Σπινθηριστές είναι διάφανα υλικά, τα οποία βοηθούν τους επιστήμονες στην ανίχνευση σωματιδίων και άλλων μορφών ακτινοβολίας. Καθώς μια ακτινοβολία προσπίπτει σε έναν σπινθηριστή, το υλικό απορροφά ένα μέρος της ενέργειας της και την εκπέμπει με τη μορφή ένός ορατού σπινθήρα (αναλαμπής, ανάλογη με το flash μιας φωτογραφικής μηχανής). Ο παραμικρός σπινθηρισμός, μπορεί να ανιχνευθεί από τους πλέον εξελλιγμένους φωτοανιχνευτές που βρίσκονται γύρω από τον σπινθηριστή.

Οι ανιχνευτές σπινθηρισμών χρησιμοποιούνται σε πληθώρα τομέων όπως: ιατρική απεικόνιση, ανίχνευση αποσκευών, παρακολούθηση ηλεκτρικών πυρηνικών σταθμών, ανακάλυψη νέων πηγών πετρελαίου και φυσικά στην σωματιδιακή φυσική.

Πολλοί τύποι διάφανων υλικών συμπεριφέρονται σαν σπινθηριστές, όπως πλαστικά, υγρά, κρύσταλλοι και αέρια. Ένα συνηθισμένο, φθηνό υλικό που χρησιμοποιείται στους πλαστικούς σπινθηριστές είναι το πολυστυρένιο, το οποίο χρησιμοποιείται επίσης ως βασικό υλικό για τις θήκες των CD's και DVD's.

Το καθαρό πολυστυρένιο, από μόνο του, δεν είναι πολύ καλός σπινθηριστής. Για να βελτιωθεί η απόδοσή του, το αναμιγνύουμε με δύο φθορίζοντα υλικά. Το πρώτο υλικό, απορροφά την ενέργεια της ακτινοβολίας που εναποτίθεται στο πολυστυρένιο και "περνάει" αυτήν την ενέργεια στο δεύτερο υλικό, αναγκάζοντάς το να εκπέμψει σπινθηρισμούς ορατού φωτός. Η παραπάνω διαδικάσια, των δύο σταδίων, μπορεί με μεγάλη απόδοση να μετατρέψει ακτινοβολία από ακτίνες-Χ και σωματίδια υψηλών ενεργειών σε ορατό φως, το οποίο μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί. Χρησιμοποιώντας διαφορετικά υλικά, μπορούμε να "παίξουμε" με το χρώμα του φωτός που εκπέμεπει ο σπινθηριστής.

Anna Pla-Dalmau, Fermilab
τεύχος 06/2009

Μετάφραση: Αθανάσιος Σταματόπουλος