ ἀεὶ πάντως μελῳδοῦντι παρέπονται· τὸ δὲ ὑμέτερον
πάθος δέδοικα, μὴ σκηνῆς τι μέρος καὶ σκυθρωπῆς ὑμῖν
προοίμιον τραγῳδίας γένηται. ἀλλὰ τί ταῦτα; φθάνουσι
δήπου τάχα τῆς ἐμῆς δημηγορίας τὸ πέρας αἱ Νύμφαι· ἡ
μὲν ἐκεῖ που πρὸς τὸν θεὸν τῶν Νυμφῶν, ἡ δὲ μέλλει, ἡ δὲ
ὅσον οὔπω τῷ χορῷ τούτῳ προσπείσεται. δειναὶ γὰρ αἱ
τῆς Ἀπόλλωνος λύρας ἴυγγες καὶ πάντα κεστὸν Ἀφροδίτης
παριοῦσαι ταῖς χάρισι». ταῦτα ὁ Ἑλικὼν παρὰ Αἰσώπῳ
δημηγορεῖ. εἰ δέ τι φέρει πρὸς τὸν παρόντα ὁ μῦθος, ὑμέτερον
ἂν εἴη στοχάζεσθαι.
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 46, line 25
σεν; ἢ οὐκ ᾔσθησαι, πρὸς Μουσῶν αὐτῶν; ταύτας γὰρ
ἴσως ἐπιβοᾶσθαί μοι λείπεται, ἐλευθέρας τε θεὰς καὶ εὐδαίμονας· οὐ γὰρ δήπου καὶ εἰς ἐκείνας τὸ πολέμιον καθ᾿ ἡμῶν
ἀφῖκται κήρυγμα· φιλοῦσι τοὺς Ἀπόλλωνός τε καὶ Ἑρμοῦ
προστάτας καὶ μετὰ τούτων ἀθύρουσιν· ἐπίταγμα γὰρ
φθονερόν τε καὶ ἄγριον ἀνθρώπων μὲν ἴσως, καὶ οὐδὲ αὐτῶν
πάνυ γενναίων, κρατεῖ· θείου γε μὴν χοροῦ πόῤῥω πάμπαν
ἐλαύνεται. ἆρ' οὖν ἔγνως, ὦ φίλε – φίλον γὰρ σέ τε καὶ Μούσας καλῶ – , ὡς ἀτεχνῶς δή τινι πολιορκίᾳ μακρᾷ καὶ τοὐμὸν προσέοικε πρᾶγμα; ἐμοὶ γὰρ πολεμεῖ μὲν ἅπας λεώς,
ὁ μὲν ἑκών, ὁ δὲ καὶ πρὸς ἑτέρων σύνθημα· ἔγκλημα δὲ τοῦ
πολέμου τούτου ἐγὼ μὲν οἶδα οὐδέν· φασὶ δὲ λεγόντων
ἀκούειν, ὅτι ἄρα Μούσαις χορεύειν βούλομαι. Λειβήθριοι μὲν
οὖν Παγγαίου πρόσοικοι Ὀρφέα τὸν Καλλιόπης τὸν Θρᾴκιον, πρὶν μὲν δημοσιεύειν εἰς αὐτοὺς τὴν ᾠδήν, ἣν ἤδη
παρὰ τῆς μητρὸς τῆς Μούσης μαθὼν ἦν, ἐθαύμαζόν τε καὶ
συνήδοντο· ἐπειδὴ δὲ τῆς λύρας ἥψατο καὶ προσῇσέ τι μέλος
ἔνθεον, φθόνῳ νικηθέντες οἱ δείλαιοι, γυναικείαν ὕβριν ἐπ᾿ αὐτόν τε καὶ τὰ μέλη τῆς ᾠδῆς τολμήσαντες γυναῖκες ὕστερον
ὑπὸ τῶν μύθων ἐγένοντο. φασὶ δὲ καὶ Αἴσωπον τὸν λογοποιὸν τὸν Φρύγα, οὗ μὴ ὅτι τοὺς λόγους τινές, ἀλλ' ἤδη
καὶ αὐτὸ τὸ πρόσωπον καὶ τὴν φωνὴν γέλωτα καὶ χλεύην
ἥγηντο, γενέσθαι μὲν πάνσοφον καὶ διὰ τοῦτο ἱερὸν τοῦ
Ἀπόλλωνος· Δελφοὺς δέ, καὶ ταῦτα παροικοῦντας μαντικῷ
τῷ θεῷ, οὕτως ἀγνοῆσαι τὸν ἄνδρα, ὥστε ψῆφον ἄδικον
ἐπ᾿ αὐτῷ κομίσαντας ῥῖψαι κατὰ σκοπέλων καὶ ἀφανίσαι τὸν
Αἴσωπον. ἀλλ' οὔτε ἡ μήτηρ ἠμέλει μετὰ τὴν λύραν Ὀρφέως,
οὔτε τοῦ Φρυγὸς ὁ Ἀπόλλων· ἀλλὰ Λειβήθριοι μὲν ἀντὶ
τῆς Ὀρφέως λύρας, ἣν ἀτιμάζειν εἵλοντο, μανίαν τε καὶ
ἀμουσίαν καὶ σιωπὴν ἠλλάξαντο· καὶ φεύγει μὲν ἐκείνους
τὸ μέλος, εἰς δὲ τὴν ἐρημίαν ἔρχεται καὶ πείθει δρῦς τε καὶ
πέτρας καὶ ἀγρονόμους ὄρνιθας καὶ μικρόν τι ποιμένων
σύστημα, οἷς μᾶλλον ἔχαιρεν ὀλίγα φθεγγομένοις Ὀρφεύς,
ἢ τῇ Λειβηθρίων φωνῇ, ὅτι μουσικοί τινες ὄντες καὶ ἡσυχῆ
τοῦ μέλους ἀκούοντες λιγυρὸν ἀντεφθέγγοντο καὶ αὐτοὶ τῇ
φόρμιγγι. Δελφοὶ δὲ τῆς εἰς Αἴσωπον ὕβρεως ἔδοσαν δίκας
αὐτῷ τῷ πατρίῳ θεῷ. ἀλλὰ ταῦτα λογίοις θεοῖς ἔμελέ τε
καὶ μελήσει· τὰ δὲ σὰ νῦν δέον καὶ αὐτῷ τῷ Μουσηγέτῃ
εἰκάζεσθαι, οἷον αὐτὸν καὶ Σαπφὼ καὶ Πίνδαρος ἐν ᾠδῇ κόμῃ
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 46, line 32
πάνυ γενναίων, κρατεῖ· θείου γε μὴν χοροῦ πόῤῥω πάμπαν
ἐλαύνεται. ἆρ' οὖν ἔγνως, ὦ φίλε – φίλον γὰρ σέ τε καὶ Μούσας καλῶ – , ὡς ἀτεχνῶς δή τινι πολιορκίᾳ μακρᾷ καὶ τοὐμὸν προσέοικε πρᾶγμα; ἐμοὶ γὰρ πολεμεῖ μὲν ἅπας λεώς,
ὁ μὲν ἑκών, ὁ δὲ καὶ πρὸς ἑτέρων σύνθημα· ἔγκλημα δὲ τοῦ
πολέμου τούτου ἐγὼ μὲν οἶδα οὐδέν· φασὶ δὲ λεγόντων
ἀκούειν, ὅτι ἄρα Μούσαις χορεύειν βούλομαι. Λειβήθριοι μὲν
οὖν Παγγαίου πρόσοικοι Ὀρφέα τὸν Καλλιόπης τὸν Θρᾴκιον, πρὶν μὲν δημοσιεύειν εἰς αὐτοὺς τὴν ᾠδήν, ἣν ἤδη
παρὰ τῆς μητρὸς τῆς Μούσης μαθὼν ἦν, ἐθαύμαζόν τε καὶ
συνήδοντο· ἐπειδὴ δὲ τῆς λύρας ἥψατο καὶ προσῇσέ τι μέλος
ἔνθεον, φθόνῳ νικηθέντες οἱ δείλαιοι, γυναικείαν ὕβριν ἐπ᾿ αὐτόν τε καὶ τὰ μέλη τῆς ᾠδῆς τολμήσαντες γυναῖκες ὕστερον
ὑπὸ τῶν μύθων ἐγένοντο. φασὶ δὲ καὶ Αἴσωπον τὸν λογοποιὸν τὸν Φρύγα, οὗ μὴ ὅτι τοὺς λόγους τινές, ἀλλ' ἤδη
καὶ αὐτὸ τὸ πρόσωπον καὶ τὴν φωνὴν γέλωτα καὶ χλεύην
ἥγηντο, γενέσθαι μὲν πάνσοφον καὶ διὰ τοῦτο ἱερὸν τοῦ
Ἀπόλλωνος· Δελφοὺς δέ, καὶ ταῦτα παροικοῦντας μαντικῷ
τῷ θεῷ, οὕτως ἀγνοῆσαι τὸν ἄνδρα, ὥστε ψῆφον ἄδικον
ἐπ᾿ αὐτῷ κομίσαντας ῥῖψαι κατὰ σκοπέλων καὶ ἀφανίσαι τὸν
Αἴσωπον. ἀλλ' οὔτε ἡ μήτηρ ἠμέλει μετὰ τὴν λύραν Ὀρφέως,
οὔτε τοῦ Φρυγὸς ὁ Ἀπόλλων· ἀλλὰ Λειβήθριοι μὲν ἀντὶ
τῆς Ὀρφέως λύρας, ἣν ἀτιμάζειν εἵλοντο, μανίαν τε καὶ
ἀμουσίαν καὶ σιωπὴν ἠλλάξαντο· καὶ φεύγει μὲν ἐκείνους
τὸ μέλος, εἰς δὲ τὴν ἐρημίαν ἔρχεται καὶ πείθει δρῦς τε καὶ
πέτρας καὶ ἀγρονόμους ὄρνιθας καὶ μικρόν τι ποιμένων
σύστημα, οἷς μᾶλλον ἔχαιρεν ὀλίγα φθεγγομένοις Ὀρφεύς,
ἢ τῇ Λειβηθρίων φωνῇ, ὅτι μουσικοί τινες ὄντες καὶ ἡσυχῆ
τοῦ μέλους ἀκούοντες λιγυρὸν ἀντεφθέγγοντο καὶ αὐτοὶ τῇ
φόρμιγγι. Δελφοὶ δὲ τῆς εἰς Αἴσωπον ὕβρεως ἔδοσαν δίκας
αὐτῷ τῷ πατρίῳ θεῷ. ἀλλὰ ταῦτα λογίοις θεοῖς ἔμελέ τε
καὶ μελήσει· τὰ δὲ σὰ νῦν δέον καὶ αὐτῷ τῷ Μουσηγέτῃ
εἰκάζεσθαι, οἷον αὐτὸν καὶ Σαπφὼ καὶ Πίνδαρος ἐν ᾠδῇ κόμῃ
τε χρυσῇ καὶ λύρᾳ κοσμήσαντες, κύκνοις ἔποχον εἰς Ἑλικῶνα πέμπουσι, Μούσαις Χάρισί τε ὁμοῦ συγχορεύσοντα·
ἢ οἷον τὸν Βακχειώτην – οὕτω γὰρ αὐτὸν ἡ λύρα καλεῖ,
τὸν Διόνυσον λέγουσα – ἦρος ἄρτι τὸ πρῶτον ἐκλάμψαντος,
ἄνθεσί τ' ἠρινοῖσι καὶ κισσοῦ κορύμβοις Μούσαις κάτοχοι
ποιηταὶ στέψαντες, νῦν μὲν ἐπ᾿ ἄκρας κορυφὰς Καυκάσου
καὶ Λυδίας τέμπη, νῦν δ' ἐπὶ Παρνασσοῦ σκοπέλους καὶ
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 46, line 41
συνήδοντο· ἐπειδὴ δὲ τῆς λύρας ἥψατο καὶ προσῇσέ τι μέλος
ἔνθεον, φθόνῳ νικηθέντες οἱ δείλαιοι, γυναικείαν ὕβριν ἐπ᾿ αὐτόν τε καὶ τὰ μέλη τῆς ᾠδῆς τολμήσαντες γυναῖκες ὕστερον
ὑπὸ τῶν μύθων ἐγένοντο. φασὶ δὲ καὶ Αἴσωπον τὸν λογοποιὸν τὸν Φρύγα, οὗ μὴ ὅτι τοὺς λόγους τινές, ἀλλ' ἤδη
καὶ αὐτὸ τὸ πρόσωπον καὶ τὴν φωνὴν γέλωτα καὶ χλεύην
ἥγηντο, γενέσθαι μὲν πάνσοφον καὶ διὰ τοῦτο ἱερὸν τοῦ
Ἀπόλλωνος· Δελφοὺς δέ, καὶ ταῦτα παροικοῦντας μαντικῷ
τῷ θεῷ, οὕτως ἀγνοῆσαι τὸν ἄνδρα, ὥστε ψῆφον ἄδικον
ἐπ᾿ αὐτῷ κομίσαντας ῥῖψαι κατὰ σκοπέλων καὶ ἀφανίσαι τὸν
Αἴσωπον. ἀλλ' οὔτε ἡ μήτηρ ἠμέλει μετὰ τὴν λύραν Ὀρφέως,
οὔτε τοῦ Φρυγὸς ὁ Ἀπόλλων· ἀλλὰ Λειβήθριοι μὲν ἀντὶ
τῆς Ὀρφέως λύρας, ἣν ἀτιμάζειν εἵλοντο, μανίαν τε καὶ
ἀμουσίαν καὶ σιωπὴν ἠλλάξαντο· καὶ φεύγει μὲν ἐκείνους
τὸ μέλος, εἰς δὲ τὴν ἐρημίαν ἔρχεται καὶ πείθει δρῦς τε καὶ
πέτρας καὶ ἀγρονόμους ὄρνιθας καὶ μικρόν τι ποιμένων
σύστημα, οἷς μᾶλλον ἔχαιρεν ὀλίγα φθεγγομένοις Ὀρφεύς,
ἢ τῇ Λειβηθρίων φωνῇ, ὅτι μουσικοί τινες ὄντες καὶ ἡσυχῆ
τοῦ μέλους ἀκούοντες λιγυρὸν ἀντεφθέγγοντο καὶ αὐτοὶ τῇ
φόρμιγγι. Δελφοὶ δὲ τῆς εἰς Αἴσωπον ὕβρεως ἔδοσαν δίκας
αὐτῷ τῷ πατρίῳ θεῷ. ἀλλὰ ταῦτα λογίοις θεοῖς ἔμελέ τε
καὶ μελήσει· τὰ δὲ σὰ νῦν δέον καὶ αὐτῷ τῷ Μουσηγέτῃ
εἰκάζεσθαι, οἷον αὐτὸν καὶ Σαπφὼ καὶ Πίνδαρος ἐν ᾠδῇ κόμῃ
τε χρυσῇ καὶ λύρᾳ κοσμήσαντες, κύκνοις ἔποχον εἰς Ἑλικῶνα πέμπουσι, Μούσαις Χάρισί τε ὁμοῦ συγχορεύσοντα·
ἢ οἷον τὸν Βακχειώτην – οὕτω γὰρ αὐτὸν ἡ λύρα καλεῖ,
τὸν Διόνυσον λέγουσα – ἦρος ἄρτι τὸ πρῶτον ἐκλάμψαντος,
ἄνθεσί τ' ἠρινοῖσι καὶ κισσοῦ κορύμβοις Μούσαις κάτοχοι
ποιηταὶ στέψαντες, νῦν μὲν ἐπ᾿ ἄκρας κορυφὰς Καυκάσου
καὶ Λυδίας τέμπη, νῦν δ' ἐπὶ Παρνασσοῦ σκοπέλους καὶ Δελφίδα πέτραν ἄγουσι, πηδῶντά τε αὐτὸν καὶ ταῖς Βάκχαις
ἐνδιδόντα τὸν εὔϊον· ὅτε καὶ τὴν γῆν λόγος, οἷον αἰσθανομένην τῆς ἐπιδημίας αὐτοῦ, ῥεῖν μὲν μέλι καὶ γάλα καὶ
ποταμούς τινας αὐτοῦ τοῦ νέκταρος Σατύροις τε καὶ Βάκχαις ἀρύεσθαι, καὶ μειδιᾶν μὲν ὁμοῦ ἡδύ τι καὶ χρυσαυγές,
πορφύρειν δὲ ὅλην τοῖς ἄνθεσιν, ὅπως ἂν ἔχοι σκιρτᾶν τε
καὶ ἀθύρειν ἐπ᾿ αὐτῶν ὁ θεός· ἐμοὶ γὰρ καὶ τοῦτο τῷ θεῷ
δοκεῖ εἰκότως ἐργάζεσθαι. ἆρα ποθεῖς καὶ τοὺς ἡμετέρους
λόγους ἰδεῖν; ἆρ' ἥκει μοι παρὰ σοῦ τὸ σύνθημα; ναὶ
Himerius Soph., Declamationes et orationes
Oration 66, line 42
γεῖ κατὰ τοῦ Ἀπόλλωνος. Ὅμηρος μὲν γὰρ δημαγωγεῖν
ἐθέλων τὸ θέατρον, πολλάκις καὶ θεῶν καταψεύδεται·
διόπερ ἔγωγε τοιούτους εἶναι ἑκὼν οὐ πείσομαι, ἀλλά μοι
συγγνώμην ἔχειν Ὁμηρίδας αἰτήσομαι, εἰ τοιαῦτα περὶ
θεῶν καὶ αὐτὸς [οὐ] δήπου προσίεμαι. ποῦ γὰρ ἂν ἔγωγε
ταῦτα πιστεύσαιμι, ὅτι θεὸς ὢν Ἀπόλλων καὶ μουσηγέτης, ἀεὶ θυμοῦται τοσοῦτον, ὁπόσον Ὅμηρος βούλεται, ἢ
εἰς νύκτα ἀμείβει τὰ πρόσωπα, ἢ διὰ τοῦτο βελῶν ἅπτεται,
ἵνα ὑπήκοον πλήξῃ καὶ Ἕλληνα; ταῦτα μὲν οὖν παραιτησώμεθα Ὁμηρίδας καὶ εἴ τις ἄλλος ποιητὴς τοιοῦτος ᾖ
κατὰ θεῶν εὐχερῶς ἐθέλων ψεύδεσθαι, Αἰσώπῳ δὲ μᾶλλον
πιστεύσωμεν. παρακαλεῖ γὰρ καὶ θεοὺς αὐτοὺς ἐπὶ τὸν
μῦθον ὁ Αἴσωπος καὶ εἰς οὐρανοὺς αὐτοὺς ἀναβιβάζει τὸν
ἔλεγχον· οὐ μὴν ἴσα ποιηταῖς ὁ Φρὺξ ἐθέλει κατὰ θεῶν
θρασύνεσθαι, ἀλλὰ καίπερ μύθων ποιητὴς ὤν, ὅσον αἰνίξασθαί τι σοφόν, περὶ θεῶν λέγει καὶ φθέγγεται. τί οὖν
ἐκεῖνος, ἀτακτοῦντος χοροῦ ἐν γραφῇ; ποιεῖ τὸν Ἀπόλλωνα
μεθαρμόζοντα ἐκ προσηνοῦς εἰς τραχὺ μέλος τὴν λύραν,
καὶ οὐ δακτύλοις, πλήκτρῳ δὲ τὰς χορδὰς πλήττοντα· καὶ
συναγανακτεῖ μὲν αὐτῷ πρὸς Νυμφῶν ἀδικουμένῳ κατ' Αἴσωπον ὄρη καὶ νάπαι καὶ ποταμοὶ καὶ ὄρνιθες, ἤδη δὲ καὶ ὁ
Ἑλικὼν αὐτὸς ὑπὸ τοῦ πάθους μεταβληθεὶς εἰς ἄνθρωπον,
φωνήν τε ἀφίησι καὶ κατὰ Νυμφῶν ῥήτωρ γίνεται. καὶ
μὴ τολμηρὸν τὸ τοῦ μύθου νομίζωμεν· οὐ γὰρ δήπου
αὐτὸς μὲν ὁ Ἑλικὼν ἐκ ποιμένων οἶδε ποιητὰς ἐργάζεσθαι
– καὶ τοῦτο πάντως Ἡσιόδῳ πιστεύομεν – , ἡμᾶς δὲ τῷ
Φρυγὶ νεμεσᾶν ἄξιον, ὅτι λαλοῦν ὄρος τι μεμίμηται. τί δὲ
δὴ ὁ Ἑλικὼν πρὸς τὰς Νύμφας ἐν τῷ μύθῳ φθέγγεται;
»Ποῖ φέρεσθε, ὦ Νύμφαι; τίς οὗτος ὑμᾶς πονηρὸς οἶστρος ἐξέμηνε; τί δὲ ἀφεῖσαι τὸν Ἑλικῶνα, τὸ τῶν Μουσῶν ἐργαστήριον, ἐπὶ τὸν Κιθαιρῶνα σπεύδετε; συμφοραὶ
ἐκεῖ καὶ πάθη καὶ τραγῳδίας πηγὴ τὰ Κιθαιρῶνος ἐγκώμια. ἐγὼ ποιητὰς ἐκ ποιμένων, ὁ δὲ ἄφρονας ἐκ σωφρονούντων ἐργάζεται· ἐκεῖ μήτηρ κατὰ παιδὸς μαίνεται, καὶ
πολεμεῖ τὸ γένος τῷ γένει· ἐνταῦθα Μουσῶν γοναὶ καὶ
Μνημοσύνης κῆποι καὶ αἱ τῶν γεννηθέντων τροφαί. Ἀπόλλωνι μὲν οὖν συγχορευταὶ καὶ ξυμπαίστριαι νῦν τε εἰσὶ
καὶ ἀεὶ πάντως μελῳδοῦντι παρέπονται· τὸ δὲ ὑμέτερον
πάθος δέδοικα, μὴ σκηνῆς τι μέρος καὶ σκυθρωπῆς ὑμῖν
Arcadius Gramm., De accentibus [Sp.] (2116: 001)
«Ἐπιτομὴ τῆς καθολικῆς προσῳδίας Ἡρωδιανοῦ», Ed. Schmidt, M.
Jena: Mauke, 1860.
Page 77, line 5
Τὰ εἰς ΠΟΣ ὑπερδισύλλαβα ἀρσενικὰ ὄντα καὶ
ἐπιθετικὰ, εἰ μὴ παραλήγοιτο τῷ Ω, προπαροξύνεται·
[ἄροπος Ἄναπος ἀστέροπος ὄλυμπος Εὔριπος Χάροπος] (τὸ κύριον, [χαροπός] δὲ τὸ ἐπίθε-
τον). σεσημείωται τὸ [ἀτραπός] ὀξυνόμενον. τὰ δὲ
παραληγόμενα τῷ Ω κύρια ἢ προσηγορικὰ καὶ βαρύνεται καὶ ὀξύνεται. τὰ μὲν οὖν κύρια ἀπὸ φύσει μακρᾶς
ἀρχόμενα ὀξύνεται· [Ἰνωπός Ἀσωπός Ὠρωπός>.
σημείωσαι τὸ [Αἴσωπος>. τὸ δὲ [Κρότωπος] καὶ [Μελάνωπος] κύρια οὐκ ἀπὸ μακρᾶς ἄρχονται. τὸ δὲ
[ἄνθρωπος] προσηγορικὸν προπαροξύνεται. τὸ μέντοι
[στενωπός] ὀξύνεται προσηγορικὸν ὂν ἐπὶ θηλυκοῦ μόνου. ἔτι καὶ τὸ [ἀλωπός] ὀξύνεται.
Libanius Rhet., Soph., Epistulae 1–1544 (2200: 001)
«Libanii opera, vols. 10–11», Ed. Foerster, R.
Leipzig: Teubner, 10:1921; 11:1922, Repr. 1997.
Epistle 764, section 1, line 2
Ἐγὼ Φρυγίαν μὲν οὐκ εἶδον, τιμῶ δὲ λίαν, οὐ μᾶλλον
διὰ τὸ βεβοσκηκέναι τὸν βέλτιστον Αἴσωπον ἢ ὅτι τοῖς γεν-
ναίοις ἄρχουσιν ἀθανάτους τηροῦσι τὰς χάριτας. πολλούς γε
μετὰ τὸν χρηστὸν Ἰουλιανὸν ἡγεμόνας ἀριθμοῦντες τοῦτον
εὐεργέτην καλοῦσι.
καὶ τοῦ χρόνου τὸ μῆκος οὐκ ἤμβλυνε
τὸ φίλτρον, ἀλλ' οἴκοι τε αὐτὸν ᾄδουσι κοινῇ καὶ τοῖς δεῦρο
ἰοῦσιν ὥσπερ τις θεὸς ὁρᾶται Φρύξ τε ἅπας ὡς ἡμᾶς ἥκων
ἡδέως ἂν ἀγείρας εἰς τὸ θέατρον τὴν πόλιν τὰ τοῦδε πρὸς
αὐτοὺς διέλθοι. διὸ καὶ τοῦτον πρόθυμον ἔτι καὶ νῦν εἰς αὑτοὺς ἔχουσι βοηθοῦντά σφισιν ὅσα ἔξεστιν ἀπὸ τοῦ παρόντος
σχήματος.
ἡ τοίνυν παροῦσα βοήθεια γράμματά ἐστι πολλὰ
δεόμενα σοῦ Θευδιανὸν τοῦτον ἐπιεικῆ τε νομίζειν καὶ ἄξιον
εὖ πράττειν. τούτων δὲ τῶν γραμμάτων τὰ μὲν αὐτοῦ τοῦ
φίλου Φρυγῶν τε καὶ σοῦ, τὰ δ' ἡμῶν αὐτοῦ κελεύοντος, οὐχ
ὡς οὐ πείσοντος ἄνευ ἡμῶν, ἀλλ' ἐρωτικόν τι πέπονθε πάντας συμπνεῖν ἐθέλων ὑπὲρ τῶν αὑτοῦ παιδικῶν.
ταυτὶ δέ
σοι τὸ κέρδος, εἰ μηδὲν πλέον ὧν τότ' ἂν ἔδωκας νῦν διδοὺς
πολλοῖς ἀνθ' ἑνὸς καταθήσῃ τὴν χάριν.
Libanius Rhet., Soph., Orationes 1–64 (2200: 004)
«Libanii opera, vols. 1–4», Ed. Foerster, R.
Leipzig: Teubner, 1.1–1.2:1903; 2:1904; 3:1906; 4:1908, Repr. 1997.
Oration 18, section 19, line 2
τῆς βασιλείας τὴν σοφίαν, κτῆμα θειότερον, εἰ δ'
ἐπὶ σκῆπτρον ἄγοιτο, κοσμήσειν τῇ σοφίᾳ τὴν βασιλείαν.
διὰ τοῦτο ἡλίῳ τε ἐχρῆτο πρὸς τὰς μαθήσεις καὶ νυκτὸς ἐπελθούσης πυρὶ καὶ τὴν μὲν οὐσίαν
οὐκ ἐποίει μείζω ῥᾴδιον ὄν, τὴν δὲ γνώμην καλλίω.
καί ποτε τοῖς τοῦ Πλάτωνος γέμουσιν εἰς ταὐτὸν ἐλθὼν ἀκούσας ὑπέρ τε θεῶν καὶ δαιμόνων καὶ τῶν ὡς
ἀληθῶς τὸ πᾶν τοῦτο καὶ πεποιηκότων καὶ σωζόντων
καὶ τί τε ἡ ψυχὴ καὶ πόθεν ἥκει καὶ ποῖ πορεύεται
καὶ τίσι βαπτίζεται καὶ τίσιν αἴρεται καὶ τίσι καθέλκεται καὶ τίσι μετεωρίζεται, καὶ τί μὲν αὐτῇ δεσμός,
τί δὲ ἐλευθερία, καὶ πῶς ἂν γένοιτο τὸ μὲν φυγεῖν,
τοῦ δὲ τυχεῖν, ἁλμυρὰν ἀκοὴν ἀπεκλύσατο ποτίμῳ λόγῳ
καὶ πάντα τὸν ἔμπροσθεν ἐκβαλὼν ὕθλον ἀντεισήγαγεν
εἰς τὴν ψυχὴν τὸ τῆς ἀληθείας κάλλος, ὥσπερ εἴς τινα
μέγαν νεὼν ἀγάλματα θεῶν πρότερον ὑβρισμένα βορβόρῳ.
καὶ ἦν μὲν περὶ ταῦτα ἕτερος, ἐσχηματίζετο
δὲ τὰ πρόσθεν, οὐ γὰρ ἐξῆν φανῆναι. Αἴσωπος δὲ
ἐνταῦθα μῦθον ἂν ἐποίησεν οὐκ ὄνον λεοντῇ κρύπτων,
ἀλλ' ὄνου δορᾷ τὸν λέοντα. κἀκεῖνος ᾔδει μὲν ἃ εἰδέναι κρεῖττον, ἐδόκει δὲ τὰ ἀσφαλέστερα.
τῆς φήμης δὲ πανταχοῖ φερομένης πάντες οἱ περὶ τὰς Μούσας
καὶ τοὺς ἄλλους γε θεοὺς οἱ μὲν ὡδοιπόρουν, οἱ δὲ
ἔπλεον σπεύδοντες ἰδεῖν τε ἐκεῖνον καὶ συγγενέσθαι
καὶ εἰπεῖν αὐτοί τι καὶ ἀκοῦσαι λέγοντος. ἦν δὲ ἐλθοῦσιν οὐ ῥᾴδιον ἀπελθεῖν· κατεῖχε γὰρ ἡ σειρὴν οὐ
λόγοις μόνον, ἀλλὰ καὶ τῷ πρὸς φίλτρον εὖ πεφυκέναι.
τῷ δ' ἄγαν φιλεῖν εἰδέναι καὶ τοὺς ἄλλους ἐπαίδευε
καλῶς τοῦτο ποιεῖν, ὥστε συγκεραννύμενοι γνησίως
οὐκ ἀπόνως ἀπηλλάττοντο.
Libanius Rhet., Soph., Orationes 1-64
Oration 24, section 31, line 10
[Τοσούτου γὰρ ἄξιος τοῖς θεοῖς ὁ τεθνεώς;] ἐρεῖ τις. πάνυ γε. καὶ παλαιός γε οὗτος αὐτῶν νόμος ὑπὲρ τῶν πεπονθότων ἀγανακτεῖν. ἡ δίκη
δὲ ὧν τινες ἀδικοῦσι πολλάκις τείνεται καὶ ἐφ' ἅπασαν
πόλιν. ἐνόσησαν μὲν Ἀθηναῖοι διὰ τὸν Ἀνδρόγεω
θάνατον καὶ τῷ πατρὶ τοῦ τετελευτηκότος τὸν δασμὸν
τοὺς δὶς ἑπτὰ ἤνεγκαν ὀλίγων ὄντων οἷς ἐτολμήθη
τοὖργον, ἐνόσησε δὲ ἡ Θηβαίων πόλις διὰ τὸν Λαΐου
φόνον, οὗτος δὲ ἦν ὁ θάνατος ἔργον τῆς Οἰδίπου
χειρὸς μόνης. λιμὸς ἐν Δελφοῖς ἦν Αἰσώπου παρ'
αὐτοῖς ἐπὶ σκώμματι πληγέντος. καίτοι πόσους
εἰκὸς ἀπεκτονέναι τὸν ἄνθρωπον; ἀλλ' ὅμως ἡ πόλις
ἐλίμωττε, καὶ μία λύσις, εἰ δοῖεν δίκην.
τί λέγεις; οὐκ ἐποίησε χαλεποὺς Ῥωμαίοις τοὺς θεοὺς οὕτω
μὲν πεσὼν Ἰουλιανός, οὕτω δὲ ἀμεληθεὶς οὕτω μὲν
χαλεπήναντος τοῖς Ἀχαιοῖς τοῦ Ἀπόλλωνος διὰ τὸ μὴ
ἀποδοῦναι τῷ Χρύσῃ τὴν θυγατέρα τὸν δεῖνα, οὕτω
δὲ βοῶν τινων εἵνεκα τοῦ Ἡλίου, ὥστε τοιαῦτα ἀπειλῆσαι τοῖς ἄλλοις θεοῖς, εἰ μὴ λάβοι δίκην; καίτοι
πεινώντων τὸ ἔργον ἦν, ἀλλ' ὅμως ἡ ναῦς αὐτοῖς κεραυνῷ διεσκέδαστο καὶ ὁ τὰ βέλτιστα παραινῶν μετὰ
τῶν οὐ πεισθέντων ἐξέπιπτε.
τί τοὺς σὺν Ἀγαμέμνονι ἑλόντας τὴν Τροίαν ἀπώλεσεν; ὁ χειμών. τὴν
θάλατταν δὲ τίς ἐξέμηνεν; ἡ Ἀθηνᾶ. διὰ τί;
ὅτι τῶν περὶ Κασάνδραν Αἴαντι πεπραγμένων οὐκ
ἔλαβε τὸ στρατόπεδον δίκην, ὥσπερ οὐδὲ νῦν ἡμεῖς
τοῦ φόνου. εἶτ' οἴεταί τις τὴν Πριάμου κόρην
τιμιω
Libanius Rhet., Soph., Orationes 1-64
Oration 62, section 44, line 10
Ἔτι τοίνυν ἡ τῶν δικαζόντων περὶ τὰς εἰσπράξεις ἀσχολία καὶ τὸ ταῖς μὲν δίκαις ὀλίγον μέρος τῆς
ἡμέρας νέμειν, τῷ δὲ τοὺς ὀφείλοντας ἄγχειν τε καὶ
κατατέμνειν τὸ πλέον μήκη τε καὶ κάλλη λόγων ἐξέβαλε
καὶ τὸ τοῦ ῥήτορος ὡς ἀληθῶς ἔργον ὄχλον ἀπέφηνε,
κἂν διηγήσηταί τις κἂν ἐσκεμμένον τι κομίσῃ, ληρεῖν
ἔδοξε καὶ τρίβειν χρόνον, τοὺς δὲ ἀμαθεῖς τουτουσὶ
καὶ πολλοὺς καὶ τῶν ἀγοραίων οὐδὲν βελτίους καὶ
νεύμασι μᾶλλον ἢ εὐφωνίᾳ περὶ ὧν εἰσέρχονται διδάσκοντας τούτους ἰσχυροὺς ἐποίησεν.
εἰ δὲ ἐν
τοῖς ἀρχαίοις ἔθεσι μεμενήκει τὸ πρᾶγμα καὶ ὁ δικάζων λόγον εὖ συγκείμενον ἀπῄτει καὶ τὸν μὴ τοῦτο
ποιεῖν ἔχοντα πάλιν ἔπεμπεν εἰς διδασκάλου, πάντας
ἂν εἶδες τοὺς ἡμετέρους ὑπὸ τῶν βοηθεῖν δεομένων
περιῤῥεομένους καὶ οὐκ ἀποχρῶντας τῷ πλήθει τῶν
ἀξιούντων ἀμύνειν. νῦν δὲ πλεονέκτημα μὲν τὸ μὴ
δύνασθαι λέγειν, ἔγκλημα δὲ τὸ ῥητορεύειν ἱκανῶς.
ἐντεῦθεν αἱ χελῶναι τοὺς ἵππους παρευδοκιμοῦσιν οὐ
κατὰ τὸν Αἰσώπου μῦθον ῥᾳθυμοῦντας πονοῦσαι, ἀλλ'
αὐτῷ τῷ λείπεσθαι τοῦ τάχους νικῶσαι.
μὴ δὴ
τῷ μέτρῳ τῶν μισθῶν κρινέτω μοί τις τὸν ῥητορικώτατον, ἀλλ' αὐτῇ τῇ κτήσει τῆς τέχνης, κἂν οὕτω
ποιῇ, τοὺς μικρὰ καρπουμένους τουτουσὶ τῶν εὖ πραττόντων ἐκείνων εὑρήσει βελτίους. εἰ δὲ πρὸς τἀργύριόν με τὸ γιγνόμενον ἐκείνοις ἀξιοῖς ἀποβλέπειν, εἰς
τὰς ψυχὰς ἐγὼ τὰς ἐκβεβαρβαρωμένας ἀξιῶ σε βλέπειν.
οὓς γὰρ ἐποιούμεθα γέλωτας παρὰ τοῖς διδασκάλοις,
οὗτοι δοκοῦσιν εἶναι δικῶν τεχνῖται καὶ ἐμπλήσαντες
χρυσοῦ τὰς χεῖρας ἀπέρχονται καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν.
Libanius Rhet., Soph., Declamationes 1–51 (2200: 005)
«Libanii opera, vols. 5–7», Ed. Foerster, R.
Leipzig: Teubner, 5:1909; 6:1911; 7:1913, Repr. 1997.
Declamation 1, (subdivision) 1, section 181, line 2
κράτης] βοᾶτε.
πῶς οὖν πέμψετε θεωροὺς εἰς
τὰ Πύθια; πῶς θύσετε πορευθέντες; πῶς εὔξεσθε;
πῶς, ἤν τι δέῃ, χρήσεσθε τῷ τρίποδι πολλὴν φλυαρίαν
τῶν λογίων κατεγνωκότες; καίτοι τίνες ἂν ὑμῶν δικαιότερον ἂν συμπράττοιεν εἰς δόξαν τῷ μαντείῳ; δι'
οὗ τὰς ἀποικίας ἐπέμψατε, δι' οὗ Μήδους ἀπωλέσατε,
δι' οὗ κακῶν ἑτέρων εὕρασθε λύσεις, δι' οὗ τὴν προηροσίαν ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων θύετε.
φέρε, εἴ του
πιέζοντος, ὃ μὴ γένοιτο, [ἥκοιτε] ζητοῦντες παρὰ τοῦ
θεοῦ, καθάπερ ἔμπροσθεν, λύσιν, ὁ δ' ὑμᾶς, ὥσπερ
τὸν Ἀρχιλόχου φονέα, διαῤῥήδην ἐξελαύνοι τοῦ νεὼ
Μουσῶν ὑμᾶς ἀπεκτονέναι καὶ αὑτοῦ θεράποντα
ὑπειπών, καλήν γ' ἂν εἴημεν δόξαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν
ἐσχηκότες. καὶ τούτῳ μὲν ἦν εἰς τὸν τοῦ πολέμου
νόμον ἀναχώρησις, ὑμᾶς δὲ τί τῶν ἁπάντων παραιτήσεται;
τοὺς αὑτοῦ ποθ' ἱερεῖς οὗτος αὐτὸς ὁ
θεὸς ὑπὲρ Αἰσώπου χαλεπαίνων περιέβαλε κακοῖς. καίτοι τίς ἂν μὴ φιλονεικῶν ἀπεικάσειεν Αἴσωπον τὸν
Φρύγα Σωκράτει τῷ ὑμετέρῳ; πῶς οὖν δεῖ νομίζειν
πρᾴως οἴσειν τὸν τοῦδε θάνατον, ᾧ δεινὸν ἔδοξεν
ἐκεῖνος ὁ πρότερος; καλήν γε δόξαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν
ἕξομεν ἄνευ τοῦ τι πείσεσθαι καὶ ζημίας. καὶ γὰρ εἰ
ψήφοις ἀποθανεῖται καὶ δικαστηρίου ἔσται σχῆμα,
μείζων αἰτία τὸ μηδ' ὀργῇ προσθεῖναι τὸ κακὸν ἐξεῖναι. τὸ δὲ καὶ τὴν πρύμναν ἐστέφθαι τοῦ πλοίου τοῦ
τὸν χορὸν εἰς τὴν Δῆλον ἄγοντος οὐ φαίνεται δηλοῦν
ὡς ἐμποδὼν ὁ θεὸς ἵσταται τῇ τελευτῇ καὶ τὴν σώζουσαν φέρει;
μέλει τοῖς κρείττοσιν, ὦ Ἀθηναῖοι,
μέλει τῶν φιλομούσων. σημεῖον δέ, Λειβήθριοι μετὰ
τὸν Ὀρφέως φόνον δι' ἀμουσίας ἔδοσαν δίκην καὶ
κατέχεται τὸ χωρίον ἀπαιδευσίᾳ συχνῇ. καίτοι τοῦτο
ποίας οὐ νόσου δεινότερον, τίνων οὐκ αὐχμῶν βλαβερώτερον καὶ τετυφλῶσθαι τὴν διάνοιαν καὶ ζῆν ἐν
ἀγνοίᾳ τῶν καλῶν καὶ μηδὲν διαφέρειν
βοσκη
Libanius Rhet., Soph., Declamationes 1-51
Declamation 1, (subdivision) 1, section 181, line 3
πῶς οὖν πέμψετε θεωροὺς εἰς
τὰ Πύθια; πῶς θύσετε πορευθέντες; πῶς εὔξεσθε;
πῶς, ἤν τι δέῃ, χρήσεσθε τῷ τρίποδι πολλὴν φλυαρίαν
τῶν λογίων κατεγνωκότες; καίτοι τίνες ἂν ὑμῶν δικαιότερον ἂν συμπράττοιεν εἰς δόξαν τῷ μαντείῳ; δι'
οὗ τὰς ἀποικίας ἐπέμψατε, δι' οὗ Μήδους ἀπωλέσατε,
δι' οὗ κακῶν ἑτέρων εὕρασθε λύσεις, δι' οὗ τὴν προηροσίαν ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων θύετε.
φέρε, εἴ του
πιέζοντος, ὃ μὴ γένοιτο, [ἥκοιτε] ζητοῦντες παρὰ τοῦ
θεοῦ, καθάπερ ἔμπροσθεν, λύσιν, ὁ δ' ὑμᾶς, ὥσπερ
τὸν Ἀρχιλόχου φονέα, διαῤῥήδην ἐξελαύνοι τοῦ νεὼ
Μουσῶν ὑμᾶς ἀπεκτονέναι καὶ αὑτοῦ θεράποντα
ὑπειπών, καλήν γ' ἂν εἴημεν δόξαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν
ἐσχηκότες. καὶ τούτῳ μὲν ἦν εἰς τὸν τοῦ πολέμου
νόμον ἀναχώρησις, ὑμᾶς δὲ τί τῶν ἁπάντων παραιτήσεται;
τοὺς αὑτοῦ ποθ' ἱερεῖς οὗτος αὐτὸς ὁ
θεὸς ὑπὲρ Αἰσώπου χαλεπαίνων περιέβαλε κακοῖς. καίτοι τίς ἂν μὴ φιλονεικῶν ἀπεικάσειεν Αἴσωπον τὸν
Φρύγα Σωκράτει τῷ ὑμετέρῳ; πῶς οὖν δεῖ νομίζειν
πρᾴως οἴσειν τὸν τοῦδε θάνατον, ᾧ δεινὸν ἔδοξεν
ἐκεῖνος ὁ πρότερος; καλήν γε δόξαν ἐν τοῖς Ἕλλησιν
ἕξομεν ἄνευ τοῦ τι πείσεσθαι καὶ ζημίας. καὶ γὰρ εἰ
ψήφοις ἀποθανεῖται καὶ δικαστηρίου ἔσται σχῆμα,
μείζων αἰτία τὸ μηδ' ὀργῇ προσθεῖναι τὸ κακὸν ἐξεῖναι. τὸ δὲ καὶ τὴν πρύμναν ἐστέφθαι τοῦ πλοίου τοῦ
τὸν χορὸν εἰς τὴν Δῆλον ἄγοντος οὐ φαίνεται δηλοῦν
ὡς ἐμποδὼν ὁ θεὸς ἵσταται τῇ τελευτῇ καὶ τὴν σώζουσαν φέρει;
μέλει τοῖς κρείττοσιν, ὦ Ἀθηναῖοι,
μέλει τῶν φιλομούσων. σημεῖον δέ, Λειβήθριοι μετὰ
τὸν Ὀρφέως φόνον δι' ἀμουσίας ἔδοσαν δίκην καὶ
κατέχεται τὸ χωρίον ἀπαιδευσίᾳ συχνῇ. καίτοι τοῦτο
ποίας οὐ νόσου δεινότερον, τίνων οὐκ αὐχμῶν βλαβερώτερον καὶ τετυφλῶσθαι τὴν διάνοιαν καὶ ζῆν ἐν
ἀγνοίᾳ τῶν καλῶν καὶ μηδὲν διαφέρειν βοσκημάτων; ἀλλ' ὑμεῖς μὴ ἁμάρτοιτε τοιοῦτον μηδὲν μηδὲ
Hesychius Illustrius Hist., Fragmenta (2274: 007)
«FHG 4», Ed. Müller, K.
Paris: Didot, 1841–1870.
Fragment 7, line 218
[Ἀνάξαρχος] ὁ Ἀβδηρίτης ἔλεγε μηδὲ αὐτὸ
τοῦτο εἰδέναι ὅτι οὐδὲν οἶδεν.
[Αἴσωπος,] οὐχ ὁ μυθοποιὸς, ἔγραψε περὶ Ἑλένης, ἔνθα φησὶ Πᾶνα ἰχθῦν καλεῖσθαι κητώδη, ἐν
τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ
ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
Phanodicus Hist., Fragmenta (2278: 002)
«FHG 4», Ed. Müller, K.
Paris: Didot, 1841–1870.
Fragment 5b, line 5
πεμφθῆναι· διὰ τί δὲ, ἐν τῷ περὶ Βίαντος λέξομεν.
Idem I, 82: Φανόδικος δὲ κόρας αἰχμαλώτους λυτρωσάμενον Μεσσηνίας θρέψαι τε ὡς θυγατέρας καὶ προῖκας ἐπιδοῦναι καὶ εἰς τὴν Μεσσήνην ἀποστεῖλαι τοῖς πατράσιν αὐτῶν. Χρόνῳ δὲ ἐν ταῖς Ἀθήναις,
ὡς προείρηται, τοῦ τρίποδος εὑρεθέντος ὑπὸ τῶν ἁλιέων,
τοῦ χαλκοῦ, ἐπιγραφὴν ἔχοντος «τῷ σοφῷ,» Σάτυρος
μέν φησι παρελθεῖν τὰς κόρας – οἱ δὲ τὸν πατέρα αὐτῶν, ὡς καὶ Φανόδικος – εἰς τὴν ἐκκλησίαν, καὶ εἰπεῖν
τὸν Βίαντα σοφὸν, διηγησαμένας τὰ καθ᾿ ἑαυτάς. Καὶ
ἀπεστάλη ὁ τρίπους· καὶ ὁ Βίας ἰδὼν ἔφη τὸν Ἀπόλλωνα σοφὸν εἶναι, οὐδὲ προσήκατο. Οἱ δὲ λέγουσιν ἐν
Θήβαις τῷ Ἡρακλεῖ αὐτὸν ἀναθεῖναι, ἐπεὶ ἀπόγονος
ἦν Θηβαίων ἀποικίαν εἰς Πριήνην στειλάντων, ὥσπερ
καὶ Φανόδικός φησι.
Inscriptio marmoris Sigeensis:
Φανοδίκου εἰμὶ τοῦ Ἑρμοκράτους τοῦ Προκοννησίου·
κἀγὼ κρατῆρα κἀπίστατον καὶ ἡθμὸν ἐς πρυτανεῖον
ἔδωκα μνῆμα Σιγειεῦσι· ἐὰν δέ τι πάσχω, μελεδαίνειν με, ὦ Σιγειῆς. Καί μ' ἐπόεισεν Αἵσωπος καὶ
ἁδελφοί.
Euagon Hist., Fragmenta (2372: 003)
«FHG 2», Ed. Müller, K.
Paris: Didot, 1841–1870.
Fragment 3, line 1
Phot. Lex. v. Νηΐς: Καὶ ἐν Σάμῳ δὲ θηρία γενέσθαι
(sc. φασὶν), ὧν φθεγγομένων ῥήγνυσθαι τὴν γῆν· ἐκαλοῦντο δὲ νηία (scr. νηίδες), ωςεῦται ων (ὡς ἐνταίων
Suidas.; scr. ὡς Εὐγαίων).
Homeri et Hesiodi Certam.:
Ἑλλάνικος μὲν γὰρ καὶ Κλεάνθης τὸν
πατέρα αὐτοῦ Μαίονα λέγουσιν, Εὐγαίων δὲ Μέλητα,
Καλλικλῆς δὲ Δμασαγόραν, Δημόκριτος δὲ Τροιζήνιος
Δαήμονα ἔμπορον.
Suidas: Αἴσωπος. Σάμιος ἢ Σαρδιανός· Εὐγείτων
δὲ Μεσημβριανὸν εἶπεν· ἄλλοι, Κοτυαέα Φρύγα.
Michael Psellus Polyhist., Oratoria minora (2702: 009)
«Michaelis Pselli oratoria minora», Ed. Littlewood, A.R.
Leipzig: Teubner, 1985.
Oration 7, line 135
τῆς τέχνης, οὕτω δὴ κἀμὲ ἡ πρώτη πλάσις εὔχαρι τὸ ἦθος ἐποίησε, τί μοι
διασύρεις τὸ καλὸν τουτὶ βλάστημα καὶ ὃ πολλοὶ ζηλοῦν μὲν ἐθέλουσιν,
ἀποτυγχάνουσι δὲ σύμπαντες; ἔστι γὰρ ἐμοὶ τοῦτο ὥσπερ τὸ εὔπνουν τοῖς
ῥόδοις. εἰ τοίνυν τὸ τραχὺ τοῦ ἤθους διαβέβληται τοῖς σοφοῖς, τί μὴ τὸ
εὐάρμοστον ἐπαινεῖς; ἀλλ' ἐντεῦθεν κατατρέχεις ἡμῶν, ὥσπερ εἴ τις τῶν
ἀτόλμων στρατιωτῶν προπηδήσαντα τῆς φάλαγγος ἕτερον συστρατιώτην
ἰδὼν καὶ τῇ τόλμῃ χρησάμενον. εἰ μὲν γὰρ ὥσπερ ἐξεπίτηδες τὸ σεμνὸν
ἀφεὶς ἐπὶ τὴν ἑτέραν ἕξιν μεταπεποίημαι, μὴ μόνον βάλλε τοῖς λόγοις,
ἀλλ' εἰ βούλει καὶ βέλεσιν· εἰ δ' ὥσπερ οἱ τῷ οἴνῳ τὸ ὕδωρ καταμιγνύοντες
τὴν μεθύουσαν ἐκείνου δύναμιν ἀφαιροῦνται διὰ τῆς κράσεως, μαινόμενον,
ὥς πού τις ἔφησε, θεὸν ἑτέρῳ σωφρονοῦντι κολάζοντες, οὕτω δὴ καὶ
αὐτὸς τοῖς αὐστηροῖς καὶ ἐμβριθέσιν ἤθεσι χάριτάς τινας ἐγκαταμιγνύω,
ὥστε μήτε τοῖς ἀκροαταῖς δοκεῖν φορτικὸς μήτε πλημμελὴς τοῖς συνοῦσι,
τί μὴ θαυμάζεις ἀλλὰ κακίζεις τὸ κρᾶμα, εἴτε γνώμης ἐστὶ σπούδασμα
εἴτε φύσεως εὕρημα; ἐγὼ δὲ οἶδα ὅτι μοι τοῦτο μᾶλλον οἱ πλείους ἢ τὴν
γλῶτταν ἐζήλωσαν καὶ προὐχώρησεν οὐκ ὀλίγοις ὁ ζῆλος ἐπὶ τὴν μίμησιν.
καὶ εἴ τις ἴδοιτο τούτους χαριεντιζομένους ἐν ταῖς μιμήσεσιν, εὐθὺς εἰς
ἐμὲ ἀναφέρει τὴν ὁμοιότητα. ἀλλὰ σὺ τὴν ἐν τῷ μύθῳ ἐξεικόνισας
ἀλώπεκα. πεποίηκε γὰρ ταύτην ὁ Αἴσωπος ἐπὶ ἐκκρεμεῖς ὑψοῦ ᾄττουσαν
βότρυας· ἐπεὶ δὲ πολλάκις ὑπεραλλομένη τῆς γῆς οὐκ ἐφίκετο τῆς ὀπώρας,
ὡς ὀμφακίας ἐλοιδόρησε καὶ ἀπέσχετο.
Michael Psellus Polyhist., Oratoria minora
Oration 25, line 172
Τὸ δὲ ὄνομα τίς ἂν τῶν ἁπάντων ἀπαξιώσειε; Σωκράτης μουσικὴν
ποιεῖν καὶ ἐργάζεσθαι παρὰ τοῦ ἐνυπνίου κελευόμενος τῇ φιλοσοφίᾳ
ἐπέτεινεν ἑαυτόν, ὡς δὲ πολλάκις τὸ αὐτὸ ἐφοίτᾳ ἐνύπνιον, ἔγνω ὃ
βούλεται καὶ τοὺς τοῦ Αἰσώπου μύθους ἐντείνας ἀφωσιώσατο· οὕτω
μουσικὴ ὁ μῦθος αὐτόχρημα καὶ κρείττω[ν] φιλοσοφίας [π]αρὰ τοῖς
κρείττοσι. Πλάτων δὲ περὶ τῶν ἐν ᾅδου φιλοσοφῶν μύθῳ τὴν ἱστορίαν
ἐσέμνυνεν οὐ ψευσόμενος, ὥς γέ μοι δοκεῖ (ἢ γὰρ ἂν ἀπατᾶν ἐβούλετο
ἑαυτόν), ἀλλὰ τῷ ὀνόματι τιμῶν τὴν διήγ[η]σιν. ἡ δὲ ἐν Παλαιστίνῃ
λίμνη καὶ τὸ ἐν Ὀμβρικῷ ὕδωρ οὐκ ὀφθαλμοῖς ὁρώμενα μυθικὰ παρὰ
Ἀ̣ρ̣ι̣[ς]τ̣ο̣τέλει ὠνόμασται.
Nicolaus Rhet., Soph., Progymnasmata (2904: 001)
«Nicolai progymnasmata», Ed. Felten, J.
Leipzig: Teubner, 1913; Rhetores Graeci 11.
Page 22, line 12
Τῶν χρειῶν ἔτι αἳ μὲν δηλοῦσιν, ὁποῖά εἰσι τὰ πράγματα, αἳ δέ, ὁποῖα δεῖ εἶναι. ὁποῖα μέν ἐστιν, ὡς ἐκεῖνο·
Αἴσωπος ὁ μυθοποιὸς ἐρωτηθείς, τί ἐστιν ἰσχυρότατον
[τῶν] ἐν ἀνθρώποις, εἶπεν· [ὁ] λόγος· τοῦτο γάρ ἐστιν
ἰσχυρότατον. ὁποῖα δὲ δεῖ εἶναι, [ὡς] ἐκεῖνο· Ἀριστείδης
ἐρωτηθείς, τί ἐστι τὸ δίκαιον, εἶπε· τὸ μὴ ἐπιθυμεῖν τῶν
ἀλλοτρίων· τοιαῦτα γὰρ δεῖ εἶναι. τοῦτο δὲ ἡμῖν συμβάλλεται [εἰδέναι] πρὸς τὴν διαίρεσιν· ἐὰν μὲν γὰρ [ᾖ>
ἡ χρεία δηλοῦσα, ὁποῖά ἐστι τὰ πράγματα, μετὰ τὸ προοίμιον καὶ τὴν παράφρασιν ἐπαινεσόμεθα αὐτὴν ὡς ἀληθῶς ἔχουσαν, ἐὰν δὲ ὁποῖα δεῖ εἶναι, ὡς εἰκότως ἔχουσαν.
Gnomologium Vaticanum, Gnomologium Vaticanum (2945: 001)
«Gnomologium Vaticanum e codice Vaticano Graeco 743», Ed. Sternbach, L., Repr. 1963; Texte und Kommentare 2.
Sententia 124, line 1
Ὁ αὐτὸς παρεκελεύετο τοὺς τῶν ὑγιαινόντων πόνους ἀναδέχεσθαι, ἵνα μὴ τοὺς τῶν νοσούντων ὑπομένωμεν.
Αἴσωπος ὁ λογοποιὸς ἀγόμενος ὑπὸ τοῦ δεσπότου εἰς
μυλῶνα ἠρώτα· «τί με ἄγεις;» ὁ δὲ εἶπεν· «ἵνα χρήσιμος γένῃ»· «τί
οὖν», φησίν, «οὐχὶ καὶ τοὺς υἱούς σου ὧδε ἄγεις;»
Gnomologium Vaticanum, Gnomologium Vaticanum
Sententia 366, line 1
Ἴβυκος ὁ μελοποιὸς Αἰσώπου ἐν τοῖς μύθοις ψευδομένου
καὶ εὐδοκιμοῦντος «λέγε» ἔφη «αὐτούς· *οὕτω μέν σοι ὡς ὅτι ποτὲ
καὶ τὰ ἀληθῆ λέγων ἀπιστηθήσῃ».
Gnomologium Vaticanum, Gnomologium Vaticanum
Sententia 553, line 1
Χίλων Αἰσώπου πυθομένου τί εἴη ποιῶν ὁ Ζεὺς εἶπε· «τὰ
μὲν ὑψηλὰ ταπεινοῖ, τὰ δὲ ταπεινὰ ὑψοῖ.»
Georgius Cedrenus Chronogr., Compendium historiarum (3018: 001)
«Georgius Cedrenus Ioannis Scylitzae ope, 2 vols.», Ed. Bekker, I.
Bonn: Weber, 1:1838; 2:1839; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.
Volume 1, page 273, line 22
Τότε καὶ Αἴσωπος ὁ μυθογράφος ἤκμαζε, καὶ Ἀναξίμανδρος, ὃς εἶπε τὴν γῆν μέσην εἶναι τοῦ παντὸς κόσμου, καὶ τὸν
ἥλιον οὐκ ἐλάττω τῆς γῆς, ἀρχήν τε πάντων τὸν αἰθέρα, καὶ
πάντα ἐξ αὐτοῦ γίνεσθαι καὶ εἰς αὐτὸν ἀναλύεσθαι. ἐξέθετο δὲ
καὶ τὰς ἰσημερίας καὶ τὰς τροπὰς τοῦ ἐνιαυτοῦ καὶ τὰ λοιπά,
καθὼς ἔμπροσθεν λέξομεν.
Joannes Cinnamus Gramm., Hist., Epitome rerum ab Joanne et Alexio Comnenis gestarum (3020: 001)
«Ioannis Cinnami epitome rerum ab Ioanne et Alexio Comnenis gestarum», Ed. Meineke, A.
Bonn: Weber, 1836; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.
Page 276, line 2
διέχοντα, ὃς Πέτρα κατωνόμασται, δεξαμενήν τινα ὑπόνομον ἐδομήσατο, ἥπερ βουνῶν ἑκατέρων ἐν κοιλότητι κατὰ μέσον ἱδρυμένη
ἐπιμήκης στόμασι πολλοῖς ἐφ' ἑαυτὴν καὶ ὕδωρ ἐπιχάσκουσα δέχεται ὡς ἐκ μυρίων ὀχετῶν διὰ τῶν σχισμῶν σηράγγων ἐπ᾿ αὐτὴν
καταβαῖνον, ἡ δὲ διὰ τῶν ἐξ ἔθους αὖθις ὑπονόμων ἐπὶ τὴν πόλιν
τοῦτο προΐησιν. οὗτος ὁ αὐτοκράτωρ καὶ ἔθος τι τῶν ἀτοπωτάτων μικροῦ καὶ εἰς νόμον τελέσαι δεῆσαν ἐκ μέσου τῆς Ῥωμαίων
ἐποιήσατο πολιτείας. ὁποῖον δὲ τοῦτο ἦν ἤδη λέγωμεν. ἡ τοῦ
ζῆν ἀπαραίτητος τοῖς ἀνθρώποις ἀνάγκη πολλά τε κατὰ τὸν βίον
ἐκαινοτόμησεν ἄλλα καὶ δὴ καὶ μισθοῦ τὴν ἐλευθερίαν ἀποδόσθαι
πολλοὺς ἀναγκάζει. θητεύουσι τοίνυν τοῖς ἐν ὑπεροχαῖς τε καὶ
ἀξιώμασι καὶ τῶν εὖ γεγονότων, ἂν οὕτω τύχῃ, μὴ ὅτι ἀγελαῖοί
τινες καὶ ὀχλικοί. ὁποῖον τοίνυν ἡ ἀνθρωπίνη κακὸν πλεονεξία;
παραλαμβάνοντες τοὺς ἀθλίους οἱ τὴν σφῶν ἐωνημένοι δουλείαν
ὅσα καὶ ἀργυρωνήτοις αὐτοῖς προσεφέροντο, καὶ ἦν τὸ τριώβολον
ἴσως καταβαλλόμενον μίσθωμα ἐλευθέρων ἀνθρώπων ὠνὴ καὶ
συμβόλαιον οὕτω κακοτυχές. ἀμέλει καὶ εἴ ποτε τῇ ἐκ τῆς θητείας ἀχθόμενοι ἐργασίᾳ ἀπωθεῖσθαι βουληθεῖεν αὐτήν, οἱ δὲ
καθάπερ δραπέτας συσχόντες αὐτοὺς καὶ δίκας ἐπετίθουν τῆς τόλμης. καὶ ἦν τότε κατὰ τὸ Αἰσώπου μυθάριον, ἐν ᾧ λέων ἐπὶ
τοῦ σπηλαίου νοσεῖ καὶ ζῶα παρ' αὐτὸν εἴσεισιν, ἐλευθέρων μὲν
εἰσιόντων ἀνθρώπων ἴχνη καὶ μάλα πολλά, ἐξιόντων γε μὴν ἐπὶ
τῇ αὐτῇ ἥκιστα οὐδενός. τὸ μὲν δὴ ἔθος οὕτω δεινὸν ἦν, βασιλεὺς δὲ πρόῤῥιζον ἀπὸ μέσης ἐξεσπακέναι τῆς πολιτείας αὐτὸ βουληθεὶς γράμμασι τὴν ἐλευθερίαν οἷς φύσει τὸ ἐλεύθερον ἐπεψήφιστο. ἐλευθέρων γὰρ ἄρχειν Ῥωμαίων, οὐμενοῦν ἀνδραπόδων
αὐτὸς ἤθελεν. ὁ αὐτὸς ἔτει τῆς βασιλείας αὐτοῦ ιεʹ ἐψήφιστο
τοῖς ἀνὰ τὸ Βυζάντιον ἱεροῖς σεμνείοις πολυπραγμοσύνην ἐπάγεσθαι οὐδ' ἡντιναοῦν ἐφ' αἷς ὅπου δήποτε κτήσεσιν ἔσχον. τὴν
μέντοι δωρεὰν καὶ τόμῳ ἐστήριξεν, ὃν ἅτε χρυσῷ ἐνσεσημασμένον
χρυσόβολλον ἔθος καλεῖν ἐστιν. ὅθεν οὐδένα μοναχῶν θυροκοποῦντα νῦν ἔστι δικαστήριον ἰδεῖν, ἅτε μηδὲ παρόντος ἐφ' ᾧ τις
δημοσίου σφίσι δικάσαιτο. τοῦτο μὲν δὴ τοιοῦτον. νόμου δὲ
πασῶν τὰς πλείστας ἀκυροῦντος τῶν ἡμερῶν, καθ᾿ ἃς δηλονότι ἢ
τῶν δεσποτικῶν τι Χριστιανοῖς τελοῖτο μυστηρίων ἢ γοῦν τῶν μεγάλων τινὸς ἄγοιτο μνήμη ἀνδρῶν, συνέβαινε τὰς ἐν τῇ πολιτείᾳ
δίκας εἰς ἀπέραντον ἐξικνουμένας τυγχάνειν οὐδέποτε τελευτῆς.
ἐντεῦθεν ἀνθρώπους εἶδον ἐγὼ δίκαις καταγηράσαντας, καὶ μέντοι
καὶ ἐπαποθανόντας αὐταῖς. ἀλλὰ καὶ τοῦτο τὸ κακὸν θεσπίσματι
Constantinus VII Porphyrogenitus Imperator Hist., De sententiis (3023: 004)
«Excerpta historica iussu imp. Constantini Porphyrogeniti confecta, vol. 4: excerpta de sententiis», Ed. Boissevain, U.P.
Berlin: Weidmann, 1906.
Page 289, line 19
κόντως μακάριος νομίζοιτο· πολλάκις γὰρ οἱ τὸν ἔμπροσθεν πάντα
βίον εὐδαίμονες δόξαντες εἶναι πρὸς αὐτῇ τῇ τοῦ βίου καταστροφῇ
μεγίσταις περιέπεσον συμφοραῖς· ὁ δὲ βασιλεὺς «οὐδὲ πλουσιώτατον ἄρα με κρίνεις;» ἔφη. καὶ ὁ Σόλων τὴν αὐτὴν ἀπόκρισιν
ποιησάμενος ἐδίδασκεν ὡς οὐ τοὺς πλεῖστα κεκτημένους ἀλλὰ τοὺς
πλείστου ἀξίαν τὴν φρόνησιν ἡγουμένους νομιστέον πλουσιωτάτους· ἡ δὲ φρόνησις οὐδενὶ τῶν ἄλλων ἀντίῤῥοπος οὖσα μόνους
ποιεῖ τοὺς αὐτὴν περὶ πολλοῦ ποιουμένους μέγιστον καὶ βεβαιότατον ἔχειν πλοῦτον. ἠρώτησε καὶ τὸν Βίαντα πότερον ὀρθῶς
ἐποιήσατο τὴν ἀπόκρισιν ὁ Σόλων ἢ διήμαρτεν. ὁ δὲ ὑπειπὼν
«ὀρθῶς» ἔφη· «τὰ γὰρ ἔν σοι βούλεται θεωρήσας ἀγαθὰ διαγνῶναι, νυνὶ δὲ τὰ παρά σοι μόνον ἑώρακεν·» εἶναι δὲ δι' ἐκεῖνα
μᾶλλον ἢ ταῦτα τοὺς ἀνθρώπους εὐδαίμονας. ὁ δὲ βασιλεὺς
«ἀλλ' εἰ τὸν τῶν χρημάτων» ἔφησε «πλοῦτον μὴ προτιμᾷς, τό γε
πλῆθος τῶν φίλων ὁρᾷς τοσοῦτον ὑπάρχον ὅσον οὐδενὶ τῶν ἄλλων.» ὁ δὲ καὶ τοῦτον ἀπεφήνατο τὸν ἀριθμὸν ἄδηλον εἶναι διὰ
τὴν εὐτυχίαν. πρὸς δὲ Πιττακὸν εἰπεῖν φασιν «ποίαν ἑώρακας
ἀρχὴν κρατίστην;» τὸν δὲ ἀποκριθῆναι «τὴν τοῦ ποικίλου ξύλου,»
διασημαίνοντα τοὺς νόμους.
57. Ὅτι Αἴσωπος κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους συνήκμαζε τοῖς
ἑπτὰ σοφοῖς καὶ εἶπεν ὡς οὐκ οἴδασιν οὗτοι ὁμιλεῖν δυνάστῃ·
καὶ γὰρ ὡς ἥκιστα δεῖν ἢ ὡς ἥδιστα συμβιοῦν τοῖς τοιούτοις.
58. Ὅτι ὁ Φάλαρις ἰδὼν περιστερῶν πλῆθος ὑφ᾿ ἑνὸς ἱέρακος διωκόμενον ἔφη «ὁρᾶτε ὦ ἄνδρες τοσοῦτο πλῆθος ὑφ᾿ ἑνὸς
διωκόμενον διὰ δειλίαν; ἐπείτοι γε εἰ τολμήσειαν ἐπιστρέψαι,
ῥαδίως τοῦ διώκοντος ἂν περιγένοιντο.» αὐτὸς δὲ πεπλασμένως
ἔλεγε· τὴν μὲν γὰρ νίκην ἀρετῇ καὶ οὐ πολυπληθίᾳ χειρῶν περιγίνεσθαι. καὶ ἐκ τούτου τοῦ λόγου ἀπέβαλε τὴν δυναστείαν, ΩΣ
ΓΕΓΡΑΠΤΑΙ ΕΝ ΤΩ ΠΕΡΙ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΒΑΣΙΛΕΩΝ.
59. Ὅτι Κροῖσος ἐπὶ Κῦρον τὸν Πέρσην ἐκστρατεύων ἐπύθετο τοῦ μαντείου. ὁ δὲ χρησμός
Κροῖσος Ἄλυν διαβὰς μεγάλην ἀρχὴν καταλύσει.
ὁ δὲ τὸ ἀμφίβολον τοῦ χρησμοῦ κατὰ τὴν ἑαυτοῦ προαίρεσιν ἐκδεξάμενος ἐδυστύχησεν.
60. Ὅτι πάλιν ἐπηρώτησεν εἰ πολὺν χρόνον ἕξει τὴν δυναςτείαν. εἶπεν δὲ τὰ ἔπη ταῦτα
Constantinus VII Porphyrogenitus Imperator Hist., De thematibus (3023: 009)
«Costantino Porfirogenito. De thematibus», Ed. Pertusi, A.
Vatican City: Biblioteca Apostolica Vaticana, 1952; Studi e Testi 160.
Asia-Europe Asia, chapter 4, line 19
Τὸ δὲ θέμα τὸ καλούμενον Ὀψίκιον πᾶσιν ἔχει γνώριμον τὴν προςηγορίαν· ὀψίκιον γὰρ ῥωμαϊστὶ λέγεται, ὅπερ σημαίνει τῇ Ἑλλήνων
φωνῇ τοὺς προπορευομένους ἔμπροσθεν τοῦ βασιλέως ἐπὶ εὐταξίᾳ καὶ τιμῇ.
Ὅθεν οὐδὲ στρατηγὸς χρηματίζει ὁ τοῦ Ὀψικίου ἡγούμενος, ἀλλὰ κόμης
καὶ ὀνομασίαν καὶ τὴν προσωνυμίαν προσαγορεύεται. Ἡ δὲ περιοχὴ τοῦ
Ὀψικίου ὑπὸ τοσούτων φυλῶν τε καὶ ἐθνῶν κατοικεῖται, ἀπὸ μὲν θαλάςσης ἀρχόμενον, τουτέστι τοῦ Ἀστακηνοῦ κόλπου, καὶ τοῦ Δασκυλίου
ἀκρωτηρίου, καὶ μέχρι τοῦ Τρίτωνος καὶ τῶν ὀρέων Σιγριανῆς καὶ αὐτῆς
Προικοννήσου καὶ ἕως αὐτῆς τῆς Ἀβύδου Κυζίκου τε καὶ Παρίου. Καὶ τὰ
μὲν κάτω καὶ παρὰ θάλασσαν ἀπὸ τοῦ Ἀστακηνοῦ κόλπου ἀρχόμενα καὶ
τῶν Πυλῶν καὶ ἕως τῆς μεσογαίου τοῦ Μυσίου Ὀλύμπου προσαγορευομένου καὶ τῆς χώρας τῶν καλουμένων Δαγοτθηνῶν καὶ αὐτῆς Προυσιάδος
κατοικοῦσι Βιθυνοί· τὰ δὲ πρὸς νότον τοῦ Ὀλύμπου καὶ ἕως τοῦ ποταμοῦ
Ῥυνδακοῦ κατοικοῦσι Μυσοί· τὰ δὲ πρὸς θάλασσαν καὶ τὴν Κύζικον
κατοικοῦσι Φρύγες τε καὶ Γραικοί, ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ Γρανικοῦ τὴν ὀνομασίαν πλουτήσαντες· ἐν ᾧ γέγονεν ἡ πρώτη μάχη πρὸς τοὺς στρατηγοὺς
τῶν Περσῶν Ἀλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος. Ἄνω δὲ παρεκτείνεται μέχρι τοῦ
Δορυλαείου καὶ αὐτοῦ Κοτυαείου, ἐξ οὗπέρ ἐστιν ὁ ὀνομαστότατος καὶ
παλαιὸς ἐκεῖνος Αἴσωπος ὁ τὴν μυθοποιίαν πρῶτος εἰς τὸν βίον εἰσαγαγών,
καὶ ἕως τῆς κωμοπόλεως Μηροῦ κατὰ ἀνατολάς. Πρὸς δὲ τὰς δυσμὰς καταλήγει εἰς Ἄβυδον, πρὸς δὲ πλάτος ἀπὸ τοῦ Ῥυνδακοῦ ποταμοῦ καὶ
μέχρι τῆς κωμοπόλεως τῆς καλουμένης Δοματεροῦ. Καὶ οὕτω μὲν τὸ Ὀψίκιον. Καὶ τὴν ὀνομασίαν αὐτοῦ εἴπομεν διὰ τὸ προπορεύεσθαι ἔμπροσθεν
τοῦ βασιλέως καὶ καταρτίζειν καὶ διευθύνειν τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ μονάς.
Εἰσὶ δὲ ἔθνη τὰ συμπληροῦντα τὸ Ὀψίκιον τοσαῦτα· Βιθυνοί, Μυσοί,
Φρύγες, Δάρδανοι, οἱ καὶ Τρῶες λεγόμενοι. Ἔχει δὲ πόλεις ἐπισήμους τὸ
θέμα τὸ καλούμενον Ὀψίκιον τοσαύτας· πρώτην μὲν Νίκαιαν τὴν καὶ
μητρόπολιν χρηματίζουσαν, δευτέραν δὲ Κοτυάειον, τρίτην Δορυλάειον,
τετάρτην Μηδάειον, πέμπτην Ἀπάμειαν, ἕκτην Μύρλειαν, ἑβδόμην Λάμψακον, ὀγδόην Πάριον, ἐνάτην Κύζικον, δεκάτην Ἄβυδον.
Joannes Doxapatres Rhet., Prolegomena in Aphthonii progymnasmata (3027: 001)
«Prolegomenon sylloge», Ed. Rabe, H.
Leipzig: Teubner, 1931; Rhetores Graeci 14.
Volume 14, page 154, line 13
νῦν δ' αἶνον βασιλεῦσ' ἐρέω φρονέουσι καὶ αὐτοῖς».
Ἔνιοι δὲ καὶ λόγον αὐτὸν ὀνομάζουσι· διὸ καὶ ὁ Αἴσωπος λογοποιὸς λέγεται· μύθων γὰρ πλάστης ὁ Αἴσωπος.
Τινὰ τῶν εἰωθότων ζητεῖσθαι περὶ τοῦ μύθου προεγράφησαν
ὄπισθεν προσεχῶς, οἷον διὰ τί ἐπινενόηται ὁ μῦθος τοῖς ῥήτορσιν,
ὅτι διὰ τὴν ἀπ' αὐτοῦ γινομένην παραίνεσιν· «γεγένηται» γάρ
φησι «καὶ ῥητόρων κοινὸς ἐκ παραινέσεως»· καὶ ὅτι διὰ τὸ γυμνάζειν ἡμᾶς πρὸς τὰ τῆς ῥητορικῆς εἴδη καὶ μέρη καὶ πρὸς τὰ τοῦ
πολιτικοῦ λόγου μέρη, εἰ καί τινες προστιθέασιν, ὅτι δεῖ μὴ
διὰ φανερῶν μόνον πραγμάτων ὑφηγεῖσθαι καὶ προσάγεσθαι τὸν
ἀκροατήν, ἐφ' ὃ βουλόμεθα, ἀλλὰ καὶ δι' αἰνιγμάτων καὶ εἰκονικῶν πραγμάτων. Ἔτι κἀκεῖνο προεγράφη, πρὸς ποῖα τῶν τῆς
ῥητορικῆς εἰδῶν γυμνάζει ὁ μῦθος, ὅτι καὶ πρὸς τὰ τρία, εἰ καὶ
πρὸς τὸ συμβουλευτικὸν μᾶλλον· καὶ πρὸς τὰ μέρη δὲ πάντα τοῦ
λόγου· προσοχήν τε γὰρ ποιεῖ καὶ αὐτὸς ὡς τὰ προοίμια, καὶ
διηγήσεων τύπον ἐπέχει, εἰ ἀφέλῃς τὸ ἐπιμύθιον· τότε γὰρ μυθικὸν γίνεται τὸ διήγημα· καὶ πρὸς τοὺς ἀγῶνας δέ· ἔστι γὰρ ὅτε
εἰς ἐργασίας λόγου τὸν μῦθον παραλαμβάνομεν. Ἔτι καὶ ἡ περὶ
τῆς τάξεως αὐτοῦ ζήτησις προκατέστρωται, ὅτι [προετάγη τῶν
ἄλλων] διὰ τὴν πρόχειρον ψυχαγωγίαν τὴν διὰ τῆς πλάσεως καὶ
Joannes Doxapatres Rhet., Prolegomena in Aphthonii progymnasmata
Volume 14, page 155, line 31
νῦν δ' αἶνον βασιλεῦσ' ἐρέω φρονέουσι καὶ αὐτοῖς».
Ἔνιοι δὲ καὶ λόγον αὐτὸν ὀνομάζουσιν, ἐπεὶ καὶ ὁ Αἴσωπος
λογοποιὸς λέγεται· μύθων γὰρ πλάστης ὁ Αἴσωπος.
Georgius Syncellus Chronogr., Ecloga chronographica (3045: 001)
«Georgius Syncellus. Ecloga chronographica», Ed. Mosshammer, A.A.
Leipzig: Teubner, 1984.
Page 286, line 25
Νέμεα πρῶτον ἤχθη ἀγὼν ὑπ' Ἀργείων μετὰ τὸν ἐπ᾿ Ἀρχεμόρῳ.
Αἴσωπος μυθοποιὸς ἐγνωρίζετο, ὃς ὑπὸ Δελφῶν ἀπώλετο.
Theognostus Gramm., Canones sive De orthographia (3128: 001)
«Anecdota Graeca e codd. manuscriptis bibliothecarum Oxoniensium, vol. 2», Ed. Cramer, J.A.
Oxford: Oxford University Press, 1835, Repr. 1963.
Section 16, line 11
Πρὸ τοῦ σ ἡ αι δίφθογγος ἐν ἀρχῇ λέξεως εὑρίσκεται
μὲν ἐν οὐ πολλαῖς λέξεσιν, καὶ ταύταις ἱστορουμέναις, ὡς
ἔχει τὸ αἶσα, ἡ μοίρα, καὶ εἴτι παρ' αὐτό· αἴσιμον τὸ καθῆκον· αἰσιμῶ τὸ ἀναγινώσκω· αἴσυλον τὸ νόμιμον· αἰσυμνίτης ὁ ἄρχων· αἶσα τὰ κόσμια· αἰσῶσαι, τὸ ἀφανίσαι·
αἰσίτης ὁ νεανίας· αἶσος ὁ ἀφανής· αἴσιον τὸ δέξιον· αἰσύφιος
δειλὸς ψεύστης· αἶσχος· αἴσακος ὁ τῆς δάφνης κλάδος·
αἴσθησις· αἰσθέσιον τὸ νοσερόν· αἴσυρον τὸ ὑπερήφανον· αἰσίμη ἡ μαντεῖα· αἰσυήτης νομεύς· αἴσωρ ὁ ἁγνὸς, ἢ ὁ
φωνεύς· αἰσών ὁ κτητικός· αἴσυλον, κακὸν, μάταιον· Αἴσωπος ὄνομα κύριον· τὰ δὲ διὰ τοῦ ε ψιλοῦ· ἐσθὴς τὸ ἱμάτιον·
ἐσθίω, τὸ τρώγω· ἕστημι ἐξ οὗ τὸ ἕσταναι· ἑστία· ἕσπερα·
ἔσχαρα· ἐσχατιά· ἑσμός· ἐσίταμον, δηλοῖ δὲ τὴν πρόσοδον·
ἔσμιον τὸ νόστημον· Ἕσπερος· ἔσσα· ἐσσὴν ὁ βασιλεὺς, ἢ
ὁ ἡγεμών· ἐσσηρὸς ὁ μάντις· ἑστιοῦχος ὁ οἰκώναξ.
Theognostus Gramm., Canones sive De orthographia
Section 380, line 4
Τὰ εἰς πος κύρια ὑπὲρ δύο συλλαβὰς ἀπὸ φύσει μακρᾶς
ἀρχόμενα διὰ τοῦ ω μεγάλου γράφονται τῇ παραληγούσῃ·
οἷον, Ἰνωπὸς ὄνομα ποταμοῦ· Αἰσωπός· Εὐρωπός· Ὠρωπός·
τὸ Αἴσωπος· ἄνθρωπος, σημειώδη οὐ κατὰ τὴν γραφὴν ἀλλὰ
κατὰ τόνον.
Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon (3136: 001)
«Iohannis Zonarae lexicon ex tribus codicibus manuscriptis, 2 vols.», Ed. Tittmann, J.A.H.
Leipzig: Crusius, 1808, Repr. 1967.
Alphabetic letter alpha, page 90, line 20
οὐ γὰρ ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ
Olympiodorus Phil., In Aristotelis meteora commentaria (4019: 003)
«Olympiodori in Aristotelis meteora commentaria», Ed. Stüve, G.
Berlin: Reimer, 1900; Commentaria in Aristotelem Graeca 12.2.
Page 118, line 30
οὖν, φησί, διὰ τὴν κατὰ μέρος ταύτην γινομένην μεταβολὴν νομίζειν τὸν
ὅλον κόσμον φθαρτὸν εἶναι. πρῶτον μὲν γάρ, εἰ καί τινα μέρη κατὰ τὰ
ξηρὰ γίνονται, ἀλλ' οὖν ἕτερα ὑγραίνονται. καὶ μαρτυρεῖ τοῦτο Ἀμμώνιος
ὁ μέγας φιλόσοφος· ἔλεγε γὰρ οὗτος ἐπὶ πέντε στάδια τὴν γῆν θαλαττωθῆναι περὶ τὸ Ἡράκλειον καὶ τὸν Κάνωπον, ὡς δηλοῦσιν ἔτι ἐν μέσῳ τῆς
θαλάττης οἰκήματα ὄντα καὶ νήσους μιμούμενα. ἔπειτα δὲ οὐ χρὴ ἐκ
τῶν μερικῶν καὶ περὶ τῶν καθόλου ἀποφαίνεσθαι οὐδὲ ἐκ τῶν γινομένων
περὶ τὴν γῆν καὶ περὶ τὸν οὐρανὸν συλλογίζεσθαι, πρὸς ὃν παραλαμβανομένη ἀμεγέθης ἐστίν· σημείου γὰρ λόγον πρὸς αὐτὸν ἐπέχει. καὶ τί λέγω
πρὸς τὸν οὐρανόν, ὅπου γε αὐτὸς ὁ ἥλιος ποδιαῖος νομιζόμενος διὰ τὸ διάστημα τῆς γῆς ἑκατονταεβδομηκονταπλασίων ἐδείχθη εἶναι. οὐ χρὴ οὖν ἐκ
τῆς γῆς ἀποφαίνεσθαι ὡς φθαρησόμενον τὸν κόσμον, ὅπου γε ἐν τῇ Μετὰ
τὰ φυσικὰ ὁ Ἀριστοτέλης εἶπε πρὸς τοὺς ἐφεκτικοὺς ἀποτεινόμενος, ὅτι οὐ
χρὴ ἀκαταληψίαν νοεῖν διὰ τὰ ἐν γενέσει καὶ φθορᾷ ῥευστά, τοὐναντίον δὲ
ἐπιστήμην διὰ τὰ οὐράνια ἀεὶ ὡσαύτως ἔχοντα, ὡς καὶ ἀπὸ πολλοῦ χρόνου
προειπεῖν τὴν μέλλουσαν γίνεσθαι ἔκλειψιν. τοῦτο καὶ νῦν δεῖ λέγειν, ὅτι
οὐ διὰ τὴν γῆν κατὰ μέρος ἐπὶ τὸ ξηρότερον μεταβάλλουσαν καὶ ὅλος ὁ
κόσμος φθαρήσεται κατὰ τὸν Ἡράκλειτον εἰρηκότα τέλος τὸν κόσμον καταφλεχθῆναι, οὐδὲ πάλιν δεῖ ὑπονοεῖν τὸ ἐν τοῖς Αἰσωπείοις μύθοις λεγόμενον. ὁ γὰρ Αἴσωπος εἰσάγει τινὰ στρατιώτην πρός τινα πορθμέα διαλεγόμενον καὶ λέγοντα, ὅτι πάλαι οὗτος ὁ τόπος θάλαττα ἦν· εἶτα ἡ
Χάρυβδις ἀναῤῥοιβδήσασα ἐποίησε τὰς ἀκρωρείας τῶν ὀρῶν· εἶτα δὶς ἀναῤῥοιβδήσασα ἐποίησε καὶ τὰς νήσους, ὡς εἴ γε τρίτον ἀνεῤῥοίβδησε, ξηραίνει
πάντα τὰ ὧδε. καὶ περιττὸν ἡμῖν ἐστι τὸ ἐπιτήδευμα, οὐ χρὴ ταῦτα ἐν-
νοεῖν· στρατιώτῃ γὰρ θυμουμένῳ οὐκ ἀπεικὸς ταῦτα ῥηθῆναι, φιλοσόφῳ
δὲ μὴ θυμουμένῳ κατὰ τοῦ παντὸς οὐ θεμιτὸν φθορὰν αὐτοῦ μελετᾶν.
οὐ χρὴ οὖν διὰ τὴν κατὰ μέρος ἐπὶ τὸ ξηρότερον μεταβολὴν τοῦ παντὸς
φθορὰν κατηγορεῖν, ἀλλ' αἴτιον δεῖ τούτου λέγειν τὸν μέγαν χειμῶνα εἶναι.
μετὰ γὰρ τοῦτον κατακλυζομένης τῆς γῆς λοιπὸν μεταβολή τις ἐπὶ τὸ ξηρότερον γίνεται, ἕως ὅτε γένηται τὸ μέγα θέρος, ὅπερ εἰ καὶ γένηται, οὐ
ποιήσει πάσης τῆς γῆς φθοράν. οὐδὲ γὰρ οὐδὲ αὐτὸς ὁ κατακλυσμὸς ὁ
ἐπὶ Δευκαλίωνος κοσμικὸς ἐγένετο· μᾶλλον γὰρ ἐν τῇ Ἑλλάδι συνέβη.
τὸν οὖν μέγαν χειμῶνα αἰτιατέον τῆς μεταβολῆς ταύτης, ὥσπερ οὖν καὶ
τουτέστι τοὺς μὲν ἀενάους τῶν ποταμῶν, τοὺς δὲ οὔ. οὐ γὰρ ἀποδεκτέον
τοὺς αἰτιωμένους τὰ ὑπὸ γῆν χάσματα εἶναι τῶν ἀενάων ποταμῶν, ἀλλὰ
τὸν μέγαν χειμῶνα. ὁπηνίκα γὰρ οὗτος ἐγένετο, τὰ ὄρη ὡς σηραγγώδη
καὶ λιθώδη καὶ ψυχρὰ δεξάμενα φυλάττουσι τὴν ὑγρότητα καὶ ἐπιχορηγοῦσι τοῖς ποταμοῖς, ἄχρις ἂν ἐπικαταλάβῃ τὸ ἐκ τοῦ ὑετοῦ ὕδωρ. πλὴν
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Bibliotheca (4040: 001)
«Photius. Bibliothèque, 8 vols.», Ed. Henry, R.
Paris: Les Belles Lettres, 1:1959; 2:1960; 3:1962; 4:1965; 5:1967; 6:1971; 7:1974; 8:1977.
Codex 167, Bekker page 115b, line 6
Ῥήτορες δὲ καὶ ἱστοριογράφοι βασιλεῖς τε καὶ στρατηγοί (καὶ γὰρ καὶ ἐκ τούτων μαρτυρίας συνήθροισεν)
οἵδε, Ἀριστείδης, Ἀριστοκλῆς, Αἰλιανός, Αἰσχίνης, Ἀγάθων, Ἀντιφῶν, Ἀρχέλαος, Γαΐος, Γοργίας, Δημοσθένης, Δημάδης, Δημάρατος, Ἔφορος, Ζώπυρος,
Ἡρόδοτος, Ἡγησιάδης, Ἡγήσιος, Θουκυδίδης, Θησεύς,
Θεόδωρος, Θράσυλλος, Θεόπομπος, Ἰσοκράτης, Ἰσαῖος,
Κορνηλιανός, Καλλισθένης, Κλειτοφῶν, Κτησίας, Λυσίας, Νικίας, Ξενοφῶν, Ὄβριμος, Πολύαινος, Πρόδικος, Πρωταγόρας, Σώστρατος, Τιμαγόρας, Τρόφιλος,
Ὑπερείδης, Φιλόστρατος, Χρύσερμος, Ἀλέξανδρος,
Ἀγησίλαος, Ἀγαθοκλῆς, Ἀντίγονος, Ἄγις, Ἀγριππῖνος, Ἀναξίλαος, Ἀρχίδαμος, Διονύσιος, Δαρεῖος,
Ἐπαμεινώνδας, Εὐδαμίδας, Θεμιστοκλῆς, Ἰφικράτης, Ἵππαρχος, Κότυς, Κλείταρχος, Λυκοῦργος, Λεωνίδης,
Λάμαχος, Μαλλίας, Περικλῆς, Πύῤῥος, Πτολεμαῖος,
Σεμίραμις, Σκιπίων, Σκίλλουρος, Τιμόθεος, Φίλιππος, Φωκίων, Φάλαρις, Χάριλλος, Χαβρίας, Χάρης,
Ἀριστοφάνης, Αἴσωπος, Ἀντιγενίδας, Ἀριστοτέλης,
Ἀριστείδης ὁ δίκαιος, Ἀλκμαίων ἰατρός, Ἄντυλλος
ἰατρός, Ἀρίμνηστος, Ἀπελλῆς, Βρύσων, Γλαύκων, Γαληνὸς ἰατρός, Δικαίαρχος, Δίων, Διονύσιος, Διοκλῆς
ἰατρός, Εὐξίθεος, Ἕρμαρχος, Ἕρμιππος, Εὐρυξίμαχος,
Εὐφρανίας, Ἐρασίστρατος ἰατρός, Εὐρύφρων ἰατρός,
Ἐρατοσθένης, Εὔβουλος, Θεόπομπος, Θεόκριτος, Θυμαρίδης, Θύνων, Ἱπποκράτης ἰατρός, Κάτων, Κηφισόδωρος, Κλεόστρατος, Κλειτόμαχος, Λικύμνιος, Μύσων, Μητρόδωρος, Μητροκλῆς, Νικόστρατος, Πραϋσίων, Σιμωνίδης, Σερίφιος, Σωτίων, Σώστρατος, Σπεύσιππος.
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Bibliotheca
Codex 190, Bekker page 152b, line 11
Ὅτι
Πρίαμος Διὸς ἐρώμενος γένοιτο, καὶ λάβοι παρ' αὐτοῦ
τὴν χρυσῆν ἄμπελον, ἣν δῶρον Εὐρυπύλῳ τῷ Τηλέφου ὑπὲρ συμμαχίας δίδωσιν. Ὡς Αἴσωπος ἀναιρεθεὶς ὑπὸ Δελφῶν ἀνεβίωσε, καὶ συνεμάχησε τοῖς
Ἕλλησι περὶ Θερμοπύλας. Ὡς Φιλοκτήτην ἐν Λήμνῳ
Πύλιος ἰάτρευσεν, υἱὸς Ἡφαίστου, καὶ ἔμαθε παρ' αὐτοῦ τὴν τοξικήν. Ὡς Σκαμάνδρου τοῦ ποταμοῦ υἱὸς
Μῆλος γένοιτο καλὸς τὴν ὥραν, περὶ οὗ ἐρίσαι φασὶν Ἥραν τε καὶ Ἀθηνᾶν καὶ Ἀφροδίτην τίνος γένοιτο ἱερεύς, Ἀλέξανδρον δὲ κρῖναι νικᾶν Ἀφροδίτην. Ἐκ ταύτης γοῦν τῆς ἱστορίας ὁ περὶ τοῦ μήλου λόγος διεδόθη. Ὑπερμένης ἐν τῷ περὶ Χίου Ὁμήρου
φησὶ θεράποντα γενέσθαι Σκινδαψὸν ὀνόματι· τοῦτον
ζημιωθῆναι ὑπὸ Χίων χιλίας δραχμὰς διὰ τὸ μὴ
καῦσαι τελευτήσαντα τὸν δεσπότην. Ὁ δὲ τὸ ὄργανον
εὑρὼν τὸ οὕτω καλούμενον σκινδαψὸν Ἐρετριεὺς ἦν
Ποικίλης τῆς αὐλητρίδος υἱός. Ταῦτα καὶ τὸ ϛʹ βιβλίον.
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Bibliotheca
Codex 241, Bekker page 329a, line 25
Ὅτι τοὺς περὶ τῆς Αἴτνης λόγους τῶν ποιητῶν ὡς
μύθους παραιτεῖσθαί φησι τὸν Ἀπολλώνιον, ὧδε λέγοντα· «Ὁ γὰρ μῦθος, ὃν παραιτούμεθα, οὐ τῶν Αἰσώπου
λόγων ἐστὶν ἀλλὰ τῶν δραματικωτέρων, καὶ ὧν οἱ ποιηταὶ θρυλοῦσιν. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ Τυφώ τινα ἢ Ἐγκέλαδον
δεδέσθαι φασὶν ὑπὸ τῷ ὄρει, καὶ δυσθανατοῦντα ἀσθμαίνειν τὸ πῦρ τοῦτο. Ἐγὼ δὲ γίγαντας μὲν γεγονέναι
φημί, καὶ πολλαχοῦ τῆς γῆς ἀναδείκνυσθαι τοιαῦτα σώματα ῥαγέντων τάφων, οὐ μὴν εἰς ἀγῶνα ἐλθεῖν τοῖς
θεοῖς, ἀλλ' ὑβρίσαι μὲν τάχα ἐς τοὺς νεὼς αὐτῶν καὶ
τὰ ἕδη, οὐρανῷ δὲ ἐπιπηδῆσαι καὶ μὴ συγχωρεῖν τοὺς
θεοὺς ἐπ᾿ αὐτοὺς εἶναι μανία μὲν λέγειν, μανία δὲ οἴεσθαι.
Καὶ μηδὲ ἐκεῖνος ὁ λόγος, καίτοι δοκῶν εὐφημότερος
εἶναι, τιμάσθω ὡς Ἡφαίστῳ μέλει τοῦ χαλκεύειν ἐν τῇ
Αἴτνῃ καὶ κτυπεῖταί τις ἐνταῦθα ὑπ' αὐτοῦ ἄκμων.
Πολλὰ γὰρ καὶ ἄλλα ὄρη πολλαχοῦ τῆς γῆς ἔμπυρα,
καὶ οὐκ ἂν φθάνοιμεν ἐπιφημίζοντες αὐτοῖς γίγαντας
καὶ Ἡφαίστους.
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Bibliotheca
Codex 241, Bekker page 333b, line 17
Δείσας περὶ τοῖς νέοις. Περὶ μὲν γὰρ θηρίων οὐκ
ἂν εἴποις ὅτι τὰς μητέρας αὑτῶν ἐδαίσαντο· Νέρων
δὲ ἐμπεφόρηται τῆς βορᾶς ταύτης ἐπ᾿ Ὀρέστῃ καὶ
Ἀλκμαίωνι. Ἀλλ' ἐκείνοις σχῆμα τοῦ ἔργου πατέρες ἦσαν,
ὁ μὲν ἀποθανών, ὁ δὲ ὅρμου πραθείς. Οὗτος δὲ καὶ
εἰσποιηθεὶς ὑπὸ τῆς μητρὸς γέροντι βασιλεῖ καὶ κληρονομήσας τὸ ἄρχειν. Ἐπὶ κῶμον ἔρχεται, μεθύων
ἄνθρωπος, οὐκ ἀγλύκως τῆς φωνῆς ἔχων. Περιήθρει
πᾶσιν ὀφθαλμοῖς, ὁπόσοις ἡ ἀρχὴ βλέπει. Οἱ δὲ
δὴ Αἰσώπου τί; Βάτραχοι, ἔφη, καὶ ὄνοι καὶ λῆροι
γραυσὶν οἷοι μασᾶσθαι καὶ παιδίοις. Ἐκ παίδων γὰρ
τοῖς λόγοις τούτοις ξυγγενόμενοι, καὶ ὑπ' αὐτῶν ἐκνηπιωθέντες, δόξας ἀναλαμβάνομεν περὶ ἑκάστου τῶν ζῴων,
τὰ μὲν ὡς βασιλικὰ εἴη, τάδ' ὡς εὐήθη. Καὶ τὰ
ὦτα ἐπ᾿ Ἀπολλώνιον Αἰγυπτίοις ὀρθὰ ἦν. Ὅτι
Κλαύδιος τηλικόσδε ὢν πολλὰ μειρακιώδη ἔπαθε, καὶ
μηλόβοτον γυναίοις τὴν ἀρχὴν ἀνῆκε. Κίβδηλος
γὰρ ὁ χρυσὸς καὶ μέλας ἦν ἐκ δακρύων ἥκων. Ἤικαλλε. Καὶ διῆλθε τὸν περὶ τῆς μητρυιᾶς λόγον ὑφειμένῳ τῷ τόνῳ. Οὐδὲ ἀφροδισίων ἥττητο, οὐδὲ ἔρως
ἐπ᾿ αὐτὸν οὐδεὶς ἐκώμασεν· ἀλλ' ἦν τῆς ἀγροικοτέρας
τε καὶ ἀτέγκτου μοίρας. Ἐδόκει καὶ γυμναστικῆς
ἐπαφροδίτως ἅψασθαι. Ἀποχρῇ τῷ σοφῷ βρώσεώς
τε καθαρῷ εἶναι ὁπόση ἔμπνους, ἱμέρου τε ὃς φοιτᾷ
δι' ὀμμάτων, φθόνου τε ὃς διδάσκαλος ἀδίκων ἐπὶ
χεῖρα καὶ γνώμην ἥκει. Θαυμασιουργίας τε καὶ βιαίου
τέχνης μὴ δεῖσθαι ἀλήθειαν. Ἡ μὲν κακία χρυσῷ τε
κατεσκευασμένη καὶ ὅρμοις ἐσθῆτί τε ἁλιπορφύρῳ καὶ
παρειᾶς ἄνθει καὶ χαίτης ἀναπλοκαῖς καὶ γραφαῖς
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Bibliotheca
Codex 190, Bekker page 151b, line 23
Ὅτι φλυαρῶν οὗτος ὁ μυθογράφος, Μωσῆς, φησίν, ὁ τῶν Ἑβραίων
νομοθέτης ἄλφα ἐκαλεῖτο διὰ τὸ ἀλφοὺς ἔχειν ἐπὶ τοῦ
σώματος· Γαλέριος δὲ Κράσσος ὁ χιλίαρχος, ὁ ἐπὶ
Τιβερίου Καίσαρος χιλίαρχος, βῆτα ἐκαλεῖτο ἡδέως
σεύτλῳ χρώμενος ὃ δὴ βητάκιον καλοῦσι Ῥωμαῖοι. Καὶ
Ὁρπυλλὶς δὲ ἡ Κυζικηνὴ ἑταίρα, γάμμα, Ἀντήνωρ δὲ
ὁ τὰς Κρητικὰς γράψας ἱστορίας, δέλτα, διὰ τὸ ἀγαθὸς
εἶναι καὶ φιλόπολις· τοὺς γὰρ Κρῆτας τὸ ἀγαθὸν δέλτον
καλεῖν. Ἀπολλώνιος δέ, ὁ ἐν τοῖς τοῦ Φιλοπάτορος χρόνοις ἐπ᾿ ἀστρονομίᾳ περιβόητος γεγονώς, [ε] ἐκαλεῖτο
διότι τὸ σχῆμα τοῦ [ε] συμπεριφέρεται τῷ τῆς σελήνης
περὶ ἣν ἐκεῖνος μάλιστα ἠκρίβωτο. Σάτυρος δ' ὁ Ἀριστάρχου γνώριμος ζῆτα ἐκαλεῖτο διὰ τὸ ζητητικὸν αὐτοῦ
καὶ Αἴσωπόν φασιν ὡς ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ δεσπότου θῆτα
ἐκαλεῖτο διὰ τὸ δουλικός τις εἶναι καὶ πολύτροπος· θῆτες
γάρ οἱ δοῦλοι. Καὶ ἡ Κυψέλου δὲ μήτηρ, χωλὴ οὖσα, Λάβδα
ἐκλήθη ὑπὸ τοῦ Πυθίου. Δημοκύδης δὲ Πυθαγόραν
φησὶ καταγράψαντα πάντας τοὺς ἀριθμούς, τῷ γʹ στοιχείῳ κληθῆναι. Τοσαῦτα καὶ τὸ εʹ βιβλίον.
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Ε – Ω) (4040: 030)
«Φωτίου τοῦ πατριάρχου λέξεων συναγωγή, pts. 1–2», Ed. Porson, R.
Cambridge: Cambridge University Press, 1822.
Alphabetic letter epsilon, Page 20, line 10
κόρακας· ὁ δὲ Αἴσωπος μυθικῶς· κολοιὸν μέγαν
Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Ε – Ω)
Alphabetic letter omicron, Page 355, line 19
γυναῖκες>.
[Ὅτί ποτε>: ἀντὶ τοῦ ποτέ.
[Ὄτλος>: ὁ πόνος καὶ ὁ μόχθος· καὶ ὀτλεῖν, τὸ μοχθεῖν.
[Ὄτοβος>: θόρυβος.
[Ὁ τὸν πατέρα εὑρὼν χαλκοῦ χρείαι>.
[Ὁ τὸν κῦσον τρωθεὶς ἤδη Αἰσώπου μάλιστα τοῦ
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem (4083: 001)
«Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Iliadem pertinentes, vols. 1–4», Ed. van der Valk, M.
Leiden: Brill, 1:1971; 2:1976; 3:1979; 4:1987.
Volume 1, page 48, line 1
καταφαγὼν ταῦρον, καὶ «διὰ τάφρον ἔβησαν», ἤγουν διέβησαν τὴν τάφρον, καὶ
ἐνταῦθα (v. 25) τὸ «κρατερὸν δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλεν» ἤγουν ἐπέτελλε λόγον
κρατερόν. ἐπιτέλλειν δέ φησι τὸ προστάσσειν καὶ ἐντέλλεσθαι, ὅπερ καὶ παθητικῶς λέγεται ἐν τῷ «μή μοι ταῦτ' ἐπιτέλλεο». ἐξ αὐτοῦ δὲ προσθέσει τοῦ [σ] παρ'
Αἰσχύλῳ ἐπιστολὴ ἡ ἐντολή. Ὅτι δὲ τὸ ἐπιτέλλειν καὶ τὸ ἐπιτέλλεσθαι καὶ ἐπὶ
ἀστέρων λέγεται καὶ ἐπιτολὴ ἡ τούτων πρὸ τοῦ ἡλίου ἀνατολή, δηλοῦσιν οἱ
παλαιοί. Κρατερὸν δὲ μῦθον τὸν μετὰ ἀπειλῆς λέγει λόγον. ἀλλαχοῦ δὲ τὸν αὐτὸν
ἀπηνέα τέ φησι κρατερόν τε. οἱ δὲ μεθ' Ὅμηρον καὶ Κρατερὸν ἱστοροῦσι
κύριον ὄνομα. Ἀῤῥιανὸς δὲ ἐπὶ νικητοῦ τὴν λέξιν τίθησιν, οἷον «ὁ δεῖνα κρατερὸς
τοῦ δεῖνος γέγονεν». [Ἰστέον δὲ ὡς δοκεῖ ταὐτὸν εἶναι κρατερός εἰπεῖν καθ᾿ Ὅμηρον καὶ αὖ πάλιν κραταιός· ὅθεν καὶ ἡ ἐν Ὀδυσσείᾳ μυθικὴ Κράταιϊς. γίνεται
δὲ ὁ μὲν κρατερὸς παρὰ τὸ κράτος, καθὰ ὁ καρτερὸς ἐκ τοῦ κάρτος. ὁ δὲ
κραταιὸς ἢ παρὰ τὸ κρᾶτα, ὃ δηλοῖ τὴν κεφαλήν, κραταὸς καὶ πλεονασμῷ τοῦ
[ι] κραταιός, ὁ ἐν ἑαυτῷ κεφαλαιῶν τὸ πᾶν· ἢ παρὰ τὸ κρατύς, οἷον «κρατὺς
Ἀργεϊφόντης», οὗ γενικὴ κρατέος, καὶ παράγωγον ὁ κρατειὸς καὶ ὡς εἴθε αἴθε,
οὕτω κρατειὸς κραταιός.] Σημείωσαι δὲ ὅτι μῦθον αἰεὶ ὁ ποιητὴς ἁπλῶς τὸν
λόγον φησί· τὸ δὲ ἐπὶ ψευδοῦς λόγου τεθῆναι αὐτὸν τῶν ὑστέρων ἐστί. παραμένει δὲ καὶ μέχρι νῦν ἡ Ὁμηρικὴ χρῆσις ἔν τε ταῖς παραμυθίαις καὶ τοῖς
παραμυθητικοῖς λόγοις. ὁ μέντοι λόγος ἦν ὅτε τὴν τῆς παρ' ἡμῖν ψευδομυθίας
τάξιν εἶχεν, ὡς ὅτε τὸν Αἴσωπον λογοποιὸν ἀκούομεν ἀντὶ τοῦ μυθογράφον.
παρὰ δὲ τοῖς ὕστερον ὁ μὲν μῦθος εἰς ψευδολογίαν ἔῤῥιπται, ὁ δὲ λόγος ἐπὶ τῆς
ὁσημέραι ἀνθρωπίνης ὁμιλίας τίθεται. οὕτω καὶ τὸ εὐφημεῖν ἄλλως νῦν ἤπερ
ἐπὶ Ὁμήρου λέγεται· καὶ ἄλλα δὲ μυρία τῆς ἀρχαίας ἐνήλλακται χρήσεως.
παντουργὸς γὰρ πάλαι μὲν ὁ πανοῦργος, ὡς καὶ παρὰ Σοφοκλεῖ, νῦν δὲ θεία
ἐστὶν ἡ λέξις. καὶ ἡ συμφορὰ δὲ μέση οὖσα λέξις καὶ τιθεμένη ποτὲ καὶ ἐπὶ
συμφέροντος, νῦν κακὸν μόνον δηλοῖ. ὁ τύραννος, τὸ βασιλικόν ποτε ὄνομα,
βλασφημεῖται νῦν. ἐλέγετο ἐξαίσιον καὶ ἔκδικον τὸ ἔξω τοῦ αἰσίου καὶ δικαίου·
νῦν δὲ ἀγαθολογοῦνται. χυδαῖοι οἱ πεπληθυσμένοι, νῦν δὲ οἱ οὐδαμινοί.
πολλοστός οὐχ', ὡς πάλαι, ὁ πολὺς καὶ ἔνδοξος, ἀλλὰ ὁ τὸ μηδέν. ὠμός οὐχ' ὁ
στεῤῥὸς καὶ ἀνένδοτος, ἀλλ' ἐπὶ φαυλότητος νῦν. ὁ ἀνόσιος νῦν μὲν οἴδαμεν τί
λέγει· πάλαι δέ ποτε ἐδήλου τὸν ἄταφον. οὕτω καὶ καθωσιωμένος ἀρχῆθεν μὲν
ὁ ὅσιος, οἱ δὲ ὕστερον ἄλλως φασίν. [Ἰστέον δὲ ὡς τὸ «ἀλλ' οὐκ Ἀτρείδῃ
ἥνδανε θυμῷ», ἤγουν ἀντιπτωτικῶς τῇ τοῦ Ἀτρείδου ψυχῇ, καὶ τὸ «κρατερὸν
δ' ἐπὶ μῦθον ἔτελλε» διὰ τοῦ ἀναγραμματισμοῦ τοῦ ἐμφαινομένου ἐν τῷ
θυμός καὶ μῦθος ὡς ψευδοπαρήχησιν ποιοῦσι, ὁποία σημειωθήσεται ἐν τοῖς ἑξῆς.]
(v. 29) Ὅτι ὁ περί τινος μέλλοντος λέγων ἢ γράφων ποτὲ μὲν καιρόν τινα τίθησι,
μεθ' ὃν ἐλπὶς ἔσται τελεσθῆναι τὸ πρᾶγμα, ποτὲ δὲ τοιοῦτον μέλλοντα καιρὸν
ὑποτίθεται, μεθ' ὃν οὐκέτι ὅλως ἔσται τὸ πρᾶγμα. [ὃ καὶ ἔστιν εἰπεῖν ὑπόσχεσιν
ἀπαρνητικὴν ἢ κατάθεσιν ἀτελεσφόρητον], οἷον· ὁ μὲν εἰπών, ὅτι οὐ παύσομαι
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam (4083: 003)
«Eustathii archiepiscopi Thessalonicensis commentarii ad Homeri Odysseam, 2 vols. in 1», Ed. Stallbaum, G.
Leipzig: Weigel, 1:1825; 2:1826, Repr. 1970.
Volume 1, page 16, line 11
εἰκὸς δὲ καὶ τὸ σῶτερ τούτοις συνεκδραμεῖν Αἰολικώτερον. ὁ δὲ Ἡρῳδιανὸς καὶ τὸ θυγατρὸς καὶ
θυγατρὶ καθὰ καὶ τὸ γυναικὸς γυναικὶ ὡς ἡμαρτημένα πρὸς ἀναλογίαν παρασημειούμενος, λέγει ὡς
οὐδεμία γενικὴ εἰς [ος] λήγουσα ὑπὲρ δύο συλλαβὰς, ὀξύτονός ἐστιν. ὁμοίως οὐδὲ δοτικὴ εἰς [ι] περαιουμένη. σημειῶδες παρ' αὐτῷ, καὶ τὸ θυγατέρος καὶ μητέρος, ὅτι πρὸ μιᾶς τὴν ὀξεῖαν ἔχει καὶ οὐ τρίτην
ἀπὸ τέλους κατὰ τὸ δημήτερος. εἰνάτερος. καὶ ἀρσενικὰ, ἐρίηρος. φράτερος. Ὅτι ἔθος τῷ ποιητῇ πολλαχοῦ, ἐκ τῶν παρὰ πόδας ἀφορμῶν ἁπλούστερον λαμβάνειν προοίμια, ὡς οἷα σχεδιάζοντι. καθά περ
καὶ ἐνταῦθα τοῦ Διὸς μνησθέντος τῶν κατὰ τὸν Αἴγισθον, αὐτόθεν πορίζεται προοίμιον ἡ ὡς καὶ ἐν
Ἰλιάδι κεῖται γλαυκῶπις Ἀθήνη. λέγουσα ὡς καὶ ἀνωτέρω ἔκκειται, ὅτι ἐκεῖνος μὲν ἐοικότι κεῖται
ὀλέθρῳ, καὶ ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος τοιαῦτα ῥέζων. Ὀδυσσεὺς δὲ διατὶ ἀγαθὸς ὢν, πάσχει τὰ καὶ τά;
καὶ καλοῦσιν οἱ τεχνικοὶ καὶ τὸ τοιοῦτον, ἀπὸ καιροῦ προοίμιον. Ἰστέον δὲ ὅτι τε τοῦ, ἡ γλαυκῶπις,
ἀρσενικὸν ὁ γλαυκώπης ὁμοίως τῷ, ὁ κυνώπης οὗ κλητικὴ ἐν Ἰλιάδι τὸ, ὦ κυνῶπα. καὶ ὅτι πενταχῶς
τὰ παρὰ τὸν ὦπα σχηματίζονται. ἤγουν τὰ μὲν, ἐξ αὐτῆς τῆς εὐθείας ὀξυτόνως. οἷον γλαυκώψ, ὅθεν
γλαυκῶπες δράκοντες. εὐώψ, ὅθεν εὐῶπες κόραι παρὰ Λυκόφρονι. λιπαρώψ, οὗ χρῆσις παρὰ Φιλοξένῳ ἐν τῷ, εἰς δ' ἔφερον διπλόοι παῖδες, λιπαρῶπα τράπεζαν. μονώψ, ὅθεν τὸ, μουνῶπα στρατόν.
τὰ δὲ, βαρυτόνως. ὁποῖόν τι ὁ Κύκλωψ καὶ ὁ Κέρκωψ καὶ τὰ τοιαῦτα. τὰ δὲ, ἀπὸ τῆς κλίσεως τοῦ
ὠπὸς ἐν καταλήξει τῇ εἰς [η>ς. τοιοῦτον δὲ, ὁ κυνώπης καὶ ὁ γλαυκώπης καὶ ὁ ὀξυώπης. οἷον. ἐπεὶ ὁ Διονύσιος οὐκ ἦν ὀξυώπης. οὗ συγκριτικὸν καὶ ὑπερθετικὸν τὸ ὀξυωπέστερος καὶ ὀξυωπέστατος. τὰ δὲ τοῦ
τετάρτου τύπου, εἰς [ος] ὀξύτονον. οἷον. εἰσωπὸς εὐωπός. σκυθρωπὸς, καὶ τἄλλα. ὁ δέ γε πέμπτος, ἀνάπαλιν
προπαροξύνει τὴν τοιαύτην παραγωγήν. οἷον. Μελάνωπος κύριον. ἄνθρωπος τό, τε προσηγορικὸν, καὶ
τὸ κύριον. Αἴσωπος. καὶ αὐτὸς γὰρ, παρὰ τὸν ὦπα λέγεται, ἵνα ὥσπερ παρὰ τὸ αἴθω τὸ καίω τὸ
ὄπτω ὄψω παρῆκται ὁ Αἰθίοψ ὡς ἐπικεκαυμένος τὴν ὄψιν, οὕτω παρὰ τὸ αἴθω αἴσω τὸ λάμπω ἐξ οὗ
καὶ ὁ ἀστὴρ, εἴη ὁ Αἴσωπος ἀντιφραστικῶς. τοῖς δὲ εἰρημένοις προπαροξυτόνοις ἀναλόγως ἔχει καὶ τὸ
πρόσωπον καὶ τὸ μέτωπον. σημειωτέον δὲ ἐν τούτοις, ὅτι παρὰ Σοφοκλεῖ τὸ, χρυσώπιδες ἑλλοὶ νήχοντο,
ὡς αἱ γλαυκώπιδες ἐκλίθη. καὶ ὅτι εὐῶπες, οὐκ ἐξ ἀνάγκης οἱ καλοὶ ἢ αἱ καλαὶ τοὺς ὦπας, ἀλλὰ καὶ οἱ
τοῖς τῶν ὁρώντων ὀφθαλμοῖς τοιοῦτοι. ὡς δῆλον ἐκ τοῦ χρυσὸς καὶ ἄργυρος καὶ τὰ πολλὰ τῶν
εὐοφθάλμων τε καὶ σπανίων. τοῦτο δὲ καὶ ἄλλως ἂν νηθείη τῷ ἐνθυμουμένῳ χρύσεον ὄμμα δίκας. καὶ
δικαιοσύνας χρύσεον μέτωπον. τὰ ὑπὸ ἄλλων ῥηθέντα ὡς ὁ δειπνοσοφιστὴς ἐκτίθεται. Ἔτι ἰστέον καὶ
ὅτι ὡς ἡ γλαυκῶπις, οὕτω καὶ ἡ ἑλικῶπις καὶ ἡ ἐριῶπις καὶ ἡ βοῶπις. (Vers. 48.) Ὅτι τὸ ἀλλά μοι
ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι δαίεται ἦτορ, ἀντὶ τοῦ μερίζεται. ὅ περ καὶ μερμηρίζειν λέγεται. τὸ δὲ εἰπεῖν
καίεταί μοι τὸ ἦτορ, ἀνοίκειον τῇ Ἀθηνᾷ κατὰ τοὺς παλαιούς. ἐρῶντος γάρ φασι προσώπου ὁ τοιοῦτος
λόγος ἐστί. Ὅρα δὲ τὸ ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δι' ἑνὸς σίγμα γραφέν. ὥσπερ γὰρ ἐν τῇ Ἰλιάδι, οὕτως καὶ ἐν
Ὀδυσσείᾳ τὸ Ὀδυσσεὺς ποτὲ μὲν διπλῶς σιγματίζεται, ποτὲ δὲ δι' ἑνὸς σίγματος εὑρίσκεται, ἴσως μὲν,
διὰ μέτρου ἀνάγκην. ἴσως δὲ καὶ διὰ αἰτίαν ἐχομένην λόγου. ἐπεὶ γὰρ ἐκ τοῦ ὀδύσσω τὸ ὀργίζομαι
παράγει αὐτὸ ὁ ποιητὴς οὗ ὁ μέλλων ὀδύσω, διὰ μὲν τὸν ἐνεστῶτα, ἐν τοῖς δυσὶ [σ] προαχθήσεται. διὰ
δὲ τὸν μέλλοντα, ἓν ἕξει [σ>. ὅτι δὲ καὶ δασύνεται κατά τινας ἡ ἄρχουσα, ἐν τῇ Ἰλιάδι εἴρηται. Τὸ δὲ
δαΐφρονι δαίεται ἦτορ, τρόπος ἐτυμολογίας ἐστίν. ἵνα καὶ ἀναπτύσσηται τὸ δαΐφρων διὰ τοῦ δαίεται
ἦτορ, καὶ εἰς ταυτὸν ἄγηται ἡ φρόνησις Ἀθηνᾶ, τῷ φρονίμῳ ἀνδρί. καὶ γὰρ καὶ ὁ Ὀδυσσεὺς ὁ συνετὸς, δαίεται τὸ φρονοῦν τῆς ψυχῆς, μερμηρίζων καὶ μεριμνῶν. καὶ Ἀθηνᾶ ὁμοίως δαίεται ἦτορ,
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 1, page 16, line 13
μένη. σημειῶδες παρ' αὐτῷ, καὶ τὸ θυγατέρος καὶ μητέρος, ὅτι πρὸ μιᾶς τὴν ὀξεῖαν ἔχει καὶ οὐ τρίτην
ἀπὸ τέλους κατὰ τὸ δημήτερος. εἰνάτερος. καὶ ἀρσενικὰ, ἐρίηρος. φράτερος. Ὅτι ἔθος τῷ ποιητῇ πολλαχοῦ, ἐκ τῶν παρὰ πόδας ἀφορμῶν ἁπλούστερον λαμβάνειν προοίμια, ὡς οἷα σχεδιάζοντι. καθά περ
καὶ ἐνταῦθα τοῦ Διὸς μνησθέντος τῶν κατὰ τὸν Αἴγισθον, αὐτόθεν πορίζεται προοίμιον ἡ ὡς καὶ ἐν
Ἰλιάδι κεῖται γλαυκῶπις Ἀθήνη. λέγουσα ὡς καὶ ἀνωτέρω ἔκκειται, ὅτι ἐκεῖνος μὲν ἐοικότι κεῖται
ὀλέθρῳ, καὶ ἀπόλοιτο καὶ ἄλλος τοιαῦτα ῥέζων. Ὀδυσσεὺς δὲ διατὶ ἀγαθὸς ὢν, πάσχει τὰ καὶ τά;
καὶ καλοῦσιν οἱ τεχνικοὶ καὶ τὸ τοιοῦτον, ἀπὸ καιροῦ προοίμιον. Ἰστέον δὲ ὅτι τε τοῦ, ἡ γλαυκῶπις,
ἀρσενικὸν ὁ γλαυκώπης ὁμοίως τῷ, ὁ κυνώπης οὗ κλητικὴ ἐν Ἰλιάδι τὸ, ὦ κυνῶπα. καὶ ὅτι πενταχῶς
τὰ παρὰ τὸν ὦπα σχηματίζονται. ἤγουν τὰ μὲν, ἐξ αὐτῆς τῆς εὐθείας ὀξυτόνως. οἷον γλαυκώψ, ὅθεν
γλαυκῶπες δράκοντες. εὐώψ, ὅθεν εὐῶπες κόραι παρὰ Λυκόφρονι. λιπαρώψ, οὗ χρῆσις παρὰ Φιλοξένῳ ἐν τῷ, εἰς δ' ἔφερον διπλόοι παῖδες, λιπαρῶπα τράπεζαν. μονώψ, ὅθεν τὸ, μουνῶπα στρατόν.
τὰ δὲ, βαρυτόνως. ὁποῖόν τι ὁ Κύκλωψ καὶ ὁ Κέρκωψ καὶ τὰ τοιαῦτα. τὰ δὲ, ἀπὸ τῆς κλίσεως τοῦ
ὠπὸς ἐν καταλήξει τῇ εἰς [η>ς. τοιοῦτον δὲ, ὁ κυνώπης καὶ ὁ γλαυκώπης καὶ ὁ ὀξυώπης. οἷον. ἐπεὶ ὁ Διονύσιος οὐκ ἦν ὀξυώπης. οὗ συγκριτικὸν καὶ ὑπερθετικὸν τὸ ὀξυωπέστερος καὶ ὀξυωπέστατος. τὰ δὲ τοῦ
τετάρτου τύπου, εἰς [ος] ὀξύτονον. οἷον. εἰσωπὸς εὐωπός. σκυθρωπὸς, καὶ τἄλλα. ὁ δέ γε πέμπτος, ἀνάπαλιν
προπαροξύνει τὴν τοιαύτην παραγωγήν. οἷον. Μελάνωπος κύριον. ἄνθρωπος τό, τε προσηγορικὸν, καὶ
τὸ κύριον. Αἴσωπος. καὶ αὐτὸς γὰρ, παρὰ τὸν ὦπα λέγεται, ἵνα ὥσπερ παρὰ τὸ αἴθω τὸ καίω τὸ
ὄπτω ὄψω παρῆκται ὁ Αἰθίοψ ὡς ἐπικεκαυμένος τὴν ὄψιν, οὕτω παρὰ τὸ αἴθω αἴσω τὸ λάμπω ἐξ οὗ
καὶ ὁ ἀστὴρ, εἴη ὁ Αἴσωπος ἀντιφραστικῶς. τοῖς δὲ εἰρημένοις προπαροξυτόνοις ἀναλόγως ἔχει καὶ τὸ
πρόσωπον καὶ τὸ μέτωπον. σημειωτέον δὲ ἐν τούτοις, ὅτι παρὰ Σοφοκλεῖ τὸ, χρυσώπιδες ἑλλοὶ νήχοντο,
ὡς αἱ γλαυκώπιδες ἐκλίθη. καὶ ὅτι εὐῶπες, οὐκ ἐξ ἀνάγκης οἱ καλοὶ ἢ αἱ καλαὶ τοὺς ὦπας, ἀλλὰ καὶ οἱ
τοῖς τῶν ὁρώντων ὀφθαλμοῖς τοιοῦτοι. ὡς δῆλον ἐκ τοῦ χρυσὸς καὶ ἄργυρος καὶ τὰ πολλὰ τῶν
εὐοφθάλμων τε καὶ σπανίων. τοῦτο δὲ καὶ ἄλλως ἂν νηθείη τῷ ἐνθυμουμένῳ χρύσεον ὄμμα δίκας. καὶ
δικαιοσύνας χρύσεον μέτωπον. τὰ ὑπὸ ἄλλων ῥηθέντα ὡς ὁ δειπνοσοφιστὴς ἐκτίθεται. Ἔτι ἰστέον καὶ
ὅτι ὡς ἡ γλαυκῶπις, οὕτω καὶ ἡ ἑλικῶπις καὶ ἡ ἐριῶπις καὶ ἡ βοῶπις. (Vers. 48.) Ὅτι τὸ ἀλλά μοι
ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δαΐφρονι δαίεται ἦτορ, ἀντὶ τοῦ μερίζεται. ὅ περ καὶ μερμηρίζειν λέγεται. τὸ δὲ εἰπεῖν
καίεταί μοι τὸ ἦτορ, ἀνοίκειον τῇ Ἀθηνᾷ κατὰ τοὺς παλαιούς. ἐρῶντος γάρ φασι προσώπου ὁ τοιοῦτος
λόγος ἐστί. Ὅρα δὲ τὸ ἀμφ' Ὀδυσῆϊ δι' ἑνὸς σίγμα γραφέν. ὥσπερ γὰρ ἐν τῇ Ἰλιάδι, οὕτως καὶ ἐν
Ὀδυσσείᾳ τὸ Ὀδυσσεὺς ποτὲ μὲν διπλῶς σιγματίζεται, ποτὲ δὲ δι' ἑνὸς σίγματος εὑρίσκεται, ἴσως μὲν,
διὰ μέτρου ἀνάγκην. ἴσως δὲ καὶ διὰ αἰτίαν ἐχομένην λόγου. ἐπεὶ γὰρ ἐκ τοῦ ὀδύσσω τὸ ὀργίζομαι
παράγει αὐτὸ ὁ ποιητὴς οὗ ὁ μέλλων ὀδύσω, διὰ μὲν τὸν ἐνεστῶτα, ἐν τοῖς δυσὶ [σ] προαχθήσεται. διὰ
δὲ τὸν μέλλοντα, ἓν ἕξει [σ>. ὅτι δὲ καὶ δασύνεται κατά τινας ἡ ἄρχουσα, ἐν τῇ Ἰλιάδι εἴρηται. Τὸ δὲ
δαΐφρονι δαίεται ἦτορ, τρόπος ἐτυμολογίας ἐστίν. ἵνα καὶ ἀναπτύσσηται τὸ δαΐφρων διὰ τοῦ δαίεται
ἦτορ, καὶ εἰς ταυτὸν ἄγηται ἡ φρόνησις Ἀθηνᾶ, τῷ φρονίμῳ ἀνδρί. καὶ γὰρ καὶ ὁ Ὀδυσσεὺς ὁ συνετὸς, δαίεται τὸ φρονοῦν τῆς ψυχῆς, μερμηρίζων καὶ μεριμνῶν. καὶ Ἀθηνᾶ ὁμοίως δαίεται ἦτορ, πολύβουλος οὖσα. ἢ καὶ ἄλλως, παρηχήσεως τὸ τοιοῦτον σχῆμα ἐστί. καὶ γὰρ τὸ δαΐφρων, ἐκ τοῦ δαίω
παράγεται. ᾧ παρακείμενον τὸ δαίεται ἦτορ, παρηχήσεως σχῆμα ἐνέφῃνεν. (Vers. 49.) Ὅτι ἐπὶ δυστυχοῦς ἀποδήμου οἰκεῖον τὸ, δύσμορος. ὃς δὴ δηθὰ φίλων ἄπο πήματα πάσχει. λέγει δὲ δύσμορον, τὸν
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 1, page 110, line 40
δίδωμι τὸ ἐδίδως. ἢ μᾶλλον κατὰ τοὺς παλαιοὺς, ἀπὸ τοῦ ἐπέπλωσας κατὰ ἀποκοπήν. (Vers. 16.)
Ὅτι ἀσαφῶς εἰπὼν τὸ, ὅπου κύθε γαῖα τὸν Ὀδυσσέα ἤγουν ἔκρυψε, ἐπάγει ἑρμηνείαν τὸ, καὶ ὅν τινα
πότμον ἐπέσπε. δῆλον γὰρ ὅτι ὃν ἡ γῆ ἔκρυψεν, ἐκεῖνος καὶ πότμον ἐπέσπεν. Ἔστι δὲ τὸ μὲν κύθε,
δεύτερος ἀόριστος τοῦ κεύθω. τοῦ δὲ ἐπέσπε, σύστοιχα, τὸ ἐπισπεῖν. καὶ ἐπισπώμενος. καὶ ἐφέψει. καὶ
τὰ τοιαῦτα. Ὅτι θέλησις τοῦ μαθεῖν βουλὴν τὸ, εἴδομεν ἥν τινα μῆτιν ἐνὶ στήθεσσι κέκευθε. Καὶ ὅρα
τὸ εἴδομεν. ἐνεστὼς γάρ ἐστι κἀνταῦθα οὐκ εὔχρηστος τοῖς μὴ γράφουσι ποιητικῶς. (Vers. 18.) Ὅτι
ἐν τῷ, λίσσεσθαι δέ μιν αὐτὸν ὅπως νημερτέα εἴπῃ, τὸ μὶν αὐτὸν, οὐ κεῖται ὡς ἀλλαχοῦ, ἀντὶ συνθέτου ἀντωνυμίας ἤγουν ἀντὶ τοῦ ἑαυτὸν, ἀλλὰ κατ' ἐξοχὴν εἴρηται τὸ αὐτόν. ὡς εἴ τις εἴποι, αὐτὸν ἐκεῖνον καὶ μή τινα τῶν αὐτοῦ. ἐν μέντοι τῷ, αὐτόν μιν πληγῇσιν ἀεικελίῃσι δαμάσας. τὸ αὐτόν μιν,
φανερῶς ἀντὶ τοῦ ἑαυτὸν κεῖται. (Vers. 20.) Ὅτι γνωμικὴ παίδευσις εἰς ἀλήθειαν τὸ, ψεῦδος δ' οὐκ
ἐρέει, μάλα γὰρ πεπνυμένος ἐστί. ἐπεὶ καὶ ἐνταῦθα, οὐδὲν τὸ πεῖθον τὸν Νέστορα, ψεύσασθαι πρὸς
Τηλέμαχον. ὅτι δὲ ἄλλως ψεύσεται κατὰ καιρὸν ὁ σοφὸς, δῆλον. εἴγε καὶ Ἡρόδοτος φησὶν, ἔνθα τι
δεῖ ψεῦδος λέγεσθαι, λεγέσθω. ὁ γοῦν Ὀδυσσεὺς ἐν τοῖς ἑξῆς πλασμάτων τὴν ποίησιν ἔπλησε. καὶ ἐπαινεῖται διότι πολλὰ λέγει ἐτύμοις ὁμοῖα. οἷς τούς τε Φαίακας ὡς φιλοτοιούτους ἐφέλκεται, καὶ τοὺς κατ'
οἶκον ἐν καιρῷ ἀπατᾷ. καί πως, οὕτω συλλογίζεται ὁ ποιητής. ὁ Νέστωρ, πεπνυμένος ἐστίν. ὁ πεπνυμένος, οὐ ψεύσεται. ὁ Νέστωρ ἄρα οὐ ψεύσεται. ὅτι δὲ οὐ πάντῃ πάντως ψεκτὸν τὸ ψεῦδος, καὶ Ἰσοκράτης δηλοῖ ἐν τῷ Παναθηναϊκῷ γράψας οὕτως. πολλῆς μὲν ἐμπειρίας γέμοντα καὶ φιλοσοφίας,
παντοδαπῆς τε μεστὸν ποικιλίας καὶ ψευδολογίας, οὐ τῆς εἰθισμένης μετὰ κακίας βλάπτειν, ἀλλὰ τῆς
δυναμένης μετὰ παιδείας ὠφελεῖν ἢ τέρπειν τοὺς ἀκούοντας. Ἔνθα σημείωσαι ψευδολογίαν ἐπαινετὴν
ὁποία ἐναβρύνοιτ' ἂν καὶ ὁ τῶν μύθων καθά τις ἔφη Ὅμηρος ἢ Πλάτων ἢ Δημοσθένης, Αἴσωπος. εἰ
δὲ ἀσύνηθες τὸ οὕτω νοῆσαι ἄψογον ψευδολογίαν, ἐνθυμητέον ὡς ὁ αὐτὸς ῥήτωρ πολλὴν ἄνοιαν καὶ
μωρίαν καταγνοὺς τῶν τὴν ἀδικίαν πλεονεξίαν εἶναι νομιζόντων, βούλεται, τὴν πλεονεξίαν ἐπὶ εὐπορίας νοεῖν, ἀσυνήθως πάντως. Ἰστέον δὲ ὅτι τὸν Ὁμηρικῶς εἰρημένον λόγον ὃς τῇ Ἀθηνᾷ ἐνταῦθα
προσπλάττεται, καὶ ὁ συνετὸς Νέστωρ ἀπαραποιήτως ἐν τοῖς ἑξῆς ἐρεῖ τῷ Τηλεμάχῳ, εἰς Μενελάου
στέλλων αὐτόν. δηλοῦντος τοῦ ποιητοῦ, ὡς οὐδὲν διαφέρει Ἀθηνᾶν εἰπεῖν καὶ φρόνησιν καὶ ἄνδρα
φρόνιμον, ταυτόν δ' εἰπεῖν, πεπνυμένον, καὶ πυκινόν. ἔτι δὲ καὶ δριμύν. Εὐριπίδης γὰρ, ἐπὶ συνετοῦ
εἴρηκε τὸ δριμὺ ὡς λέγει Ἀριστοφάνης ὁ γραμματικός. ἃ γοῦν Ἀθηνᾶ φρόνησις ἐνταῦθα ὑποτίθεται
τῷ νεανίᾳ, τὰ αὐτὰ ὑποθήσει καὶ Νέστωρ ὁ φρόνιμος. (Vers. 22.) Ὅτι ἀπειρίαν ἐπὶ φιλικῇ συντυχίᾳ δηλοῖ τὸ, πῶς τ' ἂρ ἴω. πῶς τ' ἂρ προσπτύξομαι αὐτόν. οὐδέ τι πω μύθοισι πεπείρημαι πυκινοῖσιν. περὶ δὲ τοῦ προσπτύξομαι καὶ τοῦ πεπείρημαι, προδεδήλωται. (Vers. 26.) Ὅτι πεποίθησις εἰς
τὸ θεῖον τὸ, ἄλλα μὲν αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ σῇσι νοήσεις. ἄλλα δὲ καὶ θεὸς ὑποθήσεται. Καὶ ὅρα ὅτι νοεῖν
μὲν, τὸ αὐτόθεν καὶ οἴκοθεν. ὑποθέσθαι δὲ, τὸ ἐκ παραινέσεως νοῦν ἐμποιεῖν. ὅθεν καὶ τὸ νουθετεῖν
σύνθετον. καὶ ὑποθήκη ἡ παραίνεσις. τὸ δὲ ὑποθήσεται, καὶ ὑποθήσει λέγεται ἐνεργητικῶς.
(Vers. 28.) Ὅτι ἐν τῷ, οὐ γὰρ ὀΐω οὔ σε θεοῦ ἀέκητι γενέσθαί τε τραφέμεν τε, φασί τινες λέγειν τὸν
ποιητὴν, ὡς οὐκ οἴομαι νόθον σε εἶναι τῇ Πηνελόπῃ. οἷα τῶν νόθων, μὴ θείως γεννωμένων διὰ τὸ
τῆς μίξεως οὐκ ἔνθεσμον. ὅθεν φασὶ τεθεῖσθαι καὶ τὸ νόθος ὄνομα, παρὰ τὴν ν[ο] στέρησιν καὶ τὸ
θεῖον. ἵνα ᾖ νόθος, ὁ τοῦ θειοτέρου ἐστερημένος. ὅ ἐστι τῆς ἐξ ἐννόμου γάμου γεννήσεως. εἰ δέ γε
σκοτίους τινὰς καὶ παρθενίους παῖδας ἡ ποίησις περιφέρει σεμνόν τι ἔχοντας, καὶ τῷ Πριάμῳ δὲ πλείους
τῶν γνησίων οἱ νόθοι, ἔχει τι καλὸν καὶ περὶ τῶν τοιούτων λέγειν ἀνὴρ λόγιος. ἄλλως δὲ ἀέκητι θεοῦ
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 2, page 56, line 10
νέμονται πὰρ Κόρακος πέτρῃ ἐπί τε κρήνῃ Ἀρεθούσῃ, ἔσθουσαι βάλανον μονοεικέα καὶ μέλαν ὕδωρ
πίνουσαι, τά θ' ὕεσσι τρέφει τεθαλυῖαν ἀλοιφήν. ὑφὲν δὲ τίθεται ἐν τῷ, Κόρακος πέτρῃ, ὡς κύριον
γάρ που εἴρηται, καθὰ καὶ τὸ, μεγάλη πόλις ἡ ἐν Ἀρκαδίᾳ. Κόραξ δὲ οὗτος ἦν ἐγχώριος ἀνὴρ, υἱὸς
Ἀρεθούσης γυναικὸς ἐκ τῶν ἐκεῖ· ὃς διώκων λαγωὸν ἐν Ἰθάκῃ κατὰ κρημνοῦ ἠνέχθη καὶ τέθνηκεν.
ἡ δὲ μήτηρ διὰ λύπην ἐλθοῦσα ἐπί τινα κρήνην ἀπήγξατο. ἐντεῦθεν ἀπὸ μὲν τῆς μητρὸς Ἀρέθουσα
κρήνη ἐκεῖ, ἀπὸ δὲ τοῦ υἱοῦ Κόρακος πέτρα, ἧς ὁ ἐντόπιος Κορακοπετρίτης, ὡς τῆς ῥηθείσης μεγάλης
πόλεως Μεγαλοπολίτης. ἔστι δέ, φασιν, Ἀρέθουσα καὶ ἐν Σμύρνῃ καὶ ἐν Χαλκίδι τῇ κατὰ Εὔβοιαν καὶ
ἐν Συρακούσαις, ἣ καὶ μάλιστα ἐν ἱστορίαις τεθρύληται, ἧς λέγεται καὶ τὸν Ἀλφειὸν ἐρᾶν καὶ τὸ ἐκ Πελοποννήσου τέμνοντα ἕως καὶ εἰς Σικελίαν πέλαγος παρ' ἐκείνην φοιτᾶν, γλυκὺν ἐραστὴν ἁλμυρῷ θαλάςσης ὕδατι ἀμιγὲς τὸ ῥεῖθρον φυλάσσοντα. ἱστορεῖ δὲ μιᾶς τούτων ἀποτυφλωθῆναι σεισμῷ τὰς πηγὰς
ὁ γεωγράφος, αἳ συχναῖς, φησὶν, ἡμέραις ὕστερον κατ' ἄλλο στόμιον ἀνέβλυσαν. Ἰστέον δὲ ὡς Ὅμηρος μὲν τοιαύτην οἶδε Κορακοσπέτραν. ἴσως δὲ ἐκ τοιούτου τινὸς καὶ τὸ ἐν Κιλικίᾳ ὠνόμασται Κορακήσιον. ἐξ αὐτοῦ δὲ τὸ, εἰς κόρακας, καθά φασιν οἱ παλαιοὶ, ὡς ἀπὸ τῶν οἰκούντων τὸ τοιοῦτον Κιλίκιον Κορακήσιον πονηρῶν ὡς εἰκὸς ὄντων. τινὲς μέντοι τὸ ἐς κόρακας, ἀντὶ τοῦ, εἰς κακὰ ὄρνεα, ὅμοιόν
φασι τῷ, εἰς αἶγας ἀγρίας. Παυσανίας δέ φησιν ὅτι Βοιωτοῖς ἔχρησεν ὁ θεὸς, ἔνθα λευκοὶ κόρακες αὐτοῖς ὀφθῶσιν, ἐκεῖ κατοικεῖν. ἰδόντες οὖν, φησὶ, κόρακας πετομένους περὶ τὸν Παγασιτικὸν
κόλπον, οὓς ἄκακοι παῖδες ἐγύψωσαν, ᾤκησαν ἐκεῖ, καλέσαντες τὸ χωρίον Κόρακας. ὕστερον δὲ Αἰολεῖς ἐκβαλόντες αὐτοὺς ἔπεμπον ἐκεῖ τοὺς φυγαδευομένους. ὁ δ' αὐτὸς λέγει καὶ ὅτι Ἀριστοτέλης ἱστορεῖ
λοιμοῦ κατασχόντος καὶ κοράκων πολλῶν γενομένων τοὺς ἀνθρώπους θηρεύοντας αὐτοὺς καὶ περικαθαίροντας ἐπαοιδαῖς ἀφιέναι ζῶντας, καὶ ἐπιλέγειν τῷ λοιμῷ, φεῦγ' ἐς κόρακας. ὁ δὲ Αἴσωπος πλάττει μυθικῶς κολοιὸν μέγαν, νομίσαντα τοῖς κόραξιν ἐξισοῦσθαι, προσμίξαι αὐτοῖς, ἡττηθέντα δὲ
ὑποστρέψαι πάλιν εἰς τοὺς κολοιούς. τοὺς δὲ ἀγανακτήσαντας παίειν αὐτὸν καὶ βοᾶν, φεῦγ' ἐς κόρακας. Ἀριστείδης δὲ ἀποδίδωσι διὰ τὸ ἐν τραχέσι τόποις καὶ κρημνώδεσι τοὺς κόρακας νεοσσοποιεῖσθαι
λέγειν ἡμᾶς φεῦγ' ἐς κόρακας, ὅ ἐστιν εἰς ἀποκρήμνους τόπους καὶ εἰς φθοράν. δῆλον δὲ ὅτι πολλοὶ
τόποι ἀπὸ ζῴων ἐκαλοῦντο, ὡς καὶ ἡ Λεοντάρνη, καὶ ἡ Λεοντόπολις, καὶ ἡ Βουκεφάλα καὶ τὸ Κυνόσαργες γυμνάσιον ἔξω τοῦ ἄστεος Ἀθήνῃσιν. ὅ τινες Κυνοσαργὲς ὀξυτόνως προέφερον ὁμοίως τῷ περικαλλές· κρατεῖ δὲ ὅμως ἡ τοῦ προπαροξυτόνου ἀνάγνωσις, ὡς δηλοῖ τὸ, ἐν Κυνοσάργει. οὕτω δὲ καὶ
ἐν Ἄργει Κυνάδρα κρήνη, ἐξ ἧς ἔπινον οἱ ἐλευθερούμενοι. ὅθεν τὸ ἐν Κυνάδρᾳ ἐλευθέριον ὕδωρ παροιμιακῶς ἐπὶ τῆς κατ' ἐλευθερίαν ζωῆς. ἐκλήθη δὲ οὕτως ἡ ῥηθεῖσα κρήνη διὰ τὸ κύνα, φασὶ, ταύτῃ,
τουτέστιν ἐκεῖ, διαδράναι, ὥς περ καὶ Κυνόσαργες ἀπὸ κυνὸς ἀργοῦ, ὅ ἐστι λευκοῦ, κρέας ἐκ θυσίας
ἁρπάσαντος καὶ ἀπαγόντος ἐκεῖ. Ἰστέον δὲ καὶ ὅτι ὥς περ τόποι γῆς, οὕτω καὶ νῆες ἐκληρώσαντό τινα
μέρη παρώνυμα ζῴων. οὕτω συὸς τόπος παροιμιωδῶς, ἐπεί περ τὰ Σάμια πλοῖα συὸς εἶχε τύπον ἐν ταῖς
πρώραις. ἐντεῦθεν ὁ Λουκιανὸς καὶ ἕτεροι χηνίσκον λέγουσι νηὸς τύπωμά τι χηνὸς παράσημον ἐν ναυσίν. ἐντεῦθεν δὲ καὶ τὸ παρὰ Λυκόφρονι ταυρόμορφον πλοίου τύπωμα. καὶ τοιαῦτα μὲν ταῦτα.
(Vers. 409.) Περὶ δὲ βαλάνου καὶ ὡς πιαίνει σύας αὕτη, προδεδήλωται. (Vers. 411.) Ὅτι προεκτιθέμενος ὁ ποιητὴς τὴν διάθεσιν τῆς ἐφεξῆς ἱστορίας πλάττει τὴν Ἀθηνᾶν παραγγέλλουσαν τῷ Ὀδυσσεῖ
τοῖς ἀγροῖς παραμένειν καὶ πάντα ἐξερέεσθαι ὄφρ' ἂν αὐτὴ ἐπανακαλέσεται ἐκ Σπάρτης τὸν Τηλέμαχον καὶ συμμίξῃ τῷ πατρί. ὃ πάνυ ἀναγκαῖον τῇ ποιήσει ἐστὶν, ὡς ἐν τοῖς ἑξῆς φανεῖται. (Vers. 412.)
Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 2, page 281, line 30
καὶ ὅτι γρίσσων ὁ χοῖρος καὶ γρίντης ὁ γριπεὺς καὶ γριφᾶσθαι τὸ γράφειν παρὰ Λάκωσι καὶ γριπεὺς
ὁ ῥάπτων ἁλιευτικὰ δίκτυα καὶ γρῖφος δύσκολον ζήτημα ὃ ἐν συμποσίοις ἔλεγέ τις προκειμένης φιάλης
οἴνου γεμούσης καὶ ὁ ἐπιλυσάμενος τὸ ἀπορηθὲν ἐξέπινεν, εἰ δὲ μὴ, ὁ ἀπορήσας ἐνεφορεῖτο τῆς φιάλης.
(Vers. 285. sqq.) Ὅτι Φιλοίτιος βεβληκὼς Κτήσιππον πρὸς στῆθος, ὃς ἔφθασεν ἐπαφεῖναι πόδα βοὸς
ἐπαιτοῦντι τῷ Ὀδυσσεῖ, φιλοκέρτομόν τε αὐτὸν λέγει· τοιοῦτος γὰρ, ὡς εἰκὸς, τὸ ἦθος ἦν, καὶ παραίνεσιν ἀποτρεπτικὴν μεγαλοῤῥημοσύνης ἐκφωνεῖ εἰπών· μή ποτε πάμπαν εἴκων ἀφραδίαις μέγα εἰπεῖν,
ἀλλὰ θεῷ μῦθον ἐπιτρέψαι, τουτέστιν ἀνάθες, ἐπεὶ πολὺ φέρτερός ἐστιν. εἶτα ἐπιφωνεῖ· τοῦτό τοι
ἀντὶ ποδὸς ξεινήϊον, ὅν ποτ' ἔδωκα ἀντιθέῳ Ὀδυσῆϊ δόμον κατ' ἀλητεύοντι. Ἰστέον δὲ ὅτι τὸ, τοῦτό σοι
ἀντὶ ποδὸς ξεινήϊον, εἰς παροιμίαν ὕστερον ἔπεσεν ἐπὶ τῶν ἀντὶ κακοῦ ἀπολαβόντων κακόν. ἦν δὲ σοφὸς
πάμμεγας καὶ ἱερὸς ὁ κατάρξας τῆσδε τῆς παροιμίας, ὃς καὶ Κυκλώπειον δωρεὰν ἔφη ὡς ἐκ τῶν κατὰ
Κύκλωπα τὴν καὶ ὄψιμον καὶ ὀλεθρίαν, ὡς ἐκ τοῦ, Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι. τοιαύτῃ μεθόδῳ καὶ
τὸ, αὐτὰρ ὁ γυμνώθη ῥακέων πολύμητις Ὀδυσσεὺς, παροιμιῶδες ἔσται, ὡς πρὸ βραχέων γέγραπται.
οὕτω δὲ καὶ τὸ, Βελλεροφόντης καθ᾿ ἑαυτοῦ γράμματα ἐκ τῶν Ὁμήρου εἴληπται. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα
τοιαῦτα πολλαχόθεν ἔστιν ἐξευρίσκεσθαι, καὶ οὐ μόνον ἐκ τῶν λογίως διεσκευασμένων, ἀλλὰ καὶ τῶν
δημοτικωτέρων. καὶ γέμει τοιούτων παροιμιῶν ὁ βίος. ἔχει δὲ καὶ ἄλλως ὁ καθ᾿ ἕνα τῶν κατ' ἄνθρωπον
παροιμίας ποιεῖν ἐν τῷ ὁρμᾶσθαι ποθὲν δεξιῶς, οἷον, ὁ μαθὼν πεῖσμα καὶ πεισμονὴν ἐπὶ τῶν ἐνστατικῶν εἰρῆσθαι τροπικῶς ἀπὸ τῶν κατὰ νῆας πεισμάτων ἤγουν σχοινίων ἐρεῖ παροιμίαν ὑποκλέψας ἐκεῖθεν, ὡς πάντες τοῦ αὐτοῦ λίνου ἢ τῆς αὐτῆς καννάβεως ἐστὲ, τουτέστιν ὁμοίως πάντες πεισματικοί.
ἔτι φόρτον Αἰσώπειον εἴποι ἄν τις ἐπὶ τῶν μὴ ἀεὶ βαρυνόντων ὡσαύτως ἀλλ' ὑφιέντων ἠρέμα κατὰ
βραχὺ τοῦ εἴτε σωματικοῦ ἢ ἀλλοίου ἄχθους, ὁρμηθεὶς ὁ τοιοῦτος ἐκ τῶν κατὰ λογοποιὸν Αἴσωπον,
ὃς φρυκτὰς αἴρων μάζας εἰς ὁδὸν καὶ φόρτον ἐξογκώσας οὔτε εὐάγκαλον, ἀλλὰ καὶ δυσβάστακτον διὰ
τὸ περιβριθὲς, τὴν μὲν ἀρχὴν ἐγελᾶτο οἷα τοσοῦτον ἄχθος τοῦ μετρίου προελόμενος, τῇ δὲ ἑξῆς καὶ
τῇ μετ' αὐτὴν καὶ τῇ ἐχομένῃ ἐθαυμάζετο διὰ τὸ ἀπηλλάχθαι τοῦ κατὰ τοὺς συνδούλους βαρύνεσθαι
διόλου τῷ ἀχθοφορήματι. Τὸ δὲ καὶ δυάζειν τὰς παροιμίας ἄλλη τις αὐτὸ δεξιὰ μέθοδος δηλωθεῖσα
καὶ ἀλλαχοῦ, καθ᾿ ἣν τὸ, νίκη Καδμεία, οἱ μὲν ἐπὶ τῆς ἀκερδοῦς καὶ ἀνωφελοῦς ἐξελάβοντο ψογερῶς,
οἱ δὲ ἐπὶ τῆς ἄκρας καὶ καθ᾿ ὑπερβολήν. καὶ τὸ ἅλμην δὲ ἔχειν, ὡς προδεδήλωται, πῇ μὲν πικρὸν
ἄνθρωπον σκώπτει, πῇ δὲ ἡδὺν παραδηλοῖ καὶ, ὅ φασιν, εὔνοστον. ὁμοίῳ δὲ λόγῳ καὶ τὸ ἀπὸ δρυὸς
ἢ πέτρης εἶναι τινὰ οὐ μόνον ἀρχαιογονίαν παλαιτάτην σημαίνει Ὁμηρικώτερον, ἀλλὰ καὶ ἦθος ἀτέραμνον κατὰ καιρίαν ἔστιν ὅτε παράχρησιν. καὶ ταῦτα μὲν οὕτως. Ἀστεΐζεται δὲ Φιλοίτιος λογισάμενος
τὸ τοῦ δόρατος ἄρτι ξύλον ἀντὶ τοῦ ἐπαφεθέντος τῷ δεσπότῃ ὀστοῦ. Ἀστείως δὲ τὸν ἐπαφεθέντα κατὰ
τοῦ Ὀδυσσέως πόδα βοὸς βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνὴρ βάλλει ὁ Φιλοίτιος. (Vers. 293.) Ὅτι καὶ ἐνταῦθα
τὸ οὖτα κεῖται προπερισπώμενον διὰ ἀποκοπὴν τὴν ἐκ τοῦ οὔτασεν, ὃ σημαίνει τὴν ἐγγύθεν πληγήν.
φησὶ γοῦν· οὖτα Δαμαστορίδην αὐτοσχεδὸν, ἤγουν ἔγγιστα. ἔνθα εἰ καὶ προσέκειτο αὐτοσχεδὸν καὶ
ἄλλως τὸ οὖτα, τὴν αὐτὴν σημασίαν εἶχεν ἄν. Δῆλον δὲ καὶ ὅτι τὰ πολλὰ μὲν μακρόθεν ἔβαλλον
ἔγχεσιν οἱ παλαιοὶ, ἔστι δὲ ὅτε καὶ αὐτοσχεδὸν ἔπληττον. ἐκ δὲ τοῦ τοιούτου αὐτοσχεδὸν καὶ αὐτοσχέδιον λέγεται, οὗ ἡ κατεργασία οὐκ ἐκ μακροῖ, ἀλλὰ προσεχὴς καὶ ἔγγιστα. (Vers. 297 – 309.) Ὅτι
μετὰ τὴν, ὡς ἐῤῥέθη, ἐμφάνειαν τῆς Ἀθηνᾶς καὶ τὴν τοῦ Ὀδυσσέως στρατηγικὴν λαλιὰν τὴν καὶ ἑαυτοῦ συστατικὴν καὶ τῶν μνηστήρων ἐκφοβητικὴν ἐρεθισμοῦ γενομένου πλείονος καὶ Ὀδυσσέως μὲν καὶ
τῶν περὶ αὐτὸν ἐπιτυχῶς, ὡς ἐῤῥέθη, βαλλόντων, τῶν δέ γε μνηστήρων πλαζομένων ἐν ταῖς βολαῖς,
Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο) (4085: 002)
«Hesychii Alexandrini lexicon, vols. 1–2», Ed. Latte, K.
Copenhagen: Munksgaard, 1:1953; 2:1966.
Alphabetic letter alpha, entry 2159, line 1
μῦσος vg αἰσχύνη (λ 433) vgn
[αἰσχρά]. μυσαρά. κακά p Εὐριπίδης Τρῳάσιν (384)
*[αἰσχροκερδής]. ἐπιθυμητὴς κακῶν (Ep. Tit. 1,7 ..) A
*[αἰσχρουργίας]. αἰσχρὰς ἐργασίας (Eur. Bacch. 1062?) A
[αἰσχροῖς]. τοῖς αἰσχύνην ἐνεγκεῖν δυναμένοις (Γ 38 ..)
[αἰσχυνετάειν]. καταισχύνειν
[αἰσχύνη]. ἐντροπή r
[αἰσχύνει]. αἰκίζεται. λυμαίνεται. αἶσχος περιτίθησιν (Ω 418)
*[αἰσχυντηλός]. αἰσχυντηρός APb
[Αἰσώπου γελοῖον]. οὕτως ἔλεγον τοὺς Αἰσώπου μύθους. καὶ
Hesychius Lexicogr., Lexicon (Π – Ω) (4085: 003)
«Hesychii Alexandrini lexicon, vols. 3–4», Ed. Schmidt, M.
Halle: *n.p., 3:1861; 4:1862, Repr. 1965.
Alphabetic letter sigma, entry 2131, line 1
[Συβαριτικοὶ λόγοι]. τὸν γὰρ Αἴσωπον ἐν Ἰταλίᾳ γενόμενον
Choricius Rhet., Soph., Opera (4094: 001)
«Choricii Gazaei opera», Ed. Foerster, R., Richtsteig, E.
Leipzig: Teubner, 1929.
Oration-declamation-dialexis 18, section 1, paragraph 5, line 4
ἀλλὰ νέμων τὰς οἶς δάφνην εἴληφας ἐκ Μουσῶν καὶ ἅμα
λαβὼν ᾖδες τὰ ἔπη.
τί οὖν ἑτέροις πονεῖν παραινεῖς
αὐτὸς ἀπόνως φανεὶς ποιητὴς ἐκ νομέως; ἢ δῆλον ὅτι
τοῦτο ἡμῖν ἐθέλων ἐνδείξασθαι, ὡς οὐδὲ Μουσῶν διδαχὴ
βέβαιος ἄνευ μελέτης;
ἄγαμαι σφόδρα τὸ ἔπος καὶ
ἐπαινῶ· ὅθεν ἐπαινῶν διηγήσομαι. Λυσάνδρῳ τῷ Σπαρτιάτῃ τά τε ἄλλα ὑπῆρχε Λακωνικὰ καὶ δίαιτα κεκολαςμένη καὶ σώφρων καὶ πληροῦσα Σπαρτιάτου γαστέρα·
ἐπεὶ δὲ ἧκεν ἐς Ἰωνίαν, μετέβαλεν αὐτίκα ἐς ἁβρότητα
καὶ τρυφήν.
ὡς οὖν κατὰ μικρὸν ἡ τοῦ σώματος ἰσχὺς
ἐθηλύνετο καὶ ἐμιμεῖτο τὸν βίον αὐτοῦ καὶ ἦν [μαλθακὸς
αἰχμητής,] τότε ἤδη τῆς πείρας ἐγίνετο μαθητὴς καὶ
ἐπαιδεύετο ἄρα, ὡς ἔοικεν, ὡς οὔτε Σπαρτιάτης οὔτε
Λύσανδρος ἀμελῶν ἐπιτήδειος ἐν πολέμῳ.
ταῦτα μὲν
ἐκεῖνος ἡμάρτανέ τε καὶ ἔπασχε· εἰ δὲ μὴ ἐδεδοίκειν ἐγὼ
τοὺς ἐπὶ τῇ μυθολογίᾳ με σκώψοντας, ἥδιστα ἂν ὑμῖν καὶ
Αἰσώπου μῦθον διηγησάμην· νῦν δὲ [ἵππον τινὰ καὶ
χελώνην] εἰς μέσον ἐνεγκών, [ὡς] [ποσὶν ἄμφω μὲν
ἠριζέτην ἀλλήλοιν, ἥττητο δὲ ὁ ἵππος ἀργία,] εὖ
οἶδα ὅτι μοι τὸν μῦθον ἀρχόμενον διακόψετε εἰς θέατρον
ἄγειν με φάσκοντες τὰ τῶν ἀρτίως εἰς Ἑρμοῦ παλαίστραν
φοιτώντων.
ἆρα οὖν ποδῶν μὲν ὀξύτης καὶ σώματος
ῥώμη ἡ μὲν ἵππον, ἡ δὲ στρατιώτην ῥᾴθυμον ἀποσείεται,
λόγοι δὲ μένειν ἀνέχονται παρορώμενοι; καίτοι παλαιοὶ
τοῦτό που ᾄδουσιν ἄνδρες καὶ ἔγωγε πείθομαι, ὡς πωλοῦσιν ἀνθρώποις οἱ θεοὶ τὰ καλὰ οὐ, μὰ Δία, χρυσίου, φασίν,
ἢ ἀργυρίου – ποῦ γὰρ δέονται τούτων [θεοὶ δωτῆρες
ἐάων;] – , ἀλλὰ μελέτης καὶ πόνων.
ἀτὰρ ἔοικα καὶ πρὸς
ὑμᾶς, ὦ νέοι, παθεῖν τὸ τοῦ Μυκηναίου πρὸς Τεῦκρον, ὃς
τὸν τοξότην ὁρῶν ἐπιμελῶς κεχρημένον τῇ τέχνῃ ὅμως
ὑπ' εὐνοίας παρῄνει ποιεῖν ὥσπερ ἐκεῖνος ἐποίει.
Aphthonius Rhet., Progymnasmata (4100: 001)
«Aphthonii progymnasmata», Ed. Rabe, H.
Leipzig: Teubner, 1926; Rhetores Graeci 10.
Volume 10, page 1, line 9
Καλεῖται δὲ Συβαριτικὸς καὶ Κίλιξ καὶ Κύπριος, πρὸς
τοὺς εὑρόντας αὐτὸν μεταθεὶς τὰ ὀνόματα· νικᾷ δὲ μᾶλλον Αἰσώπειος λέγεσθαι τῷ τὸν Αἴσωπον ἄριστα πάντων συγγράψαι τοὺς μύθους.
Eustathius Scr. Eccl., Theol., De engastrimytho contra Origenem (4117: 001)
«Origene, Eustazio, Gregorio di Nissa: La maga di Endor», Ed. Simonetti, M.
Florence: Nardini, Centro Internazionale del Libro, 1989.
Chapter 29, section 3, line 1
Εἰ τοίνυν Ὁμήρου τὰ ἔπη καὶ Ἡσιόδου μύθους
ἀποφαίνει ψευδεῖς, ἃ δὴ μάλιστα καὶ παιδείας ἕνεκα
ψυχαγωγεῖ τοὺς αὐτηκόους, οὐ μὴν ἀλλά γε καὶ
καλλιλεξίᾳ διεγείρει τὸ φρόνημα πρὸς εὐγλωττίαν ἐντελῆ,
πόσῳ δὴ μᾶλλον ὅσους ἡ δαιμονῶσα γραῦς ἀπεφθέγξατο
λόγους οὐχὶ μυθοποιίας ὁριεῖταί τις εἶναι ψευδεῖς, ὁπηνίκα
καὶ τοὔνομα τῆς ἐγγαστριμύθου τοῦτον ὑπαγορεύει τὸν
νοῦν;
εἰ γὰρ Ἑλλήνων παῖδες, οἱ καὶ τὰς ὀνοματοποιίας ἑκάστου πράγματος ἀκριβοῦντες, ἐν τῇ Ἑλλάδι
φωνῇ πλάσματα ψευδῆ τοὺς μύθους ὀνομάζουσιν,
ἀκόλουθον ἐκ τοῦ ὀνόματος ὑποπτεῦσαι τὸ πρᾶγμα καθ᾿
οὗ τέτακται κυρίως.
ἀλλ' αἱ μὲν Αἰσώπου λογοποιίαι
τοιαῦτα μύθων ἴσασι πλάσματα, οἷα καὶ τὰ μειράκια
πολλαχῶς ἐν ταῖς παιδιαῖς ἀσταϊζόμενα παίζει καὶ
κορυβαντιῶσαι γραῖαι κωτίλοις ἐπᾴδουσι λόγοις (ἔσθ' ὅτε
ταῦτα δρῶσιν οἴνῳ μὲν ἐπιβρέχουσαι τὸν φάρυγγα συχνῷ,
[κύλικι δὲ προσέχουσαι καὶ ποτῷ φλυαροῦσιν>
ἀμέτρως).
οἱ μέντοιγε φιλοσοφίας ἤθη πρεσβεύειν
ἡγούμενοι καὶ τὰς ἐμμούσους ποιήσεις οἷα ψευδῆ μύθων
εἴδη διέβαλλον, ὡς δέον.
Nicephorus Gregoras Hist., Historia Romana (4145: 001)
«Nicephori Gregorae historiae Byzantinae, 3 vols.», Ed. Schopen, L., Bekker, I.
Bonn: Weber, 1:1829; 2:1830; 3:1855; Corpus scriptorum historiae Byzantinae.
Volume 3, page 548, line 15
βλάβην· τούτων δὲ καὶ μάλα ἄκοντες μεμνῆσθαι ἅμα καὶ
μισεῖν οἱ πλείους ἀναγκάζονται, τὸν ἐκείνων φυλαττόμενοι
κίνδυνον καὶ πρὶν ἰέναι προαναστέλλοντες. καὶ γὰρ αὐτὰ δὴ
ταῦτα καὶ κατὰ τῶν ἐμῶν ἔναγχος ἐπ᾿ αὐτοφώρῳ βίβλων
ἑάλωσαν ἐμπεπαρῳνηκότες οἱ ἀναιδεῖς, τὸ μὲν εὖ προσθήκῃ
τοῦ φ στοιχείου πρὸς τὸ φεῦ μεταστοιχειώσαντες, τὸ δὲ καλὸν αὖ ἑνὸς ἀλλοιώσει τοῦ λ στοιχείου μεταβεβληκότες εἰς
τὸ κακὸν διὰ τῆς εἰς τὸ κ μεταβολῆς. καὶ πρός γε ἔτι τὴν
περί πρόθεσιν, λέξιν οὖσαν ὅλην, παραξέσαντες καὶ πρὸς τὴν
κατά μετενηνοχότες, ἀντὶ τοῦ περὶ τοῦ φωτός κατὰ τοῦ φωτός μεθηρμόσαντο, ἀθύρουσι παιδαρίοις προσόμοια δρῶντες,
καὶ ταῦτα τῶν ἐλέγχων ἐν ὀφθαλμοῖς προκειμένων διὰ τῆς
ὅλης ἐννοίας τοῦ λόγου καὶ τῶν ἐπιχειρημάτων ὁμοῦ καὶ ἐργασιῶν, καθ᾿ ὅσον εἰκός, καὶ μάλιστα τῶν γραφικῶν, καὶ
πάνθ' ὅσα τῷ λόγῳ πρόσεστι περὶ τοῦ τοιούτου φωτός. ἀλλὰ
ταῦτα ποιοῦντες οὔτε βλάπτειν ἡμᾶς δύνανται, καὶ ἅμα τὴν
σφετέραν καὶ ἄκοντες ὡς ἐπίπαν ὁμολογοῦσιν ἀσθένειαν μονονουχὶ βοῶντες, καὶ σφᾶς αὐτοὺς ἐκπομπεύοντες ὡς ἄλλως
οὐκ ἔχοντες ἀντιβλέπειν πρὸς τὴν ἀλήθειαν. καὶ πάσχουσι
παραπλήσια τῇ τοῦ Αἰσώπου καμήλῳ, ἣ δι' ἀσθένειαν ἔμφυτον κεράτων ἀμυντηρίων ἐπιθυμήσασα, καὶ τῶν ἰδίων ὤτων
ἐστέρηται. καί μοι λοιπὸν οἴεσθαι ἔπεισιν, ὡς ξίφει τὴν
ἐμὴν ἀφελεῖν κεφαλὴν καὶ τῆς παρούσης ἀπαλλάξαι ζωῆς ἐν
βραχεῖ ἐφιέμενοι μὲν οὐ δυνάμενοι δέ, τἀμά, τὸν δεύτερον
πλοῦν, ὑποκλέπτοντες, μαχαίραις ἀποξέουσί τε καὶ ἀπαλλάττουσι πρὸς τὸ σφίσι βουλόμενον, ἔστι δ' ὅτε καὶ βυθοῖς ἀφανισμῶν πρυτανεύουσιν ὅσον τὸ κατ' αὐτούς, εἰ καὶ ἄλλως,
τῆς θείας ἀντιπραττούσης δεξιᾶς, καιρίαν τε ἐπλήγησαν πολ-
λάκις καὶ ἀεὶ πλήττονται καὶ λύκοι μάτην κεχηνότες δείκνυνται κατὰ τὴν παροιμίαν. οὕτως ἀναίδειαν πᾶσαν ἐνδέδυνται
καὶ ἦθος ἰταμὸν καὶ οὐδαμῇ ποτὲ ὑπισχνούμενον τὴν διόρθωσιν. δέον γὰρ αὐτοὺς καταδύεσθαι καὶ ἐρυθριᾶν, οἳ δὲ καὶ
ἀναισχυντοῦσί γε, τὰ μείζω τε καὶ χαλεπώτερα κατὰ τῶν
ἐμῶν, ὡς εἴρηται, νῦν τε δρῶντες καὶ δρᾶν ἀεὶ ἀπειλοῦντες
ἔτι, μηδενὸς ἕνεκα πάντως ἑτέρου τῶν πάντων ἢ τοὺς ἐντεῦθεν ἐλέγχους ἀεὶ δεδιότες. ὡς ἀναγκάζεσθαι κἀμὲ παραινεῖν, οἷς μετιέναι ταύτας ἔπεισι φίλοις οὖσιν ἡμῶν μετὰ τὴν
ἐμὴν τελευτήν, ζητεῖν καὶ παρατιθέναι τὰς τέως αὐτοῖς ἀνὰ
χεῖρας ἑτέραις ὁμοίαις καὶ ὁμοίως ὑφ᾿ ἡμετέρων
Nicephorus Gregoras Hist., Historia Romana
Volume 2, page 819, line 11
ρίων, οὐ μάλα σὺν ἡδονῇ. Ταῦτ' οὖν ἐννοοῦντί σοι, φίλτατε,
φέρειν γενναίως εἰκὸς, εἴ τι μὴ κατὰ βούλησιν εἴη παρακομιζόμενον ὑπὸ τῶν ἀεὶ τοῖς ἀνθρωπίνοις ἐφεδρευόντων πράγμασιν ἐπαχθῶν. μὴ γὰρ νῦν πρῶτον ἄρχεσθαι οἴου διὰ σὲ τὴν τοῦ βίου
δυσέφικτον ταύτην δυσχέρειαν. ἀλλ' ἀεὶ περιχορεύει τἀνθρώπινα
πάνθ' ὁμοίως, καὶ πάσης ἐπίσης κατορχεῖται τύχης καὶ ἡλικίας.
τὸ μὲν οὖν λύπης ἄθικτον διανύσαι τὸν βίον, τοῦτο δ' ἀδύνατον
εἶναι νόμιζε, καὶ τῆς ἀνθρωπίνης ὡς ποῤῥωτάτω φύσεως· τὸ δὲ
τἀπιόντα διηνεκῶς ἐξ ἀδήλου δεινὰ πειρᾶσθαι φέρειν γενναίως,
τὴν τῶν ναυτιλλομένων μιμούμενον κυβερνητικὴν, τοῦτο δ' ἀνδράσι προσῆκον νοῦν ἔχουσι, καὶ μάλιστα τοῖς ἀρχαῖς πολιτικαῖς
ἀσχολοῦσι τὸν ἅπαντα βίον. ἀγαπητὸν γὰρ ἂν εἴη τὰ τῆς λύπης
ἐπίσης ἀνακεκρᾶσθαι τοῖς εὐφραίνουσι, καὶ μὴ πλεονεκτεῖν τὰ
χείρω. ὁρῶ μὲν γὰρ, ὡς πολύχουν μὲν ἀεὶ τὸ δυστυχὲς ἐπιῤῥεῖ
τοῖς ἡμετέροις καθάπερ ἐκ λόχου δεινῶς ἐπιτιθέμενον πράγμασι·
τὸ δ' εὔδαιμον σφόδρα τοι σπάνιον· καὶ τοῦτο δ' οὐ μόνιμον,
ἀλλὰ δίκην ἄνθους τάχιστα μαραινόμενον· οἶμαι, τοῦ θεοῦ παίδευμα τοῦθ' ἡμῖν δραστικώτατον μάλα ἐπάγοντος, ἵνα μὴ μέγα
φρονῶμεν, ὑπέρτερα τῆς τοῦ θνητοῦ φύσεως ἀναλογιζόμενοι.
διὰ δὴ τοῦτο καὶ Αἰσώπῳ πάλαι τῷ Φρυγὶ τὸν θεὸν οὐχ ὕδατι
νομίζειν ἐπῄει τὴν γῆν, ἀλλὰ δάκρυσι, φυράσαντα πλάσαι τὸν ἄνθρωπον.» (Δ.) Ταῦτ' εἰπὼν ὁ βασιλεὺς τὸν μὲν υἱὸν ἀφῆκεν
ἐπὶ τὸν δοθέντα γίνεσθαι κλῆρον· αὐτὸς δὲ ταχὺ τὰ ἐκεῖθεν, ὡς
ἐδύνατο, καθιστάμενος πράγματα τὴν ἐς Βυζάντιον ἐπορεύετο.
Lexicon Vindobonense, Lexicon Vindobonense (auctore Andrea Lopadiota) (e cod. phil. gr. Vindob. 169) (4294: 001)
«Lexicon Vindobonense», Ed. Nauck, A.
St. Petersburg: n.p., 1867, Repr. 1965.
Alphabetic letter gamma, entry 5, line 4
[Προκόπιος]· ἐγνώρισε γάρ μοι τοῦτον ἡ πεῖρα. καὶ [Ἱμέριος]. καὶ Φρυγίαν Αἴσωπος ἐς μόνον τὸν μῦθον ἐγνώρισε.
Lexicon Vindobonense, Lexicon Vindobonense (auctore Andrea Lopadiota) (e cod. phil. gr. Vindob. 169)
Alphabetic letter lambda, entry 4, line 3
[λῃστρὶς] ἐπὶ θηλυκοῦ. τριήρεις λῃστρίδες προσέσχον.
[Συνέσιος]. ὡς οὐχ
ἕτερος οὕτω τρόπος θεομισὴς ὡς ὁ λογοποιὸς ὁ τιτρώσκων ἐξ ἀφανοῦς. κατὰ τοῦτο λέγεται καὶ λογοποιὸς ὁ Αἴσωπος.
[λίπα] τὸ ἔλαιον, ὅπερ τοῖς ἀγῶσιν ἠλείφοντο. [Θουκυδίδης]·
καὶ ἐς τὸ φανερὸν ἀποδύντες λίπα μετὰ τοῦ γυμνάζεσθαι ἠλείψαντο.
Scholia In Aelium Aristidem, Scholia in Aelium Aristidem (scholia vetera) (5008: 001)
«Aristides, vol. 3», Ed. Dindorf, W.
Leipzig: Reimer, 1829, Repr. 1964.
Treatise Tett, Jebb pagëline-Hypothesis-Epigram 289,20, line 3
τῷ ἰατρῷ περιτίθησι τὴν συνηγορίαν. BD.
τῆς γυμναστικῆς. A.
ἐκεῖνο] τὸ ὑγιαίνειν. A.
χωρὶς τούτου] τῆς ἰατρικῆς. A.
οὐ φιλοτιμήσεται] οὐ φιλονεικήσει. B.
ἐν τῇ τοῦ ἡνιόχου τάξει μενεῖ] ἀπὸ τοῦ ἥττονος τὸ
παράδειγμα. B.
τὸν μέλλοντα αἰωρήσεσθαι] κινηθῆναι
αἰώρησιν γὰρ καλεῖ τὴν κίνησιν. B.
μέσον πόρον] πόρον οὐ τὸ πέλαγος, ἀλλὰ
τὴν στενὴν καλεῖ θάλασσαν. BD.
καθάπερ τις αὐτοκράτωρ] αὐτεξούσιος. B.
καὶ μὴν ὅτι καὶ πολλοὺς ἤδη τὰ τοιαῦτα
ὤνησε] ἵνα μή τις εἴπῃ. καὶ τί δύναται ὠφελῆσαι ναύτης
πρὸς ὑγείαν; BD.
ἀμηγέπη] μετρίως· ἡ λέξις Πλάτωνος. BD.
ἓν τοῦτ' ἰσχυρὸν ὑπάρξει λέγειν] τῇ ἰατρικῇ. BD.
καὶ τὸ τῆς Αἰσώπου κυνὸς ἕξει (haec verba in codicibus quibusdam texto inseruntur)] Ξενοφῶν δὲ ἐν
τοῖς ἀποφθέγμασι Σωκράτους τὸν μῦθον εἶπεν ὅτι τὰ
πρόβατα ἐνεκάλουν τῷ ποιμένι, προτιμωμένων τῶν κυνῶν,
ὡς ἔρια παρέχοντα καὶ ἐρίφια. ὁ δὲ ἔφη, εἰ μὴ δι' αὐτοὺς, οὐκ εἶχον ὑμᾶς ἀκέραια, δηλῶν αὐτῶν τὸ φυλακτικόν. BD.
ἀλλ' οὐκ ἀμφισβητήσει γε τῷ ἰατρῷ τῆς
ἡγεμονίας] ὁ μάγειρος. A.
ἀλλ' ὑπὲρ μὲν τούτων – παρείσθω λέγειν]
συμπέρασμα τῆς προσκειμένης ὑποθέσεως. BD.
ἀξιοῖ δὲ καὶ τῆς δικαιοσύνης κρεῖττον εἶναι
τὴν νομοθετικὴν] ὅτι ἀνασκευάζει καὶ ταύτην αὐτοῦ τὴν
ἀπόφασιν. BD.
εἰς ἓν κεφάλαιον κοινὸν] γένος. B.
ἀνεξέταστον] ἄκριτον. B.
οὐδὲν οὖν ἄλλο ἢ σοφίζεται] ὃ αὐτὸς ποιεῖ
Πλάτων περιτίθησι. B.
ὥσπερ παῖδα Σωκράτης τὸν Πῶλον] πῶλος καλεῖται
ὁ μικρὸς ἵππος· ὡς ἵππον οὖν αὐτὸν ὁ Πλάτων
σοφί
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina) (5014: 007)
«Scholia in Vespas, Pacem, Aves et Lysistratam», Ed. Koster, W.J.W.
Groningen: Bouma, 1978; Scholia in Aristophanem 2.1.
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 566a, line 1
vet Tr2 [Αἰσώπου τι γελοῖον:] ⌈οὗτος ὁ Lh Αἴσωπος τραγῳδίας ⌈ποιητὴς ἐγένετο ὑποκριτὴς(ής) (.) γελοιώδης. Αἰσχύλου δὲ ἦν ὑποκριτής.
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1259b, line 1
vet Tr2 [αἰσωπικὸν γέλοιον:] μῦθοι οὗτοι ἐγένοντο. VΓAld ⌈καὶ VΓAld
[ὅτι Lh] οἱ μὲν ⌈συβαριτικοὶ VΓAld* [αἰσωπικοὶ Lh] ⌈μῦθοι Lh περὶ τῶν
⌈τετραπόδων VΓAld [ἀνθρώπων Lh] ἦσαν, οἱ δὲ ⌈αἰσωπικοὶ [συβαριτικοὶ ] περὶ τῶν ⌈ἀνθρωπίνων VΓAld [τετραπόδων Lh]. οὗτοι δὲ οἱ μῦθοι πολιτικοὶ ἦσαν. VΓAld τὸ δὲ «γελοῖον» προείρηται, ὅτι
προπερισπωμένως ἐν τοῖς πλείστοις εὕρηται. Lh
Ald Αἴσωπος δὲ ὁ (1) ... (8) ἀναγκαζόμενος. (11) φασὶ δέ τινες τὸν
Αἴσωπον (12) ἀναβιῶναι. (13) καὶ Πλάτων ὁ κωμικὸς [«καὶ ... ποτέ».] (ex
Su. s.v. Αἴσωπος (text.), II 183, 1 – 14)
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1259b, line 3
Ald2 Αἴσωπος δὲ ὁ (1) ... (8) ἀναγκαζόμενος. (11) φασὶ δέ τινες τὸν
Αἴσωπον (12) ἀναβιῶναι. (13) καὶ Πλάτων ὁ κωμικὸς [«καὶ ... ποτέ».] (ex
Su. s.v. Αἴσωπος (text.), II 183, 1 – 14)
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1280, line 3
vet Tr2 [θυμοσοφικώτατον:] ⌈ὅτι Lh θυμόσοφοι λέγονται, ΓLhAld
ὅσοι ἀφ' ἑαυτῶν εὐφυεῖς εἰσι(ν) (.) RΓLhAld καὶ λέγουσί τινας μύθους
σοφούς, οἷος ἦν καὶ Αἴσωπος. Lh
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1446, line 11
vet Tr2 [Αἴσωπον οἱ Δελφοί:] ὁ μὲν Βδελυκλέων ἀράμενος τὸν πατέρα
αὐτοῦ Φιλοκλέωνα εἴσω κομίζει. ὁ δὲ LhAld
βασταζόμενος λόγον λέγει. V
φασὶ γὰρ τὸν Αἴσωπον RVlt εἰς
θεοὺς ἐλθόντα RV
ἀποσκῶψαι ⌈εἰς τοὺς Δελφούς RV [αὐτούς ltAld], ὅτι μὴ ἔχοιεν γῆν, ἀφ'
ἧς ἐργαζόμενοι ⌈διετρέφοντο RV [διατρέφοιντο ltAld], ἀλλὰ περιμένοιεν ἀπὸ τῶν ⌈τοῦ R θεοῦ θυμάτων ⌈διαζῶντες R [διαζῆν VltAld]. RVltAld
οἱ ⌈δὲ Vlt Δελφοὶ πρὸς τοῦτο σφόδρα
λυπηθέντες ⌈πρὸς αὐτὴν τὴν ἔξοδον
τοῦ Αἰσώπου RV [ἐν τῇ ἐξόδῳ
αὐτοῦ lt] ὑπέβαλον ποτήριον ⌈τῶν
R*V τοῦ θεοῦ ⌈ἐν lt τοῖς σκεύεσιν
αὐτοῦ· ⌈κἀκεῖνος RV [ἐκεῖνος δὲ lt]
οὐκ εἰδὼς ἐξώρμησεν. οἱ δὲ προςδραμόντες καὶ τὸ ποτήριον εὑρόντες
ἐφόνευσαν αὐτόν. RVlt ὁ δὲ μεταξὺ
φονευόμενος lt
τὸν περὶ τοῦ κανθάρου μῦθον αὐτοῖς διηγήσατο. ⌈μέμνηται τούτου τοῦ
μύθου καὶ ἐν Εἰρήνῃ LhTaur*. [οὗ γε καὶ ἐν Εἰρήνῃ μέμνηται Ald] ltAld
διὰ τούτων ὁ ποιητής·
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1446, line 22
ἐν τοῖσιν Αἰσώπου λόγοις ἐξηυρέθη
Scholia In Aristophanem, Scholia in vespas (scholia vetera, recentiora Tricliniana et Aldina)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch vesp, verse 1446,col 2, line 5
μόνος πετεινῶν εἰς θεοὺς ἀφιγμένος.
ἐκεῖ δὲ τὰ εἰκότα λεχθήσεται. Ald
φερόμενος πλάττει μῦθον. Lh(Taur)
Ald διηγεῖται γὰρ τὸν περὶ Αἰσώπου λόγον· ὅν φασιν Ald ἐλθόντα
ποτὲ εἰς τοὺς Δελφοὺς ltAld
οἱ δὲ Δελφοὶ χαλεπήναντες φιάλην
ἱερὰν τοῖς Αἰσώπου σκεύεσιν ὑπέβαλον. ὁ μὲν δὴ οὐκ εἰδὼς τὴν ἐς
Φωκίδα φέρουσαν ὥρμησεν ὁδόν.
οἱ δ' ἐπιδραμόντες καὶ φωράσαντες
ἱεροσυλίας αὐτοῦ κατηγόρουν. ὁ δ'
ἐπὶ τὴν πέτραν οὐ πάνυ πόῤῥω τοῦ
ἱεροῦ καὶ τῆς πόλεως ἀγόμενος,
ἀφ' ἧς νόμιμον ἦν τοὺς ἱεροσύλους
ῥιπτεῖσθαι, Ald
Scholia In Aristophanem, Scholia in pacem (scholia vetera et recentiora Triclinii) (5014: 008)
«Scholia in Vespas, Pacem, Aves et Lysistratam», Ed. Holwerda, D.
Groningen: Bouma, 1982; Scholia in Aristophanem 2.2.
Argumentum-dramatis personae-scholion sch pac, verse 129/130beta, line 1
vet Tr2 [μόνος πετεινῶν] R: ὁ
λόγος τοιοῦτός ἐστιν. ἁρπάζοντος τοῦ
ἀετοῦ τοὺς νεοττοὺς τοὺς τοῦ κανθάρου ⟦καὶ⟧ ὁ κάνθαρος τὰ ᾠὰ τοῦ ἀετοῦ
ἐκκλέψας ἐξεκύλισεν ἕως τοσούτου,
ἕως ἦλθε πρὸς τὸν Δία. κατηγοροῦντος
δὲ τοῦ ἀετοῦ προσέταξεν ὁ Ζεὺς τῷ
ἀετῷ ἐν τῷ αὐτοῦ RV τοῦ Διὸς V
κόλπῳ νεοττεύειν. ἐπειδὴ δὲ τὰ ᾠὰ
εἶχεν ὁ Ζεύς, περιίπτατο τὸν Δία ὁ
κάνθαρος. ὁ δὲ ἐκλαθόμενος ἀνέστη ὡς
σοβήσων ἐκ τῆς κεφαλῆς αὐτὸν καὶ
κατέαξε τὰ ᾠά. ὁ δὲ λόγος πρὸς ἀδίκους ἐστίν, ὅτι οὐδεμία ἐστὶν αὐτοῖς
ἀσφάλεια, οὐδ', ἂν εἰς τὸν κόλπον τοῦ
Διὸς καταφύγωσι, διαφεύξονται τὴν
τιμωρίαν. RV
[μῦθος.] ἐν τοῖς λόγοις Αἰσώπου
φέρεται ἐχθρεῦσαι ἀετὸν καὶ κάνθαρον. ὁ μὲν γὰρ ἁρπάζων ἦν τοὺς νεοττοὺς τοῦ κανθάρου, ὁ δὲ τὰ ᾠὰ τοῦ
ἀετοῦ ἐκκυλίων συνέτριβεν. ὁρῶν οὖν
εἰς φθορὰν αὐτοῦ τὸ γένος ἐρχόμενον
ἄνεισι πρὸς τὸν Δία καὶ λέγει τὴν συμφοράν. ὁ δὲ τὸν αὐτοῦ οἰκτείρας ὄρνιν
ἐπὶ τὸν αὐτοῦ κόλπον νεοττεύειν ἐκέλευσε· καὶ ἦν ἔχων ἐν τοῖς κόλποις ὁ
Ζεὺς τὰ ᾠά. τοῦτο μαθὼν ὁ κάνθαρος
εἰς οὐρανοὺς ἄνεισι καὶ πρὸς τῇ τοῦ
Διὸς ἀνέρχεται κεφαλῇ. ὁ δὲ εὐθὺς
ἀναπηδήσας τοῦ θρόνου τὸν κάνθαρον
ἀποτινάξασθαι θέλων ἔλαθε τὰ ᾠὰ
συντρίψας τοῦ ἀετοῦ. Lh
[W)/': TÒ PLH=RES W)Á.] Ald
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera) (5014: 009)
«Scholia Graeca in Aristophanem», Ed. Dübner, F.
Paris: Didot, 1877, Repr. 1969.
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 2
διενέμοντο. τὸ δὲ ἑξῆς παίζει, ὡς περὶ δείπνου λέγων,
καίτοι λόγῳ μέλλων αὐτοὺς εὐωχεῖν.)
(καὶ προπεφύραται: Ηὐτρέπισται. ἡ μεταφορὰ ἀπὸ
τῶν ἄλευρα φυρώντων, εἶτα μάζας ποιούντων.) ⟦διαμάττειν δὲ, διαπλάττειν.⟧
φέρε παῖ τὸν στέφανον: Τοῖς γὰρ εὐωχουμένοις
περιέκειντο στέφανοι, καταψύχοντες τὸ κρανίον (ἀπὸ
τῆς τοῦ οἴνου θέρμης).
μέγα καὶ λαρινὸν: (Διὰ τούτου πολλῇ τῇ τροπῇ ἐπέμεινε τῆς εὐωχίας. ὡς ἐπὶ βοὸς δὲ τοῦτό φησιν,
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
ἀρσενικῶς.)
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 7
τῶν ἄλευρα φυρώντων, εἶτα μάζας ποιούντων.) ⟦διαμάττειν δὲ, διαπλάττειν.⟧
φέρε παῖ τὸν στέφανον: Τοῖς γὰρ εὐωχουμένοις
περιέκειντο στέφανοι, καταψύχοντες τὸ κρανίον (ἀπὸ
τῆς τοῦ οἴνου θέρμης).
μέγα καὶ λαρινὸν: (Διὰ τούτου πολλῇ τῇ τροπῇ ἐπέμεινε τῆς εὐωχίας. ὡς ἐπὶ βοὸς δὲ τοῦτό φησιν,
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
ἀρσενικῶς.)
⟦τεθνεὼς Κεφαλῆσι: Προσέπαιξε τὸν δῆμον.
Κεφαλῆς γὰρ δῆμος τῆς Ἀκαμαντίδος φυλῆς.⟧
(ῥύγχος βόσκειν σε: Οἷον, μωρὸν ἑστάναι μάτην ῥύγχος ἔχοντα. ἢ ὡς ἐν κωμῳδίᾳ φησὶ μεῖζόν τι
ὀφείλεις ἔχειν ῥύγχος. πάλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ῥάμφος.)
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 651, line 1
Ἀλκιβιάδου, ὃς ἀνεβάλλετο ἀπελθεῖν εἰς Σικελίαν. R. V.
ἀλλ' ὡς τάχιστα δεῖ τι δρᾶν: Ὁ ἔποψ παρακελεύεται αὐτοῖς εἰς τὴν νοσσιὰν εἰσελθεῖν, ἵνα αὐτῶν
ἀποστάντων σχοίη καιρὸν ἡ παράβασις. ⟦τὸ δὲ κάρφη
καὶ φρύγανα ἐκ παραλλήλου τὸ αὐτό.⟧
Κριῶθεν: Γράφεται καὶ Θρίηθεν καὶ ἔστι δῆμος τῆς Οἰνηίδος, ἐὰν δὲ Κριῶθεν, τῆς Ἀντιοχίδος.
Ἄλλως. Κριὸς δῆμος τῆς Ἀντιοχίδος φυλῆς, ἀπὸ Κριοῦ
τινος ὠνομασμένος. ἀναγράφει δὲ τοὺς ἐπωνύμους τῶν
δήμων καὶ φυλῶν Πολέμων.
ἐπανάκρουσαι: ⟦Ἐπανάκαμπτε. ἡ μεταφορὰ
ἀπὸ τῶν τὰς ἡνίας ἀνακρουομένων ἢ τὰς ναῦς. Ἄλλως.⟧ ἀντὶ τοῦ ὑπόστρεψον, ἐπάνιθι. ἐπανάκρουσις δέ
ἐστι κυρίως τὸ ἐπισχεῖν τὴν ἐπερχομένην ναῦν μεθ'
ὁρμῆς εἰς τὸν ὅρμον, ἵνα μὴ προσελθοῦσα θραυσθῇ. καὶ
νῦν δὲ τὸ πάλιν ἐπὶ τοῦ ὀπίσω. ἀπὸ τῶν εἰς τοὔμπροσθεν ἐρεσσόντων. ἢ ἀντὶ τοῦ ᾄσας πρὸ τούτου πάλιν
ᾆσον καὶ ἐπανάλαβε.
πρὸς ἀλλήλους τοῦτό φησι. R.
ὅρα νῦν ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις: Ὅτι σαφῶς
ἀνετίθεσαν Αἰσώπῳ τοὺς λόγους, καὶ τοῦτον τὸν παρὰ
τῷ Ἀρχιλόχῳ λεγόμενον, καίτοι πρεσβυτέρῳ ὄντι.
μηδὲν φοβηθῇς: Ἐπειδὴ μετὰ ὀρνίθων ὄντες
ἀπορνιθωθῆναι ἔμελλον, προκατασκευάζει δι' ὧν ἔμελλον τούτου τυχεῖν. ⟦τὸ δὲ οὕτω ἀντὶ τοῦ ἐπὶ ταύταις ταῖς
συνθήκαις. παίσωμεν δὲ, χορεύσωμεν.⟧
ὀνόματα τῶν οἰκετῶν μετὰ τῶν πρὸς ὄρνιθας
ἀφικομένων. R. V
ἀντὶ τοῦ μουσικήν. R. V.
ἀντὶ τοῦ συγχορεύσωμεν αὐτῇ. R. V. ἀγαγών. R.
⟦ὦ τοῦτο μέντοι: Εἴσθεσις ὁμοίας ἑτέρας περιόδου ἐκ στίχων ἰαμβικῶν τριμέτρων ἀκαταλήκτων
ιεʹ. ἐπὶ τῷ τέλει κορωνὶς, ἐξιόντων τῶν ὑποκριτῶν. ἐκβίβασον δὲ, ἔκβαλον, ἐξάγαγε.⟧
ἐκ τοῦ βουτόμου: Φυτάριον παραπλήσιον καλάμῳ, ὃ ἐσθίουσιν οἱ βόες. Ἄλλως. φυτάριον παραποτάμιον, (ὃ τοῖς βουσὶ παρασκευάζουσι). τοῦτο δὲ λέγεται, ὡς τῆς Πρόκνης ἐγκρυπτομένης τῇ ὕλῃ. [αὐτοῦ
δὲ, αὐτόθι, ἐν τῷ θεάτρῳ.]
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 13
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
ἀρσενικῶς.)
⟦τεθνεὼς Κεφαλῆσι: Προσέπαιξε τὸν δῆμον.
Κεφαλῆς γὰρ δῆμος τῆς Ἀκαμαντίδος φυλῆς.⟧
(ῥύγχος βόσκειν σε: Οἷον, μωρὸν ἑστάναι μάτην ῥύγχος ἔχοντα. ἢ ὡς ἐν κωμῳδίᾳ φησὶ μεῖζόν τι
ὀφείλεις ἔχειν ῥύγχος. πάλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ῥάμφος.)
τῷ δρυκολάπτῃ: Ὄρνεον ἐν ταῖς δρυσὶν εὑρισκόμενον, ζητοῦν σκώληκας, (ὃ καὶ πολλάκις ἀνορύττον καταβάλλει). ἐπεὶ οὖν ἡ δρῦς τοῦ Διός ἐστιν, ἔπαιξε
παρὰ τὴν δρῦν, ἥ ἐστιν ἱερὰ τοῦ Διός. ἢ ἐπεὶ ἐκ ξύλου
τὸ σκῆπτρον. δρῦς δὲ παρὰ τοῖς ἀρχαίοις πᾶν ξύλον.
Δαρείου καὶ Μεγαβάζου: Δαρεῖος βασιλεὺς ἦν,
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 651, line 2
ἀλλ' ὡς τάχιστα δεῖ τι δρᾶν: Ὁ ἔποψ παρακελεύεται αὐτοῖς εἰς τὴν νοσσιὰν εἰσελθεῖν, ἵνα αὐτῶν
ἀποστάντων σχοίη καιρὸν ἡ παράβασις. ⟦τὸ δὲ κάρφη
καὶ φρύγανα ἐκ παραλλήλου τὸ αὐτό.⟧
Κριῶθεν: Γράφεται καὶ Θρίηθεν καὶ ἔστι δῆμος τῆς Οἰνηίδος, ἐὰν δὲ Κριῶθεν, τῆς Ἀντιοχίδος.
Ἄλλως. Κριὸς δῆμος τῆς Ἀντιοχίδος φυλῆς, ἀπὸ Κριοῦ
τινος ὠνομασμένος. ἀναγράφει δὲ τοὺς ἐπωνύμους τῶν
δήμων καὶ φυλῶν Πολέμων.
ἐπανάκρουσαι: ⟦Ἐπανάκαμπτε. ἡ μεταφορὰ
ἀπὸ τῶν τὰς ἡνίας ἀνακρουομένων ἢ τὰς ναῦς. Ἄλλως.⟧ ἀντὶ τοῦ ὑπόστρεψον, ἐπάνιθι. ἐπανάκρουσις δέ
ἐστι κυρίως τὸ ἐπισχεῖν τὴν ἐπερχομένην ναῦν μεθ'
ὁρμῆς εἰς τὸν ὅρμον, ἵνα μὴ προσελθοῦσα θραυσθῇ. καὶ
νῦν δὲ τὸ πάλιν ἐπὶ τοῦ ὀπίσω. ἀπὸ τῶν εἰς τοὔμπροσθεν ἐρεσσόντων. ἢ ἀντὶ τοῦ ᾄσας πρὸ τούτου πάλιν
ᾆσον καὶ ἐπανάλαβε.
πρὸς ἀλλήλους τοῦτό φησι. R.
ὅρα νῦν ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις: Ὅτι σαφῶς
ἀνετίθεσαν Αἰσώπῳ τοὺς λόγους, καὶ τοῦτον τὸν παρὰ
τῷ Ἀρχιλόχῳ λεγόμενον, καίτοι πρεσβυτέρῳ ὄντι.
μηδὲν φοβηθῇς: Ἐπειδὴ μετὰ ὀρνίθων ὄντες
ἀπορνιθωθῆναι ἔμελλον, προκατασκευάζει δι' ὧν ἔμελλον τούτου τυχεῖν. ⟦τὸ δὲ οὕτω ἀντὶ τοῦ ἐπὶ ταύταις ταῖς
συνθήκαις. παίσωμεν δὲ, χορεύσωμεν.⟧
ὀνόματα τῶν οἰκετῶν μετὰ τῶν πρὸς ὄρνιθας
ἀφικομένων. R. V
ἀντὶ τοῦ μουσικήν. R. V.
ἀντὶ τοῦ συγχορεύσωμεν αὐτῇ. R. V. ἀγαγών. R.
⟦ὦ τοῦτο μέντοι: Εἴσθεσις ὁμοίας ἑτέρας περιόδου ἐκ στίχων ἰαμβικῶν τριμέτρων ἀκαταλήκτων
ιεʹ. ἐπὶ τῷ τέλει κορωνὶς, ἐξιόντων τῶν ὑποκριτῶν. ἐκβίβασον δὲ, ἔκβαλον, ἐξάγαγε.⟧
ἐκ τοῦ βουτόμου: Φυτάριον παραπλήσιον καλάμῳ, ὃ ἐσθίουσιν οἱ βόες. Ἄλλως. φυτάριον παραποτάμιον, (ὃ τοῖς βουσὶ παρασκευάζουσι). τοῦτο δὲ λέγεται, ὡς τῆς Πρόκνης ἐγκρυπτομένης τῇ ὕλῃ. [αὐτοῦ
δὲ, αὐτόθι, ἐν τῷ θεάτρῳ.]
ποικίλον γὰρ καὶ ἄξιον θέας. R. V.
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 968, line 5
εἰ τὸ μέσον κτήσαιο Κορίνθου καὶ Σικυῶνος.
ἐπεὶ καὶ ἡ πόλις μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς ἵδρυται.
Ἄλλως. Αἰσώπῳ τῷ μυθογράφῳ χρωμένῳ περὶ πλούτου ὁ θεὸς εἶπεν,
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 1
(καὶ μὴν ὀργῶ νὴ τὸν Δία: Ἐπιθυμητικῶς ἔχω.
ἀπὸ τῶν ἀλφίτων. ὁμοῦ γὰρ ἐφύρων, εἶτα εἰς μάκτρας
διενέμοντο. τὸ δὲ ἑξῆς παίζει, ὡς περὶ δείπνου λέγων,
καίτοι λόγῳ μέλλων αὐτοὺς εὐωχεῖν.)
(καὶ προπεφύραται: Ηὐτρέπισται. ἡ μεταφορὰ ἀπὸ
τῶν ἄλευρα φυρώντων, εἶτα μάζας ποιούντων.) ⟦διαμάττειν δὲ, διαπλάττειν.⟧
φέρε παῖ τὸν στέφανον: Τοῖς γὰρ εὐωχουμένοις
περιέκειντο στέφανοι, καταψύχοντες τὸ κρανίον (ἀπὸ
τῆς τοῦ οἴνου θέρμης).
μέγα καὶ λαρινὸν: (Διὰ τούτου πολλῇ τῇ τροπῇ ἐπέμεινε τῆς εὐωχίας. ὡς ἐπὶ βοὸς δὲ τοῦτό φησιν,
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 2
ἀπὸ τῶν ἀλφίτων. ὁμοῦ γὰρ ἐφύρων, εἶτα εἰς μάκτρας
διενέμοντο. τὸ δὲ ἑξῆς παίζει, ὡς περὶ δείπνου λέγων,
καίτοι λόγῳ μέλλων αὐτοὺς εὐωχεῖν.)
(καὶ προπεφύραται: Ηὐτρέπισται. ἡ μεταφορὰ ἀπὸ
τῶν ἄλευρα φυρώντων, εἶτα μάζας ποιούντων.) ⟦διαμάττειν δὲ, διαπλάττειν.⟧
φέρε παῖ τὸν στέφανον: Τοῖς γὰρ εὐωχουμένοις
περιέκειντο στέφανοι, καταψύχοντες τὸ κρανίον (ἀπὸ
τῆς τοῦ οἴνου θέρμης).
μέγα καὶ λαρινὸν: (Διὰ τούτου πολλῇ τῇ τροπῇ ἐπέμεινε τῆς εὐωχίας. ὡς ἐπὶ βοὸς δὲ τοῦτό φησιν,
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
ἀρσενικῶς.)
Scholia In Aristophanem, Scholia in aves (scholia vetera)
Argumentum-scholion sch av, verse 471, line 11
μέγα καὶ λαρινὸν: (Διὰ τούτου πολλῇ τῇ τροπῇ ἐπέμεινε τῆς εὐωχίας. ὡς ἐπὶ βοὸς δὲ τοῦτό φησιν,
ὡς ἐν Λαρίσσῃ μεγάλων βοῶν γενομένων. ἔστι δὲ πό-
λις Θεσπρωτίας. Ἄλλως. λαρινὸν) ἀντὶ τοῦ λιπαρόν.
ἐκ μεταφορᾶς τῶν βοῶν. λέγονται γάρ τινες λαρινοὶ
βόες οἱ λιπαροί. ἢ μεγάλοι, ἀπὸ Λαρινοῦ τινος βοσκοῦ
εὐμεγέθους. νέμονται δὲ τὴν ἤπειρον, οὖσαι τῶν Γηρυόνος βοῶν ἀπόγονοι. (θραύσει δὲ, πραϋνεῖ.) – πείσει,
καταπραϋνεῖ, καταπαύσει. V.
(οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας: Ὅτι τὸν λογοποιὸν
Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἦν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾴξ.
ἠλευθερώθη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ
πρῶτον Ξάνθου δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶσαί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς Λάκωσιν οὕτως «καὶ μὴν
ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι, ψυχὴν δ' ἀνήκειν ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.» τῶν δὲ μύθων οἱ μὲν περὶ ἀλόγων ζῴων
εἰσὶν Αἰσώπειοι, οἱ δὲ περὶ ἀνθρώπων Συβαριτικοί.
εἰσὶ δέ τινες οἳ τοὺς βραχεῖς καὶ συντόμους λέγουσι
Συβαρίτιδας, καθάπερ Μνησίμαχος ἐν Φαρμακοπώλῃ.
διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον. καὶ Ἀριστοτέλης ἐν
τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦθον ηὐδοκιμηκέναι. φαίνονται τὸ τοιοῦτον ἅπαν Αἰσώπῳ ἀνατιθέντες. τὸ δὲ πατῆσαι ἴσον ἐστὶ τῷ ἐνδιατρῖψαι, ὡς τὸ
ἀφικέσθαι που λέγομεν. Ἄλλως. ἀντὶ τοῦ ἀνέγνως.
ταῦτα μὲν κωμικώτερον παίζει. τὸν δὲ κορυδὸν ἔνιοι
κορυδαλὸν λέγουσι. γῆς δὲ ἱερὸν ὄρνιν νομίζουσιν εἶναι.)
(ἐν τῇ κεφαλῇ κατορύξαι: Ἐπεὶ λόφον ἔχει ἡ
κορυδός. θηλυκῶς δὲ εἴρηκε τὴν κορυδόν. Πλάτων δὲ
ἀρσενικῶς.)
⟦τεθνεὼς Κεφαλῆσι: Προσέπαιξε τὸν δῆμον.
Κεφαλῆς γὰρ δῆμος τῆς Ἀκαμαντίδος φυλῆς.⟧
(ῥύγχος βόσκειν σε: Οἷον, μωρὸν ἑστάναι μάτην ῥύγχος ἔχοντα. ἢ ὡς ἐν κωμῳδίᾳ φησὶ μεῖζόν τι
ὀφείλεις ἔχειν ῥύγχος. πάλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ῥάμφος.)
τῷ δρυκολάπτῃ: Ὄρνεον ἐν ταῖς δρυσὶν εὑρισκόμενον, ζητοῦν σκώληκας, (ὃ καὶ πολλάκις ἀνορύττον καταβάλλει). ἐπεὶ οὖν ἡ δρῦς τοῦ Διός ἐστιν, ἔπαιξε
παρὰ τὴν δρῦν, ἥ ἐστιν ἱερὰ τοῦ Διός. ἢ ἐπεὶ ἐκ ξύλου
Scholia In Aristophanem, Scholia in plutum (scholia vetera et fort. recentiora sub auctore Moschopulo) (5014: 014)
«Scholia Graeca in Aristophanem», Ed. Dübner, F.
Paris: Didot, 1877, Repr. 1969.
Argumentum-scholion sch plut, verse 1124, line 3
μᾶζαν. τινὲς δὲ οἰνοῦτταν, εἶδος πλακοῦντος μετ' οἴνου
καὶ μέλιτος γινόμενον. – ἕωθεν: Ἐκ πρωΐας. οἰνοῦτταν: Μουστόπιτταν (Θ). LB. οἰνοῦττα μέν ἐστιν ἡ κοινῶς λεγομένη μουστόπιττα. μελιττοῦτα δὲ, ὃ κοινῶς
εἰώθασι λέγειν ἀπόθερμον. Br.
ἰσχάδας: Σῦκα. Θ. ἐσθίειν: Τρώγειν. LB.
Dv.
ἀναβάδην: (Ἀντὶ τοῦ κάθημαι πεινῶν.) ἄνω
[φησὶν] ἔχω τοὺς πόδας ἐν τῇ στήλῃ κοιμώμενος· (οἱ
γὰρ διάκονοι τοὺς πόδας ἄνω εἶχον πρὸς τὸ μὴ βαρεῖσθαι ὑπὸ τοῦ δρόμου.) – ἀναβάδην ἀναπαύομαι: Ἤγουν,
ἐπάνω ἔχω τὸν πόδα εἰς τὸν ἄλλον. LB. ἤγουν, ἄλλον
ἐπ᾿ ἄλλῳ πόδ' ἔχων κεῖμαι. Dv. ὕπτιος. τιθέμενος τὸν
ἕνα πόδα ἐπάνω τοῦ ἑτέρου. Br. ἢ ἄνω ἔχων τοὺς πόδας· ἢ ἄλλως ἐπ᾿ ἄλλῳ ἔχων τὸν πόδα, ἤγουν ἐκτεταμένους. P.
(οὐκοῦν δικαίως, ὅστις ἐποίεις ζημίαν: Ἀντὶ
τοῦ, ἐποίεις ζημιοῦσθαι τοὺς ταῦτα τὰ ἀγαθά σοι παρέχοντας.) ⟦ὁ γὰρ Ἑρμῆς τοιαῦτα ποιεῖ· καὶ ὁ Αἴσωπος
γὰρ ἐν τοῖς μύθοις τὰ αὐτὰ λέγει.⟧ – οὐκοῦν: Λοιπόν
LB. τὸ λοιπόν. Dv. δικαίως: Πάσχεις τοῦτο. LB. δικαίως, φησὶ, πάσχεις ταῦτα, ὅστις ἐνίοτε ἐποίεις τοὺς
σοὶ ταῦτα προσάγοντας ζημίαν ὑφίστασθαι. LB. ἐποίεις:
Ἡμῖν. LB.
ἐνίοτε: Ποτέ. LB. πάντοτε. Dv. ἔχων: Ἀφ'
ἡμῶν. LB. παρ' ἡμῶν. Dv.
τοὐν τετράδι πεπεμμένου: Ἡ τετρὰς ἐνομίζετο
τοῦ Ἑρμοῦ· καὶ καθ᾿ ἕκαστον μῆνα ταύτῃ τῇ ἡμέρᾳ
ἀπετίθεντο τῷ Ἑρμῇ. ἔξω τῶν ἑορτῶν ἱεραί τινες τοῦ
μηνὸς ἡμέραι νομίζονται Ἀθήνησι θεοῖς τισὶν, οἷον νουμηνία καὶ ἑβδόμη Ἀπόλλωνι, τετρὰς Ἑρμῆ, καὶ ὀγδόη
Θησεῖ, – Χάρισι τρίτη. V. οἴμοι: Φεῦ. πλακοῦντος:
Ἕνεκεν τοῦ. LB. ἕνεκα. πεπεμμένου: Ἐζυμωμένου. Dv. ἐν ἑκάστῃ τετράδι ζυμουμένου καὶ διδομένου
μοι. LB. τοὐν τετράδι πεπεμμένου· ἤτοι τοῦ καθ᾿ ἑκάστην τετράδα τοῦ μηνὸς πεπεμμένου, ἤτοι ζημουμένου
καὶ κατασκευαζομένου· ἑκάστου γὰρ μηνὸς ἡ νουμηνία
καὶ ἡ ἑβδόμη ἀφιέρωτο τῷ Ἀπόλλωνι· ἡ δὲ τετάρτη τῷ
Scholia In Callimachum, Scholia in Iambos (scholia Florentina) (PSI 9.1094) (5016: 007) ὧνδρε̣ς, ὡς παρ' αἰπόλῳ μυῖαι ἢ σφῆκες· ταῦτα παρὰ τὰ τοῦ ποιητοῦ·μυιάων ἁδινάνων ἔθνεα πολλά’ καὶ ‘σφήκε̣σ̣σ̣ιν ἐοικότες ἐξεχέοντο εἰνοδίοις’. ἢ ἀπ̣ὸ θύματος Δελφοί. τοῦτο καθ᾿ ὑπερβολήν· ἥττους γὰρ̣ οἱ Δελφοί εἰσι τῶν μυιῶν καὶ σφηκῶν. ἡ δὲ ἱστορία τοιαύτη ἐστίν· τὰ ἐπ̣ιθυ̣ ἱερείων ..]α̣ι̣ο̣[..].νο[ – ]| τούτου ἐ̣π̣ὶ τὸ π[λ]έον ωσ̣[ – ] | καὶ σκωφθῆν̣[αι] ὑπὸ Αἰσώπου – ] |τα̣ γ' ἐν Δελφοῖ[ς] π̣ο̣τε κ[αὶ αἰσθόμενον τὴν] | μάχαιραν εἰπεῖν· ‘Δελφοί, τ̣ο̣.[ – ] | ὑμῶν, ἃ κ[ρύ]φ̣α̣ φέρει·’ τοὺς δ' ἀγανακτήσαντας τοῦτον κατακρημνίσαι, οἱ δὲ λιθόλευστον ποιῆσαί φασιν.
Scholia In Callimachum, Diegeseis in Iambos (scholia vetera) (5016: 012)
«Callimachus, vol. 1», Ed. Pfeiffer, R.
Oxford: Clarendon Press, 1949.
Fragment 192, column col6, line 32
δὲ πρὸς Περίανδρον τὸν Κορίνθιον, ὁ δὲ ὡς Σόλωνα τὸν Ἀθηναῖον, ὁ [δ]ὲ πρὸ[ς] [Χίλωνα τὸν]
Λ[α]κεδαι[μό]νιον, ὁ δὲ πρὸς Π[ιτ]τακὸν τὸν Μιτυλη[ναῖον, ὁδ]ὲ πρὸς [Κ]λ̣εύ[βο]υ̣λ̣[ο]ν τὸν Λί[ν-]
δ̣ι̣[ο]ν. [τὸ δὲ ἔκπωμα] ὑπὸ τούτου [π]ε̣μφθ̣ὲν [ἦλ-]
[θε πάλιν εἰς Θάλητα· ὁ] δὲ ἀνατίθ̣η̣[σι] τ̣ῷ [Δ]ιδυμ[εῖ]
[Ἀ]πόλ[λωνι δὶς λαβ]ὼν ἀριστε[ῖο]ν. τοιγαρ[οῦν]
ἔφη .[...........]αιο.[........] ἀλλήλων̣
κρ.τ[..........]ι̣ο̣ι̣σ̣τ̣[..... ἐ]ρίζεσθε.
Ἦν κε⌊ῖν⌋ος ο⌊ὑ⌋νιαυτός, ᾧ τό τε ⌊πτ⌋ηνόν Τἆλλ̣[α] ζῷα ὡμοφώνει ἀν̣[θ]ρώποις, μέχρι
κ̣ατὰ λύσιν γήρως ἐπ[ρέ]σ̣βευσεν ὁ κύκνος πρὸς τοὺς θεοὺς καὶ ἀλώπηξ τὸν
Δία ἐτόλμησεν μὴ δικαίως ἄρχειν φάναι. ἔκτοτε δὲ εἰς ἀνθρώπους μετήνεγκεν αὐτῶν τὴν φωνήν, καὶ λάλοι ἐγένοντο· Εὔδημος δέ, φησίν, τὴν κυνὸς
ἔσχε, Φίλτων δὲ ὄνου, παρεπικόπτων
τούτους, ἴσως δὲ καὶ Σαρδιανὸν εἶπε
τὸν Αἴσωπον.
Εἴθ' ἦν, ἄναξ ὤπολλον, ἡνίκ' οὐκ ἦα
Καταμέμφεται τὸν καιρὸν ὡς πλούτου
μᾶλλον ἢ ἀρετῆς ὄντα, τὸν δὲ
πρὸ αὐτοῦ ἀποδέχεται ὃς τῆς ἐναντίας ἦν τούτων γνώμης· παρεπικόπτει δὲ καὶ Εὐθύδημόν τινα, ὡς
κεχρημένον τῇ ὥρᾳ πορισμῷ, ὑπὸ τῆς μητρὸς πλουσίῳ συσταθέντα.
Εἶς – οὐ γάρ; – ἡμέων παῖ Χαριτάδεω καὶ σύ
Διεφέρετο ὁ ποιητὴς πρός τινα τῶν ἐφαμίλλων· Σῖμος δέ τις παρατυχὼν παρυπέκρουεν ἄμφω παρενδεικνύμενος ἴσος εἶναι. Θρᾷκα δέ φησιν αὐτὸν καθεστάναι [ – ] παιδοκλέπτης ἐστί. καὶ γὰρ τὸν
αἶνον παρατίθεται ἀκόλουθον, ὡς ἐν Τμώλῳ [δάφνη καὶ] ἐλαία διεφέροντο ὑπὲρ πρωτείων
(παρεπεφύκεσαν δ' ἀλλήλαισ̣), διεξῄεσαν δὲ τὰ προσόντα ἑαυταῖς χρήσιμα.
Scholia In Hesiodum, Scholia in opera et dies (scholia vetera partim Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni) (5025: 002)
«Poetae minores Graeci, vol. 2 [Scholia ad Hesiodum]», Ed. Gaisford, T.
Leipzig: Kühn, 1823.
Prolegomenon-scholion prol proc, page-verse 6, line 20
ρον λέλεκται. Ἢ γὰρ ἐν τῷ ποιμαίνειν περὶ τὸν Ἑλικῶνα ἐνόμευε, καὶ καθευδήσας ὁ Ἡσίοδος ὄναρ εἶδεν, ἐννέα γυναῖκας
δάφνας αὐτὸν ψωμιζούσας· ἐδήλου δὲ τὸ ὄναρ πάντως ὡς πικρίας καὶ πόνων μετεσχηκὼς, τῆς παιδεύσεως ἀειθαλῆ γεννήσει
ποιήματα· ταῦτα τοίνυν ὁ Ἡσίοδος ἢ ὄψει ὀνείρων τεθεαμένος,
καὶ διυπνισθεὶς, καὶ τὸ ποιμαίνειν ἀφεὶς, καὶ πόνοις ἑαυτὸν
ἐνδοὺς καὶ μαθήμασι, τὴν τῶν ὀνείρων ἐπίλυσιν ἐξεπέρανεν,
ἢ περὶ τὸν Ἑλικῶνα ποιμαίνων ἐγρηγορὼς, καὶ ἄϋπνος ὢν,
σύννους τε πρὸς ἑαυτὸν γεγονὼς, καὶ πρέποντα νοῦν ἐσχηκὼς,
ἀποδιδράσκει μὲν τὸ εὐτελὲς, καὶ ποιμενικὸν, καὶ σκληρόβιον,
καὶ προσδραμὼν τῇ παιδεύσει, καὶ πόνοις ἐγκαρτερήσας, μεγάλην καρποῦται τὴν εὔκλειαν· καὶ βίβλους τοσαύτας ἐξεπονήσατο, ἃς ἐγὼ Μουσῶν τε καὶ γνώσεως ἐπίσταμαι ψώμισμα,
καὶ δάφνας λάλους Ἑλικωνίτιδας, ἑλισσομένας ἁπανταχοῦ καὶ
θαλλούσας, καὶ κηρυττούσας τὸν πρὶν μὲν οἰκτρόβιον καὶ ἀφανῆ νομέα ποιμνίων, νῦν δὲ ἡμίθεον χρηματίσαντα δι' ἀρετῆς
καὶ παιδεύσεως. Ὥσπερ καὶ ὁ Σωφρονίσκου Σωκράτης ὁ λιθοξόος, καὶ ὁ Ἰχθυοπώλης Δημάδης, καὶ ὁ τῆς τυμπανιστρίας
Αἰσχίνης, Σίμων τε ὁ σκυτεὺς, καὶ ὁ λαχανεὺς Εὐριπίδης·
ἔτι τε ὁ Σκύθης Ἀνάχαρσις· καὶ ἄμφω τὼ δούλω, Αἴσωπος, καὶ
Ἐπίκτητος· καὶ ὁ Σύρος ῥήτωρ ὁ Λουκιανὸς, ὁ λιθοξόος τε καὶ ἡμίδουλος, καὶ οἱ λοιποί. Συνηκμηκέναι δ' αὐτὸν οἱ μὲν Ὁμήρῳ φασὶν,
οἱ δὲ καὶ Ὁμήρου προγενέστερον εἶναι διϊσχυρίζονται. Καὶ οἱ
μὲν προγενέστερον εἶναι τοῦτον Ὁμήρου διϊσχυριζόμενοι ἐν ἀρχαῖς εἶναί φασι τῆς Ἀρξίππου ἀρχῆς, Ὅμηρον δὲ ἐν τῷ τέλει. Ὁ δ'
Ἄρξιππος οὗτος υἱὸς ἦν Ἀκάστου, ἄρξας Ἀθηναίων ἔτη [λε].
Οἱ δὲ συγχρόνους αὐτοὺς εἶναι λέγοντες, ἐπὶ τῇ τελευτῇ τοῦ
Ἀμφιδάμαντος τοῦ βασιλέως Εὐβοίας φασὶν αὐτοὺς ἀγωνίσασθαι, καὶ νενικηκότα Ἡσίοδον, ἀγωνοθετοῦντος καὶ κρίνοντος Πανίδου τοῦ βασιλέως, τοῦ ἀδελφοῦ Ἀμφιδάμαντος,
καὶ τῶν υἱῶν Ἀμφιδάμαντος, Γανύκτορός τε καὶ τῶν λοιπῶν.
Ἐξηρωτηκέναι γὰρ αὐτοὺς πολλὰ πρὸς ἀλλήλους φασὶ δι' ἐπῶν
αὐτοσχεδίων, καὶ ἀποκρίνασθαι, καὶ πᾶσι τὸν Ὅμηρον τὰ πρωτεῖα λαμβάνειν· τέλος τοῦ βασιλέως Πανίδου εἰπόντος αὐτοῖς,
τὰ κάλλιστα τῶν ἑαυτῶν ἐπῶν ἀναλεξαμένους εἰπεῖν, Ὅμηρος μὲν ἄρχεται λέγειν τοῦτο τὸ χωρίον, ἀπὸ πολλῶν ἐπῶν
ἀρξάμενος ὄπισθεν·
Scholia In Hesiodum, Scholia in opera et dies (scholia vetera partim Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni
Prolegomenon-scholion prol tzet, page-verse 15, line 13
γορικώτερον λέλεκται. Καὶ γὰρ ἐν τῷ ποιμαίνειν περὶ τὸν
Ἑλικῶνα καθευδήσας ὁ Ἡσίοδος ὄναρ εἶδεν, ἐννέα γυναῖκας
δάφνας αὐτῷ ψωμιζούσας· ἐδήλου γὰρ πάντως τὸ ὄναρ, ὡς
πικρίας καὶ πόνων μετεσχηκὼς τῆς παιδεύσεως ἀειθαλῆ γεννήσει ποιήματα. Ταῦτα τοίνυν Ἡσίοδος ἢ ὄψει ὀνείρων
τεθεαμένος καὶ διυπνισθεὶς, καὶ τὸ ποιμαίνειν ἀφεὶς, καὶ πόνοις ἐκδοὺς ἑαυτὸν καὶ μαθήμασι, τὴν τῶν ὀνείρων ἐπίλυσιν
ἐξεπέρανεν, ἢ ἐγρηγορὼς, καὶ ἄγρυπνος ὢν, σύννους
τε πρὸς ἑαυτὸν γεγονὼς, καὶ πρέποντα νοῦν ἐσχηκὼς, ἀποδιδράσκει μὲν τὸ εὐτελὲς καὶ ποιμενικὸν καὶ σκληρόβιον, καὶ
προσδραμὼν τῇ παιδεύσει, καὶ πόνοις ἐγκαρτερήσας μεγάλην καρπούται τὴν εὔκλειαν, καὶ βίβλους τοσαύτας ἐξεπονήσατο, ἃς ἐγὼ Μουσῶν τε καὶ γνώσεως ἐπίσταμαι ψώμισμα· καὶ
δάφνας λάλους Ἑλικωνίτιδας, ἑλισσομένας ἁπανταχοῦ, καὶ
θαλλούσας, καὶ κηρυττούσας, τὸν πρὶν μὲν οἰκτρόβιον καὶ
ἀφανῆ νομέα ποιμνίων, νῦν δὲ ἡμίθεον χρηματίσαντα δι' ἀρετῆς καὶ παιδεύσεως. Ὥσπερ καὶ ὁ Σωφρονίσκου Σωκράτης ὁ
λιθοξόος, καὶ ὁ ἰχθυοπώλης Δημάδης, καὶ ὁ τῆς τυμπανιστρίας
Αἰσχίνης, Σίμων τε ὁ σκυτεὺς, καὶ ὁ λαχανεὺς Εὐριπίδης·
ἔτι τε ὁ Σκύθης Ἀνάχαρσις· καὶ ἄμφω τὼ δούλω, Αἴσωπος,
καὶ Ἐπίκτητος· καὶ ὁ Σύρος ῥήτωρ ὁ Λουκιανὸς, ὁ λιθοξόος
τε καὶ ἡμίδουλος, καὶ οἱ λοιποὶ, ὥσπερ καὶ παρ' ἡμῖν ὁ
χρυσογνώμων ἐκεῖνος Σωτήριχος, καὶ ὁ νῦν περιϊὼν τῆς Νικομήδους οἰνοπράτης ἀρχιερεὺς, ὃς οὐδὲ νῦν ἐθέλει τοῦ πιθεῶνος ἐξίστασθαι, ἀλλ' ἔτι τὸν οἶνον μιγνύει, καὶ μεταβάλλει
τοὺς ἀμφορεῖς. Ἔνθεν τοι μή τις τῶν νέων νωχελὴς καὶ ῥάθυμος, καὶ ἀμβλὺς περὶ λόγους τελείτω, καὶ μονονουχὶ καθευδέτω τοῖς περὶ τὸν Ἡσίοδον τοῦτον ἠπατημένος μύθοις, καὶ
παρ' αὐτὸν ἐπελθεῖν δαφνηφορούσας τινὰς παρθένους καραδοκῶν ψωμιζούσας τὰς δάφνας, καὶ δεδυνημένας ἀκαριαίως σοφίζειν, ἀλλὰ τῇ ἀλληγορίᾳ ταύτῃ προσέχων, καὶ πόνοις προςκείμενος, καὶ πάντας τούτους τοὺς προκειμένους ἔχων πα-
ράδειγμα, σπουδαιοτέρως ἀντεχέσθω τῶν λόγων, καὶ μόχθω
τοὺς θησαυροὺς τῆς σοφίας λαμβάνων ταμιευέτω ἐς τὸ προκόλπιον. Παρθένους δὲ δαφνηφορούσας καὶ σοφιζούσας ἀκαριαίως μηδεὶς ἐλπιζέτω· κἂν γὰρ καὶ παρά τινας νῦν παρθένοι καὶ δαφνηφόροι ἀφίξωνται, γυμνάσουσι τοῦτον, ἀλλ'
οὐ σοφίσουσιν. ἔνθεν τε πάντες νέοι πονεῖτε, καθάπερ Ἡσίοδος, καὶ δῶρα δρέψασθε μουσῶν, ὡς ἐκεῖνος, καὶ δάφνας
Scholia In Hesiodum, Scholia in opera et dies (scholia vetera partim Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni
Prolegomenon-scholion sch, page-verse 717bis, line 10
ριον, καὶ ὅτι φευκτόν. Ὡς Πιττακόν φασι πέμψαντος αὐτῷ
τοῦ Ἀμάσιδος ἱερεῖον, καὶ ἀξιώσαντος ἀντιπέμψαι τῶν μορίων
αὐτῷ τὸ κάλλιστον ἅμα καὶ χείριστον, ἐξελόντα τὴν γλῶσσαν
ἀποστεῖλαι. Καὶ διὰ τοῦτο δέδωκεν ἡ φύσις διὰ μὲν τῶν
ὀδόντων ἕρκος αὐτῇ πρόσθεν κατακλείουσαν, μαλακὴν αὐτὴν
οὖσαν καὶ εὐκίνητον· τὸν δὲ ἐγκέφαλον ἄνωθεν ὑπάρχοντα,
τοῦ λόγου τὸ μέτρον αὐτῇ παρέχειν ἐνδεικνυμένην. ΑΛΛΩΣ.
Τῆς φθεγγομένης δηλονότι τὰ μέτρια· λείπεται δὲ τό ἐστιν·
καὶ ἔστιν ὑπερβατόν· καὶ γλώσσης φειδωλῆς, τῆς κεχαλινωμένης, τῆς σμικρολόγου. PROCLUS.
ΓΛΩΣΣΗΣ ΤΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΣ. Γλώσσης φησὶ
θησαυρὸν τὸ φθέγγεσθαι πάνυ σμικρὰ καὶ ὀλίγα· χάριν δὲ
πλείστην αὐτῆς τὸ σύμμετρον καὶ ἐν τοῖς καιροῖς τὰ δέοντα
φθέγγεσθαι. Τοῦτο οὖν παραινεῖ καὶ τὸν Πέρσην, καὶ μὴ
πολυλογίαν ἀσκεῖν. Οὐδὲν γὰρ οὔτε λῷστον, οὔτε χείριστον
τῆς γλώττης ἐστίν. Ὃ καὶ Πιττακὸς ὁ Λέσβιος ἐνδεικνύμενος,
ἐξ ἱερείου τὴν γλῶτταν, ὡς κάλλιστόν τε καὶ χείριστον, Ἀμάσιδι τῷ Αἰγυπτίῳ ἀπέσταλκεν· οὕτως ἐκείνου κελεύσαντος, τὸ
κάλλιστόν τε καὶ χείριστον ἀπεσταλκέναι τοῦ ζώου. Ὁμοίως
δὲ καὶ ὁ Φρὺξ πεποίηκεν Αἴσωπος. TZETZES.
ΓΛΩΣΣΗΣ ΤΟΙ ΘΗΣΑΥΡΟΣ. Τῆς γλώσσης τῆς
φειδωλῆς, ἤγουν τῆς μετὰ φειδοῦς καὶ ἐγκρατῶς προτεινούσης
τοὺς λόγους, τουτέστι τῆς κεχαλινωμένης, θησαυρός ἐστιν ἐν
τοῖς ἀνθρώποις ἄριστος. MOSCHOP.
ΠΛΕΙΣΤΗ ΔΕ ΧΑΡΙΣ. Ἀντὶ τοῦ πλεῖστον δέ ἐστι
τὸ ἐπαγωγὸν αὐτῆς κατὰ συμμετρίας ἰούσης, ἤγουν κινουμένης. MOSCHOP.
ΕΙ ΔΕ ΚΑΚΟΝ ΕΙΠΟΙΣ. Ἀλκαῖος·
Scholia In Hesiodum, Scholia in opera et dies (scholia vetera partim Procli et recentiora partim Moschopuli, Tzetzae et Joannis Galeni
Prolegomenon-scholion sch, page-verse 374bis, line 8
σώζοι πατρώϊον οἶκον,
εὐκτικόν ἐστιν, ὥστε εἶναι τὸν λόγον, Εἰ καὶ μὴ πλείους εἶεν
παῖδες, ἀλλὰ μονογενὴς, οὗτός γε σώζοι τὸν οἶκον. Τὸ δ' ἑπόμενον στιχίδιον ἔτι μᾶλλον λύει τὴν διαβολήν. ΑΛΛΩΣ. Εἷς
παῖς, φησὶν, ἀρκείτω, ἵνα μὴ ἡ περιουσία εἰς πλείονας διαιρεθεῖσα ποιήσῃ τοὺς λαμβάνοντας πένητας· ἢ ἵνα μὴ περὶ τῶν
ὑπαρχόντων ἀεὶ μάχωνται οἱ πλείους, οἷα καὶ αὐτὸς πέπονθε
πρὸς τὸν Πέρσην διαιρούμενος. Τὸ δέ γε ΓΗΡΑΙΟΣ ΔΕ
ΘΑΝΟΙΣ παρέγγραπτον ὡς ἀδιανόητον. PROCLUS.
ΜΟΥΝΟΓΕΝΗΣ ΔΕ ΠΑΙΣ. Τὰ μὲν τοῦ Πρόκλου ἐῶ τοῖς βουλομένοις σκοπεῖν. Ἐγὼ δὲ οὑτωσὶ φημί·
παραινέσας τὸν Πέρσην περὶ πολλῶν, παρακελεύεται νῦν αὐτὸν καὶ μιᾷ γυναικὶ πλησιάζειν, καὶ μὴ πολλαῖς, ἵνα μὴ ἑτεροθαλεῖς παῖδας καὶ ἑτερογαστρίους τεκὼν λύπην αὑτῷ γεννήσῃ καὶ πρόωρον θάνατον, λαθραίως τῶν γυναικῶν καὶ τῶν
παίδων πρὸς ἑαυτοὺς ἑκάστου τὸν τούτου βίον ὑφαιρουμένων, ὡς ὁ τοῦ Αἰσώπου μῦθος τὰς δύο γυναῖκας εἰσάγει ψιλόκρανον ἐργασαμένας τὸν μεσαιπόλιον. TZETZES.
ΜΟΥΝΟΓΕΝΗΣ ΔΕ ΠΑΙΣ. Ἀντὶ τοῦ, ἐκ μιᾶς
γυναικὸς παῖδες ἀδελφοὶ, ὁμογάστριοι. TZETZES.
ΜΟΥΝΟΓΕΝΗΣ ΔΕ ΠΑΙΣ. Μουνογενὴς δὲ παῖς
σώζοι ἂν, ἀντὶ τοῦ ἀρκείτω διοικεῖν τὸν πατρῷον οἶκον. Εὐχόμενος δὲ τοῦτο λέγει, οὐ προστάττων. Ἐπεὶ οὕτως, φησὶν, αὐξάνεται ὁ πλοῦτος ἐν τοῖς οἴκοις, οὐ μεριζόμενος εἰς
πολλοὺς κληρονόμους. Θάνοις δὲ γηραιὸς οὕτω βιοὺς ὥς σε
κελεύω, ἐγκαταλείπων, ἤγουν ἀφεὶς, ἐν τῷ βίῳ τὸν σὸν παῖδα, ἕτερον, ἤγουν ἄλλον, ἀντὶ σοῦ. Καὶ τοῖς πλείοσι δὲ
παισὶ παράσχοι ἂν ὁ Ζεὺς ῥᾳδίως πολὺν πλοῦτον· πλείων
μὲν ἐπὶ τοῦ πλείονος πλούτου ἡ φροντὶς, μείζων δὲ ἡ ἐπίδοσις αὐτοῦ συναύξοντος ἑαυτὸν τοῦ πλούτου διὰ τὴν τῶν
ὀργάνων εὐπορίαν καὶ τῶν ὑπηρετῶν. Σοῦ δὲ ἡ ψυχὴ εἰ
ἐπιθυμεῖ πλούτου ἐν τῷ ἑαυτῆς λογισμῷ, οὕτω θέλε πράττειν,
ὡς ἐρῶ δηλονότι· ἔργον δὲ ἐπὶ ἔργῳ ἐργάζου. Ἀντὶ τοῦ τρέφεσθαι. TZETZES.
ὩΣ ΓΑΡ ΠΛΟΥΤΟΣ ΑΕΞΕΤΑΙ. Οὕτως γὰρ εἰ ἐκ
μιᾶς γυναικὸς ἕξεις παῖδας, καὶ οὐ πολλαῖς πλησιάσεις,
Scholia In Homerum, Scholia in Iliadem (scholia vetera) (5026: 001)
«Scholia Graeca in Homeri Iliadem (scholia vetera), vols. 1–5, 7», Ed. Erbse, H.
Berlin: De Gruyter, 1:1969; 2:1971; 3:1974; 4:1975; 5:1977; 7:1988.
Book of Iliad 19, verse 407c, line of scholion 4
ex.2 ἄλλως· [αὐδήεντα:] εἰ θείας μετέχουσι φύσεως, τί ἄτοπον
καὶ φωνεῖν; πρῶτος δὲ Ὅμηρος τοῦτο ἐποίησεν, Ἡσίοδος (sc. opp.
203 – 12) ἐπὶ τοῦ ἱέρακος, Ἀρχίλοχος (fr. 168 T. = 174 W., cf. p.
64 W.) ἐπὶ τοῦ ἀετοῦ, καὶ Αἴσωπος ὕστερον κατεχρήσατο. T
Scholia In Homerum, Scholia in Iliadem (scholia vetera)
Book of Iliad 22, verse 262, line of scholion 2
ex.2 [ὡς οὐκ ἔστι λέουσι [καὶ ἀνδράσιν ὅρκια πιστά>:]
ἐντεῦθεν τὸν περὶ λεόντων καὶ ἀνθρώπων μῦθον Αἴσωπος ἀνέπλασεν.
T
Scholia In Homerum, Scholia in Iliadem (scholia recentiora Theodori Meliteniotis) (e cod. Genevensi gr. 44) (5026: 004)
«Les scolies genevoises de l'Iliade, vol. 2», Ed. Nicole, J.
Geneva: Georg, 1891, Repr. 1966.
Book of Iliad 4, verse 91, line of scholion 2
καὶ [τὰ] ἑξῆς.
** δῶκα ἑκὼν] δοκεῖ δὲ – βουλόμενος
λοιβῆς] σπονδῆς. κυρίως δὲ τῆς ἀναφερομένης ἐκ τῶν θυμάτων
ἀναθυμιάσεως.
τὸ γὰρ λάχομεν γέρας] ταύτης γὰρ τιμῆς κατηξιώθημεν ὑπὸ τῶν
ἀνθρώπων.
** ὁ μὴ δυνάμενος μὲν ἀντιστῆναί τινι δυνατῷ ἐμποδίζοντι, δυσωπῶν δὲ τυχεῖν ὧν θέλει, εὐκαίρως ἂν εἴποι· «οὔτοι ἐγὼ πρόσθεν»
καὶ τὰ ἑξῆς.
[ἀγκυλομήτης] [ὁ] ἀγκύλα καὶ σκολιὰ βουλευόμενος, ἢ ὁ περὶ
τῶν δυσευρέτων καὶ σκολιῶν δυνάμενος βουλεύσασθαι συνετῶς.
** [ὑποείξομεν ἀλλήλοισι] φιλικῆς ἐνδόξων προσώπων ἀντιπαραχωρήσεως τὸ «ἄλλ' ἤτοι μὲν ταῦθ' ὑποείξομεν».
[ἐπὶ δ' ἕψονται θεοὶ ἄλλοι] ἐπακολουθήσουσι τῇ ἡμῶν γνώμῃ
καὶ οἱ λοιποὶ θεοί.
[ἐπιτεῖλαι] ἀντὶ τοῦ ἐπίτειλον, ὅ ἐστι πρόσταξον. διὸ περισπωμένως δεῖ ἀναγινώσκειν· ἔστι γὰρ ἀπαρέμφατον ἀντὶ προστακτικοῦ.
τὸ δὲ παροξυνόμενον ἐπιτείλαι εὐκτικοῦ ἐστι πρόσωπον τρίτον.
ἀπ' Αἰσήποιο] ἀπὸ τῶν τοῦ Αἰσώπου ῥευμάτων καὶ ῥείθρων· ὁ
δὲ Αἴσωπος ποταμὸς τῆς ὑπὸ Ἴδῃ Λυκίας.
ἦ ῥά νύ μοι] ἔστι δὲ ἐπίῤῥημα διαπορητικόν.
πίθοιο] πεισθείης. διὰ τί δὲ ἡ Ἀθηνᾶ εἰς σύγχυσιν – ἐπελέξατο τοξότην.
** ἐπὶ τοῦ πείθοντος ἄφρονα εἴς τι κακὸν οἰκεῖον εἰπεῖν τὸ «ὣς
φάτο» καὶ [τὰ] ἑξῆς.
ἰξάλου] ἤτοι τελείας, ἢ πηδητικῆς καὶ ὁρμητικῆς, παρὰ τὸ ἱκνεῖσθαι, ἢ ὡς ὁ Πορφύριος λέγει – μόρια.
ἐν προδοκῇσιν] τόποις πρὸς ἐνέδραν ἐπιτηδείοις πρὸς τὸ σκοπεῦσαι. ἀπὸ τοῦ δοκεῖν.
[κέρα] κέρατα· ἀποκοπὴ τὸ πάθος.
κορώνην] νῦν τὸ ἐπικαμπὲς – ἡ νευρά.
[κατέθηκε] κατετίθει, κατέταττε, ἐνήρμοξε τὴν νευράν.
ἀγκλίνας] πρὸς τῇ γῇ – τῶν Ἑλλήνων.
[λίγξε] πεποιημένη φωνή.
[μενεαίνων] προθυμούμενος. ὁ τρόπος μεταφορὰ ἀπὸ ἐμψύχων
ἐπὶ ἀψύχων.
οὐδὲ σέθεν, Μενέλαε] σοῦ δὲ, ὦ Μενέλαε, οἱ θεοὶ, οἱ μακαρισμοῦ ἄξιοι, οὐκ ἐπελάθοντο. καλεῖται δὲ ὁ τρόπος ἀποστροφή.
ἐπελάθοντο
Scholia In Homerum, Scholia in Iliadem (scholia recentiora Theodori Meliteniotis) (e cod. Genevensi gr. 44)
Book of Iliad 4, verse 91, line of scholion 1
** ὁ ἄγαν τινὶ μιμούμενος ἀκούσαι ἄν ποτε οἰκείως τὸ «Δαιμονίη»
καὶ [τὰ] ἑξῆς.
** δῶκα ἑκὼν] δοκεῖ δὲ – βουλόμενος
λοιβῆς] σπονδῆς. κυρίως δὲ τῆς ἀναφερομένης ἐκ τῶν θυμάτων
ἀναθυμιάσεως.
τὸ γὰρ λάχομεν γέρας] ταύτης γὰρ τιμῆς κατηξιώθημεν ὑπὸ τῶν
ἀνθρώπων.
** ὁ μὴ δυνάμενος μὲν ἀντιστῆναί τινι δυνατῷ ἐμποδίζοντι, δυσωπῶν δὲ τυχεῖν ὧν θέλει, εὐκαίρως ἂν εἴποι· «οὔτοι ἐγὼ πρόσθεν»
καὶ τὰ ἑξῆς.
[ἀγκυλομήτης] [ὁ] ἀγκύλα καὶ σκολιὰ βουλευόμενος, ἢ ὁ περὶ
τῶν δυσευρέτων καὶ σκολιῶν δυνάμενος βουλεύσασθαι συνετῶς.
** [ὑποείξομεν ἀλλήλοισι] φιλικῆς ἐνδόξων προσώπων ἀντιπαραχωρήσεως τὸ «ἄλλ' ἤτοι μὲν ταῦθ' ὑποείξομεν».
[ἐπὶ δ' ἕψονται θεοὶ ἄλλοι] ἐπακολουθήσουσι τῇ ἡμῶν γνώμῃ
καὶ οἱ λοιποὶ θεοί.
[ἐπιτεῖλαι] ἀντὶ τοῦ ἐπίτειλον, ὅ ἐστι πρόσταξον. διὸ περισπωμένως δεῖ ἀναγινώσκειν· ἔστι γὰρ ἀπαρέμφατον ἀντὶ προστακτικοῦ.
τὸ δὲ παροξυνόμενον ἐπιτείλαι εὐκτικοῦ ἐστι πρόσωπον τρίτον.
ἀπ' Αἰσήποιο] ἀπὸ τῶν τοῦ Αἰσώπου ῥευμάτων καὶ ῥείθρων· ὁ
δὲ Αἴσωπος ποταμὸς τῆς ὑπὸ Ἴδῃ Λυκίας.
ἦ ῥά νύ μοι] ἔστι δὲ ἐπίῤῥημα διαπορητικόν.
πίθοιο] πεισθείης. διὰ τί δὲ ἡ Ἀθηνᾶ εἰς σύγχυσιν – ἐπελέξατο τοξότην.
** ἐπὶ τοῦ πείθοντος ἄφρονα εἴς τι κακὸν οἰκεῖον εἰπεῖν τὸ «ὣς
φάτο» καὶ [τὰ] ἑξῆς.
ἰξάλου] ἤτοι τελείας, ἢ πηδητικῆς καὶ ὁρμητικῆς, παρὰ τὸ ἱκνεῖσθαι, ἢ ὡς ὁ Πορφύριος λέγει – μόρια.
ἐν προδοκῇσιν] τόποις πρὸς ἐνέδραν ἐπιτηδείοις πρὸς τὸ σκοπεῦσαι. ἀπὸ τοῦ δοκεῖν.
[κέρα] κέρατα· ἀποκοπὴ τὸ πάθος.
κορώνην] νῦν τὸ ἐπικαμπὲς – ἡ νευρά.
[κατέθηκε] κατετίθει, κατέταττε, ἐνήρμοξε τὴν νευράν.
ἀγκλίνας] πρὸς τῇ γῇ – τῶν Ἑλλήνων.
[λίγξε] πεποιημένη φωνή.
[μενεαίνων] προθυμούμενος. ὁ τρόπος μεταφορὰ ἀπὸ ἐμψύχων
ἐπὶ ἀψύχων.
οὐδὲ σέθεν, Μενέλαε] σοῦ δὲ, ὦ Μενέλαε, οἱ θεοὶ, οἱ μακαρισμοῦ ἄξιοι, οὐκ ἐπελάθοντο. καλεῖται δὲ ὁ τρόπος ἀποστροφή.
Scholia in Lucianum (scholia vetera et recentiora Arethae) (5029: 001)
«Scholia in Lucianum», Ed. Rabe, H.
Leipzig: Teubner, 1906, Repr. 1971.
Lucianic work 24, section 10, line 6
[τὸν μέν τινα πρῶτον θεόν>] Ἀριστοτέλην διαγελᾷ. ~
[ὁ λογοποιὸς* Αἴσωπος κτλ.>] ὁ μυθοποιός· πλάττει δὲ
μῦθον, ἐν ᾧ τὴν κάμηλον εἰσάγει διαλεγομένην τῷ Διί. ~
Scholia In Lucianum, Scholia in Lucianum (scholia vetera et recentiora Arethae)
Lucianic work 1, section 6, line 10
[ἀπὸ τῆς πέτρας] ἡ πέτρα Ὑάμπεια ἐκαλεῖτο, ἀφ' ἧς μόνους
ὤθουν τοὺς ἱεροσύλους. ἐνταῦθα δὲ λεληθότως διασύρει
τοὺς Δελφοὺς ὡς ἀδίκως ἐκ τῆς πέτρας ὤσαντας τὸν Αἴσωπον συκοφαντήσαντας αὐτὸν κρατῆρα χρυσοῦν κεκλοφέναι
ἀνατεθειμένον Ἀπόλλωνι.
Scholia In Platonem, Scholia in Platonem (scholia vetera) (5035: 001)
«Scholia Platonica», Ed. Greene, W.C.
Haverford, Pennsylvania: American Philological Association, 1938.
Dialogue Alc1, Stephanus page 123a, line 1
καὶ Πτελεὸν καὶ Ἕλος καὶ Δώριον
φησὶν Ὅμηρος (B 594). καὶ εἱλωτία (εἱλωτεία) ἡ δουλεία.
τὸν Αἰσώπου μῦθον.
ὁ μῦθος τοιοῦτος. λέων μὴ οἷός τε διὰ γῆρας θηρεύειν ὢν προσεποιεῖτο νοσεῖν, ἵνα δὴ τὰ θηρία πρὸς ἐπίσκεψιν ἰόντα παρ' αὐτὸν
κατεσθίοιτο. δεινὴ δ' ἀλώπηξ οὖσα τὸν δόλον συνιδεῖν ἐφώρασεν, τοῦ
λέοντος αὐτὴν ἀξιοῦντος εἰσελθεῖν πρὸς αὐτὸν, φαμένη μὴ δύνασθαι
εἰσιέναι· ὁρῶσα ἴχνη μὲν εἰσιόντων, ἐξιόντων δ' οὔ.
ἀνδρὸς ἀξιοπίστου.
Scholia In Thucydidem, Scholia in Thucydidem (scholia vetera et recentiora) (5039: 001)
«Scholia in Thucydidem ad optimos codices collata», Ed. Hude, K.
Leipzig: Teubner, 1927, Repr. 1973.
Book 4, chapter 92, section 2, line 14
ἀλλὰ περὶ ψυχῆς θέον Ἕκτορος ἱπποδάμοιο ἡ προμήθεια τοῦ μέλλοντος καὶ ἡ πρόνοια· οὐχ ὁμοίου χρῄζει
διαλογισμοῦ τῶν τε ὑπερμαχούντων τῆς ἰδίας γῆς καὶ τῶν ἐχόντων μὲν τὴν ἰδίαν, ὀρεγομένων δὲ γῆς ἀλλοτρίας καὶ ἐπιόντων. ἐμφαίνει δὲ ὅτι χρὴ ἡμᾶς ὑπερμαχοῦντας τῆς ἡμῶν
αὐτῶν τόλμῃ χρήσασθαι καὶ ἀπονοίᾳ μᾶλλον ἤπερ λογισμῷ οὐ γὰρ ὅμοιόν ἐστι τὸ ὑπὲρ τῆς σφετέρας μάχεσθαι καὶ
ὑπὲρ πλείονος· τοῦτο μὲν γὰρ φανερῶς ἄδικον, ἐκεῖνο δὲ καὶ
μᾶλλον ἄδικον. [οἷς ἂν ἄλλος ἐπίῃ:] ἐκ τῶν τοῦ Αἰσώπου
μύθων, ἄλλος ἄλλον ἀγρεῦσαι θέλων τρέχει τις, ἄλλος δ' ἄλλον ἐκ κακοῦ σώζων [ὀρεγόμενος:] ὥσπερ οἱ Ἀθηναῖοι.[πάτριόν τε ὑμῖν:] ἀπὸ τοῦ ἔθους ἡ ἐργασία τοῦ δυνατοῦ· προαναφωνεῖ δ' ὃ μέλλει διὰ παραδείγματος ὕστερον ἀποδεῖξαι [Ἀθηναίους δὲ ...:] τὸ συμφέρον μεταληπτικὸν ἀπὸ προσώπου
καὶ τρόπου [πρός τε γὰρ τοὺς ...:] τοῖς πρὸς τοὺς
ἀστυγείτονας ἀντιπάλοις καὶ ἴσοις καθισταμένοις ἐλευθερία
περιγίγνεται. διόπερ καὶ ὁ καί σύνδεσμος περιττός Msʃ ἤγουν
οἱ γὰρ πρὸς τοὺς ἀστυγείτονας ἀντιπαλαίοντες καὶ ἀντιμαχόμενοι καὶ ἐλεύθεροί εἰσιν. [πρὸς τούτοις:] τοῖς εἰρημένοις.
[ἀγῶνος:] ἀντὶ τοῦ κινδύνου τοῦ ἐκ τῆς μάχης ἀπαντῶντος Ms
[διάκειται:] ὡς αὐτοῖς ὑποτέτακται, ὡς ἔχει πρὸς αὐτούς Msʃ
ὑπόκειται. [οὐκ ἀντίλεκτος:] ἀντίλεκτος, ἀντὶ τοῦ ἀμφισβητήσιμος ἀντὶ τοῦ ἀναμφίβολος. [εἷς ὅρος οὐκ
ἀντίλεκτος:] ὡς μηδένα ὅλως ἐν πάσῃ τῇ γῇ ἡμῶν ὅρον ἀναμφισβήτητον πρὸς αὐτοὺς καταλειφθῆναι. ἐξ οὗ δηλοῦται
Appendix Proverbiorum, Appendix proverbiorum (9007: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 1», Ed. von Leutsch, E.L., Schneidewin, F.G.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1839, Repr. 1965.
Centuria 1, section 11, line 1
[Αἰδὼς ἐν ὀφθαλμοῖς:] ἢ ὅτι οἱ τοὺς ὀφθαλμοὺς κεκομμένοι οὐκ αἰδοῦνται, ἢ ὅτι τοὺς παρόντας αἰδοῦνται μᾶλλον οἱ ἄνθρωποι ἢ τοὺς ἀπόντας.
[Αἰσώπου γελοῖα:] οὕτως ἔλεγον τοὺς Αἰσώπου
μύθους ἐν τοῖς δικαστηρίοις.
Appendix Proverbiorum, Appendix proverbiorum
Centuria 1, section 11, line 1
[Αἰσώπου γελοῖα:] οὕτως ἔλεγον τοὺς Αἰσώπου
μύθους ἐν τοῖς δικαστηρίοις.
Macarius Chrysocephalus Paroemiogr., Paroemiae (9008: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 2», Ed. von Leutsch, E.L.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1851, Repr. 1958.
Centuria 8, section 47, line 1
Τὸ Αἰσώπου αἷμα:] ἐπὶ τῶν δυσαποτρίπτοις ὀνείδεσιν ἢ κακοῖς ἐνεχομένων.
Macarius Chrysocephalus Paroemiogr., Paroemiae
Centuria 1, section 60, line 3
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι
καὶ κακοῖς συνεχομένων. πολλὰ γάρ φασι τὸ θεῖον τιμωρήσασθαι τοὺς ἀνελόντας τὸν Αἴσωπον.
Michael Apostolius Paroemiogr., Collectio paroemiarum (9009: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 2», Ed. von Leutsch, E.L.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1851, Repr. 1958.
Centuria 7, section 96, line 9
[Ἐς κόρακας:] Βοιωτοῖς ὁ θεὸς ἔχρησεν, ὅπου ἂν λευκοὶ κόρακες φανῶσιν, ἐκεῖ κατοικεῖν· περὶ δὲ τὸν Παγασητικὸν κόλπον ὑπὸ παίδων ἀκάκων γυψωθέντας κόρακας.
ὕστερον δὲ Αἰολεῖς, ἐκβαλόντες αὐτούς, τοὺς φυγαδευομένους εἰς αὐτὸ ἔπεμπον. οἱ δὲ, ὡς τοῦ ζῴου ἀναιδοῦς καὶ
δυσοιωνιστικοῦ ὄντος. Ἀριστοτέλης δὲ φησί, λοιμοῦ κατασχόντος καὶ κοράκων πολλῶν γενομένων τοὺς ἀνθρώπους
θηρεύοντας αὐτοὺς καὶ παρακαθαίροντας ἐᾶν ζῶντας, καὶ
ἐπιλέγειν τῷ λοιμῷ, [Φεῦγ' ἐς κόρακας.] ὁ δὲ Αἴσωπος
μυθικῶς κολοιὸν μέγαν, νομίσαντα τοῖς κόραξιν ὅμοιον
εἶναι, πρὸς αὐτοὺς πολευθῆναι· ἡττηθέντα δὲ πάλιν εἰς
τοὺς κολοιὺς ὑποστρέψαι· τοὺς δὲ ἀγανακτήσαντας παίειν
αὐτὸν λέγοντας, [φεῦγ' ἐς κόρακας.] Ἀριστείδης δὲ ἀποδίδωσι, διὰ τὸ ἐν τρεχέσι τόποις καὶ κρημνώδεσι νεοσσοποιεῖσθαι, λέγειν ἡμᾶς, [Φεῦγ' ἐς κόρακας,] ἤγουν εἰς
σκότος, εἰς ὄλεθρον.
Michael Apostolius Paroemiogr., Collectio paroemiarum
Centuria 11, section 3, line 6
[Μᾶλλον ὁ Φρύξ:] ἡ παροιμία ἐνθένδε· οἱ ἑπτὰ σοφοὶ ἐρωτώμενοι ὑπὸ Κροίσου, τίς τῶν σοφῶν εὐδαιμονέστατος, οἱ μὲν ἀπεκρίνοντο, τὰ ἄγρια ζῷα· ὑπὲρ γὰρ τῆς
αὐτονομίας ἀποθνήσκει· οἱ δὲ, πελαργούς· δίχα γὰρ νόμου
τῇ φύσει τὸ δίκαιον ἔχουσι. Σόλων δὲ οὐδένα πρὸ τῆς τελευταίας ἡμέρας. παρεστὼς δὲ Αἴσωπος ὁ λογοποιὸς Φρὺξ
τὸ γένος, τοσοῦτον, εἶπεν, ὑπερέχειν τῶν ἄλλων, ὅσον θάλασσα ποταμῶν· ἀκούσας δὲ Κροῖσος εἶπε· [Μᾶλλον ὁ
Φρύξ.
Michael Apostolius Paroemiogr., Collectio paroemiarum
Centuria 1, section 73, line 2
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων·
οὐ γὰρ ἐνδίκως ἐκτείναντο Αἴσωπον οἱ Δελφοί.
Michael Apostolius Paroemiogr., Collectio paroemiarum
Centuria 1, section 77, line 3
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσιν
ἐνεχομένων. ἐπειδὴ τοῖς Δελφοῖς ἀδίκως ἀνελοῦσι τὸν Αἴσωπον, ὠργίσθη ὁ θεός.
Michael Apostolius Paroemiogr., Collectio paroemiarum
Centuria 7, section 74, line 20
[Ἀμαθὴς γὰρ ἔφυς καὶ πολυπράγμων, οὐδ'
Αἴσωπον πεπάτηκας·
Suda, Lexicon (9010: 001)
«Suidae lexicon, 4 vols.», Ed. Adler, A.
Leipzig: Teubner, 1.1:1928; 1.2:1931; 1.3:1933; 1.4:1935, Repr. 1.1:1971; 1.2:1967; 1.3:1967; 1.4:1971; Lexicographi Graeci 1.1–1.4.
Alphabetic letter alpha iota, entry 333, line 1
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 334, line 1
καὶ οἷά τέ ἐστι διελθεῖν· εἰς δὲ ὑψηλὸν καὶ ἀπόκρημνον ἐμπεσόντα
οὐκ ἐπιχειρεῖ παρελθεῖν συναισθόμενα τοῦ μεγέθους τοῦ σχήματος. ὁ
δὲ ἀριθμὸς κοινόν ἐστιν αἰσθητὸν πασῶν· ὁρῶμεν γὰρ ὅτι εʹ τυχὸν
ἄνθρωποι, ἀλλὰ καὶ ψηλαφῶντες τοῦτο αὐτὸ ἴσμεν, καὶ μὴν καὶ
ἀκούοντες. ὅτι αἴσθησις διαφέρει φαντασίας. καὶ ζήτει ἐν τῷ φαντασία.
[Αἰσθητήριον] καὶ [Αἰσθητόν.
Αἴσθομαί σου:] τὸ αἰσθήσεως ἐπιλαμβάνομαι.
[Αἰσθόμενοι·] γενικῇ. νοήσαντες. οἱ δὲ τὴν προθυμίαν τοῦ Καίσαρος ἰδόντες καὶ τὰ ἔργα ὁμολογοῦντα ταῖς ἐλπίσιν αἰσθόμενοι.
[Αἴσθων:] αἰσθανόμενος, καὶ βασανιζόμενος, ἢ ἐκπνέων.
[Αἰσούρ:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 335, line 1
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
κύον, εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο,
σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς. ὅτι τὸν Αἴσωπόν φασί τινες ὡς τοσοῦτον ἄρα
θεοφιλῆ γενέσθαι ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθάπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι
μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα. ἐγώ. ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
[Αἴστωρ:] ὁ ἁγνός.
[Αἰσυήταο,] τοῦ Αἰσυήτου.
[Αἰσυητῆρι:] χοιροβοσκῷ.
[Αἴσυλα:] παράνομα, ἄδικα. ἐν Μύθοις· αἰπεινὴν ἐλάτην ἔρις
ὤρορεν αἴσυλα φάσθαι.
[Αἰσύμη:] πόλις. καὶ [Αἰσύμνη,] πόλις.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter epsilon, entry 3154, line 11
κυρίως τὸ μέσον τὸν δάκτυλον εἰς τὸν πρωκτὸν τοῦ ὀρνέου ἐμβαλεῖν.
οὐ μόνον δὲ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ ὅταν βουλόμενοι ἐνυβρίσαι τινά, τὸν
μέσον δάκτυλον ἐντείνοντες καὶ τοὺς λοιποὺς συνάγοντες δείξωσιν
αὐτῷ. Ἀριστοφάνης· καὶ τὸν δορυξὸν οἷον ἐσκιμάλισεν.
[Ἐσκληκότα:] προσλιπαροῦντα, προσεσκληκότα. μετῆκται δὲ
ἀπὸ τῶν προσξηραινομένων.
[Ἐσκιοτροφημένα·] Ἀριστοφάνης· ἀπόμακτρα σκυτάλων ἐσκιοτροφημένα.
[Ἐσκοπίαζε:] περιέβλεπεν.
[Ἐς κόρακας:] Βοιωτοῖς Ἄρνην ποτὲ οἰκοῦσιν ἐῤῥήθη ὑπὸ τοῦ
θεοῦ ἐκπεσεῖσθαι τῆς χώρας λευκῶν κοράκων φανέντων. νέοι δὲ
μεθυσθέντες ποτέ, συλλαβόμενοι κόρακας ἐγύψωσαν κατὰ παίγνιον
καὶ ἀπέστειλαν πωτᾶσθαι. ἰδόντες δὲ οἱ Βοιωτοὶ ἐταράχθησαν, ὡς
τῆς μαντείας λαβούσης τέλος. καὶ φοβηθέντες οἱ νεανίσκοι τὸν θόρυβον ἔφυγον καὶ ᾤκησάν τινα τόπον, ὃν ἐκάλεσαν Κόρακας· εἰς ὃν
μετὰ ταῦτα οἱ τὴν Βοιωτίαν οἰκοῦντες τοὺς ἁμαρτάνοντας ἔπεμπον.
οἱ δὲ ὡς τοῦ ζῴου ἀναιδοῦς καὶ δυσοιωνιστικοῦ τῶν ἀνθρώπων ὄντος.
Ἀριστοτέλης δέ φησιν, λοιμοῦ κατασχόντος καὶ κοράκων πολλῶν
γενομένων, τοὺς ἀνθρώπους θηρεύοντας αὐτοὺς καὶ περικαθαίροντας
ἐᾶν ζῶντας καὶ ἐπιλέγειν τῷ λοιμῷ, φεῦγ' ἐς κόρακας. ὁ δὲ Αἴσωπος
μυθικῶς κολοιὸν μέγαν, νομίσαντα τοῖς κόραξιν ἴσον εἶναι, πρὸς αὐτοὺς
πορευθῆναι· ἡττηθέντα δὲ πάλιν εἰς τοὺς κολοιοὺς ὑποστρέψαι· τοὺς
δὲ ἀγανακτήσαντας παίειν αὐτὸν λέγοντας, φεῦγ' ἐς κόρακας. Ἀριστείδης δὲ ἀποδίδωσι, διὰ τὸ ἐν τραχέσι τόποις καὶ κρημνώδεσι
νεοσσοποιεῖσθαι, λέγειν ἡμᾶς, φεῦγ' ἐς κόρακας. [Ἐς κόρακας>
οὖν εἰς τὸ σκότος, εἰς ὄλεθρον.
[Ἐς κόρακας, καὶ σαυτόν γε πρός:] τουτέστιν ἀπόφερε τὸ
πρᾶγμα καὶ σαυτόν.
[Ἐσκορόδισας:] κλαῦσαι ἐποίησας. ἀπὸ τῶν τὰ σκόροδα τριβόντων· ἢ ἀήδισας, ἐπίκρανας· ἢ ἐδρίμυξας.
[Ἐσκοροδισμένος:] σκόροδα φαγών. ἀπὸ τῶν ἀλεκτρυόνων·
ὅτε γὰρ εἰς μάχην συμβάλωσιν αὐτούς, σκόροδα διδόασιν αὐτοῖς, ἵνα
δριμύτερον ὦσιν ἐν τῇ μάχῃ.
[Ἐσκοροδισμένοις·] Αἰσχύλος· οὐ μὴ πρόσει τούτοισιν ἐσκοροδισμένοις. ἀντὶ τοῦ οὐ καταβαλεῖς σφοδροῖς οὖσι καὶ πικροῖς
γενομένοις, μετειληφόσι τῶν σκορόδων. ἀπὸ μεταφορᾶς τῶν ἀλεκτρυόνων.
[Ἐσκουπονδίαι:] κατὰ Ῥωμαίους στρατιωτικὰ ἐφόδια.
[Ἐς Κυνόσαργες:] οἱονεὶ Κυνόσαρκες· ἀπὸ τοῦ θυσίας πλησίον
Suda, Lexicon
Alphabetic letter iota, entry 4, line 3
[Ἰάδμων>, Ἰάδμονος. ἦν δὲ Σάμιος· οὗτινος καὶ ἡ Ῥοδῶπις δούλη ἦν, ἣν
ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος, Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε
γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ. καὶ ζήτει ἐν τῷ Αἴσωπος Σάμιος.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter iota, entry 783, line 1
[Ἰχθῦς:] περισπᾶται. ὅτι Αἴσωπος, ὁ Μιθριδάτου ἀναγνώστης, ἔγραψε
περὶ Ἑλένης, ἐν ᾧ φησι Πᾶνα ἰχθῦν καλεῖσθαι κητώδη· ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται. ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter mu, entry 116, line 5
[Μᾶλλον ὁ Φρύξ:] ἡ παροιμία ἐνθένδε· οἱ ζʹ σοφοὶ ἐρωτώμενοι
ὑπὸ Κροίσου, τίς τῶν ὄντων εὐδαιμονέστατος, οἱ μὲν ἀπεκρίναντο τὰ
ἄγρια ζῷα· ὑπὲρ γὰρ τῆς αὐτονομίας ἀποθνήσκει· οἱ δὲ πελαργούς·
δίχα γὰρ νόμου τῇ φύσει τὸ δίκαιον ἔχουσι· Σόλων δέ, οὐδένα πρὸ
τῆς τελευταίας ἡμέρας. παρεστὼς δὲ Αἴσωπος ὁ Φρύξ, ὁ λογοποιός,
τοσοῦτον, εἶπεν, ὑπερέχεις τῶν ἄλλων, ὅσον θάλασσα ποταμῶν. ἀκούσας
δὲ Κροῖσος εἶπε, μᾶλλον ὁ Φρύξ.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter pi, entry 148, line 1
[Πάν:] ὄνομα θεοῦ Ἑλληνικοῦ. τραγοσκελής. φιλέρημος, ἀπράγμων καὶ πόνον ἔχων νεβρίδιον, καὶ καλαυρόπιον καὶ συρίγγιον.
καὶ ζήτει περὶ τούτου ἐν τῷ ἁλίπλαγκτος.
[Πάν>, Πανός. ὅτι Αἴσωπος, ὁ Μιθριδάτου ἀναγνώστης, ἔγραψε περὶ Ἑλένης·
ἐν ᾧ φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
[Πᾶν·] τὸ πᾶν ἐστιν ὅ τε κόσμος καὶ καθ᾿ ἕτερον τρόπον τὸ ἐκ
τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἔξωθεν κενοῦ συστήματος. ὁ μὲν οὖν κόσμος
πεπερασμένος ἐστί, τὸ δὲ κενὸν ἄπειρον. τῶν δὲ ἀστέρων τὰ μὲν
ἀπλανῆ συμφέρεσθαι τῷ οὐρανῷ τὰ δὲ πλανώμενα κατ' ἰδίας κινήσεις
κινεῖσθαι. τὸν δὲ ἥλιον λοξὴν τὴν πορείαν ποιεῖσθαι διὰ τοῦ ζωδιακοῦ
κύκλου, ὁμοίως τε τὴν σελήνην ἑλικοειδῆ. εἶναι δὲ τὸν μὲν ἥλιον
εἰλικρινὲς πῦρ καὶ μείζονα τῆς γῆς καὶ σφαιροειδῆ, ἀναλόγως τῷ
κόσμῳ. πῦρ μὲν οὖν εἶναι, ὅτι τὰ πυρὸς πάντα ποιεῖ· μείζω δὲ τῆς
γῆς τῷ πᾶσαν ὑπ' αὐτοῦ φωτίζεσθαι, ἀλλὰ καὶ τὸν οὐρανόν. καὶ τῷ
τὴν γῆν δὲ κωνοειδῆ σκιὰν ἐπιβάλλειν τὸ μείζονα εἶναι σημαίνει·
πάντοθεν δὲ βλέπεσθαι διὰ τὸ μέγεθος. γεωδεστέραν δὲ τὴν σελήνην,
ἅτε καὶ προσγειοτέραν οὖσαν. τρέφεσθαι δὲ τὰ ἔμπυρα ταῦτα καὶ τὰ
ἄλλα ἄστρα, τὸν μὲν ἥλιον ἐκ μεγάλης θαλάττης νωθρὸν ὄντα ἄναμμα·
τὴν δὲ σελήνην ἐκ ποτίμων ὑδάτων, ἀερομιγῆ τυγχάνουσαν καὶ πρόςγειον οὖσαν· τὰ δὲ ἄλλα ἀπὸ γῆς. δοκεῖ δὲ αὐτοῖς σφαιροειδῆ εἶναι
καὶ τὰ ἄστρα καὶ τὴν γῆν ἀκίνητον οὖσαν. τὴν δὲ σελήνην οὐκ ἴδιον
ἔχειν φῶς, ἀλλ' ἀπὸ ἡλίου λαμβάνειν ἐπιλαμπομένην. ἐκλείπειν δὲ
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha, entry 1806, line 5
[Ἀναβιῶναι:] ἀναζῆσαι. ἤδη δέ τινές φασιν, ὡς τοσοῦτον
ἄρα τὸν Αἴσωπον θεοφιλῆ γενέσθαι, ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτὸν, καθάπερ
οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα ἐγώ·
ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 335, line 14
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
κύον, εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο,
σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς. ὅτι τὸν Αἴσωπόν φασί τινες ὡς τοσοῦτον ἄρα
θεοφιλῆ γενέσθαι ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθάπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι
μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα. ἐγώ. ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter epsilon, entry 3266, line 2
[Ἑταίρα:] φίλη, πόρνη. ὅτι Σκιπίων ἑταίρας καὶ θύτας καὶ
μάντεις ἐξήλαυνε τοῦ στρατοπέδου, οἷς διὰ τὰς δυσπραξίας οἱ στρατιῶται περιδεεῖς γεγονότες ἐχρῶντο.
[Ἑταῖραι Κορίνθιαι:] Λαΐς, Κυρήνη, Λέαινα, Σινώπη,
Πυῤῥίνη, Σκιώνη, Ῥοδῶπις Θρᾳκική, σύνδουλος Αἰσώπου τοῦ λογοποιοῦ· ἥτις ἐλευθερωθεῖσα κατέμεινεν ἐν Αἰγύπτῳ. φησὶ δὲ Ἀριστοφάνης ἐν Πλούτῳ· καὶ τάς γ' ἑταίρας φασὶ τὰς Κορινθίας, ὅταν μὲν
αὐτάς τις πένης πειρῶν τύχῃ, οὐδὲ προσέχειν τὸν νοῦν· ἂν δὲ πλούσιος, τὸν πρωκτὸν αὐτὰς εὐθὺς εἰς τοῦτον τρέπειν.
[Ἑταῖρε:] ὁ Πλάτων καὶ οἱ ἄλλοι φιλόσοφοι τοὺς γνησίους
ἐραστὰς τῶν λόγων ἑταίρους ἐκάλουν· οὓς ἐμιμεῖτο Ἰουλιανὸς ἑταίρους πάντας καλῶν ἐν ταῖς συνουσίαις, οὐκ ἀπαυθαδιζόμενος τῇ
βασιλεία.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter pi, entry 2185, line 4
[Πωρός:] ὁ τυφλός. καὶ [Πώρωσις,] ἡ τύφλωσις.
[Πωρύτης.
Πῶς δοκεῖς:] θαυμαστικῶς τοῦτο λέλεκται παρὰ Ἀριστοφάνει
ἐν Νεφέλαις· κἀκ τῶν σιδίων βατράχους ἐποίει, πῶς δοκεῖς; καί, πῶς
ἔγωγε χ' οὑτοσὶ ξυνεσόμεθ' ὑμῖν πετομένοις οὐ πετομένω; καλῶς;
ὅρα νῦν, ὡς ἐν Αἰσώπου λόγοις ἔστιν λεγόμενον δή τι, τὴν ἀλώπεχ'
ὡς φλαύρως ἐκοινώνησεν αἰετῷ ποτε. μηδὲν φοβηθῇς· ἔστι γάρ τι
ῥιζίον, ὃ διατραγόντες ἐστὸν ἐπτερωμένω.
[Πῶϋ:] τὸ ποίμνιον. καὶ [Πώεα.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter epsilon iota, entry 337, line 1
[Εἴ τις ἐν Αἰγύπτῳ σῖτον ἄγοι καὶ ἐν Κιλικίᾳ κρόκον:]
ὅμοιόν ἐστι τὸ γλαῦκα Ἀθήναζε. ἐπὶ τῶν μάτην σωρευόντων τινὰ
προϋπάρχοντα.
[Εἰ τὸ μέσον κτήσαιο Κορίνθου καὶ Σικυῶνος:] Αἰσώπῳ
τῷ μυθογράφῳ χρωμένῳ περὶ πλούτου ὁ θεὸς ἀνεῖλε τὸ λόγιον
τοῦτο· εὔφορος γὰρ αὕτη ἡ χώρα. καὶ χρησμὸς ἐδόθη παρὰ Βάκιδος
τοῦ χρησμολόγου· ἀλλ' ὅταν οἰκήσωσι λύκοι πολιαί τε κορῶναι ἐν
ταὐτῷ τὸ μεταξὺ Κορίνθου καὶ Σικυῶνος. ᾐνίξατο τοῦτο, ὅτι καὶ ἡ
πόλις μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς ἵδρυται, ἤτοι ἡ Νεφελοκοκκυγία.
[Εἴτω:] πορευέτω. συγχωρείσθω. σημαίνει καὶ τὸ ἐάν τινι.
[Εἴτοι] νομίζεις κτῆμα τὴν αὐθαδίαν εἶναί τι τοῦ νοῦ χωρίς, οὐκ
ὀρθῶς φρονεῖς. εἴτοι νομίζεις ἄνδρα συγγενῆ κακῶς δρῶν οὐχ ὑφέξειν
τὴν δίκην, οὐκ εὖ φρονεῖς. Σοφοκλῆς.
[Εἰ φίλου χρῄζεις ὑπουργίας:] ἐπὶ τῶν γενναίαν ψυχὴν
ἐχόντων. ἀῤῥωστοῦντι γὰρ Ἀντισθένει ξιφίδιον δέδωκε Διογένης
εἰπὼν τοιοῦτον λόγιον.
[Εἶχεν:] ἐγεγαμήκει.
[Εἶχον] καὶ [Εἰχέτην.
Εἷψα:] ἠκολούθησα.
Ἢ ἤ· παρὰ Ἀριστοφάνει ἐν Νεφέλαις· ἢ ἤ, σιώπα, μηδὲν εἴπῃς
νήπιον. συγκαταθετικῶς. μὴ εἴπῃς δὲ εὔηθες.
ᾟ: ἀντὶ τοῦ ὥς, καθώς.
Ἦ: ἔφη, εἶπεν.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter rho, entry 211, line 3
[Ῥοδῶπις:] ὄνομα κύριον. καὶ [Ῥοδώπειος τάφος. Ῥοδώπη] δὲ ὄνομα κύριον. καὶ Θρᾳκικὸν ὄρος. καὶ παροιμία· ἅπανθ' ὅμοια, καὶ
Ῥοδῶπις ἡ καλή. σημαίνει, ὅτι ταῖς τύχαις ὁμοίως ὑποπεπτώκασιν οἱ θνητοί.
[Ῥοδώπιδος ἀνάθημα:] ὀβελίσκοι ἐν Δελφοῖς πολλοί. Ἀπελλᾶς δὲ ὁ Ποντικὸς οἴεται καὶ ἐν Αἰγύπτῳ πυραμίδα, Ἡροδότου ἐλέγχοντος τὴν δόξαν. ἦν δὲ Θρᾷσσα τὸ γένος, ἐδούλευσε δὲ σὺν Αἰσώπῳ
Ἄδμονι Μιτυληναίῳ, ἐλυτρώσατο δὲ αὐτὴν Χάραξος, ὁ Σαπφοῦς
ἀδελφός. ἡ δὲ Σαπφὼ Δωρίχαν αὐτὴν καλεῖ.
[Ῥόζειν.] ῥέγχειν, ὑλακτεῖν. κυρίως μὲν ἐπὶ τῶν κυνῶν, μεταφορικῶς δὲ καὶ ἐπὶ ἀνθρώπων.
[Ῥοή:] φθορά, ῥεῦσις.
[Ῥοΐσκοι:] κόμποι χρυσοΰφαντοι, ὅμοιοι ῥοιαῖς, εἰς κόσμον δὲ
ὄντες τῆς τοῦ ἱερέως στολῆς.
[Ῥοθεῖ:] ὁρμεῖ.
[Ῥοθιάζουσιν:] ἀθρόως καὶ μετὰ κτύπου φωνῆς ὁρμῶσι καὶ
ἐσθίουσιν. Ἀριστοφάνης· οἷον ῥοθιάζουσιν, ὦ πολυτίμηθ' Ἡράκλεις,
ὡς τραγασαῖα τὰ χοίρια. ἀπὸ τοῦ τρώγειν. ἢ ἀπὸ πόλεως. [Ῥοθιάζειν] δὲ τὸ ἐρέσσειν εὐτόνως. Ἀριστοφάνης Βαβυλωνίοις, κατάγου
ῥοθιάζων, φησί. καὶ πάλιν· ναῦς ὅταν ἐκ πιτύλων ῥοθιάζῃ σώφρονι
κόσμῳ.
[Ῥόθιον:] τὸ μετὰ ψόφου κῦμα· ἢ ῥεῦμα. παρὰ τὸ ταχέως
ῥεῖν. σημαίνει καὶ τὴν εἰρεσίαν. καὶ ῥοθιάζειν, τὸ ἐρέσσειν εὐτόνως. οἱ δὲ ἐς τὴν θάλασσαν ἐμπίπτοντες τοῦ ῥοθίου ἐνεφοροῦντο.
καὶ αὖθις· αἴρεσθ' αὐτῷ πολὺ τὸ ῥόθιον. Ὑπερίδης τῷ ῥοθίῳ ἐπ᾿
εἰρεσίας κέχρηται συντονωτάτης. φησὶν οὖν· τὸ μὲν οὖν τῶν
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha, entry 1470, line 3
συμμαχήσων ἦλθεν εἰς τὸν κατὰ Κερσοβλέπτου πόλεμον.
[Ἅμα ἔπος, ἅμα ἔργον:] παροιμία ἐπὶ τῶν ταχέως καὶ ὀξέως
ἀνυομένων.
[Ἀμάλη:] ὁ καρπός. καὶ παροιμία· [Αὐταῖς ἀμάλαις·>
ἐπὶ τῶν πανωλεθρίᾳ διαφθειρομένων, οἱονεὶ αὐτοῖς βάθροις.
[Ἅμ' ἠλέηται καὶ τέθνηκεν ἡ χάρις:] παροιμία ἐπὶ τῶν
εὐεργετουμένων καὶ ταχὺ ἐπιλανθανομένων.
[Ἀμαζόνειον:] ἱερόν, ὃ Ἀμαζόνες ἱδρύσαντο. οὕτως Ἰσαῖος.
καὶ [Ἀμαζόνειον κέρας.
Ἀμαθέσιν:] ἀνηκόοις. ὁ δὲ ἤλαυνε νυκτὸς ἀμαθέσι τῶν
ποιουμένων χρῄζων τοῖς πολεμίοις ἐπιπεσεῖν.
[Ἀμαθέστερος.] καὶ [Ἀμαθής·] ἀντὶ τοῦ ἀπαίδευτος καὶ
ἀκόσμητος· Πλάτων. τάσσεται δὲ καὶ ἐπὶ τοῦ δυσμαθοῦς καὶ ἐπὶ τοῦ
μὴ μαθόντος, φύσει δὲ ἐπισταμένου.
[Ἀμαθεί:] ἀδιδάκτως. [Ἀμαθὶ] δὲ ὄνομα κύριον.
[Ἀμαθής:] ἀμύητος, ἀδίδακτος. ὁ δὲ ἀκούει ταῦτα καὶ μὴ
ὢν ἀμαθὴς οἰωνῶν τὸν παῖδα ἐπανάγει καὶ ἐκτρέφει ὡς γνήσιον.
[Ἀμάθητος:] ἀδίδακτος. ὁ δὲ Ἰουστῖνος ἀμάθητος ἦν γραμμάτων ἁπάντων καὶ τὸ δὴ λεγόμενον ἀναλφάβητος. καὶ, ἀμαθὴς ἔφυς
κοὐ πολυπράγμων οὐδὲ τὸν Αἴσωπον πεπάτηκας. ἐπὶ τῶν ἰδιωτῶν.
τὸ δὲ πατῆσαι ἶσόν ἐστι τῷ ἐνδιατρίψαι· ὡς τὸ ἀφικέσθαι που λέγομεν. καὶ αὖθις Ἀριστοφάνης· ἀμαθέστερόν πως εἰπὲ καὶ σαφέστερον. παρὰ τὴν παροιμίαν, σαφέστερόν μοι κἀμαθέστερον φράσον.
[Ἀμαθία:] ἀντὶ τοῦ ἀναισθησία. Πλάτων.
[Ἄμαθος:] ἡ τῆς πεδιάδος κόνις. [Ψάμαθος] δὲ ἡ τῆς θαλάσσης.
[Ἀμαθοῦς:] πόλις Κύπρου.
[Ἅμα κνέφᾳ:] ὄρθρου. καὶ [Κνεφαῖον] λέγουσι τὸν ὄρθριον.
[Ἀμαλασούνθα·] αὕτη μήτηρ Ἀταλαρίχου. ἥτις δικαιοσύνης
ἐπὶ πλεῖστον ἐλθοῦσα, τῆς τε φύσεως ἐς ἄγαν τὸ ἀῤῥενωπὸν ἐνδεικνυμένη, ὅσον χρόνον τῆς πολιτείας προὔστη, οὐδένα τῶν πάντων Ῥωμαίων ἐς τὸ σῶμα ἐκόλασεν ἢ χρήμασιν ἐζημίωσεν. οὐ μὴν οὐδὲ
Γότθοις ξυνεχώρησεν ἐς τὴν ἐς ἐκείνους ἀδικίαν ὀργῶσιν. ἐβούλετο
δὲ καὶ τὸν παῖδα τοῖς Ῥωμαίων ἄρχουσι τὰ ἐς τὴν δίαιταν ὁμότροπον
καταστήσασθαι καὶ φοιτᾶν ἐς γραμματιστοῦ ἤδη ἠνάγκαζε· τρεῖς τε
ἀπολεξαμένη τῶν ἐν Γότθοις γερόντων, οὕσπερ ἠπίστατο μᾶλλον ἁπάντων ξυνετούς τε καὶ ἐπιεικεῖς εἶναι, ξυνδιαιτᾶσθαι Ἀταλαρίχῳ ἐκέλευσε.
Γότθοις δὲ ταῦτα οὐδαμῇ ἤρεσκε. τῇ γὰρ ἐς τοὺς ὑπηκόους ἀδικίας
ἐπιθυμίᾳ βαρβαρικώτερον πρὸς αὐτοῦ ἄρχεσθαι ἤθελον. καί ποτε ἡ
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha, entry 1806, line 2
λαοῦ ἐπάνοδον.
[Ἀναβάλλειν·] αἰτιατικῇ. ἀντὶ τοῦ εἰς ἀναβολὰς καθίστησιν.
[Ἀναβάλλεσθαι] δὲ τὸ ἱμάτιον, οὐ περιβάλλεσθαι λέγουσιν.
[Ἀναβαλλόμενος·] αἰτιατικῇ. ὑπερτιθέμενος· ἀναβαλόμενος
δὲ δι' ἑνὸς λ ἀντὶ τοῦ προοιμιασάμενος. ἀναβαλόμενος οὖν,
ὥσπερ εἰώθει, βραχὺν διεξῆλθεν ὕμνον. καὶ [Ἀναβολάς,] τὰ
προοίμια. καὶ [Ἀναβάλλομαι·] αἰτιατικῇ.
[Ἀναβαλοῦ·] περισπῶσιν οἱ Ἀττικοί.
[Ἀναβάσεις:] αἱ προκοπαί, εἰς τὸ ἐναντίον δὲ καταβάσεις.
καὶ [Ἀναβάσεις καρδίας,] οἱ εὐσεβεῖς περὶ θεοῦ λογισμοί. Δαβίδ·
ἀναβάσεις ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ διέθετο.
[Ἀνάβαινε·] ἰστέον, ὅτι ἔλεγον οἱ παλαιοὶ τὸ ἐπὶ λογεῖον
εἰσιέναι ἀναβαίνειν, καταβαίνειν δὲ τὸ ἀπαλλάττεσθαι ἐντεῦθεν, ἀπὸ
τοῦ παλαιοῦ ἤθους. Ἀριστοφάνης· ἀλλαντοπώλα, δεῦρο, δεῦρ', ὦ
φίλτατε, ἀνάβαινε σωτὴρ τῇ πόλει καὶ νῶιν φανείς.
[Ἀναβεβαμένοι:] ἀντὶ τοῦ ἀναβάτην ἔχοντες. οὕτως Ξενοφῶν.
[Ἀναβιβάζω·] αἰτιατικῇ.
[Ἀναβιβῶμαι:] ἀντὶ τοῦ ἀναβιβάσομαι. Ἀμειψίας.
[Ἀναβιῶναι:] ἀναζῆσαι. ἤδη δέ τινές φασιν, ὡς τοσοῦτον
ἄρα τὸν Αἴσωπον θεοφιλῆ γενέσθαι, ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτὸν, καθάπερ
οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα ἐγώ·
ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
[Ἀναβιώσκεσθαι:] ἀναζῆν.
[Ἀναβλυστωνῆσαι:] τὸ ἀναβλύσαι. Εὔπολις Δήμοις. πάντα
τὰ τοιαῦτα οἱ κωμικοὶ ποιοῦσι παρόντες. καὶ [Ἀναβλυστωνῆσαι,>
ἀναβλαστῆσαι.
[Ἀναβοθρεύουσιν:] ἀναμοχλεύουσιν.
[Ἀναβολάς:] τὰ προοίμια. καινὰς ἀναβολὰς θέλω λαβεῖν. ἢ
τὰς ἀρχὰς τῶν ᾀσμάτων. Ὅμηρος· ἤτοι ὁ φορμίζων ἀνεβάλλετο
καλὸν ἀείδειν. καὶ Ἀριστοφάνης· ξυνελέγοντ' ἀναβολὰς ποτώμεναι.
περὶ ψυχῶν λέγων διθυραμβοδιδασκάλων.
[Ἀναβολεύς:] ὁ ἐπὶ τὸν ἵππον ἀνάγων. ὁ δὲ βασιλεὺς τὸν
ἀναβολέα προσκαλεσάμενος καὶ ταχέως ἀναβὰς ἐπὶ τὸν ἵππον ᾔτησε
πιεῖν καὶ ἀκράτου σπασάμενος πλεονάκις ἐνέφαινεν ὡς εἰς τοὔμπροσθεν προάξων. [Ἀναβολεὺς] καὶ ἡ παρὰ Ῥωμαίοις λεγομένη
σκάλα. καὶ αὖθις· ὁ δὲ Μασσία γηράσας ἵππου χωρὶς ἀναβολέως
ἐπέβαινεν.
[Ἀναβολή:] ἀνοχή. Αἰλιανός· Λοξίας δὲ καὶ Ζεὺς πατὴρ
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 332, line 2
ἀμυδρὸν ἢ σφοδρὸν κυριώτερον ἐπὶ τῶν ψόφων ἁρμόζει λέγειν. τὸ
δὲ σχῆμα κοινὸν ὄψεως καὶ ἁφῆς. σχῆμα δὲ οὐ τὸ τρίγωνον ἢ κύκλος
(τοῦτο γὰρ λόγου ἐστὶ τὸ εἰπεῖν ὅτι σχῆμά ἐστι τὸ ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς
περιεχόμενον ἢ ὑπὸ τριῶν ἢ ὁσωνδήποτε), ἀλλ' ὅ τι ἁπλῶς περιγέγραπται, πᾶσα δὲ περιγραφὴ κατά τι τῶν σχημάτων γίνεται. καὶ
τὰ ἄλογα γοῦν ὅταν ἐπὶ μικρὸν ὕψος καὶ ἐπανάστημα γῆς ἐμπέσωσιν,
ἐπιβαίνουσι διελθεῖν, ἅτε δὴ ἐπιστάμενα ὡς περιγέγραπται τὸ μέγεθος,
καὶ οἷά τέ ἐστι διελθεῖν· εἰς δὲ ὑψηλὸν καὶ ἀπόκρημνον ἐμπεσόντα
οὐκ ἐπιχειρεῖ παρελθεῖν συναισθόμενα τοῦ μεγέθους τοῦ σχήματος. ὁ
δὲ ἀριθμὸς κοινόν ἐστιν αἰσθητὸν πασῶν· ὁρῶμεν γὰρ ὅτι εʹ τυχὸν
ἄνθρωποι, ἀλλὰ καὶ ψηλαφῶντες τοῦτο αὐτὸ ἴσμεν, καὶ μὴν καὶ
ἀκούοντες. ὅτι αἴσθησις διαφέρει φαντασίας. καὶ ζήτει ἐν τῷ φαντασία.
[Αἰσθητήριον] καὶ [Αἰσθητόν.
Αἴσθομαί σου:] τὸ αἰσθήσεως ἐπιλαμβάνομαι.
[Αἰσθόμενοι·] γενικῇ. νοήσαντες. οἱ δὲ τὴν προθυμίαν τοῦ Καίσαρος ἰδόντες καὶ τὰ ἔργα ὁμολογοῦντα ταῖς ἐλπίσιν αἰσθόμενοι.
[Αἴσθων:] αἰσθανόμενος, καὶ βασανιζόμενος, ἢ ἐκπνέων.
[Αἰσούρ:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 332, line 5
(τοῦτο γὰρ λόγου ἐστὶ τὸ εἰπεῖν ὅτι σχῆμά ἐστι τὸ ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς
περιεχόμενον ἢ ὑπὸ τριῶν ἢ ὁσωνδήποτε), ἀλλ' ὅ τι ἁπλῶς περιγέγραπται, πᾶσα δὲ περιγραφὴ κατά τι τῶν σχημάτων γίνεται. καὶ
τὰ ἄλογα γοῦν ὅταν ἐπὶ μικρὸν ὕψος καὶ ἐπανάστημα γῆς ἐμπέσωσιν,
ἐπιβαίνουσι διελθεῖν, ἅτε δὴ ἐπιστάμενα ὡς περιγέγραπται τὸ μέγεθος,
καὶ οἷά τέ ἐστι διελθεῖν· εἰς δὲ ὑψηλὸν καὶ ἀπόκρημνον ἐμπεσόντα
οὐκ ἐπιχειρεῖ παρελθεῖν συναισθόμενα τοῦ μεγέθους τοῦ σχήματος. ὁ
δὲ ἀριθμὸς κοινόν ἐστιν αἰσθητὸν πασῶν· ὁρῶμεν γὰρ ὅτι εʹ τυχὸν
ἄνθρωποι, ἀλλὰ καὶ ψηλαφῶντες τοῦτο αὐτὸ ἴσμεν, καὶ μὴν καὶ
ἀκούοντες. ὅτι αἴσθησις διαφέρει φαντασίας. καὶ ζήτει ἐν τῷ φαντασία.
[Αἰσθητήριον] καὶ [Αἰσθητόν.
Αἴσθομαί σου:] τὸ αἰσθήσεως ἐπιλαμβάνομαι.
[Αἰσθόμενοι·] γενικῇ. νοήσαντες. οἱ δὲ τὴν προθυμίαν τοῦ Καίσαρος ἰδόντες καὶ τὰ ἔργα ὁμολογοῦντα ταῖς ἐλπίσιν αἰσθόμενοι.
[Αἴσθων:] αἰσθανόμενος, καὶ βασανιζόμενος, ἢ ἐκπνέων.
[Αἰσούρ:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 334, line 6
Αἴσθομαί σου:] τὸ αἰσθήσεως ἐπιλαμβάνομαι.
[Αἰσθόμενοι·] γενικῇ. νοήσαντες. οἱ δὲ τὴν προθυμίαν τοῦ Καίσαρος ἰδόντες καὶ τὰ ἔργα ὁμολογοῦντα ταῖς ἐλπίσιν αἰσθόμενοι.
[Αἴσθων:] αἰσθανόμενος, καὶ βασανιζόμενος, ἢ ἐκπνέων.
[Αἰσούρ:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσώπειον αἷμα:] ἐπὶ τῶν ἀδίκως ἀναιρουμένων. οὐ γὰρ
ἐνδίκως ἀπέκτειναν τὸν Αἴσωπον οἱ Δελφοί. [Αἰσώπειον] οὖν
[αἷμα,] ἐπὶ τῶν δυσαπονίπτοις ὀνείδεσι καὶ κακοῖς συνεχομένων.
Δελφοῖς γὰρ συνέβη τὸ δαιμόνιον ὀργισθῆναι, ἀδίκως ἀνελοῦσιν
Αἴσωπον.
[Αἴσωπος,] Μιθριδάτου ἀναγνώστης. ἔγραψε περὶ Ἑλένης· ἐν ᾧ
φησι Πᾶνα ἰχθὺν καλεῖσθαι κητώδη. ἐν τούτῳ δὲ τὸν ἀστερίτην λίθον
εὑρίσκεσθαι, ὃς ὑπὸ τῷ ἡλίῳ ἀνάπτεται, ποιεῖ δὲ πρὸς φίλτρα.
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
κύον, εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο,
σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς. ὅτι τὸν Αἴσωπόν φασί τινες ὡς τοσοῦτον ἄρα
θεοφιλῆ γενέσθαι ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθάπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι
μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα. ἐγώ. ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 335, line 8
ἔγραψε καὶ Μιθριδάτου ἐγκώμιον.
[Αἴσωπος,] Σάμιος ἢ Σαρδιανός, Εὐγείτων δὲ Μεσημβριανὸς
εἶπεν, ἄλλοι Κοτυαέα Φρύγα. ἐγένετο δὲ λογοποιός, ὅ ἐστιν εὑρετὴς
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
κύον, εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο,
σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς. ὅτι τὸν Αἴσωπόν φασί τινες ὡς τοσοῦτον ἄρα
θεοφιλῆ γενέσθαι ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθάπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι
μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα. ἐγώ. ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
[Αἴστωρ:] ὁ ἁγνός.
[Αἰσυήταο,] τοῦ Αἰσυήτου.
[Αἰσυητῆρι:] χοιροβοσκῷ.
[Αἴσυλα:] παράνομα, ἄδικα. ἐν Μύθοις· αἰπεινὴν ἐλάτην ἔρις
ὤρορεν αἴσυλα φάσθαι.
[Αἰσύμη:] πόλις. καὶ [Αἰσύμνη,] πόλις.
[Αἰσυμνητήρ:] ὁ βασιλεύς.
[Αἰσυμνῆται:] οἱ ἀγωνοθέται. οἱ τοῦ ἀγῶνος προεστῶτες· ἢ
οἱ νεανίαι· ἢ οἱ νεμηταί· ὅ ἐστι βραβευταί. καὶ [Αἰσυμνήτας.>
[Αἰσυμνῆτις:] ἡ δέσποινα.
[Αἴσυμνος:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσύφηλος:] ὁ δειλός.
[Αἰσχίνης,] Χαρίνου, ἀλλαντοποιοῦ, φιλόσοφος Σωκρατικός. τινὲς
Suda, Lexicon
Alphabetic letter alpha iota, entry 335, line 11
λόγων καὶ ἀποκριμάτων. διέτριψε δὲ παρὰ Κροίσῳ φιλούμενος, τοῖς
χρόνοις πρὸ Πυθαγόρου· ὃς μεσοῦν ἐπὶ τῆς μʹ Ὀλυμπιάδος. ἔγραψε
τὰ ἐν Δελφοῖς αὐτῷ συμβάντα ἐν βιβλίοις βʹ. μᾶλλον δέ τινές φασι
τὸν Αἴσωπον ἀποκρίματα γεγραφέναι μόνον. ἐν γὰρ Δελφοῖς ἀδίκως
ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν κατὰ τὴν νδʹ Ὀλυμπιάδα. οἰκέτην δὲ γενέσθαι Ξάνθου
τοῦ Λυδοῦ, ἄλλοι ἀνδρός τινος Σαμίου Ἰάδμονος, οὗτινος καὶ ἡ
Ῥοδῶπις δούλη ἦν· ἣν ἑταίραν γενομένην, Θρᾷσσαν τὸ γένος,
Χάραξος ὁ ἀδελφὸς Σαπφοῦς ἔλαβε γυναῖκα καὶ ἐξ αὐτῆς γεννᾷ.
[Αἴσωπος:] ὁ τῶν μύθων ποιητής, Σάμιος, δοῦλος οὐ τὴν
τύχην μᾶλλον ἢ τὴν προαίρεσιν, οὐκ ἄφρων μὲν οὐδὲ κατ' αὐτὸ
τοῦτο ἀνήρ. ᾧ γὰρ ὁ νόμος οὐ μετεδίδου παῤῥησίας, τούτῳ προσῆκον ἦν ἐσκιαγραφημένας τὰς συμβουλὰς καὶ πεποικιλμένας ἡδονῇ καὶ
χάριτι παραφέρειν, ὥσπερ καὶ τῶν ἰατρῶν οἱ μὲν ἐλεύθεροι τὸ δέον
ἐπιτάττουσιν, ἐὰν δέ τις οἰκέτης γένηται τὴν τύχην καὶ τὴν τέχνην
ἰατρός, πράγματα ἔχει κολακεύειν ἅμα καὶ θεραπεύειν τὸν δεσπότην
ἀναγκαζόμενος. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν· ὦ κύον,
κύον, εἰ νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο,
σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς. ὅτι τὸν Αἴσωπόν φασί τινες ὡς τοσοῦτον ἄρα
θεοφιλῆ γενέσθαι ὡς καὶ ἀναβιῶναι αὐτόν, καθάπερ οὖν τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Ἡρακλέα καὶ τὸν Γλαῦκον. καὶ Πλάτων φησὶν ὁ κωμικός· καὶ νῦν ὄμοσόν μοι
μὴ τεθνάναι τὸ σῶμα. ἐγώ. ψυχὴ δ' ἀπὸ νίκης ὥσπερ Αἰσώπου ποτέ.
[Αἴστωρ:] ὁ ἁγνός.
[Αἰσυήταο,] τοῦ Αἰσυήτου.
[Αἰσυητῆρι:] χοιροβοσκῷ.
[Αἴσυλα:] παράνομα, ἄδικα. ἐν Μύθοις· αἰπεινὴν ἐλάτην ἔρις
ὤρορεν αἴσυλα φάσθαι.
[Αἰσύμη:] πόλις. καὶ [Αἰσύμνη,] πόλις.
[Αἰσυμνητήρ:] ὁ βασιλεύς.
[Αἰσυμνῆται:] οἱ ἀγωνοθέται. οἱ τοῦ ἀγῶνος προεστῶτες· ἢ
οἱ νεανίαι· ἢ οἱ νεμηταί· ὅ ἐστι βραβευταί. καὶ [Αἰσυμνήτας.>
[Αἰσυμνῆτις:] ἡ δέσποινα.
[Αἴσυμνος:] ὄνομα κύριον.
[Αἰσύφηλος:] ὁ δειλός.
[Αἰσχίνης,] Χαρίνου, ἀλλαντοποιοῦ, φιλόσοφος Σωκρατικός. τινὲς
δὲ Λυσανίου παῖδά φασιν, Ἀθηναῖον, Σφήττιον. διάλογοι δὲ αὐτοῦ
Μιλτιάδης, Καλλίας, Ῥίνων, Ἀσπασία, Ἀξίοχος, Τηλαύγης, Ἀλκιβιάδης καὶ οἱ καλούμενοι Ἀκέφαλοι, Φαίδων, Πολύαινος, Δράκων,
Suda, Lexicon
Alphabetic letter zeta, entry 87, line 2
ὑποτυφωμένην ἀλαζονείαν ἐπὶ τῇ βασιλικῇ καραδοκίᾳ διὰ τῶν προσώπων ἀπεμφαίνων ἀκροβατεῖν τε ἤρξατο καὶ μετέωρον τὸν αὐχένα
αἴρειν καὶ συλλήβδην φάναι, προσέχειν πᾶσιν ὡς οἰκέταις ἀνθρώποις.
ἀλλ' ὁ πάντων ἔφορος τὴν φυσικὴν καὶ διδακτικὴν κακότητα αὐτοῦ
τεθεαμένος, διαῤῥεύσαντα τῇ γαστρὶ καὶ ἀναισθήτως ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἐς τὴν εὐνὴν ἀποπατοῦντα, πρόωρον τῶν ἀνθρωπείων ἐδικαίωσεν
ἐκβῆναι. ὅτι Ζήνων ὁ βασιλεύς, πυθόμενος τῶν οἰκείων τὴν ἧτταν
ἐς φρούριον καταφεύγει ἐπὶ λόφου κείμενον, ὃ Κωνσταντινούπολιν οἱ
πρόσχωροι ἐκάλουν. ὅπερ γνούς, τοῖς συνοῦσι στενάξας, θεοῦ παίγνιον,
εἶπεν, ἄρα ὁ ἄνθρωπος· εἴγε καὶ ἐμὲ οὕτω παίζειν φιλεῖ τὸ δαιμόνιον.
ἐμοὶ γὰρ δὴ οἱ μάντεις τὸν Ἰούλιον μῆνα ἐξ ἀνάγκης ἐν Κωνσταντινουπόλει διατεινόμενοι προὔλεγον. κἀγὼ μὲν ἐνόμιζον ἐς Κωνσταντινούπολιν ἀναβήσεσθαι· νῦν δὲ πάντων ἔρημος καὶ φυγὰς ἐς λόφον
ἦλθον, εὑρηκὼς ὁ δείλαιος προσηγορίαν ὁμώνυμον.
[Ζηνωνίς:] ὄνομα κύριον. ζήτει ἐν τῷ Ἁρμάτος.
[Ζηρυνθία:] ἡ Ἀφροδίτη. καὶ [Ζηρύνθιον.] καὶ [Ζήρινθον
ἄντρον,] ἐν ᾧ τοὺς κύνας ἔθυον. ἔνθα ἦν τὰ τῶν Κορυβάντων καὶ
τῆς Ἑκάτης μυστήρια. ζήτει ἐν τῷ ἀλλ' εἴ τις.
[Ζῆσαι] δὶς λέγουσι καὶ ἀναβιῶναι τὸν Ἡρακλέα, τὸν Τυνδάρεων καὶ τὸν
Γλαῦκον, τινὲς δὲ καὶ τὸν Αἴσωπον.
[Ζήσειας·] ζήτει ἐν τῷ ἀμυστί.
[Ζητεῖν:] ἐπὶ τοῦ βούλεσθαι τιθέασιν Ἀττικοί. μηδὲ σὺ ζήτει τι
πυθέσθαι.
[Ζήτης:] ὁ τοῦ Βορέου παῖς.
[Ζητήσεται:] ἀντὶ τοῦ ζητηθήσεται.
[Ζητηταί:] ἀρχή τις ἦν Ἀθήνησι κατὰ καιροὺς καθισταμένη, πρὸς
ἧς ἐμηνύοντο οἱ ὀφείλοντες χρήματα τῇ πόλει καὶ μὴ ἀποδεδωκότες.
[Ζητητηρίων ὄργανα:] τὰ βασανιστήρια. οἱ δὲ προσάγουσι πῦρ
καὶ τὰ τῶν ζητητηρίων ὄργανα. ὁ δὲ τὰ πραχθέντα ἐξεῖπεν.
[Ζητρεῖον:] τὸ τῶν δούλων κολαστήριον. Εὔπολις.
[Ζητῶν γὰρ ὄψον θοἰμάτιον ἀπώλεσα:] ἐπὶ τῶν ἀτυχεστάτων.
[Ζῆ χύτρα, ζῆ φιλία:] ἐπὶ τῶν διὰ τοῦ δείπνου συνιόντων εἰς
φιλίαν.
[Ζιβύνη:] ὁλοσίδηρον ἀκόντιον, λόγχη, σπάθη.
[Ζιβύτης:] ὄνομα κύριον.
[Ζιζάνιον:] ἡ ἐν τῷ σίτῳ αἶρα.
[Ζιήλας:] ὄνομα κύριον.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter mu, entry 438, line 1
τῶν καθ᾿ ἡμᾶς.
[Μεθόδιος,] Ὀλύμπου Λυκίας ἤτοι Πατάρων, καὶ μετὰ ταῦτα
Τύρου ἐπίσκοπος, λαμπροῦ καὶ συγκειμένου λόγου κατὰ Πορφυρίου
συνέταξε τεύχη· καὶ Συμπόσιον δέκα παρθένων, καὶ περὶ Ἀναστάσεως
λόγον ἄριστον κατὰ Ὠριγένους, καὶ ἕτερον κατὰ τοῦ αὐτοῦ περὶ
Πυθονίσσης, καὶ περὶ αὐτεξουσίου. ἔγραψε δὲ καὶ εἰς τὴν Γένεσιν καὶ
εἰς τὰ ᾌσματα τῶν ᾀσμάτων ὑπομνήματα· καὶ ἕτερα πολλὰ χύδην
ἀναγινωσκόμενα. ὃς περὶ τὰ τελευταῖα τοῦ διωγμοῦ ἐπὶ Δεκίου καὶ
Βαλεριανοῦ ἐν Χαλκίδι τῆς ἀνατολῆς μαρτυρίῳ ἐστέφθη.
[Μεθωναῖος:] ὁ ἀπὸ τῆς Μεθώνης πόλεως.
[Μεθώνη:] ἡ πόλις. μία τῶν Ἀλκυονίδων. Δημοσθένης ἐν Φιλιππικοῖς λέγοι ἂν τὴν ἐν Θρᾴκῃ· ἣν πολιορκῶν Φίλιππος ἐξεκόπη
τὸν δεξιὸν ὀφθαλμόν. τέσσαρας δὲ εἶναί φησι Μεθώνας Δημήτριος ὁ
Μάγνης.
[Μεθόριον:] μεταξὺ τῶν ὅρων.
[Μεθορμιζόμενος:] μετερχόμενος.
[Μέθυ:] οἶνος. εὐῶδες δ' ἀπὸ γῆς ἡδὺ χέοιτο μέθυ, ὄφρα κέ
τοι σποδιή τε καὶ ὀστέα τέρψιν ἄρηται. καὶ Ὅμηρος· δῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα.
[Μεθύση κύων:] θηλυκόν. ὅτι Αἴσωπον ἀπὸ δείπνου βαδίζονθ' ἑσπέρας,
θρασεῖα καὶ μεθύση τις ὑλάκτει κύων. κἄπειτ' ἐκεῖνος εἶπεν, ὦ κύον, κύον, εἰ
νὴ Δί' ἀντὶ τῆς κακῆς γλώττης ποθὲν πυροὺς πρίαιο, σωφρονεῖν ἄν μοι δοκῇς.
[Μεθυμναῖος:] ἀπὸ τόπου.
[Μεθύουσαν:] δίυγρον οὖσαν, πεπληρωμένην. ἐν Ἐπιγράμμασι·
καὶ κώπην ἅλμης τὴν μεθύουσαν ἔτι. καὶ [Μεθύω·] αἰτιατικῇ.
[Μεθυσοκότταβοι:] λάταξ, χαλκῆ φιάλη· ἣν μεταξὺ τοῦ δείπνου
ἐτίθεσαν οἴνου πεπληρωμένην, εἶτα εἰς μικρὰ ποτήρια ἐμβαλόντες οἶνον,
εἰς ταύτην ἀπὸ ὕψους ἐῤῥίπτουν ἐπὶ τῷ ψόφον ἐκτελέσαι, ὃς ἐκαλεῖτο
κότταβος. ἐπῃνεῖτο δὲ ὁ μείζονα ψόφον ποιῶν. ἐκ τούτου οὖν μεθυσοκότταβος.
[Μέϊς,] μέϊδος.
[Μελαγρία:] εἶδος βοτάνης φυομένης ἐν ἐρήμῳ.
[Μελαγχαίτης:] ὁ μέλαιναν χαίτην ἔχων.
[Μέλαθρα:] οἶκον. Ἀριστοφάνης· μέλαθρα μὲν ἂν καταιθαλώσω. παρὰ τὸ μελαίνεσθαι ὑπὸ τοῦ καπνοῦ.
[Μελαμβαφές.
Μελάμβωλος:] μελανόγειος. Αἰγύπτου μεδέουσα μελάμβωλε
λινόπεπλε δαῖμον.
[Μελάμπους:] μαντικῆς εἰδήμων. ὁ δὲ σύμβολος Μελάμποδος
Suda, Lexicon
Alphabetic letter pi, entry 783, line 2
[Πατάσσει:] πλήττει. ὁ δὲ λαβὼν τὸ ξίφος πατάσσει τοῦ
στέρνου.
[Πατασσούσῃ:] ὑπὸ δειλίας κλονουμένῃ. Δέξιππος· ἦν δὲ τοῦ
καθηγουμένου πρὸς πᾶν τὸ ἀπαγγελλόμενον ἔκπληξις· ὑπὸ γὰρ ἐμφύτου δειλίας καὶ ἀπειρίας τῶν πολεμικῶν ἀναπεπταμένοις μὲν τοῖς
ὠσί, τεθορυβημένοις δὲ τοῖς ὀφθαλμοῖς, πατασσούσῃ δὲ τῇ καρδίᾳ, ἀεί
τι ἀκούσεσθαι ἐλπίζων, τοῖς ἀρχομένοις κατάδηλος ἦν ὡς φυγῇ
χρήσεται.
[Πατάξει·] ὅταν δὲ λέγῃ ὁ Προφήτης, πατάξει τὴν γῆν τῷ λόγῳ τοῦ
στόματος αὐτοῦ· οὐ περὶ γῆς λέγει, ἀλλὰ περὶ τῶν ἁμαρτιῶν. ὡς τό, καὶ
ἐγένετο ἡ γῆ πᾶσα χεῖλος ἕν· περὶ ἁμαρτιῶν. καὶ ὁ Ἀβραὰμ ἑαυτὸν ἐξευτελίζων, ἐγὼ δὲ εἰμὶ γῆ καὶ σποδός, λέγει. καὶ πάλιν· ἐν τῇ ζωῇ αὐτοῦ ἐξουδένωται
τὰ ἐντόσθια αὐτοῦ· τὴν γαστέρα λέγων.
[Πατταικίων·] φυλάττει. ὄνομα κλέπτου καὶ τοιχωρύχου.
[Πάταικοι·] θεοὶ οἱ Πάταικοι Φοινικικοὶ ἐν ταῖς πρύμναις ἱδρυμένοι. χρυσίαις ἄπεφθα τοῖς Παταίκοις ἐμφερῆ.
[Πατήσας:] καταφρονήσας. Ἀῤῥιανός· δεξιάς τε παραβάς, ἃς
βασιλεῖ ἔδωκε, καὶ ὅρκους πατήσας οὓς ὤμοσε.
[Πατῆσαι:] ἐνδιατρίψαι, ἀφικέσθαι. Ἀριστοφάνης· ἀμαθὴς ἔφυς
κοὐ πολυπράγμων, οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας. ἐπὶ τῶν ἰδιωτῶν.
[Πατῖνος:] ὄνομα κύριον.
[Πάτος:] ὁδός. πάτον ἀνθρώπων ἀλεείνων. Ὅμηρος.
[Πατούμενοι:] ὑβριζόμενοι.
[Πατραλοίας:] πατροτύπτης. καὶ [Πατρολῴας,] ὁ αὐτός.
[Πατρεύς:] ὁ ἀπὸ Πατρῶν. ἡ δοτικὴ Πατρεῖ· ὡς Μυρεύς, ὁ
τῶν Μύρων, καὶ ἡ δοτικὴ τῷ Μυρεῖ.
[Πάτρης:] ἡ ἐκ τοῦ πατρὸς γέννησις. [Πατρὶς] δὲ ἡ φυλή.
[Πατριάρχης·] καὶ [Πατριαρχεῖον.>
[Πατριαί:] χῶραι, φυλαί, τοπαρχίαι.
[Πατρίκιος·] οὗτος ἤκμασεν ἐπὶ Ἰοβιανοῦ βασιλέως. ἦν δὲ ἐκ
Λυδίας· ὅστις τῆς ἀπὸ τῶν φαινομένων ἢ καὶ παρατρεχόντων σημείων
τεκμάρσεως ἀκριβὴς ἦν ἐξεταστής.
[Πατρίκιος:] πατὴρ τοῦ κοινοῦ. ὁ δὲ πέμπει πρεσβευτὰς τοὺς
ἐν τῇ κορυφαίῳ τῆς συγκλήτου βουλῆς τελοῦντας ἄξια. πατρίκιοι δ'
ἄρα ὄντες ἐτύγχανον. ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ μικρὸς ὀργῇ τῇ
πρὸς Ἀντίοχον τὸν πραιπόσιτον, διαβληθέντα εἰς καθοσίωσιν ἐξεφώνησε διάταξιν, εὐνοῦχον ἐν τοῖς πατρικίοις μὴ τελεῖν. διὸ καὶ καθῃρέθη ὁ πραιπόσιτος τῆς τιμῆς καὶ ἐδημοσιεύθη καὶ τοῖς ἱερεῦσι κατετάγη.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter phi, entry 156, line 1
πάντες συνετόλμων τὴν αὐτὴν ἐκείνῳ στολήν.
[Φαίαξ,] ῥήτωρ. Ἀριστοφάνης φησί· σοφὸς ὁ Φαίαξ, δεξιῶς τ'
οὐκ ἀπέθανε. δεινὸς ῥήτωρ οὕτως, ὡς καὶ ἀποφυγεῖν ἐκ θανάτου ἐπ᾿
αὐτοφώρῳ κρινόμενος· ἐκωμῳδεῖτο δὲ ὡς παρακρούων τὰ μειράκια.
συνεριστικὸς γάρ ἐστι καὶ περαντικὸς καὶ γνωμοτυπικὸς καὶ σαφὴς καὶ
κρουστικὸς καταληπτικός τ' ἄριστα τοῦ θορυβητικοῦ. οὔκουν καταδακτυλικὸς σὺ τοῦ λαλητικοῦ.
[Φαιδιμόεντες:] λαμπροί. καὶ [Φαίδιμος,] λαμπρός, ἰσχυρός.
καὶ [Φαιδίμων,] ὁ λαμπρός.
[Φαίδων,] Ἠλεῖος, φιλόσοφος, Σωκράτους ἀκουστής· ὃς ἦρξε τῆς
Ἠλιακῆς ἀπ' αὐτοῦ κληθείσης αἱρέσεως, ἥτις ὕστερον ἀπὸ Μενεδήμου
τοῦ Ἐρετριέως Ἐρετριακὴ προσηγορεύθη. τοῦτον συνέβη πρῶτον αἰχμάλωτον ὑπὸ Ἰνδῶν ληφθῆναι, εἶτα πραθεὶς πορνοβοσκῷ τινι προέστη
ὑπ' αὐτοῦ πρὸς ἑταίρισιν ἐν Ἀθήναις. ἐντυχὼν δὲ Σωκράτει ἐξηγουμένῳ ἠράσθη τῶν λόγων αὐτοῦ καὶ αἰτεῖ λύσασθαι. ὁ δὲ πείθει Ἀλκιβιάδην πρίασθαι αὐτόν· καὶ ἦν τὸ ἐντεῦθεν φιλόσοφος. διάλογοι δὲ
αὐτοῦ Ζώπυρος, Μήδιος, Σίμων, Ἀντίμαχος ἢ Πρεσβύτης, Νικίας, Σιμμίας, Ἀλκιβιάδης, Κριτόλαος.
[Φαῖδρα:] ὄνομα κύριον. [Φαιδρὰ] δὲ ἀντὶ τοῦ φαιδρῶς.
[Φαιδριάς·] φασὶ τὸν Αἴσωπον ἐν Δελφοῖς ἀδίκως ἀπολέσθαι ὑπ' αὐτῶν,
κατακρημνισθέντα ἀπὸ τῶν Φαιδριάδων καλουμένων πετρῶν.
[Φαιδρός:] καθαρός.
[Φαιδρωπόν:] τὸ τερπνὸν καὶ χάριεν πρόσωπον.
[Φαίδρωνος.
Φαιδρύνω·] αἰτιατικῇ.
[Φαῖεν:] εἴποιεν.
[Φαίημεν:] εἴποιμεν. καὶ [Φαίης] κεν.
[Φαικά·] ἐν Ἐπιγράμμασι· φαικὰ δ' αὖτ' εὐτάρσοισιν ἐπ᾿ ἀστραγάλοισι γελῶσαν.
[Φαικοῖσι:] φαιδροῖς, λαμπροῖς.
[Φαιλώνης:] εἰλητὸν τομάριον μεμβραΐνον, ἢ γλωσσόκομον, ἢ
χιτώνιον.
[Φαιλώνης,] φαιλώνους.
[Φαίνειν:] δεικνύειν, φανεροποιεῖν.
[Φαίνειν] ἐπὶ λύχνου καὶ ἐπὶ τοῦ συκοφαντεῖν.
[Φαινίδος.
Φαινόλης:] χιτωνίσκος· οἱ δὲ παλαιοὶ ἐφεστρίδα. καὶ κλίνεται
εἰς ου.
Arsenius Paroemiogr., Apophthegmata (9018: 001)
«Corpus paroemiographorum Graecorum, vol. 2», Ed. von Leutsch, E.L.
Göttingen: Vandenhoeck and Ruprecht, 1851, Repr. 1958.
Centuria 12, section 97c, line 2
Ὁ [πλειόνων] ἐρῶν καὶ τῶν προσόντων ἀποστερεῖται⁝ Αἰσώπου.
Arsenius Paroemiogr., Apophthegmata
Centuria 13, section 61a, line 1
[Οὔτε ὕδωρ θολερὸν] οὔτε ἀπαίδευτον ψυχὴν ταράσσειν
δεῖ⁝ Πλουτάρχου.
[Οὐδ' Αἴσωπον πεπάτηκας:] ἐπὶ τῶν μὴ πολυπραγμονούντων καὶ ἀμαθῶν.
Joannes Tzetzes Gramm., Poeta, Prolegomena de comoedia Aristophanis (9022: 003)
«Prolegomena de comoedia. Scholia in Acharnenses, Equites, Nubes», Ed. Koster, W.J.W.
Groningen: Bouma, 1975; Scholia in Aristophanem 1.1A.
Section 1, line 47
[ἱστορία]. ἡ Σαπφὼ μελῶν λυρικῶν ὑπῆρχε ποιήτρια Μιτυληναία οὖσα τῷ
γένει, Σκαμανδρωνύμου θυγάτηρ. Χάραξος δὲ ἦν αὐτῆς ἀδελφός, ὃς τὴν
Ῥοδῶπιν τὴν ἑταιρίδα ἐκ Ξάνθου ὠνήσατο, Ἰάδμονος δούλην ὑπάρχουσαν,
σύνδουλον δὲ τοῦ λογοποιοῦ καὶ μυθογράφου Αἰσώπου, καὶ ταύτῃ συνῆν· καὶ
τούτου ἕνεκεν ἡ ἀδελφὴ τούτου Σαπφὼ μέλει ἑνὶ τῶν αὑτῆς καθάπτεται οὐ
μετρίως.
* "ἡ πέτρα ῾Υάμπεια ἐκαλεῖτο, ἀφ' ἧς μόνους ὤθουν τοὺς ἱεροσύλους. ἐνταῦθα δὲ λεληθότως διασύρει τοὺς Δελφοὺς ὡς ἀδίκως ἐκ τῆς πέτρας ὤσαντας τὸν Αἴσωπον συκοφαντήσαντας αὐτὸν κρατῆρα χρυσοῦν κεκλοφέναι ἀνατεθειμένον ᾿Απόλλωνι".