Τα laser ακτίνων-Χ αποτελούν την επόμενη γενιά πηγής φωτός. Θα εκπέμπουν εξαιρετικά ισχυρές ακτίνες-Χ, σε βραχείς παλμούς, 10 δισεκατομύρια φωτεινότερες από οποιαδήποτε άλλη πηγή φωτός. Θα χρησιμοποιούνται σε πολλούς τομείς της επιστήμης: από τον σχεδιασμό νέων υλικών έως την αστροφυσική και την κατασκευή φαρμάκων καθώς οι επιστημόνες χρησιμοποιούν αυτά τα laser για την ανακάλυψη νέων μοριακών δομών.

Τα laser αυτά θα παράγονται από πολύ μεγάλα ρεύματα, ηλεκτρόνια υψηλών ενεργειών, σαν κι αυτά που παράγονται στους γραμμικούς επιταχυντές. Καθώς τα ηλεκτρόνια ελίσσονται ανάμεσα από κυματοειδείς μαγνήτες (undulator), οι δέσμες των ηλεκτρονίων εκπέμπουν σύμφωνους παλμούς ακτίνων-Χ. Η πρώτη γενιά των ειδικών αυτών laser, κατασκευάζεται στην Γερμανία (εργαστήριο DESY), στην Ιαπωνία (εργαστήριο SPring-8) και στις Η.Π.Α. (Stanford Linear Acceleration Center).

Μερικές εφαρμογές των laser ακτίνων-Χ: Παρακολούθηση μιας χημικής διαδικασίας που εκτελείται πολύ γρήγορα για να παρατηρηθεί με άλλα μέσα. Προσδιορισμός της δομής μορίων ή μικρών μοριακών ομάδων, ο οποίος δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με μικρότερης έντασης πηγές. Παραγωγή και μελέτη μια νέας κατάστασης της ύλης, που ονομάζεται "πυκνόθερμο πλάσμα" (warm dense plasma), κατάσταση που πιθανώς βρίσκεται το εσωτερικό των άστρων.

Herman Winick, Stanford Linear Accelerator Center/Stanford Synchrotron Radiation Laboratory
τεύχος 07/2006

Μετάφραση: Αθανάσιος Σταματόπουλος